Με τις προειδοποιήσεις από το 112 για «ασφαλείς μετακινήσεις», η κακοκαιρία Eva δείχνει τα δόντια της σε όλη την Ελλάδα, ενώ στη Θεσσαλονίκη έφερε βροντές και βροχή αργά το βράδυ. Κανείς δεν πτοήθηκε. Ούτε όσοι γέμισαν το Ολύμπιον για την προβολή της νέας ταινίας του Φατίχ Ακίν «Το Χρυσάφι του Ρήνου», ούτε όσους επισκέφθηκαν τις δύο εκθέσεις του Φεστιβάλ στο Λιμάνι, ούτε όσους έμειναν μέχρι αργά σε χαλαρό networking στα μπαρ της πόλης,
To 63o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 3 μέχρι και τις 13 Νοεμβρίου. Το Flix θα βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβούν μέσα κι έξω από τις σκοτεινές αίθουσες. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
Ο Φατίχ Ακίν πιστεύει σε ένα μεγάλο, διαφορετικό σινεμά
Ο Φατίχ Ακίν - πολιτογραφημένος «Ελληνας» εδώ και πολλά χρόνια, επέστρεψε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με την ταινία που αυτήν την εποχή σπάει όλα τα ρεκόρ του γερμανικού box office, την ιστορία ζωής - πτώσης και ανόδου - του ράπερ Ξατάρ, ο οποίος γεννήθηκε στη φυλακή, έγινε γκάνγκστερ, πήρε μέρος σε μια θρυλική ληστεία, φυλακίστηκε και ηχογραφώντας μέσα στο κελί του έβγαλε τον πρώτο του δίσκο που θα τον εκτόξευε σε δημοτικότητα και κινηματογραφική αθανασία.
Μιλώντας στο Flix o Φατίχ Ακίν προσπαθεί να εξηγήσει την επιτυχία της ταινίας:
«Αν ήξερα τη συνταγή θα την είχα ξανακάνει και στο παρελθόν. Αυτό που ξέρω είναι ότι μιλάμε εδώ και πολλά χρόνια για το σινεμά που τελειώνει στις αίθουσες και ξεκινάει στις πλατφόρμες χωρίς να κάνουμε κάτι για να δούμε την κατάσταση καθαρά. Δεν έχω πρόβλημα με τις πλατφόρμες, αγαπώ το σινεμά και ξέρω ότι οι νέοι άνθρωποι, τουλάχιστον στην Γερμανία, πηγαίνουν περισσότερο στο σινεμά απ' ότι οι άνθρωποι της ηλικίας μας. Ωστόσο για να πάει κάποιος στο σινεμά πρέπει να του προσφέρεις κάτι διαφορετικό, κάτι που να αξίζει να το δεις στη μεγάλη οθόνη, μια «μεγάλη» ταινία, μια διαφορετική ταινία. Δεν μπορούμε να έχουμε απαίτηση από το κοινό να συμπεριφέρεται όπως παλιά. Ο κόσμος έχει αλλάξει και πρέπει κι εμείς να αλλάξουμε μαζί του.»
Το βλέμμα του Θόδωρου Αγγελόπουλου από την... άλλη θάλασσα μέχρι το Λιμάνι
Περπατώντας ανάμεσα στις φωτογραφίες του Νίκου Νικολόπουλου από τα γυρίσματα της τελευταίας ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου αρχίζεις να φαντάζεσαι πώς θα έμοιαζε η «Αλλη Θάλασσα», που έμελε να μείνει ημιτελής και να στιγματιστεί από τον τραγικό θάνατο του δημιουργού του την ώρα των γυρισμάτων. Το πρόσωπο του Τόνι Σερβίλο, οι υγροί αθηναϊκοί δρόμοι, το βλέμμα του Θόδωρου Αγγελόπουλου, άλλοτε βλοσυρό, άλλοτε σαν «ήρωας» μέσα στην ίδια την ταινία του, σταματούν το χρόνο όσο το λιμάνι της Θεσσαλονίκης απέξω συνεχίζει τους συνειρμούς...
