Buzz

Η ιστορία μιας γυναίκας που εκμηδένισε την απόσταση ανάμεσα στη Γερμανία και την Αθήνα με μια φωτογραφική μηχανή

στα 10

Η Αννα Βιχ γεννήθηκε στη Γερμανία, αλλά αφιέρωσε το πιο δημιουργικό κομμάτι της σύντομης ζωής της στο να αποτυπώσει αθέατες και όμορφες πλευρές της Αθήνας, ακριβώς στο μεταίχμιο ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν της. Η ιστορία της έγινε ντοκιμαντέρ από τον Σταύρο Καπλανίδη. Η προβολή του στο Ινστιτούτο Γκαίτε στις 17 Απριλίου και μια αναδρομική έκθεση, είναι απλά ικανή αφορμή και αιτία για να επιστρέψει κανείς στο πολύτιμο έργο της...

Η ιστορία μιας γυναίκας που εκμηδένισε την απόσταση ανάμεσα στη Γερμανία και την Αθήνα με μια φωτογραφική μηχανή

Η Αννα Βιχ γεννήθηκε το 1949 στη Γερμανία. Το 1967 παίρνει δίπλωμα θεωρία και πρακτικής της φωτογραφίας. Είναι μόλις 17 ετών. Την ίδια χρονιά βραβεύεται στον κρατικό πανγερμανικό διαγωνισμό νέων φωτογράφων. Εργάζεται σε φωτογραφίκα΄πρακτορεία κάνοντας βιομηχανική και αρχιτεκτονική φωτογραφία ενώ παράλληλα εξερευνά σε βάθος διάφορες φωτογραφικές τεχνικές που αποτελούν τις βάσεις μελλοντικών φωτογραφικών προσπαθειών. Μετά από τριετή διαμονή (1973-1975) στο Παρίσι έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και μένει εδώ. Αρχίζει να φωτογραφίζει, να ανακαλύπτει την Αθήνα, την περιφέρεια, τις γειτονιές της. Μέρος του υλικού αυτού θα το εκδώσει, μερικά χρόνια αργότερα σε βιβλίο. Παράλληλα κάνει fotoillustration για το γερμανικό περιοδικό Νεολαίας, Οικογένειας και Υγείας και το 1981, γίνεται μέλος του Συνδέσμου Καλών Τεχνών της Φρανκφούρτης μέσω του οποίου συμμετέχει σε ομαδικές εκθέσεις. Ταξιδεύει πολύ στο εσωτερικό της χώρας, φωτογραφίζοντας ασταμάτητα και συλλέγει εικόνες που αποτελούν σημαντικό φωτογραφικό αρχείο. Το 1984 επεξεργάζεται με τονιστές μια σειρά φωτογραφικών τοπίων και κάνει την πρώτη της ατομική έκθεση στην γκαλερί F. Συνεργάζεται ως ελεύθερος φωτογράφος με τα περιοδικά ΕΝΑ και ΚΑΙ, ενώ δουλεύει στο χώρο της μόδας και του κινηματογράφου. Το 1992 εκθέτει στο Πνευματικό Κέντρο της Αθήνας σειρά φωτογραφιών με τίτλο «Ελαιόδενδρα στον Ελαιώνα της Αθήνας» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δόμος το βιβλίο της «Εν Αθήναις...1977». Διδάσκει για τέσσερα χρόνια στατική φωτογραφία στη σχολή Χατζίκου. Το 1993 εκθέτει στο Ινστιτούτο Γκαίτε Αθηνών μια σειρά φωτογραφίων με τίτλο «Αθήνα 1977-1983». Πέντε χρόνια αργότερα η Αννα προετοιμάζει την έκδοση ενός βιβλίου με θέμα τις γάτες των δρόμων της Αθήνας και εργάζεται πυρετωδώς για τις εκτυπώσεις μιας σειράς φωτογραφιών με θέμα τη θάλασσα προκειμένου να τις εκθέσει. Ο χρόνος που εκείνη τον θεωρούσε πάντα σχετικό, της επέτρεψε να προσπαθεί μόνο ως τις 8 Σεπτεμβρίου του 1989.

