To Flix βρίσκεται στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας και σας μεταδίδει λεπτό προς λεπτό την 35η τελετή απονομή των Ευρωπαϊκών Βραβείων Κινηματογράφου.
Ισως τη μέρα με το πιο τσουχτερό κρύο επέλεξαν οι διοργανωτές να υπογραμμίσουν την υποχρέωση για επίσημο ένδυμα, τόσο για τους υποψήφιους και VIP καλεσμένους, όσο και για τον δημοσιογραφικό κόσμο που καλύπτει την 35η τελετή των Ευρωπαϊκών Βραβείων Κινηματογράφου από το media center του Harpa Concert Hall. Κι αυτό μπορεί να μην σας λέει πολλά, αλλά στους -10 βαθμούς που δείχνει το θερμόμετρο στην κεντρική πλατεία, το να διασχίσει κανείς τις γεφυρούλες της παγωμένης λίμνης που πλαισιώνει το Harpa, είναι μία πρόκληση. Ειδικά με τακούνια.
Κι όμως. Το «κόκκινο χαλί» των Ευρωπαϊκών Βραβείων δεν έχει συμβιβάσει καθόλου την λάμψη του. Oι γυναίκες πρωταγωνιίστριες επιβιώνουν με παγωμένα χαμόγελα των haute couture φορεμάτων τους, ενώ οι άντρες κυκλοφορούν με σμόκιν και λουστρινένια παπούτσια - μέχρι και οι κύκνοι έχουν αγωνία για το αν θα καταφέρουν να φτάσουν μέχρι την είσοδο, χωρίς τραυματισμούς.
Την πιο έξυπνη ιδέα είχε ο Λούκας Ντοντ (ο υποψήφιος με το «Close» Βέλγος σκηνοθέτης): επέλεξε ένα ολόμαλλο ψαροκόκκαλο κουστούμι - απόλυτα ταιριαστό για να δίνει συνεντεύξεις στις κάμερες που έχουν στηθεί στην παγωνιά.
«Είμαι πολύ περήφανος που ανήκω στην κοινότητα των Ευρωπαίων σκηνοθετών. Κοιτάξτε τι μεγάλη ποικιλία ιστοριών και κουλτούρων και βλεμμάτων επιδεικνύουν οι υποψήφιες ταινίες. Καμία δεν μοιάζει με την άλλη. Ολες διαφορετικές, όλες άξιες. Εχουμε κάνει βήματα μπροστά - αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Και οι Αμερικανοί συνάδελφοί μας δεν έχουν αυτή την ελευθερία...» | Λούκας Ντοντ, «Close»
Η Μαρία Κρόιτσερ, υποψήφια κι η ίδια για τον «Κορσέ» μίλησε για την γυναικεία εκπροσώπηση στις υποψηφιότητες.
«Αυτός είναι ο δικός μου Κορσές - νιώθω την πίεση ότι πρέπει οι γυναίκες σκηνοθέτες να είμαστε άψογες, τέλειες, να κερδίζουμε - διαφορετικά χάσαμε την ευκαιρία μας. Δεν θέλω να κάνω έτσι ταινίες, με αυτή την πίεση...»
Περηφάνια για τις γυναίκες του Ιράν κι όσα κατάφεραν τους τελευταίους μήνες με τις οργισμένες διαδηλώσεις τους, δήλωσε η πρωταγωνίστρια του Αλι Αμπάσι («Holly Spider») Ζαρ Αμίρ- Ιμπραχίμι που περπάτησε το κόκκινο χαλί μαζί με τον σκηνοθέτη και τους συμπρωταγωνιστές της.
Τα φώτα σβήνουν και υπό τους ήχους της συμφωνικής ορχήστρας του Ρέικιαβικ η αυλαία της τελετής των 35ων Ευρωπαϊκών Βραβείων ανοίγει. Οι παρουσιαστές Ιλμουρ Κρίστγιανσντότιρ και Χούγκλεκουρ Ντάγκσον μάς καλωσορίζουν με ισλανδικό χιούμορ και περηφάνια: το γνωρίζουν ότι όλοι έχουμε ερωτευτεί την Ισλανδία.