[Η έκθεση «Η Θάλασσα στο Λιμάνι» θα διαρκέσει μέχρι και τις 4 Δεκεμβρίου - από τις 10 το πρωί μέχρι τις 10 το βράδυ (μέχρι και τις 13 Νοεμβρίου) και από τις 10 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα, Τρίτη με Κυριακή από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι και τις 4 Δεκεμβρίου - Glass House (Πρώην Βρεφονηπιακός Σταθμός, Λιμάνι Θεσσαλονίκης]
Ο Εμίν Αλπέρ ως τομογράφος της Τουρκίας σήμερα
Με τις «Μέρες Ξηρασίας», ο αγαπημένος Τούρκος σκηνοθέτης ξεγελά ακόμη και τους πιο σκληροπυρηνικούς θαυμαστές του, αφού μέσα σε ένα περιτύλιγμα ενός νεο-νουάρ, μιας ταινίας μυστηρίου και δράσης κρύβει την πιο σκληρή κριτική που έχει τολμήσει μέχρι σήμερα στο υπέροχο έργο του (διαβάστε πιο κάτω την κριτική μας για την ταινία). Στη δεύτερη συνεργασία του με τον Γιώργο Τσούργιαννη στη συμπαραγωγή, ο Εμίν Αλπέρ γνωρίζει στη Θεσσαλονίκη ήδη πριν από την πρώτη του ταινία - όταν είχε έρθει με το «Πίσω από τους Λόφους» ακόμη σε στάδιο σχεδίου ταινίας - αλλά και επειδή η γυναίκα του έχει καταγωγή από την πόλη.
Μιλωντας στο Flix, ο Αλπέρ ένιωσε την ανάγκη να διαχωρίσει τη θέση του από τον τρόπο με τον οποίο μια μεγάλη μερίδα επαγγελματιών και θεατών «βλέπει» το σινεμά.
«Είμαι καλλιτέχνης. Αλλά δεν θεωρώ ότι πρέπει να βλέπουμε το σινεμά με παρωπίδες. Για χρόνια το καλλιτεχνικό σινεμά προσπαθούσε να αντιταχθεί στο mainstream. Γρήγοροι ρυθμοί στο mainstream, αργοί ρυθμοί στο καλλιτεχνικό σινεμά. Πολλά cuts στο mainstream σινεμά, μεγάλα μονοπλάνα στο καλλιτεχνικό σινεμά. Υπήρξαν πολλοί που τους ξένισε η επιλογή μου για μια ταινία που κινείται μέσα σε γνωστά genres. Αλλά θεωρώ ότι πρέπει να σταματήσουμε να βάζουμε περιορισμούς στο όραμά μας, στον τρόπο που βλέπουμε το σινεμά και τον κόσμο. Τα στεγανά δεν βοήθησαν ποτέ κανέναν - ούτε στο σινεμά, ούτε στη ζωή.»
Για την Αναπαράσταση
«Η κεντρική εικαστική έκθεση του Φεστιβάλ διερευνά τις διαφορετικές παραλλαγές και αποδόσεις της αναπαράστασης: την ανασύσταση, την αναθέσπιση και την ανακατασκευή.»
Στο πλαίσιο της έκθεσης, δώδεκα Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες αντλούν έμπνευση από το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Αγγελόπουλου - το οποίο προβάλλεται και στο Φεστιβάλ - και στοχάζονται πάνω στις μορφές, το περιεχόμενο και τα όρια που συνοδεύουν τη διαδικασία της αναπαράστασης.
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν είναι οι Δημήτρης Αναστασίου, Ειρήνη Ευσταθίου, Αντώνης Θεοδωρίδης, Ναταλία Μαντά, Αντώνης Ντόνεφ, Βιβή Παπαδημητρίου, Larry Amponsah, Andrew Pierre Hart, το καλλιτεχνικό δίδυμο Hippolyte Hentgen (Lina Hentgen και Gaëlle Hippolyte), Magdalena Karpinska, Asako Masunouch
[Η έκθεση «Αναπαράσταση: Reconstruction, Reenactment, Reconstitution» θα διαρκέσει μέχρι και τις 27 Νοεμβρίου στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών στις αποθήκες του Λιμανιού]
It's (always) Greek to us!
