Από την 1η μέχρι και τις 8 Αυγούστου στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, στην καρδιά της παλιάς πόλης της Λεμεσού, δίπλα στο Μεσαιωνικό Κάστρο διεξάγεται και φέτος το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού, μια ματιά σε έναν αθέατο κόσμο μέσα από 21 από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ της χρονιάς.
Οπως αναφέρουν και οι διοργανωτές του Φεστιβάλ «πρωταγωνιστικό ρόλο στο φετινό πρόγραμμα παίρνει φέτος η προσφυγική κρίση, ενώ από το line up δεν θα λείψουν θέματα που δίνουν βάση στη διαφορετικότητα, την περιβαλλοντική συνείδηση, τη διαφάνεια, την LGBT κουλτούρα, και την ίδια την τέχνη. Ως ένα τοπικό φεστιβάλ αλλά και ως μια ευρωπαϊκή διοργάνωση, το 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού στρέφει το βλέμμα σε επίκαιρα και επείγοντα θέματα του σύγχρονου κόσμου, των τοπικών κοινωνιών μα και της ίδιας της Ευρώπης, προσκαλώντας τον θεατή να συμμετέχει σε ένα οπτικοακουστικό πανόραμα».
«Η φύση του δημιουργικού ντοκιμαντέρ είναι να μην καταγράφει απλά την πραγματικότητα αλλά να την σχολιάζει, και να την προσδιορίζει μέσα από μια συγκεκριμένη οπτική και αισθητική προσέγγιση», αναφέρει ο Γιάγκος Χατζηγιάννης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού. «Κάπως έτσι κι εμείς, μέσα από την επιλογή δημιουργικών ντοκιμαντέρ, αλλά και μέσα από το πάθος των επαγγελματιών και των εθελοντών που δουλεύουν για το Φεστιβάλ, έχουμε καταφέρει να στήσουμε ένα κατεξοχήν ποιοτικό κινηματογραφικό φεστιβάλ, που αν και μικρότερο σε κλίμακα, στέκεται επάξια δίπλα από τα μεγαλύτερα φεστιβάλ του είδους που γίνονται σε όλη την Ευρώπη.»
Φωτιά στη Θάλασσα
Η οδύσσεια των προσφύγων
Αντιμέτωπη με το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι σήμερα, η Ευρώπη έχει κατακλυστεί από ανθρώπους που επιχειρούν, με κίνδυνο της ζωής τους, να αποδράσουν από μια φριχτή πραγματικότητα. Το επείγον ζήτημα της προσφυγικής κρίσης θα δούμε μέσα από τρία σημαντικά ντοκιμαντέρ:
Το σπίτι μας είναι ο κόσμος, δηλώνει το ντοκιμαντέρ του Andreas Koefoed, At Home in the World, από τη Δανία, το οποίο ακολουθεί για ένα χρόνο πέντε προσφυγάκια που φοιτούν σε ένα σχολείο του Ερυθρού Σταυρού, στη Δανία. Από την Ελλάδα, θα δούμε το ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου, Ο Πιο Μακρύς Δρόμος, που εκθέτει το φαινόμενο των επαγγελματιών λαθρεμπόρων, οι οποίοι αναγκάζουν ανήλικους μετανάστες να γίνουν οι ίδιοι λαθρέμποροι. Μπαίνοντας στα άδυτα των ελληνικών φυλακών ανηλίκων, η Οικονόμου ακολουθεί την ιστορία του Yasim και του Alsaleh, δύο ανήλικων προσφύγων, υπό την κατηγορία παράνομης διακίνησης μεταναστών.
Το νησί Λαμπεντούζα, στην Κάτω Ιταλία, είναι από τις βασικές πύλες εισόδου μεταναστών από την Αφρική στην Ευρώπη. Εδώ, εκτυλίσσεται το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ Φωτιά στη Θάλασσα, του Gianfranco Rosi, που κατέκτησε τη Χρυσή Άρκτο στο 66ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, και το οποίο εστιάζει στην ιστορία του 12άχρονου Σαμουέλε. Τα πάντα γύρω του αναφέρονται στη θάλασσα και σε όσους επιχειρούν να τη διασχίσουν για να φτάσουν στο νησί του, αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο.