2 Φωτογραφία της Αννα Βιχ

Αυτή είναι η μικρή σε διάρκεια, αλλά αποτελούμενη από χιλιάδες εικόνες ιστορία της Αννα Βιχ, έτσι όπως βρίσκεται γραμμένη σε έναν κατάλογο του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Καλαμάτας το 2002 με αφορμή μια έκθεση με έργα της διάσημης Γερμανίδας φωτογράφου που αγάπησε την Αθήνα ίσως περισσότερο και από την ίδια την τέχνη της φωτογραφίας. Και αυτά είναι ίσως όλα όσα πρέπει να γνωρίζει για τη διαδρομή της στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, καθώς με το φωτογραφικό της φακό προσπαθούσε να ανακαλύψει αυτό που έλεγε και η ίδια «έναν κόσμο που διασώζει τη σχέση του με το παρελθόν, ακόμα κι όταν δεν το γνωρίζει, έναν κόσμο που μπορεί ακόμη να συνομιλεί στις γειτονιές, στα καφενεία και στους δρόμους», ολοκληρώνοντας τελικά ένα έργο που ξαφνιάζει ακόμη και σήμερα με την απλότητα και την ειλικρίνεια του, αλλά περισσότερο με τη διεισδυτικότητά της φωτογραφικής του ματιάς πάνω σε κομμάτια ζωής μιας πόλης που δεν θα ξαναήταν ποτέ όπως τότε.

Αυτά είναι όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κανείς για μια γυναίκα ελεύθερη, ανεξάρτητη, δυναμική, ανήσυχη που άφησε το δικό της στίγμα στην ελληνική τέχνη της δεκαετίας του '80, που αναμείχθηκε με τους δημιουργούς του ελληνικού κινηματογράφου (είναι χαρακτηριστική η εργασία της ως φωτογράφος πλατό, αλλά και ως κεντρική φιγούρα στο «Ενας Ερωδιός για τη Γερμανία» του Σταύρου Τορνέ το 1987), που ενσωματώθηκε στην άτυπη ομάδα του αθηναϊκού underground, που πίστευε πάντοτε πως ««Η φωτογραφία πρέπει να απελευθερώνει την πραγματικότητα και τους ανθρώπους» και που το 1989 εγκατέλειψε για μοναδική φορά την Αθήνα που τόσο αγάπησε για να ταφεί στη Γερμανία μετά από δική της επιθυμία, έχοντας υποκύψει στον καρκίνο σε ηλικία 49 ετών.

2 Φωτογραφία της Αννα Βιχ

Ολα τα υπόλοιπα και πιο σημαντικά μπορεί να τα μάθει κανείς βλέποντας τις φωτογραφίες της, μνημεία μιας πόλης και μιας χώρας όπως δεν θα την ξαναδούμε ποτέ, ακριβώς στην εποχή όπου η Αθήνα μεταμορφωνόταν σε μια μητρόπολη χωρίς όρια, αλλά που η Αννα Βιχ κατάφερνε να σταματήσει το χρόνο για να αποτυπώσει τις πιο αναπάντεχες καθημερινές στιγμές της, μακριά από καρτποσταλικές μνήμες και με βαθιά γνώση μιας χώρας που βρισκόταν (και τελικά συνεχίζει να βρίσκεται) σε μόνιμη αλλαγή.

Βασισμένο πάνω στα έργα της, αλλά και στα τετράδια που έγραφε κατά τη διάρκεια της διαμονής της στην Αθήνα, το ντοκιμαντέρ του Σταύρου Καπλανίδη με τίτλο «Αννα Βιχ - Φωτογράφος», που έκανε την πρεμιέρα του στο 15ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, θα προβληθεί στο Ινστιτούτο Γκαίτε στις 17 Απριλίου στις 20.00, συνοδευόμενο από μια αναδρομική έκθεση που διοργανώνει το Ινστιτούτο Γκαίτε σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη στο έργο της Αννα Βιχ με φωτογραφίες που χωρίζονται σε επτά ενότητες με πρωτότυπες εκτυπώσεις της φωτογράφου, έργα της που παρουσιάζονται πρώτη φορά αλλά και slide show. Η έκθεση στο φουαγιέ του Ινστιτούτου Γκαίτε θα διαρκέσει έως και τις 22 Μαΐου (ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Πέμπτη 9.00 - 21.00, Παρασκευή 9.00 - 19.00, Σάββατο 9.00 - 13.00).

Δείτε παρακάτω ολόκληρη την ταινία του Σταύρου Τορνέ «Ενας Ερωδιός για τη Γερμανία» του 1987 με την Αννα Βιχ σε πρωταγωνιστικό ρόλο.