Οι προβολές των ελληνικών ταινιών του 63ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης συνεχίζονται. Φέτος θα προβληθούν 15 ταινίες στο τμήμα Επίσημη Πρώτη (ανάμεσά τους και από 2 στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ, στο Διαγωνιστικό Τμήμα Meet the Neighbours και στο Διαγωνιστικό του Film Forward), 4 στο τμήμα Ξεπερνώντας τα Σύνορα και 3 στο τμήμα Δεύτερη Ματιά. Το Flix βλέπει και γράφει εδώ για όλες τις ελληνικές ταινίες.
Είδαμε ακόμη:
Το Χρυσάφι του Ρήνου (Rheingold) του Φατίχ Ακίν
Ο Κούρδος Γκιγουάρ Χατζαμπί γεννήθηκε μέσα σε φυλακή στο Ιράκ κατα τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ στις αρχές του 1980. Είκοσι χρόνια περίπου μετά «ξαναγεννήθηκε» σε μια άλλη φυλακή στη Συρία, ηχογραφώντας τον πρώτο του δίσκο με το όνομα Xatar και έγινε ένας από τους διασημότερους καλλιτέχνες του χιπ-χοπ στη Γερμανία.
Ενδιάμεσα, η ζωή του έρχεται ιδανικά να πάρει οπερατικό κινηματογραφικό τίτλο από το πρώτο μέρος της αριστουργηματικής, επικής τετραλογίας του Ρίχαρντ Βάγκνερ, το «Δαχτυλίδι των Νιμπελούγκεν», αλλά και να σκηνοθετηθεί από τον Φατίχ Ακίν σαν μια βιογραφία που, κάπου ανάμεσα στο success story και το «απίστευτο κι όμως αληθινό» ολοκληρώνεται ως μια σύγχρονη παραβολή πάνω στις έννοιες της αδικίας και της δικαίωσης,της ύβρης και της κάθαρσης, του εγκλήματος και της τιμωρίας, της προσπάθειας και της επιτυχίας.
Βασισμένο στην αυτοβιογραφία του Χατζαμπί (με τίτλο «All or nothing: We say the world belongs to you»), το φιλμ του Φατίχ Ακίν συναρμολογεί χρονικά τη ζωή του ήρωα του, από τη γέννηση του σε μια σπηλιά με νυχτερίδες κάτω από τη Γη, την εξορία της οικογένειας του στο Παρίσι, από εκεί στη Βόννη, στις πρώτες συμμορίες, τη διακίνηση μικροποσοτήτων ναρκωτικών, την πρώτη γνωριμία με την κουλτούρα του χιπ-χοπ, την απόδρασή του στην Ολλανδία και τον κόσμο των νυχτερινών κλαμπ και από εκεί πάλι πίσω στη Γερμανία και το μεγάλο κόλπο με τη ληστεία του φορτηγού που μεταφέρει τα χρυσά δόντια των νεκρών από όλη τη χώρα. Η ταινία ξεκινάει από τη φυλάκιση του Χατζαμπί στη Σύρια και την άρνηση του να απαντήσει «που βρίσκεται ο χρυσός» και ξαναγυρίζει εκεί αφού μέσα στο κελί θα καταφέρει να βρει τη φωνή του, αφήνοντας πίσω του το βίο και την πολιτεία του ανθρώπου που υπήρξε.
Στο πρώτο μέρος, ο Φατίχ Ακίν που γνωρίζουμε και αγαπάμε «δίνει πόνο» (βλ. στιγμές αφοπλιστικού ρεαλισμού) ειδικά στο κομμάτι της ενηλικίωσης του ήρωα του στη Γερμανία), τραβώντας γραμμές προς κάθε κατεύθυνση που φωτίζουν όλες τις πτυχές της προσωπικότητας ενός ταλαντούχου αλλά χαμένου ανθρώπου που ήταν μοναχικό παιδί και που ενηλικιώθηκε προσπαθώντας να βρει ταυτότητα και «σπίτι» σε λάθος μέρη. Οι χαρισματικοί ηθοποιοί που υποδύονται τον Χατζαμπί σε διαφορετικές ηλικίες έρχονται να συναντήσουν τον Εμίλιο Σακράγια, τον τέλειο ηθοποιό στο τέλειο κάστινγκ - όχημα για να τρέξει ακόμη περισσότερο η καταιγιστική αφήγηση μιας ζωής που ήταν σαν φτιαγμένη να γίνει σινεμά.
