«Αν μετρήσεις όλες τις ταινίες στις οποίες δούλεψα, θα καταλάβεις πως είμαι ειδικός στα γουέστερν, στις ερωτικές ιστορίες, στις πολιτικές ταινίες, στα θρίλερ, τις περιπέτειες, τις ταινίες τρόμου... Με άλλα λόγια, δεν είμαι ειδικός πουθενά γιατί έχω κάνει τα πάντα. Είμαι ειδικός στη μουσική.»
Σφραγίζοντας ανεξίτηλα τον κινηματογράφο με μουσικές που κατάφεραν να συνδεθούν τόσο στενά με τις ταινίες για τις οποίες γράφτηκαν αλλά και την ίδια στιγμή να αυτονομηθούν ώστε να γίνουν αναπόσπαστο μέρος της ποπ κουλτούρας, ο Ενιο Μορικόνε ήταν για πολλούς ο μεγαλύτερος μεταπολεμικός συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής.
Για περισσότερους, ένας τεράστιος μύθος που δεν σταμάτησε να εργάζεται και να γράφει μουσικές μέχρι και την ένατη δεκαετία της ζωής του, διασχίζοντας με εκρήξεις κοσμικής νοσταλγίας κάθε γενιά από το τέλος του πολέμου μέχρι και σήμερα και κερδίζοντας δίκαια τον τίτλο του «Μότσαρτ της κινηματογραφικής μουσικής».
Διαβάστε ακόμη: Οσα έμαθε η ζωή στον Ενιο Μορικόνε
Ο Ενιο Μορικόνε γεννήθηκε στη Ρώμη το 1928 και στο τέλος της δεκαετίας του 1950, μετά από τη συμμετοχή του ως τρομπετίστας σε τζαζ μπάντες το '40, υπηρέτησε ως επιτυχημένος ενορχηστρωτής στούντιο για την RCA. Ενορχήστρωσε πάνω από 500 τραγούδια και συνεργάστηκε με μουσικούς όπως οι Πολ Ανκα, Τσετ Μπέικερ και η Μίνα. Ομως, ο Μορικόνε θα γινόταν παγκοσμίως γνωστός συνθέτοντας (αρχικά χωρίς να υπογράφει και αργότερα φυσικά επώνυμα) μουσική για ιταλικά (σπαγγέτι, όπως έμειναν πιο γνωστά στην κινηματογραφική) γουέστερν από σκηνοθέτες όπως ο Σέρτζιο Λεόνε, Ντούτσιο Τέσαρι και Σέρτζιο Κορμπούτσι.
Η μουσική του για την «Τριλογία των Δολαρίων» του συμμαθητή του και στενού φίλου του Σέρτζιο Λεόνε («Για Μια Χούφτα Δολάρια», «Μονομαχία Στο Ελ Πάσο» και »Ο Καλός, ο Κακός και ο Ασχημος») παραμένει ακόμη και σήμερα στις πρώτες θέσεις της όποιας πιθανής ερμηνείας δίπλα στο λήμμα «κινηματογραφική μουσική».
Με τον Σέρτζιο Λεόνε
Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1960 και 1970, ο Μορικόνε συνέθεσε μουσική για πολλά είδη ταινιών, από κωμωδίες μέχρι δράμα, θρίλερ και ιστορικές ταινίες.
Αρκετές από τις συνθέσεις του γνώρισαν εμπορική επιτυχία (το soundtrack του «Κάποτε στη Δύση» έχει πουλήσει περισσότερα από 10 εκατομμύρια αντίτυπα και θεωρείται μια από τις πιο εμπορικές κινηματογραφικές μουσικές που γράφτηκαν ποτέ), όπως το «The Ecstasy of Gold», μουσικό θέμα της ταινίας Ο Καλός, ο Κακός και ο Ασχημος, το «A Man with Harmonica» από το «Κάποτε στη Δύση», το «Here's to You» από το «Sacco & Vanzetti» του 1971, το οποίο ερμηνεύθηκε από την Τζόαν Μπαέζ, και το «Chi Mai» που ακούστηκε σε παραπάνω από μια ταινίες (οι περισσότεροι το θυμούνται από τον «Επαγγελματία» του Ζορζ Λοτνέρ με τον Ζαν Πολ Μπελμοντό από το 1981) και σφράγισε μια ολόκληρη γενιά.
Ανάμεσα στο 1964 και το 1980, ο Μορικόνε ήταν επίσης τρομπετίστας και συν-συνθέτης στο αβάν-γκαρντ συγκρότημα ελεύθερου αυτοσχεδιασμού Il Gruppo. Εγραψε το επίσημο τραγούδι για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1978, ενώ συνεργάστηκε μέχρι και με τους Pet Shop Boys (συνυπογράφοντας το «It Couldn't Happen Here» του 1987 από το άλμπουμ τους «Actually».