Sonita
Η τέχνη απεικονίζεται με τέχνη
Από το φετινό πρόγραμμα, ξεχωρίζουν επίσης τα ντοκιμαντέρ που αφορούν τη ζωή και το έργο σημαντικών καλλιτεχνών που σημάδεψαν τον τομέα της τέχνης τους.
Thru You Princess, σε σκηνοθεσία Ido Haar: Στον ελεύθερό της χρόνο, η νεαρή φροντίστρια ηλικιωμένων Princess Shaw, ή κατά κόσμον Samantha Montgomery, γράφει τραγούδια και τα ανεβάζει στο youtube. Τι θα συμβεί όταν την ανακαλύψει ένας συνθέτης από το Ισραήλ και της δώσει φτερά για να πετάξει; O Ohad Naharin, ο φημισμένος χορογράφος και καλλιτεχνικός διευθυντής του Batsheva Dance Company είναι ο πρωταγωνιστής της ταινίας Mr Gaga, του Tomer Heymann, που παρουσιάζει τη συναρπαστική ιστορία της καλλιτεχνικής ιδιοφυίας που επαναπροσδιόρισε τη γλώσσα του σύγχρονου χορού. Συνδυάζοντας υλικό από διάσημα ντοκιμαντέρ της, (Citizenfour, Happy Valley, Fahrenheit 9/11, The Oath, The Invisible War), η καταξιωμένη διευθύντρια φωτογραφίας Kirsten Johnson δημιουργεί ένα ποιητικό ντοκιμαντέρ για το έργο της, επαναπροσδιορίζοντας τις σκηνές και τη σημασία τους με μία άκρως ενδιαφέρουσα τεχνική στο Cameraperson. Janis: Little Girl Blue είναι ο τίτλος του βιογραφικού ντοκιμαντέρ της Amy Berg για την Janis Joplin, μια από τις πιο αξιοσημείωτες τραγουδίστριες rock & roll όλων των εποχών. Μπορεί να μην είναι τόσο διάσημη όσο η Joplin, όμως η 18άχρονη Αφγανή πρόσφυγας Sonita ονειρεύεται να γίνει ράππερ ενόσω οι γονείς της έχουν άλλα σχέδια, στο ομώνυμο ντοκιμαντέρ της Rokhsareh Ghaem Maghami.
Where to Invade Next
Θέματα πολιτικής και ... διαφάνειας!
Τα πολιτικά ντοκιμαντέρ μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Αυτό σίγουρα πιστεύουν οι δημιουργοί τους, που με το θάρρος τους και τη δύναμη της εικόνας αμφισβητούν τα πολιτικά σκηνικά που εκτυλίσσονται γύρω μας και προτείνουν εναλλακτικές λύσεις.
Ο διάσημος βετεράνος ντοκιμαντερίστας και βραβευμένος με Όσκαρ Michael Moore (Bowling for Columbine, Sicko, Fahrenheit 9/11) επιστρέφει με την προβοκατόρικη και σπαρακτική κωμωδία, Where to Invade Next, στην οποία συνεχίζει ακάθεκτος να εξερευνά το πώς μπορεί να γίνει και πάλι μεγάλη η Αμερική.
Θα μπορούσε να αποφευχθεί η τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001; Ναι, υποστηρίζει ο ευφυέστατος κρυπτολόγος Μπιλ Μπίνεϊ, που επινόησε ένα πρωτοποριακό σύστημα παρακολούθησης βασισμένο σε νόμιμους τρόπους συλλογής στοιχείων, προβλέποντας επικείμενες τρομοκρατικές επιθέσεις. Το αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ A Good American, του Friedrich Moser, εκθέτει στελέχη της NSA, που διέκοψαν απότομα το πρόγραμμα μόλις τρεις βδομάδες πριν το τρομοκρατικό χτύπημα που άλλαξε τον κόσμο.