Στο δεύτερο μέρος, η προσωπική διαδρομή του Χατζαμπί παραμερίζεται προκειμένου να χαρτογραφηθεί - αλά Γκάι Ρίτσι - η θρυλική ληστεία που έγινε το μεγάλο κατόρθωμα του Xatar και ο λόγος για τον οποίο έγινε διάσημος πριν ακόμη γίνει ακόμη πιο διάσημος, μπαίνοντας στη φυλακή και ηχογραφώντας το πρώτο του άλμπουμ σε ένα παράνομα περασμένο από την πύλη κασετοφωνάκι, μονώντας τον ήχο κάτω από κουβέρτες. Εκεί σε αυτές τις μοναδικές - αστείες και ταυτόχρονα τραγικές - στιγμές που ο κύκλος της ζωής του ήρωα του κλείνει για να ελευθερώσει ένα κοσμοπολίτικο heist movie και να επιστρέψει στην αρχική ταινία ενηλικίωσης, ο Ακίν αποδεικνύεται ικανότατος χειριστής του genre-bending και του φωτεινού γυρίσματος μιας σκοτεινής ιστορίας (με άλλους όρους και εντελώς αντίθετα αποτελέσματα το είχε κάνει ξανά στο αποτρόπαιο «Χρυσό Γάντι», την πρώτη του κινηματογραφική βιογραφία).
Γοητευμένος - αν όχι συνεπαρμένος από τον ήρωα του - μπορεί να στρογγυλεύει (κατα το απόλυτα κινηματογραφικό) το μήνυμα μιας παραβολής που υπό συνθήκες εξωραΐζει την παρανομία, αλλά σε κάθε περίπτωση το τραγούδι που συνθέτει λέει με τον δικό του τρόπο μια αφοπλιστική αλήθεια για το που πρέπει να ψάξει κανείς (μέσα του) για να βρει το πραγματικό χρυσάφι.
Μανώλης Κρανάκης
Μέρες Ξηρασίας του Εμίν Αλπέρ
Ενας άντρας και μια γυναίκα βρίσκονται σε μια έρημο μπροστά σε μια τεράστια τρύπα που έχει σχηματιστεί στο έδαφος. Επιστρέφοντας στο σπίτι, ο άντρας θα βρεθεί ενώπιον μιας αυτοκινητοπομπής που διασχίζει την πόλη. Ανθρωποι πάνω στα φορτηγά με όπλα στα χέρια πυροβολούν στον αέρα, μπροστά τους παιδιά τρέχουν δαιμονισμένα. Ολοι κυνηγούν έναν αγριόχοιρο που έχει παγιδευτεί στα στενά της πόλης. Λίγη ώρα μετά το αίμα του θα βάψει ως υπενθύμιση ή προειδοποίηση τη διαδρομή καθώς ένα από τα οχήματα το σέρνει νεκρό ως τρόπαιο ακόμη μιας αγριότητας.
Ο άντρας είναι ο Εμρέ, ο νεόκοπος εισαγγελέας σε μια τουρκική πόλη που βρίσκεται λίγο πριν τις τοπικές εκλογές. Αυτές οι πρώτες εικόνες που θα δούμε μέσα από τα μάτια του είναι μόνο ένα δείγμα από το ζοφερό σύμπαν μέσα στο οποίο θα αρχίσει να βυθίζεται καθώς αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως εδώ ο νόμος είναι η θέληση των μεγαλοπαραγόντων που ελέγχουν την αστυνομία, τη δικαιοσύνη, ακόμη και το νερό που σταματάει να τρέχει και αναγκάζει τους πολίτες να περιμενουν σε ουρές για να προμηθευτούν μπιτόνια για τις άμεσες ανάγκες.
Ο Εμρέ είναι σαν ξένο σώμα μέσα σε μια κοινωνία που θυμίζει Αγρια Δύση. Μοιάζει να έρχεται από μια εποχή στην οποία αυτή η πόλη θα αργήσει πολύ να συναντήσει. Η σχέση του με έναν νεαρό δημοσιογράφο θα αρχίσει να προκαλεί φήμες που προκαλούν την τοξική πατριαρχία με την οποία είναι ποτισμένη κάθε γωνιά αυτής της πόλης, ενώ η απόφασή του Εμρέ να παραμείνει αδιάφθορος, πιστός στο καθήκον και - επιτέλους - να επιβάλλει το νόμο θα είναι η αρχή του τέλους για την καριέρα του.
Με περγαμηνές τρείς υπέροχες ταινίες (το «Πίσω από τους Λόφους», το αριστουργηματικό «Frenzy» και το «Τρεις Αδερφες»), ο Τούρκος Εμίν Αλπέρ απομακρύνεται από την πιο βαρύθυμη, ποιητική, λυρική παράδοση του τουρκικού σινεμά και πατάει γκάζι διασχίζοντας γουέστερν και το νεο-νουάρ με προεκτάσεις που αγγίζουν ένα σύγχρονο πολιτικό θρίλερ που χαρτογραφεί ανάγλυφα, με υπερβολη, αλλά και ρεαλισμό που σε διαπερνά την τούρκικη κοινωνία του σήμερα.
Μέσα σε σπίτια αιώνων που παραμονεύουν οι αρουραίοι και σε αυλές που βιασμοί σκηνοθετούνται για χάρη της (ανδρικής) εξουσίας, σε μια χώρα που αυτοτραυματίζεται διαρκώς από την προσκόλλησή της στη συντήρηση και με ανθρώπους που ξέρουν μόνο να φωνάζουν και να καταστρέφουν προκειμένου να επιβληθούν, ο Αλπέρ χτίζει από την αρχή την Τουρκία ως μια απόλυτα διεφθαρμένη, ξενοφοβική, σεξιστική, λαϊκίστικη και ομοφοβική χώρα που, σαν το βυθό της λίμνης που κολυμπάει ο Εμρέ, είναι τόσο ισχνή που μπορείς ανά πάσα στιγμή να βυθιστείς μέσα της μέχρι και το κεφάλι.
Η ένταση παραμένει αμείωτη καθώς ο κλοιός γύρω από τον Εμρέ κλείνει πριν οδηγηθεί στο τέταρτο κεφάλαιο του φινάλε όπου πλέον το κυνήγι του αγριόχοιρου στην αρχή μοιάζει με παιχνίδι μπροστά στον τρόπο με τον οποίο έχει αποφασιστεί η εξόντωση του «δίκαιου» εισαγγελέα από το καθεστώς που παραμένει κραταιό, παντοδύναμο, ικανο να αντέξει για πολλές δεκαετίες και γενιές ακόμη.
Ο Αλπέρ παραδίνεται στο ρυθμό ενός συναρπαστικού θρίλερ αλλά δεν χάνει ίχνος από την ποίηση των εικόνων του. Με βοηθό την υπέροχη φωτογραφία του Χρήστου Καραμάνη και την πίστη ότι οι κινηματογραφικοί κώδικες (ακόμη και αυτοί του entertainment) υπάρχουν για να υπηρετούν ένα όραμα κοινωνικής κριτικής, ρίχνει φως στην Τουρκία, προκαλώντας το θεατη να μεταφέρει τη δράση σε μια επαρχιακή πόλη της δικής του χώρας. Οι αναλογίες μπορεί να είναι διαφορετικές, αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει και πολύ...
Στην υπέροχη τελική σκηνή που κλείνει ένα ανθρωποκυνηγητό που γυρίζει την ανθρωπότητα χιλιετίες πίσω, ένα τεράστιο ριψοκίνδυνο βήμα στην άλλη πλευρά παραμένει πάντα η μοναδική ελπίδα ότι κάπου, κάπως, κάποτε ίσως κάτι αλλάξει.
Μανώλης Κρανάκης
To 63o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 3 μέχρι και τις 13 Νοεμβρίου. Το Flix θα βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβούν μέσα κι έξω από τις σκοτεινές αίθουσες. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
