Buzz

Ο Μάρκος Φράγκος ανιχνεύει τον «μουσικοκριτικό μέσα μας»

στα 10

Η σημασία του να είσαι μουσικοκριτικός σήμερα από τον εισηγητή των σεμιναρίων μουσικοκριτικής που ξεκινούν στο Fårö με την έναρξη του 2019.

Ο Μάρκος Φράγκος ανιχνεύει τον «μουσικοκριτικό μέσα μας»

Τι είναι κριτική σύγχρονης μουσικής; Τι σημαίνει μουσικοκριτικός στη σημερινή εποχή; Τι χρειάζεται για να γίνει κάποιος κριτικός σύγχρονης μουσικής; Ποια είναι τα εργαλεία της κριτικής;

Σε αυτές τις ερωτήσεις φιλοδοξεί να απαντήσει το σεμινάριο «Προσεγγίσεις στην κριτική της σύγχρονης μουσικής» που ξεκινάει την Τρίτη 8 Ιανουαρίου στο Fårö και σύμφωνα με τον εισηγητή του, Μάρκο Φράγκο, «αποτελείται από δέκα τρίωρες συναντήσεις κάθε Τρίτη 7 -10 μ.μ. στις οποίες με ευχάριστο τρόπο διερευνούμε την κριτική σε όλο το φάσμα της μοντέρνας μουσικής κουλτούρας.»

«Στις συναντήσεις αυτές, εξετάζουμε τους βασικούς πυλώνες της κριτικής (ιστορικότητα, συγκριτική, σημασία του έργου, σημειολογία, δημιουργική ακρόαση) πάνω σε απανωτά παραδείγματα μουσικής τα οποία σχεδόν πάντα θα προτείνονται από τους ανθρώπους που παρακολουθούν το σεμινάριο. Επειδή η κριτική δεν είναι ένα είδος γραφής που υπακούει σε κάποιους στανταρισμένους κανόνες και δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένα πρωτόκολλα, η ανίχνευση του "κριτικού μέσα μας" γίνεται σταδιακά και εμπειρικά ανάλογα με τον προσωπικό πολιτισμό που κουβαλάμε. Ουσιαστικά στο σεμινάριο με πάρα πολλή μουσική και διαλεκτική κουβέντα που προκύπτει από τα μουσικά ερθίσματα του κάθε παρευρισκόμενου, προσπαθούμε να συντάξουμε ολοκληρωμένα κείμενα κριτικής που να έχουν νόημα και εκτόπισμα. Και ίσως, υπάρξει και μία ανθολόγηση στο τέλος από κείμενα που θα αποτελούν το "μάρτυρα" αυτών των συναντήσεων.»

Μουσικοκριτικός και ο ίδιος, έμπειρος συντάκτης στα σημαντικότερα έντυπα των τελευταίων δεκαετιών, αγνός λάτρης της (κάθε) μουσικής και, χωρίς πολλά πολλά, ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που γνωρίζουν ακριβώς για το τι λένε ότι μιλάνε για μουσικοκριτική, ο Μάρκος Φράγκος απαντά παρακάτω στις ερωτήσεις του Flix για τη σημασία της κριτικής στο μουσικό τοπίο σήμερα, δίνοντας μια πρόγευση για όσα σπουδαία θα ειπωθούν στις συναντήσεις του σεμιναρίου στο Fårö.

Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το σεμινάριο «Προσεγγίσεις στην κριτική της σύγχρονης μουσικής» στο επίσημο site του Faro και στην επίσημη σελίδα του σεμιναρίου στο Facebook.

Μάρκος Φράγκος

Τι είναι αυτό που σε μαθαίνει να γίνεις μουσικοκριτικός;

Η αγάπη σου για τη μουσική ταυτόχρονα με την άσβεστη τάση για ιεράρχηση και επικοινωνία των συναισθημάτων και ιδεών που υπάρχει πίσω από ένα έργο. Η κριτική είναι τελικός προορισμός ενός συντάκτη και επαγγελματία μουσικόφιλου, επειδή είναι το δυσκολότερο κείμενο ρεαλιστικού λόγου που μπορεί να βρει κανείς σε κάποια εφημερίδα, περιοδικό ή ιστοσελίδα. Η κριτική πίσω από την αμφισβήτηση, την εξέταση, την λεπτομερή παρατήρηση κρύβει μια –ουσιαστικά- ρομαντική θεώρηση της πραγματικότητας και γράφεται από μία σχεδόν ιδεαλιστική προσωπικότητα που εκτίθεται σε ένα μουσικό ερέθισμα και σταχυολογεί τα ευρήματα αυτής της έκθεσης. Ο προσωπικός μουσικός πολιτισμός (που χτίζεται σε βάθος χρόνου και όχι πατώντας ένα κουμπί), η γνώση (η οποία είναι μια διαρκής ανολοκλήρωτη διαδικασία) και η αγάπη για την διείσδυση στην καρδιά ενός μουσικού έργου είναι αυτά που σε μαθαίνουν να είσαι μουσικοκριτικός.

Πόσο σημαντική είναι η μουσικοκριτική στο σημερινό μουσικό περιβάλλον;

Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η υπεύθυνη κριτική είναι σημαντική στο μουσικό περιβάλλον, το οποίο έχει φιλελευθεροποιηθεί άκρατα και έχει διαχυθεί στο διαδίκτυο και στα streaming services φέρνοντας τον ακροατή απέναντι σε ένα άπειρο πλήθος επιλογών. Απέναντι σε όλη αυτή την πληθώρα, ο ακροατής στέκεται αμήχανος και χωρίς τα απαραίτητα φίλτρα για να κάνει τις επιλογές του και να ιεραρχήσει τα ακούσματά του. Ενας συνεπής μουσικοκριτικός στέκεται ως τροχονόμος ανάμεσα σε όλη αυτή την ιλιγγιωδώς κινούμενη πληροφορία και ουσιαστικά προτείνει μια πλευρά της αλήθειας, στον ακροατή, επικοινωνώντας ιδέες και αισθήματα που ενδεχομένως είναι σχετικά με αυτά που βιώνει ο ακροατής ή ένα σύνολο ακροατών. Στην εποχή της άκρατης ποσοτικοποίησης ο κριτικός τείνει να ταξινομεί την πληροφορία και να την εντάσει σε συστήματα αξιολόγησης, γούστου και σκέψης που «κάνουν τη διαφορά». Ο μουσικοκριτικός είναι ένας διάμεσος ανάμεσα στο έργο και στο αισθηρήριο του ακροατή. Εμπλουτίζει την ακρόαση και πλοηγεί την κατεύθυνση.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ, η υπεύθυνη κριτική είναι σημαντική στο μουσικό περιβάλλον, το οποίο έχει φιλελευθεροποιηθεί άκρατα και έχει διαχυθεί στο διαδίκτυο και στα streaming services φέρνοντας τον ακροατή απέναντι σε ένα άπειρο πλήθος επιλογών.»

Τι απαντάς σε όσους απαξιώνουν το ρόλο της κριτικής στη μουσική αλλά και γενικότερα;

Η απαξία είναι η ευκολότερη διαδικασία. Η παραγωγή αξίας είναι το «μανίκι». Από τη μία δεν μπορώ να ρίξω φταίξιμο σε όσους έχουν μπουχτίσει με την κριτική: μέσα στον κυκεώνα μπουρδολογίας που βαφτίζεται κριτική σήμερα κυριαρχεί συχνά η παραπληροφόρηση, ο ερασιτεχνισμός στη ρητορική, η παρακμή της στοιχειοθετημένης επικοινωνίας του λόγου. Γράφονται πάρα πολλά άκυρα, ανιστόρητα, ανούσια και πληκτικά κείμενα για τη μουσική από μια πληθώρα πηγών. Είναι εν μέρει εύλογο το ότι οι ακροατές έχουν σε μεγάλο μέρος τους απαξιώσει την κριτική. Ωστόσο αλίμονο, αν φιμώσουμε επιλεγμένες φωνές που προσπαθούν να επικοινωνήσουν το ψυχικό και νοητικό πλούτο που υπάρχει σε κάθε μουσικό (ή κινηματογραφικό ή λογοτεχνικό κλπ.) έργο και να αφηγηθούν εμπειρίες με τρόπο δημιουργικό και χρήσιμο. Οπως είπε ο Νέλσον Μαντέλα «Όπου οι σοφοί σιωπούν, οι ανόητοι πολλαπλασιάζονται». Και αυτό ζούμε στα χρόνια της «ελεύθερης» (not) διακίνησης ιδεών στο διαδίκτυο.

Πες μας δυο-τρεις μουσικοκριτικούς που αγαπάς, εμπιστεύσαι και θεωρείς πρότυπα, στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό;

Μεγάλωσα και διαμορφώθηκα με τον κριτικό λόγο του Αργύρη Ζήλου στον Ηχο (εξαίρετος κι αναντικατάστατος) και τον Γιάννη Μαλαθρώνα στον Ηχο και στο Ποπ & Ροκ (επαναστάτης, απίστευτα ταλαντούχος στο να μετετρέπει τα αισθήματα σε λόγια, ο πρώτος ίσως εκπρόσωπος του new journalism στη μουσική στην Ελλάδα). Μέσα στα χρόνια αγάπησα τον Σάιμον Ρέινολντς, ο οποίος ενεργός σήμερα, από τους «φρέσκους» προ τριακονταετίας, κριτικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας έχει δημιουργήσει ουσιαστικά μια καθαρά δική του, λεπτή, ακέραιη και μεγαλοπρεπή επικοινωνιακή γραμμή στα κείμενα που πραγματεύονται την ποπ και ροκ μουσική κουλτούρα. Από τους ενεργούς σύγχρονους επίσης, ο Αλέξις Πετρίδις του Guardian κάνει σοβαρή και υπεύθυνη δουλειά και οι δοξασμένοι αμερικανοί Ντέιβ Μαρς, Γκρέιλ Μάρκους έχουν χαράξει βαθιές γραμμές στα προοδευτικά αμερικανικά μουσικοκριτικά κείμενα. Εϊναι αρκετοί (αλλά όχι πολλοί) οι σοβαροί κριτικοί που γράφουν με ευθύνη και εκτόπισμα.


Προσεγγίσεις στην κριτική της σύγχρονης μουσικής | Διάρκεια : 10 συναντήσεις (30 ώρες) | Eναρξη: Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2019 | Λήξη: Τρίτη 12 Μαρτίου 2019 | Ωρα : 19.00 – 22.00 | Συνολικό κόστος συμμετοχής: 220€ (200€ για φοιτητές & ανέργους)

Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για το σεμινάριο «Προσεγγίσεις στην κριτική της σύγχρονης μουσικής» στο επίσημο site του Faro και στην επίσημη σελίδα του σεμιναρίου στο Facebook.