Η Τζάνις Ραφαηλίδου (η σκηνοθέτης του «Kala Azar») παρουσιάζει την πρώτη της εικαστική έκθεση στην Ελλάδα, στο opbo studio.
Η έκθεση που έχει τον τίτλο «Riddles for Resilient Tongues», περιλαμβάνει μια σειρά από νέες παραγωγές σχεδίων και γλυπτών της καλλιτέχνιδας, με κεντρικό άξονα τη διερεύνηση ζητημάτων εξουσίας, κυριαρχίας και υποταγής, αλλά και συναίνεσης και αυτοδιάθεσης, τόσο στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπου και ζώων όσο και στις διαπροσωπικές δυναμικές. Στο πλαίσιό της προβάλλεται για πρώτη φορά στην Αθήνα το Lacerate (2020), η μικρού μήκους ταινία της Rafa που παρουσιάστηκε στην κεντρική έκθεση της Μπιενάλε της Βενετίας 2022. Η έκθεση θα διαρκέσει έως 17 Ιουνίου.
Με την έκθεση της Τζάνις Ραφαηλίδου εγκαινιάζεται το opbo studio ως χώρος τέχνης με μία σειρά από ατομικές εκθέσεις καλλιτέχνιδων που εστιάζουν στις πολιτικές και ποιητικές ποιότητες της σαγήνης ως μέσο διερεύνησης ζητημάτων συλλογικής και ατομικής ταυτότητας. Οι εκθέσεις είναι υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια της Ιωάννας Γερακίδη.
Επιμελητικό κείμενο έκθεσης «Riddles for Resilient Tongues»:
Τις προάλλες διάβασα ένα quote που μου άρεσε, ήταν του James Baldwin και έλεγε πως αυτό που χρειάζεται είναι να γράψεις μία πρόταση τόσο αιχμηρή που να φτάνει ως το κόκκαλο, παραφράζοντας τα λόγια του. Τι συμβαίνει όμως όταν οι λέξεις δεν μπορούν να είναι τόσο αιχμηρές, τόσο καθαρές; Όταν η ιστορία, το τραύμα και οι μηχανισμοί ελέγχου, ή όταν ακόμα και η επιθυμία, η αγάπη ή η τρυφερότητα, φέρουν ως έννοιες και ως πράξεις μια περιπλοκότητα που δεν επιτρέπει ένα και μόνο νόημα; Όταν, αντίθετα, διευρύνονται, ενσωματώνοντας νέες σημασίες, απαγορευμένες ως τώρα από την ήδη υπάρχουσα γλώσσα;
Στην ατομική έκθεση Riddles for resilient tongues της Janis Rafa, το στόμα χρησιμοποιείται ως μεταφορικός και κυριολεκτικός άξονας για τη διερεύνηση ζητημάτων εξουσίας, κυριαρχίας και υποταγής, καθώς και για την αδιαμφισβήτητη σημασία της συναίνεσης και της αυτοδιάθεσης. Μέσα από το film της Lacerate (2020) και μία νέα σειρά γλυπτικών και ζωγραφικών χειρονομιών, η Rafa σκιαγραφεί δομές εξουσιαστικές που έχουν επιβληθεί από τον άνθρωπο στα ζώα, προσδίδοντάς τους παράλληλα μία συμβολική διάσταση. Πώς τα εργαλεία χειραγώγησης και εγκλωβισμού μπορούν να ιδωθούν ως παραβολές για τον τρόπο που οι κυριαρχικές αυτές δομές διέπουν τις διαπροσωπικές σχέσεις και τους έμφυλους ρόλους;
Συριστικοί ψίθυροι λέξεων που ακόμα δεν έχουν ειπωθεί, γράμματα αγάπης και θυμού για βιωμένους θρήνους και απώλειες και στατικά νερά που αντανακλούν το βάρος της ύπαρξης ανθρώπινων και μη ανθρώπινων όντων, είναι μερικά από τα στοιχεία που συναντιούνται στην έκθεση, θέτοντας το ερώτημα: Ποια είναι η μορφή, η αίσθηση ενός κόσμου που μέσα του κατοικεί κάθε λογής οξύμωρο; Αυτές τις λεπτές ποιότητες διερευνά πολιτικά και ποιητικά η πρακτική της Janis Rafa χωρίς, ωστόσο, να αισθητικοποιεί τα αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί ως μέσα ή εργαλεία ελέγχου. Αντιθέτως, μέσα από τις εικαστικές της χειρονομίες επισημαίνει και αντιτάσσεται στις εύθραυστες ή απότομες, προσωρινές ή διαρκείς, ασκήσεις εξουσίας, όταν στο πλαίσιά τους η συναίνεση δεν μπορεί να εκφραστεί και οι φωνές των όντων που τις βιώνουν δεν βρίσκουν χώρο να ακουστούν.