Σε μια Ευρώπη που μαστίζεται από κοινωνικοοικονομικές αλλαγές, το ντοκιμαντέρ του Jan Gassmann Europe, She Loves, ρίχνει μια διεισδυτική ματιά στην "πολιτική" της αγάπης, μέσα από την κλονισμένη πραγματικότητα τεσσάρων ζευγαριών. Στο The Island and the Whales, του Mike Day, oι κάτοικοι στα απομονωμένα νησιά Φερόες του Β. Ατλαντικού ψάρευαν παραδοσιακά φάλαινες και θαλασσοπούλια. Τι συμβαίνει όμως όταν λόγω της περιβαλλοντικής μόλυνσης, οι παραδοσιακές μέθοδοι ψαρέματος στρέφονται ενάντια στην υγεία τους, και η διεθνής κοινότητα τους πιέζει να σταματήσουν;
Η ταινία του Pieter-Jan De Pue, The Land of the Enlightened, συνδυάζει το ντοκιμαντέρ με την αναπαράσταση αποτυπώνοντας με εντυπωσιακή φωτογραφία τον κόσμο των παιδικών συμμοριών που περιπλανιούνται στο διαλυμένο από τον πόλεμο Αφγανιστάν, κλέβουν, εμπορεύονται και επιβιώνουν.
Life, Animated
Δίνοντας «βάση» στη διαφορετικότητα
Με δύο ταινίες για τον αυτισμό, και δύο για την LGBT κουλτούρα, το Φεστιβάλ δίνει βάση στη διαφορετικότητα και μια απάντηση στα ταμπού, την παραπληροφόρηση, τις προκαταλήψεις, και τα στερεότυπα. Το Life, Animated του βραβευμένου με Όσκαρ Roger Ross Williams, ακολουθεί την ιστορία του νεαρού Owen Suskind που πάσχει από αυτισμό. Σαν παιδί δεν μπορούσε να μιλήσει, μέχρι που μαζί με την οικογένεια του ανακάλυψε ένα μοναδικό τρόπο επικοινωνίας, μέσα από τα κινούμενα σχέδια του Disney. Στο Don Juan του Πολωνού Jerzy Sladkowski, (Βραβείο IDFA Καλύτερου Ντοκιμαντέρ 2015), ο 22άχρονος Όλεγκ, που πάσχει από αυτισμό, αδυνατεί να βρει τη θεραπεία σε συμβατικές μεθόδους και καταφεύγει στο παιχνίδι και την τέχνη.
"Και τώρα ποιος θα μ'αγαπήσει;", αναρωτιέται ο ήρωας του ντοκιμαντέρ Who is Going to Love Me Now, των αδερφών Heymann από το Ισραήλ. Μια χιουμοριστική μα βαθιά ευαίσθητη ταινία στην οποία ένας σαραντάχρονος ομοφυλόφιλος, φορέας του Aids, παλεύει να αντιμετωπίσει τους γονείς του, τις διαφωνίες και τους φόβους τους στη γενέτειρά του, το Ισραήλ. Το Mapplethorpe: Look at the Pictures, των Fenton Bailey και Randy Barbato, είναι ένα βιογραφικό ντοκιμαντέρ για τον διάσημο, εκκεντρικό φωτογράφο Rοbert Mapplethorpe, γνωστό για τις τολμηρές φωτογραφίες του που απεικόνιζαν μορφές σεξουαλικής έκφρασης.
Η Κύπρος παρούσα!
Από την Κύπρο θα δούμε φέτος το ντοκιμαντέρ του Χρίστου Γεωργίου, Yστερα Mένει η Θάλασσα, το οποίο μέσα από τις ιστορίες ζωής δέκα ανθρώπων, αφηγείται την ιστορία της Γιαλούσας, ενός χωριού στην άκρη της Κύπρου, από το 1960 και τις μέρες αγροτικής ζωής, την Τούρκικη εισβολή του 1974 και τον εγκλωβισμό, μέχρι σήμερα.
A Strange Love Affair with Ego
Στο επίκεντρο ο άνθρωπος
Όλα τα ντοκιμαντέρ έχουν στο επίκεντρό τους την ανθρώπινη παρουσία, με την πολυπλοκότητα και την ομορφιά της. Το A Strange Love Affair with Ego, της Ester Gould είναι ένα αλλιώτικο ντοκιμαντέρ που εξερευνά την ναρκισσιστική φύση του ανθρώπου. Βεγγαλικά, πρώιμα σκίτσα, έργα τέχνης και νεανικές εμπειρίες στριμώχνονται στα καρέ του All These Sleepless Nights, του Michal Marczak (Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Sundance) σε μια ονειρική αποτύπωση της ζωής δυο νεαρών φοιτητών καλών τεχνών, στο κατώφλι μιας νέας εποχής που βρίσκει τη Βαρσοβία στα άκρα.
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ πάει ... Πανεπιστήμιο! / Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού επιλέχθηκε φέτος ως η φιλοξενούσα αρχή για το The Masterschool του ξακουστού European Documentary Campus, ένα ευρωπαϊκό θεσμό υπεύθυνο για την εκπαίδευση και κατάρτιση των παραγωγών και σκηνοθετών ντοκιμαντέρ στην Ευρώπη μέσα από ειδικά σχεδιασμένα τεχνικά και συμβουλευτικά προγράμματα. Οι συμμετέχοντες, που θα καταφθάσουν στην Κύπρο από ολόκληρη την Ευρώπη, θα συμμετέχουν σε προγράμματα ανάπτυξης παραγωγής, τρόπους χρηματοδότησης, pitching sessions, και κατάρτιση για τη διανομή και προώθηση των ταινιών τους στο κινηματογραφικό δίκτυο. Πρόκειται για έναν από τους πιο αναγνωρισμένους οργανισμούς κατάρτισης και εκπαίδευσης στην Ευρώπη, μέσα από τον οποίο πολλές ταινίες βρήκαν τον δρόμο προς την (συμ) παραγωγή, τη χρηματοδότηση και τη διανομή. Μερικές από τις δράσεις του Documentary Campus, το οποίο θα πραγματοποιείται παράλληλα με το Φεστιβάλ, θα είναι ανοιχτές για το κοινό, και θα αποτελέσουν μια θαυμάσια ευκαιρία για τους ενδιαφερόμενους να πάρουν μια γεύση από τις δράσεις του εν λόγω διεθνούς οργανισμού.
Moving Docs: Κοινοπραξία για από κοινού πανευρωπαϊκή διανομή / Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος Moving Docs, μέλος του οποίου είναι και το Διεθνές Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ Λεμεσού για δεύτερη συνεχή χρονιά, θα προβληθεί αριθμός ταινιών που εντάσσονται στο εν λόγω πρόγραμμα που αποτελεί μια πρωτοβουλία του European Documentary Network (EDN) και στηρίζεται από το Creative Europe της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πρόκειται για μια κοινοπραξία που δημιουργήθηκε για την από κοινού πανευρωπαϊκή διανομή ταινιών ντοκιμαντέρ. Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία καινοτόμων στρατηγικών προώθησης σε ακρoατήρια σε αστικά κέντρα και αγροτικές περιοχές της Ευρώπης, έτσι ώστε το κοινό να έχει την ευκαιρία να απολαμβάνει συχνές προβολές ταινιών ντοκιμαντέρ μέσα από μια μεγάλη ποικιλία μέσων.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού διοργανώνεται από την Brave New Culture και στηρίζεται και χρηματοδοτείται από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αποτείνεστε στο τηλέφωνο 77 77 25 52, στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@filmfestival.com.cy, στην ιστοσελίδα του φεστιβάλ καθώς και στην επίσημη σελίδα του φεστιβάλ στο Facebook.