Το φινάλε από το «Κάποτε στη Δύση» του Σέρτζιο Λεόνε:
Το θρυλικό «Chi Mai» που χρησιμοποιήθηκε στο «Maddalena» του 1971 και στο «Le Professionnel» του 1981:
Η Τζόαν Μπαέζ τραγουδάει την μπαλάντα από το «Sacco & Vanzetti», το 1979 στο Παρίσι:
Το «It Couldn't Happen Here» του έγραψε μαζί με τους Pet Shop Boys:
Από το τέλος της δεκαετίας του 1970, ο Μορικόνε διακρίθηκε στο Χόλιγουντ, συνθέτοντας μουσική για Αμερικανούς σκηνοθέτες, όπως ο Τζον Κάρπεντερ, Μπράιαν ντε Πάλμα, Μπάρι Λέβινσον, Μάικ Νίκολς και Ολιβερ Στόουν. Ο Μορικόνε συνεργάστηκε επίσης με τον Ιταλό σκηνοθέτη Τζουζέπε Τορνατόρε - σε μια μυθική σύμπραξη που γέννησε το διάσημο soundtrack του «Σινεμά ο Παράδεισος».
Καθοριστική θα ήταν η «συνάντησή» του με τον Κουέντιν Ταραντίνο. Αρχικά, ο δεύτερος θα χρησιμοποιούσε με τον πιο ωραίο τρόπο μουσικές του Ενιο Μορικόνε για τις ταινίες του («Kill Bill» το 2003, «Death Proof» το 2007), «Αδωξοι Μπάσταρδη» το 2009 και «Django: Ο Τιμωρός» το 2012), θα τον έπειθε να του γράψει ένα πρωτότυπο τραγούδι για το «Django» και τη μουσική για το «The Hateful Eight».
Η τελική σκηνή του «Σινεμά ο Παράδεισος» με την ανεξίτηλη μουσική του Ενιο Μορικόνε:
Το 2007, ο Ενιο Μορικόνε παρέλαβε το τιμητικό Όσκαρ «για την μαγευτική και πολυπρόσωπη συνεισφορά του στην τέχνη της μουσικής για ταινίες». Είχε προταθεί για άλλα πέντε (μόνο) Οσκαρ - το 1979 για το «Days of Heaven» του Τέρενς Μάλικ, το 1986 για την «Αποστολή», το 1987 για τους «Αδιάφθορους», το 1991 για το «Bugsy», το 2000 για τη «Μαλένα» και το 2016, όπου και κέρδισε, για τους «Μισητούς Οκτώ» του Κουέντιν Ταραντίνο.
Εχει κερδίσει επίσης τρία βραβεία Γκράμι, τρεις Χρυσές Σφαίρες, έξι BAFTA, δύο Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, ένα τιμητικό Χρυσό Λέοντα και ένα Πολικό Μουσικό Βραβείο.
Το 1984 δημιουργήθηκε ένα μικρό σκάνδαλο, όταν η μουσική του Ενιο Μορικόνε για το «Κάποτε στην Αμερική» του Σέρτζιο Λεόνε δεν κατάφερε λόγω γραφειοκρατικού λάθους να υποβληθεί στην Ακαδημία. Ο Μορικόνε - πάντα αυτοσαρκαστικός, αλλά και τιμητής της ίδιας της δουλειάς του - είχε δηλώσει: «Φυσικά και ήταν κλοπή, αλλά πάλι αν εξαρτιόταν από μένα θα έπρεπε να κερδίζω το Οσκαρ κάθε δύο χρόνια.»
Δείτε τον Ενιο Μορικόνε να παραλαμβάνει το τιμητικό του Οσκαρ από τα χέρια του Κλιντ Ιστγουντ το 2007:
Δείτε τον Ενιο Μορικόνε να παραλαμβάνει το Οσκαρ Καλύτερης Μουσικής για το «The Hateful Eight» το 2016:
Ο Ενιο Μορικόνε πέθανε σε ηλικία 91 ετών το πρωί της Δευτέρας 6 Ιουλίου 2020 σε μια κλινική στη Ρώμη, από την οποία δεν έφυγε ποτέ, ούτε όταν το Χόλιγουντ του πρόσφερε μια μόνιμη ζωή πολυτέλειας στη Λος Αντζελες.
Λίγο μετά το θάνατό του, ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε έγραψε στο Twitter:
«Θα θυμόμαστε όλοι για πάντα, με απεριορίστη ευγνωμοσύνη, την καλλιτεχνική ιδιοφυία του Μαέστρο Ενιο Μορικόνε. Μας έκανε να ονειρευτούμε, να νιώσουμε συγκίνηση, να σκεφτούμε, γράφοντας νότες που θα μείνουν για πάντα ανεξίτηλες στην ιστορία της μουσικής και του σινεμά.»
Εκτός από τις περίπου 500 συνθέσεις που έχει γράψει για το σινεμά, μεμονωμένες μουσικές του έχουν χρησιμοποιηθεί στο σινεμά και την τηλεόραση, σε ένα non-stop ρεμίξ που δεν πρόκειται να σταματήσει στο διηνεκές. Οσο υπάρχει σινεμά. Και μουσική.
Δείτε εδώ ένα ντοκιμαντέρ του BBC2 για τον Ενιο Μορικόνε:
Ακούστε εδώ μερικά από τα ωραιότερα θέματα που έγραψε ποτέ ο Ενιο Μορικόνε:
Ακούστε εδώ ολόκληρο το αριστουργηματικό soundtrack του «Σινεμά ο Παράδεισος» του Τζουζέπε Τορνατόρε:
Ακούστε τις μουσικές του Ενιο Μορικόνε για τα γουέστερν του Σέρτζιο Λεόνε:
