Ο Νιμ Τσίμπσκι γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου του 1972. Οταν έγινε δύο εβδομάδων, μια τελειόφοιτη ψυχολόγος, με τρία δικά της παιδιά, τον «υιοθέτησε» και τον πήρε στο σπίτι. Ο Νιμ Τσίμπσκι δεν ήταν παιδάκι, ήταν χιμπατζής. Το πείραμα της ανατροφής του σε ανθρώπινο περιβάλλον, ίσως το πιο ριζοσπαστικό πείραμα της εποχής του, ήταν μια πρωτοβουλία του Χέρμπερτ Τέρας, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, ο οποίος ήθελε να διαψεύσει τη θεωρία του Νόαμ Τσόμσκι (εξού και το λογοπαίγνιο στο όνομα του μικρού χιμπατζή), ότι η γλώσσα προϋπάρχει μόνο στους ανθρώπους.
Οπως περιέγραψε ο ερευνητής Ρότζερ Φόουτς, «καθώς το 98,7% του DNA των ανθρώπων και των χιμπατζήδων είναι όμοιο, κάποιοι επιστήμονες πίστευαν ότι εάν ένα τέτοιο ζώο μεγαλώσει σε μια οικογένεια ανθρώπων και μάθει να χρησιμοποιεί τη Νοηματική, θα ρίξει φως στον τρόπο που οι άνθρωποι αποκτούν συναίσθηση της γλώσσας τους. Το «Project Nim», με επικεφαλής τον ψυχολόγο Χέρμπερτ Τέρας εφαρμόστηκε στις αρχές του ’70 για να προκαλέσει την άποψη του Τσόμσκι, ότι μόνο οι άνθρωποι έχουν γλώσσες.»
Ο Νιμ έμαθε 125 σήματα της αμερικανικής νοηματικής. Ταυτόχρονα, συμπεριφερόταν με χαρακτηριστικά ανθρώπινο τρόπο, του άρεσε να πίνει κανένα γουισκάκι, να τρέχει με γρήγορα αυτοκίνητα, ενώ ταυτόχρονα μεγάλωνε μέσα στη φύση του, σα δυνατός και, ενίοτε, επιθετικός χιμπατζής. Παρόλ’ αυτά, ο Τέρας έβγαλε το συμπέρασμα ότι ο Νιμ είχε απλώς μάθει να επαναλαμβάνει ό,τι έκανε ο εκπαιδευτής, στις αρμόζουσες στιγμές, αλλά ότι δεν είχε αποκτήσει την αίσθηση της γλώσσας, του συντακτικού και της γραμματικής της. Ο Νιμ χρησιμοποιούσε τη γλώσσα που είχε μάθει για να φτάσει σ’ ένα ζητούμενο αποτέλεσμα, όχι όπως ένα παιδί, που μπορεί με τη γλώσσα να εκφράσει νοήματα, σκέψεις ή ιδέες. Ο Τέρας δέχτηκε επιθέσεις, ωστόσο, από μέρος της επιστημονικής κοινότητας, που θεώρησε ότι ένας λόγος αποτυχίας του πειράματος ήταν ότι η γλώσσα στους ανθρώπους εξελίσσεται με την κοινωνική επαφή, ενώ ο Νιμ μεγάλωσε σε περιβάλλον όχι ζεστασιάς, αλλά παρατήρησης.
Από την άλλη πλευρά, παράλληλο πείραμα με τον ίδιο στόχο, το «Project Washoe», μοιάζει να είχε καλύτερα αποτελέσματα: μια ομάδα χιμπατζήδων που επίσης διδάχτηκαν, όλοι μαζί, τη Νοηματική, παρατηρήθηκε ότι χρησιμοποιούσαν τη γλώσσα στο δικό τους σύστημα επικοινωνίας και, μάλιστα, τη δίδαξαν και στα μικρά τους, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.
Οταν ο Τέρας ολοκλήρωσε το πείραμά του, και δε χρειαζόταν πια τον 5χρονο, τότε, Νιμ, τον μετέφερε σ’ ένα εργαστήριο της Οκλαχόμα κι έπειτα στο τμήμα πειραμάτων σε ζώα του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Λίγο καιρό αργότερα, αγοράστηκε από ένα φιλοζωικό οργανισμό κι έζησε σ’ ένα κατάλληλα διαμορφωμένο τεχνητό δάσος, μέχρι τα 26 του χρόνια.
Ο βραβευμένος σκηνοθέτης του «Man On Wire», Τζέιμς Μαρς, διάλεξε αυτή την απίστευτη ιστορία για το νέο του ντοκιμαντέρ, «Project Nim», όπου με συνεντεύξεις με όλους τους εμπλεκόμενους και πολλούς από τους θετούς γονείς του Νιμ, τους νεαρούς ερευνητές που συνδέθηκαν μαζί του και αρχειακό υλικό αντιμετωπίζει τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από το ιδιόμορφο πείραμα. Ο Τζέιμς Μαρς αντιμετωπίζει την ταινία σαν μια κανονική, χρονολογική βιογραφία, με εξαιρετικά συγκινητικά αποτελέσματα. Η ταινία ήταν η πρεμιέρα του τελευταίου Φεστιβάλ του Σάντανς και βγήκε μέσα στον Ιούλιο στις αμερικανικές αίθουσες.
Δείτε το trailer παρακάτω και διαβάστε περισσότερες πληροφορίες για τον Νιμ και το ντοκιμαντέρ του Τζέιμς Μαρς στο site της ταινίας.
Tags: project nim, james marsh, planet of the apes, RISE OF THE PLANET OF THE APES, πλανήτης των πιθήκων