«Μην ανησυχείτε. Είμαστε πολύ cool άνθρωποι. Μπορείτε, για παράδειγμα, αν κερδίσετε ένα βραβείο, να μιλάτε όση ώρα θέλετε. Δεν θα σας διακόψουμε. Δεν έχουμε που να πάμε. Θέλετε να ευχαριστήσετε τους πάντες; Ολους όσους έχετε γνωρίσει στη ζωή σας; Εδώ είμαστε!...»
Καλύτερη Ταινία Μικρού Μήκους: «Granny's Sexual Life» των Ούρσκα Ντζούκιτζ & Εμιλι Πίτζαρντ
Μία πολύ ωραία ιδέα για την παρουσίαση των υποψηφιοτήτων για το Βραβείο Σκηνοθεσίας: τους υποψήφιους σκηνοθέτες παρουσιάζουν οι πρωταγωνιστές τους, λέγοντας ένα δυο λόγια για εκείνους.
Για παράδειγμα, η Βίκι Κριπς (μέσω zoom από το σπίτι της στο Λουξεμβούργο γιατί βασανίζεται από μία ίωση) παρουσιάζει την Μαρία Κρόιτσερ: «Είσαι από τους ανθρώπους που έχουν μεγάλη ενσυναίσθηση - σ' έναν κόσμο που αυτή την εποχή αποτελεί πρόκληση. Εσύ, θέλεις να βλέπεις τον πόνο και το τραύμα, αλλά να το μεταμορφώνεις σε τέχνη. Είσαι μία υπέροχη γυναίκα, σε σέβομαι και είμαι περήφανη που είμαι φίλη σου. Κι αυτό είναι πιο σπουδαίο για μένα να καταθέσω, από το πόσο σπουδαία είσαι και πάνω στη δουλειά...»
Καλύτερος Σκηνοθέτης: Ρούμπεν Εστλουντ για το «Τρίγωνο της Θλίψης»
«Ευχαριστώ όλους τους συναδέλφους μου, τους συνυποψηφίους μου. Είμαι πολύ χαρούμενος που είμαι στο Ρέικιαβικ. Είμαι τόσο χαρούμενος που δουλεύω με τους πιστούς μου παραγωγούς όλα αυτά τα χρόνια. Ευχαριστώ όλη την ομάδα, αλλά θέλω να αφιερώσω αυτό το βραβείο στην Σάρμπλι Ντιν που χάθηκε τόσο άδικα...»
Για να παρουσιάσουν το Βραβεία Τεχνικής Αρτιότητας (τα οποία είχαν ανακοινωθεί ήδη πριν από λίγες μέρες) βγαίνουν στην σκηνή ο Ισλανδός σκηνοθέτης Μπαλτάζαρ Κορμάκουρ και η Γερμανίδα πρωταγωνίστρια Νίνα Χος.
Καλούν όλους τους νικητές επί σκηνής...
Φωτογραφίας: Κέιτ ΜακΚάλοου για το «The Quiet Girl»
Μοντάζ: Οζκαν Βαρντάρ και Εϊταν Ιπεκερ για το «Burning Days»
Σκηνογραφίας: Σαρλότ Γουόλτερ για το «Μπέλφαστ»
Μακιγιάζ και Κομμώσεων: Χάικε Μέρκερ για το «All Quiet on the Western Front»
Moυσικής: Πάουελ Μίκετιν για το «ΕΟ»
Ηχου: Σιμόν Πάολο Ολιβέρο, Πάολο Μπιενβενούτι, Μπένι Ατρια για το «The Hole»
Ειδικών εφέ: η ομάδα του «All Quiet on the Western Front»
Bραβείο Ευρωπαίου Πρωτοεμφανιζόμενου/ης Σκηνοθέτη - Βραβείο FIPRESCI: στην Λόρα Σαμάνι για το «Small Body»
Ενα ηχηρό μήνυμα δίνει το EURIMAGES για τον αγώνα που δίνει το ουκρανικό σινεμά και οι παραγωγοί της χώρας για να επιβιώσουν. Ενας παραγωγός σηκώνεται μέσα στο κοινό κρατώντας τη σημαία της Ουκρανίας - όλοι στην αίθουσα όρθιοι.
Θέλουμε να δωρίσουμε το βραβείο αυτό στο Μουσείο Κινηματογράφου στο Κίεβο. Και θέλουμε να τονίσουμε ότι χρειαζόμαστε επειγόντως, σε αυτές τις τραγικές στιγμές που ζούμε, να διασώσουμε τους θησαυρούς της κινηματογραφίας μας...»
Bραβείο EURIMAGES για την καλύτερη συμπαραγωγοί: Σε όλους τους παραγωγούς της Ουκρανίας.
Στην σκηνή για να παραλάβουν το βραβεία οι Γιούλια Σινκέβιτς και η Ντάρια Μπασέλ.
«Δεν θα στεκόμασταν εδώ μπροστά σας αν δεν υπήρχαν γενναίοι συνάδελφοί μας, οι οποίοι έχουν παρατήσει τις ζωές και τις καριέρες τους για να αντισταθούν σ' έναν πόλεμο που ξεκίνησε η Ρωσία. Δε θα στεκόμασταν εδώ μπροστά σας, αν δεν μάς στήριζε η Ευρωπαϊκή κοινότητα των συναδέλφων μας.»
«Θέλουμε να δωρίσουμε το βραβείο αυτό στο Μουσείο Κινηματογράφου στο Κίεβο. Και θέλουμε να τονίσουμε ότι χρειαζόμαστε επειγόντως, σε αυτές τις τραγικές στιγμές που ζούμε, να διασώσουμε τους θησαυρούς της κινηματογραφίας μας - το αρχείο μας, την παράδοσή μας από το να καταστραφεί.»
Στους συνυποψηφίους μου: μην ανησυχείτε, θα κερδίσετε κι εσείς πολλά τέτοια στο μέλλον...»
Bραβείο Σεναρίου: Ρούμπεν Εστλουντ για το «Τρίγωνο της Θλίψης»
«Σας ευχαριστώ πολύ! Στους συνυποψηφίους μου: μην ανησυχείτε, θα κερδίσετε κι εσείς πολλά τέτοια στο μέλλον. Θέλω να πω ότι χρωστάω πολλά για το τι καταλήγει ως τελικό σενάριο στις πρόβες και τους αυτοσχεδιασμούς που κάνω με τους ηθοποιούς μου. Οπότε τους το αφιερώνω...»
Ιn Memoriam
H Nίνα Χος προσκαλεί τους θεατές στην αίθουσα να σηκωθούν όρθιοι και να κρατήσουν ενός λεπτού σιγή. Με ένα υπέροχο ελεγειακό ισλανδικό τραγούδι πέφτει το βίντεο του in memoriam, με όλους όσους χάσαμε φέτος από το Ευρωπαϊκό σινεμά. Ανάμεσά τους κι ο Ροβήρος Μανθούλης.
Η Ακαδημία με ρώτησε αν χρειάζομαι πρόβα για αυτόν τον ευχαριστήριο λόγο. Πολύ αλαζονικά είπα όχι, αν είναι δυνατόν. Τώρα το μετανιώνω βαθιά. Θα σας πω λοιπόν λίγες σκόρπιες λέξεις και μπορεί να είναι ασύνδετες. Πάντα όμως προτιμώ την ειλικρίνεια και την αμεσότητα. Ετσι γράφω και τις ταινίες μου...»
Τιμητικό Βραβείο στον Ελία Σουλεϊμάν
Στον υπέροχο άνθρωπο, καλλιτέχνη, αλητάκο της Ναζαρέτ, όπως τον προλογίζουν. «Σε μία διχασμένη, εμπόλεμη πραγματικότητα, τα δικά σου όπλα είναι το χιούμορ, η ανθρωπιά και η τρυφερότητα.»
«Σας ευχαριστώ πολύ. Θέλω να σας εξομολογηθώ κάτι. Η Ακαδημία με ρώτησε αν χρειάζομαι πρόβα για αυτόν τον ευχαριστήριο λόγο. Πολύ αλαζονικά είπα όχι, αν είναι δυνατόν. Τώρα το μετανιώνω βαθιά. Θα σας πω λοιπόν λίγες σκόρπιες λέξεις και μπορεί να είναι ασύνδετες. Πάντα όμως προτιμώ την ειλικρίνεια και την αμεσότητα. Ετσι γράφω και τις ταινίες μου - λέω ότι αν δεν έρθει μία ιδέα από την καρδιά μου, αν το σενάριό μου δεν είναι ειλικρινές, δεν γυρίζω την ταινία. Τώρα καταλαβαίνετε γιατί μου παίρνει 7 χρόνια για να κάνω ταινίες.»
«Τι σημαίνει αυτό το βραβείο; Μπορώ να σταματήσω να δουλεύω; Να το βάλω πάνω στο τζάκι μου και να μην κάνω τίποτα; Μου αρέσει να μην κάνω τίποτα. Μου αρέσει να κοιτάω το ταβάνι, τον καπνό. Να προσποιούμαι ότι σκέφτομαι» (γέλια στην αίθουσα)
Πραγματικά ψελλίζει σκόρπιες ακατάσχετες σκέψεις και ευχαριστίες σε παραγωγούς που του έσωσαν τη ζωή (και τις ταινίες) όταν δεν υπήρχαν χρηματοδότες. Και τη γυναίκα του που είναι η συνθέτρια της μουσικής των ταινιών του και η πρώτη που διαβάζει κάθε σενάριό του. «Εχει γίνει λίγο πιο διπλωματική στον τρόπο που μου λέει ότι οι περισσότερες ιδέες μου είναι για τα σκουπίδια...»
Σας ευχαριστώ για το βραβείο. Βέβαια, «Το Τέλειο Αφεντικό» δεν είναι κωμωδία είναι δράμα...»
Βραβείο Ευρωπαϊκής Κωμωδίας: «Το Τέλειο Αφεντικό» του Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα**
«Σας ευχαριστώ για το βραβείο. Βέβαια, «Το Τέλειο Αφεντικό» δεν είναι κωμωδία είναι δράμα» (όλη η αίθουσα σκάει στα γέλια) Προσπάθησα να κάνω μία σοβαρή ταινία, μάλλον απέτυχα. Αστειεύομαι, νομίζω ότι το χιούμορ είναι δείγμα ευφυίας, οπότε σας ευχαριστώ πολύ...»
Ολοι μιλάτε αγγλικά. Εγώ θα μιλήσω ιταλικά. Γιατί είναι η γλώσσα μου και γιατί είναι μία πανέμορφη γλώσσα...»
Βραβείο Πρωτοποριακής Αφήγησης: στον Μάρκο Μπελόκιο: για την μίνι σειρά «Exterior Night».
Στη σκηνή για τον παρουσιάσει, ο πρωταγωνιστής του στον «Προδότη», Πιερφρανσέσκο Φαβίνο.
Με άψογα αγγλικά (χωρίς καμία ιταλική προφορά) ο Φαβίνο εξηγεί τους λόγους που θαυμάζει τον σκηνοθέτη του (τον «μαέστρο του») και γιατί τον θεωρεί πραγματικά πρωτοπόρο. «Οπως πάντα, μάς εμπνέεις να σου δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας, Μάρκο...»
