Ο Χέλμουτ Μπέργκερ, ο Αυστριακός ηθοποιός που έγινε διεθνής σταρ μέσω των ταινιών των σκηνοθετών Λουκίνο Βισκόντι, Βιτόριο Ντε Σίκα και Μάσιμο Νταλαμάνο, πέθανε σήμερα στην πατρίδα του το Σάλτσμπουργκ σε ηλικία 78 έτων.
Σε μια από τις πιο ιστορικές και δημιουργικές περιόδους του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, τις δεκαετίες του '60 και του '70, ο Μπέργκερ εδραίωσε με τόλμη τη θέση του στο πάνθεον των σταρς του σινεμά μέσω από τις ταινίες που σκηνοθέτησε ο τότε σύντροφός του, Λουκίνο Βισκόντι. Τα «Οι Καταραμένοι», «Ludwig» και «Conversation Piece» του Βισκόντι γράφτηκαν πάνω στον Μπέργερ, μετατρέποντάς τον από μια απλή μούσα σε έναν σούπερ σταρ της εποχής - είδωλο και icon μιας ολόκληρης γενιάς.
Ο Μπέργκερ ήταν υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα για τους «Καταραμένους» το οποίο ήταν επίσης υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερου Σεναρίου το 1970. Ο Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ την αποκάλεσε «ίσως την καλύτερη ταινία, την ταινία που νομίζω πως σημαίνει τόσα πολλά για την ιστορία του κινηματογράφου όσο και ο Σαίξπηρ για την ιστορία του θεάτρου».
Στους «Καταραμένους»
Στο «Ο Κήπος των Φίντζι-Κοντίνι»
Ανοιχτά αμφιφυλόφιλος σε μια εποχή που τέτοιες δημόσιες δηλώσεις ήταν πάρα πολύ σπάνιες, ο Μπέργκερ είχε σχέσεις με τους Βισκόντι, Μαρίσα Μπέρεσον, το μοντέλο Φραντσέσκα Γκουιτάνο, τον χορευτή Ρούντολφ Νουρέγιεφ, τον Ταμπ Χάντερ, την Ούρσουλα Αντρες και, σύμφωνα με φήμες, τον Μικ και την Μπιάνκα Τζάγκερ.
Ο Μπέργκερ βραβεύτηκε με το τιμητικό βραβείο Lifetime Achievement «Teddy» στη Μπερλινάλε το 2007 για τους πρωτοποριακούς δημιουργικούς ρόλους του που εξερευνούν γκέι και αμφιφυλόφιλους χαρακτήρες. Η drag εμφάνισή του ως Μαρλέν Ντίτριχ στους «Καταραμένους» οδήγησε τον θρυλικό σκηνοθέτη Μπίλι Γουάιλντερ να σχολιάσει πως «εκτός από τον Χέλμουτ Μπέργερ δεν υπάρχουν ενδιαφέρουσες γυναίκες σήμερα». Η Madonna, μεγάλη φαν του Μπέργερ, που όχι μόνο τον συμπεριέλαβε στο βιβλίο της «Sex» αλλά και του κράτησε θέση πρωταγωνιστή στο video clip του τραγουδιού «Erotica» το 1992, είχε πει τότε πως «πιστεύω ότι είναι ο ανδρογυνισμος, είτε είναι ο Ντέιβιντ Μπόουι είτε ο Χέλμουτ Μπέργκερ, έχει επηρεάσει πραγματικά τη δουλειά μου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.»
Στους «Καταραμένους»
Εκτός από τις συνεργασίες του με τον Βισκόντι, ο Μπέργκερ είχε μια μακρά και κάπως ασταθή καριέρα, πολεμώντας με τον εθισμό στα ναρκωτικά και το αλκοόλ για πολλά χρόνια. Ο Μπέργκερ πρωταγωνίστησε στο βραβευμένο με Οσκαρ αριστούργημα του Ντε Σίκα «Ο Κήπος των Φίντζι-Κοντίνι» το 1970 και την ίδια χρονιά υποδύθηκε τον θρυλικό ομόνωυμο ρόλο στην ιταλική εκδοχή του «Dorian Gray» σε παραγωγή του Σάμιουελ Ακροφ.
Με τον Λουκίνο Βισκόντι
O Χέλμουτ Μπέργκερ από τον Αντι Γουόρχολ, 1976
Μέχρι τη δεκαετία του '80, η αλόγιστη συμπεριφορά του τον έκανε να σταματήσει την καριέρα του στον κινηματογράφο και βρήκε δουλειά ως guest star για εννέα επεισόδια της αμερικανικής σαπουνόπερας «Δυναστεία». Για την πρώτη δεκαετία του 2000, ο Μπέργκερ αποσύρθηκε εντελώς από την βιομηχανία για να φροντίσει την άρρωστη μητέρα του. Μια απόπειρα «επιστροφής» περιελάμβανε και μια εμφάνιση το 2013 στη γερμανική έκδοχή του «I'm a Celebrity - Get Me Out of Here» η οποία ολοκληρώθηκε μετά από μόλις δύο ημέρες λόγω προβλημάτων υγείας του. Μέχρι το 2019 η κατάστασή του απέκλειε κάθε δημιουργική δραστηριότητα.
Μία από τις πιο συγκινητικές εμφανίσεις του στο σινεμά ήταν στο ρόλο του Ιβ Σεν Λοράν στο «Saint Laurent» του Μπερτράν Μπονελό το 2014.
«Πριν από πολλά χρόνια», είπε ο ατζέντης του «ο Χέλμουτ Μπέργκερ μου είπε “έζησα τρεις ζωές. Και σε 4 γλώσσες! Je ne regrette rien!” Σας ζητάμε να διατηρήσετε τη μνήμη του στις αναφορές σας ως ένα λαμπρό ηθοποιό που ενέπνευσε πολλές γενιές για δεκαετίες.»
Δείτε παρακάτω τη μεταμόρφωση του Χέλμουτ Μπέργκερ σε Μάρλιν Ντίτριχ στην ταινία «Οι Καταραμένοι»
Δείτε το video clip του «Erotica» της Madonna στο οποίο παίζει ο Χέλμουτ Μπέργκερ