Μέσα από τις παραπάνω θέσεις, το Riddles for resilient tongues δημιουργεί μία χωρογραφία στην οποία καλούμαστε ως θεατές να απομάθουμε το εξουσιαστικό και κανονικοποιημένο βλέμμα, να βρούμε νέους τρόπους συνύπαρξης. Χωρίς να απορρίπτει τις ηδονικές ποιότητες των αντικειμένων αυτών ως εργαλειακό μέρος της αμοιβαίας, ερωτικής επιθυμίας, το Riddles for resilient tongues είναι μια πράξη πεισματικής αντίστασης σε μηχανισμούς καταπίεσης, μια πρόσκληση ενεργής παρατήρησης της αλλότητας μέσα μας, μία χειρονομία φροντίδας των πληγών μας. Ιωάννα Γερακίδη
Το 2020 η Τζάνις Ραφαηλίδου έκανε το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, «Kala azar», με πρωταγωνιστές την Πηνελόπη Τσιλίκα και τον Δημήτρη Λάλο. Η ταινία έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ, όπου διακρίθηκε με το βραβείο KNF, της Ενωσης Ολλανδών Δημοσιογράφων. Το «Kala azar» συνέχισε την επιτυχημένη πορεία του στα διεθνή φεστιβάλ, κερδίζοντας ακόμα περισσότερα βραβεία: Ειδική Μνεία στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Χονγκ Κονγκ, το βραβείο Vevam της Ενωσης Σκηνοθετών Ολλανδίας, το Βραβείο Φωτογραφίας του Black Canvas Φεστιβάλ Κινηματογράφου, και το Best Location βραβείο στο 61ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το «Kala azar» επίσης προβλήθηκεστο τμήμα «New Directors / New Films» του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMa) και στο Lincoln Centre, ενώ κυκλοφόρησε στις αίθουσες και της Ολλανδίας.
Η Τζάνις Ραφαηλίδου (γεν. 1984, Ελλάδα) ζει και εργάζεται μεταξύ Άμστερνταμ και Αθήνας. Ηταν μέλος του residency Rijksakademie (Ολλανδία, 2013-2014) και fellow του Artworks (Ελλάδα, 2020). Η δουλειά της παρουσιάστηκε πέρυσι στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας, The Milk of Dreams, σε επιμέλεια της Cecilia Alemani (2022). Η πρακτική της περιλαμβάνει φιλμ, βίντεο, γλυπτική και ζωγραφική, όπου το μη-ανθρώπινο, μη-λογοκεντρικό στοιχείο χρησιμοποιείται προκειμένου να αποκαλύψει πολιτικές και ηθικές διαστάσεις, ως ένα άλλο είδος αρχαιολογίας. Το έργο της έχει υποστηριχθεί από το ART for the World, το Fondazione In Between Art Film, το ART for the World, το Mondriaan Fund, το Netherland Film Fund και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Πληροφορίες:
opbo studio, Φίλωνος 86, Πειραιάς, 18536
Εγκαίνια έκθεσης: 13 Μαΐου 2023, 19.00
Διάρκεια έκθεσης: 13 Μαΐου - 17 Ιουνίου 2023
Ωράριο λειτουργίας: Τετάρτη - Σάββατο, 18.00 - 20.00
Είσοδος Ελεύθερη
opbostudio.com | Instagram | Facebook
