Η παγκόσμια πρώτη προβολή των ενοτήτων VI, VII, VIII του έργου « Ενιαίος» του ελληνικής καταγωγής αμερικανού πρωτοπόρου κινηματογραφιστή, θα πραγματοποιηθεί και φέτος στην τοποθεσία Τέμενος, κοντά στη Λυσσαρέα της Αρκαδίας, το τριήμερο 29, 30 Ιουνίου και 1η Ιουλίου 2012, σε συνέχεια της πρεμιέρας των ενοτήτων I-V, που πραγματοποιήθηκαν στην ίδια τοποθεσία το 2004 και 2008.
Ενας από τους σημαντικούς του αμερικάνικου πειραματικού σινεμά, ο Γκρέγκορι Μαρκόπουλος γεννήθηκε από Έλληνες μετανάστες στο Τολέντο του Οχάιο το 1928.Μιλούσε μόνο ελληνικά μέχρι τα έξι του χρόνια. Οι αρχαίοι μύθοι και η ορθόδοξη πνευματικότητα της παράδοσης αυτής θα αποτελέσουν θεμελιώδη μήτρα για το υπόλοιπο της ζωής του. Η επακόλουθη απομόνωση και η εκρίζωση που σίγουρα βιώνει, όντας ομοφυλόφιλος και γιος αλλοδαπών στην πελώρια ενδοχώρα της Αμερικής θα είναι εξίσου σημαντικές για την αισθητική του εξέλιξη, με αποτέλεσμα να αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως «στοίβα αποσπασμάτων» και να διαισθάνεται τη ζωή ως μία «διηνεκή εξορία».
Στη Νέα Υόρκη το 1964
Μετά την πρώτη του ταινία σε 8mm, σε ηλικία δώδεκα χρόνων, αναλογίζεται το ενδεχόμενο μιας ιατρικής εκπαίδευσης, με προτίμηση στη χειρουργική, καταλήγοντας ωστόσο να στέλνει αιτήσεις σε πολλές κινηματογραφικές σχολές, ακόμα και στη Ρωσία. Τελικά γράφεται στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, στο Λος Άντζελες, ακριβώς στα τέλη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου.
Το 1947 ολοκληρώνει την πρώτη σημαντική έγχρωμη ταινία του «Psyche», εμπνευσμένη από ένα ημιτελές διήγημα του Πιερ Λουί γύρω από τον λεσβιακό έρωτα. Αυτή μαζί με τις δύο ταινίες που κινηματογραφεί επιστρέφοντας στο Τολέντο, μετά από τρία μόνο εξάμηνα στο USC, αποτελούν τη λεγόμενη τριλογία του «Du Sang, de la volupté, et de la mort», έναν βαθύ, πλατωνικό/ ρομαντικό διαλογισμό πάνω στη φύση της τέχνης, του συναισθήματος και του αινίγματος της ομοφυλοφιλίας.
Θα ακολουθήσουν δεκάδες ταινίες μικρού ή μεγάλου μήκους, μυθοπλασίας, πορτρέτα, ιδιότυπα ντοκιμαντέρ, θραύσματα κινηματογραφικών παρατηρήσεων. Αναμεσά τους το «Serenity», μια διασκευή της «Γαλήνης» του Ηλία Βενέζη, και το «Twice a Man» του 1963 που θεωρείται και το αριστουργημα του. Η δουλειά του θα τον τοποθετήσει ανάμεσα στα κορυφαία ονόματα της κινηματογραφικής πρωτοπορίας, αλλά και σαν μια ιδιαίτερη περίπτωση δημιουργού που υπακούει μόνο στην δική του δημιουργική φωνή.
Στην Αθήνα το 1982
Στα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του, ο Μαρκόπουλος εργάζεται επίπονα πάνω στο εγχείρημα «Eniaios» μέσα από την οποία ανασυνθέτει και αναθεωρεί ολόκληρη την κινηματογραφική του παραγωγής μέχρι τότε. Το μοντάζ ολοκληρώνεται μόλις λίγο πριν το θάνατο του το 1992 και ο ίδιος δεν πρόλαβε να δει ποτέ το κορυφαίο έργο του ολοκληρωμένο καθώς δεν υπήρχαν τα χρήματα για να τυπωθεί σε φιλμ το μονταρισμένο υλικό.
Η ιδέα του για το Τέμενος, τον τόπο προβολής του «Eniaios» στην Αρκαδία, γεννιέται από την ανάγκη του να δημιουργήσει ένα μόνιμο απομονωμένο χώρο προβολής απόλυτα εναρμονισμένο με την κινηματογραφική εικόνα, έτσι που να επενεργεί σαν φιλοσοφική και ψυχολογική αποκάλυψη. Γεννιέται επίσης και από την επιθυμία και τη θέλησή του να προσφέρει μια βαθιά προσωπική κινηματογραφική εμπειρία στους θεατές, ένα συναίσθημα πληρότητας με το όραμα της ιδανικής εναρμόνισης τοπίου και κινηματογραφικού έργου.
Ο Μαρκόπουλος επιθυμούσε τη δημιουργία μίας βαθιά προσωπικής και ανταποδοτικής κινηματογραφικής εμπειρίας για τους θεατές του. Επέλεξε την τοποθεσία κοντά στη Λυσσαρέα, γενέτειρα του πατέρα του, λόγω της φυσικής της ομορφιάς, και οραματίστηκε το Τέμενος ως χώρο προβολής μοναδικά εναρμονισμένο με την ταινία, ως ένα εργαλείο φιλοσοφικής και ψυχολογικής αποκάλυψης.
Ο Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και ο Ρόμπερτ Μπίβερς στο Τέμενος το 1980
Μαζί με τον συνεργάτη και σύντροφό του Ρόμπερτ Μπίβερς πραγματοποίησαν προβολές τμημάτων του έργου του από το 1980 ως και το 1986, ενώ ο Μπίβερς κληρονόμος τπου έργου του αναβίωσε την εμπειρία το 2004 και το 2008. Οι φετινές προβολές από τις 29 Ιουνίου μέχρι την 1η Ιουλίου θα παρουσιάσουν τις ενότητες VI, VII, VIII ενώ οι προβολές του «Eniaios» θα συνεχιστούν στο μέλλον κατά διαστήματα, καθ’ όσον η διαδικασία αποκατάστασης και εκτύπωσης της ταινίας θα είναι σε εξέλιξη.
Η είσοδος στις προβολές (που ούτως ή άλλως γίνονται σε ανοιχτό χώρο) είναι δωρεάν ενώ όλες οι λεπτομέρειες για τον τρόπο που μπορείτε να βρεθείτε εκεί και να τις παρακολουθήσετε είναι διαθέσιμες στο site του The Temenos ή στην σελίδα του στο facebook.
