Η Ελλάδα μέσα από το «τρίτο μάτι» του Βασίλη Μάρου

«Το ντοκιμαντέρ δεν ευδοκιμεί στην Ελλάδα. Πάντα έψαχνα να βρω τις αιτίες. Στο διάστημα όλων αυτών των δεκαετιών γύρισα ταινίες για τις νέες και παλιότερες γενιές σαν μια ευκαιρία να διαπιστώσουν αξίες που αλλοιώνονται, όπως η θρησκεία, η ιστορία, η ποίηση. Στις αποθήκες μου σήμερα υπάρχουν φιλμ κατεστραμμένα από τον χρόνο, φιλμ που δυστυχώς δεν μπορώ να συντηρήσω μόνος μου. Λυπάμαι γιατί στην Ελλάδα όλα χάνονται με τον χρόνο...».

Τα λόγια του Βασίλη Μάρου ακούγονται σήμερα πιο μελαγχολικά ακόμη κι από την εποχή που ακούραστα γύριζε ντοκιμαντέρ (συνολικά 40 τον αριθμό) σε κάθε γωνιά του κόσμου, απαθανατίζοντας στιγμές ενός πλανήτη σε κρίση. Σήμερα, με το ντοκιμαντέρ να ανθίζει - σε μικρή και μεγάλη οθόνη, το έργο του έρχεται να υπενθυμίσει τη συναρπαστική ιστορία της ζωής του και η προβολή σπάνιων ταινιών του από το ΟΤΕβHISTORY να συστήσει στις νεότερες γενιές έναν εργάτη του ντοκιμαντέρ που θεωρούσε την κάμερα ως το «τρίτο μάτι» που του επιτρέπει να διεισδύει στην άγνοια.

Τα ντοκιμαντέρ του Βασίλη Μάρου που θα προβληθούν από το OTE HISTORY, αποκλειστικά στον ΟΤΕ ΤV (πρεμιέρα κάθε Κυριακή στις 21.00, αλλά και στο πλούσιο καθημερινό πρόγραμμα του καναλιού) είναι τα εξής: «Τραγωδία του Αιγαίου», «Ελλάς Χωρίς Κολώνες», «Ερρίκος Σλήμαν», «Νέοι Δρόμοι», «Βασιλικές Δόξες», «Χατζηκυριάκος Γκίκας».

Ο Βασίλης Μάρος γεννήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1929. Από τα 10 του μόλις χρόνια ξεροστάλιαζε στις βιτρίνες των γνωστών φωτορεπόρτερ της εποχής. Στη διάρκεια της Κατοχής αναμίχθηκε πολύ νωρίς στην Αντίσταση, γνώρισε τη ναζιστική φυλακή, δραπέτευσε στην Ουγγαρία, ξαναπιάστηκε από τους Γερμανούς και στάλθηκε σε στρατόπεδο εργασίας και στα εργοστάσια της Αυστρίας. Μετά την Κατοχή, σπούδασε φωτογραφία στο Μόναχο (1948-49) και εργάστηκε ως καμεραμάν στην Κινηματογραφική Υπηρεσία του Στρατού (1950). Οταν ολοκλήρωσε τη θητεία του, σπούδασε με ιταλική υποτροφία στην INCOM της Ρώμης (1952-54). Με την επανάσταση του Μοσαντέκ, τον Αύγουστο του 1953 πηγαίνει στην Τεχεράνη. Είναι ο μόνος οπερατέρ που βρίσκεται εκεί για να κινηματογραφήσει τα γεγονότα. Για το ρεπορτάζ του κερδίζει το πρώτο βραβείο επικαίρων της χρονιάς. Η επιτυχία αυτή τού ανοίγει μεγάλους δρόμους. Συνεργάζεται με το NBC της Ν. Υόρκης και τον Σπύρο Σκούρα, τότε πρόεδρο της 20th Century Fox. Πρώτη του δουλειά, η διεύθυνση φωτογραφίας στις «Πρωτευουσιάνικες περιπέτειες» (1956), ακολουθούν για λογαριασμό της FOX «Το παιδί και το δελφίνι» και «Συνέβη στην Αθήνα».

Το 1957 παρουσιάζει την πρώτη προσωπική του δουλειά, το «Κάτω από τους ουρανοξύστες», που γυρίστηκε στη Νέα Υόρκη με τη συμμετοχή του Βασίλη Λογοθετίδη. Την ίδια χρονιά γυρίζει το «Ροκ εν Ρολ στην Αθήνα». Το 1960, γυρίζει το πρώτο κινηματογραφικό πορτρέτο «Η Κατίνα Παξινού και η τραγωδία», που του δίνει το εισιτήριο για το BBC. Ακολουθούν τα πολυβραβευμένα «Η τραγωδία του Αιγαίου» και η «Κάλυμνος». Το 1965 ξεκινάει η συνεργασία με τη γερμανική τηλεόραση. Γυρίζει τις ταινίες «Ο Ορφέας τραγουδάει» (πρόκειται για την παράσταση του Θεάτρου Τέχνης «Πέρσες» 1965-66), «Αθως», «Αναστενάρια», «Η ζωή του Σλίμαν», το «Ορος Σινά», «Ο κόσμος των Εικόνων», «Μπουζούκι», «Το Πνεύμα της Κρήτης». Η ταινία «Χατζηκυριάκος Γκίκας - Ενας Ελληνας ζωγράφος» είναι το δεύτερο πορτρέτο του και μία από τις κορυφαίες στιγμές στην καριέρα του. Ακολουθούν οι ταινίες: «Η μάχη για την Ακρόπολη», «Ο Παρθενώνας αργοπεθαίνει», «1940 - Πέραν του καθήκοντος», «Η μάχη της Κρήτης - Ικάρου ανάθεμα», «Μετέωρα 600 χρόνια», «Ελληνες μαχητές στο Ελ Αλαμέιν - Ρίμινι», «Ο ιερός λόχος του Χριστόδουλου Τσιγάντε - Β. Αφρική, Αιγαίο», «Δράση και θυσίες του ελληνικού εμπορικού ναυτικού 40-45» κ.ά.

Ο Βασίλης Μάρος, με μισό αιώνα αδιάκοπης δημιουργίας εχει τιμηθεί με 37 βραβεία και διακρίσεις σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ, με δύο βραβεία ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, τρία βραβεία Barthelemy Τεχνών και Γραμμάτων στο Διεθνές Φεστιβάλ Τηλεόρασης Μόντε Κάρλο, βραβείο Βρετανικής Ακαδημίας Τέχνης, ενώ του έχουν απονεμηθεί ο χρυστός σταυρός Τάγματος Γεωργίου Α', ο χρυσός σταυρός του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, μετάλλιο Ακαδημίας Αθηνών, μετάλλιο Λένιν κ.ά.

Οπως έλεγε και ο ίδιος: «Στα ντοκιμαντέρ προσπάθησα να βρω την ουσία της ύπαρξης, να βγάλω αυτό που είναι βαθιά μέσα μου. Δεν έχω βρει ποτέ στη ζωή μου, τίποτα πιο συναισθηματικό, συναρπαστικό, τραγικό, όσο την πραγματικότητα μέσα από τη μηχανή μου. Αυτή μου έδωσε τη δυνατότητα να κατανοήσω, να περιχαράξω το άγνωστο και τα μυστικά της ιστορίας»

To ΟΤΕ HISTORY είναι το μοναδικό κανάλι ντοκιμαντέρ στην ελληνική τηλεόραση, με επίκεντρο την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας. Με ντοκιμαντέρ και εκπομπές υψηλής ποιότητας και αισθητικών προδιαγραφών για την ιστορία, τον πολιτισμό, τους ανθρώπους και τις παραδόσεις του τόπου μας, το κανάλι αυτό μπορεί να αποτελέσει έναν νέο τόπο ψυχαγωγίας και μόρφωσης. Με σημείο αναφοράς την Ελλάδα, το OTE HISTORY καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεματικών: ιστορία και μυθολογία από την αρχαιότητα έως σήμερα, τέχνες και πολιτισμός, επιστήμη και σημαντικά ανθρώπινα επιτεύγματα, οι τόποι της Ελλάδας και οι παραδόσεις τους, τα ήθη και τα έθιμα της χώρας, οι μεγάλες προσωπικότητες του χθες και του σήμερα.