Ο Μπελόκιο ανεβαίνει στη σκηνή και αρχίζει να πυροβολεί τον ευχαριστήριο λόγο του στα... ιταλικά. «Ολοι μιλάτε αγγλικά. Εγώ θα μιλήσω ιταλικά. Γιατί είναι η γλώσσα μου και γιατί είναι μία πανέμορφη γλώσσα...»
Τα υπόλοιπα δεν τα καταλάβαμε. Μόνο οι φασαριόζοι Ιταλοί συνάδελφοι που πανηγύρισαν, γέλασαν και ενθουσιάστηκαν. Και με το δίκιο τους. Ο Μπελόκιο και ο Φαβίνο (που αμέσως μπήκε κι αυτός στο αστείο) ξύπνησαν την αίθουσα.
Για να παρουσιάσουν τα βραβεία ερμηνείας, επί σκηνής οι Δανοί ηθοποιοί και ζευγάρι στη ζωή, Νικολάι Κόστερ Βαλντάου και Νακουάκα Κόστερ Βαλντάου.
Εργάζομαι πολλά χρόνια και νιώθω καλά που το κέρδισα αυτό το βραβείο μεγάλος.»
Βραβείο Α' Ανδρικού Ρόλοου: Ζλάτκο Μπούρικ («Το Τρίγωνο της Θλίψηε»)
«Δεν ξέρω τι να πω. Η καρδιά μου χτυπάει και δεν μπορώ να σκεφτώ. Εργάζομαι πολλά χρόνια και νιώθω καλά που το κέρδισα αυτό το βραβείο μεγάλος. Θέλω να το αφιερώσω στην ομάδα της ταινίας - τους υπόλοιπους ηθοποιούς, τον Ρούμπεν, το συνεργείο. Εκείνοι γέμισαν τις μπαταρίες μου...»
Θέλω να το αφιερώσω σε όλες τις γυναίκες, σε οποιαδήποτε γωνιά της γης, που θέλουν να φανούν και να ακουστούν και δεν έχουν τη δυνατότητα...»
Βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου: Βίκι Κριπς για τον «Κορσέ»
Από το σπίτι της, με κασκόλ και φούτερ με κουκούλα, βραχνή φωνή και ωμή συγκίνηση μας μιλάει.
«Θέλω να το αφιερώσω σε όλες τις γυναίκες, σε οποιαδήποτε γωνιά της γης, που θέλουν να φανούν και να ακουστούν και δεν έχουν τη δυνατότητα. Πρέπει να γιατρευτούμε από όλα αυτά τα τραύματα που έχει προκαλέσει η πατριαρχία αιώνων. Πρέπει να γιατρευτούμε για να συμπορευτούμε, γυναίκες κι άντρες, σε μια πιο δίκαιη ζωή. Σε ευχαριστώ Μαρί. Ευχαριστώ τα παιδιά μου που με αντέχουν....»
Ξεσπάει σε κλάματα και βγαίνει από το κάδρο.
Βραβείο Animation «Nο Dogs, or Italians allowed» του Αλέν Ουγκέτο
Είμαι πολύ περήφανη για αυτόν. Εχασε τη ζωή του κάνοντας κάτι τόσο τίμιο, τόσο άξιο.»
Bραβείο Ντοκιμαντέρ: «Mariupolis 2» του Μάντας Κβενταράβιτσους
Παραλαμβάνει το βραβείο η κόρη του χαμένου στον πόλεμο της Ουκρανίας, Μάντας Κβενταράβιτσους . Είμαστε όλοι σε σοκ. Είναι από τις λίγες φορές που το να σηκωθείς από τη θέση σου σε standing ovation δεν είναι βεβιασμένο, αλλά έρχεται ως αυθόρμητο αντανακλαστικό.
«Είμαι πολύ περήφανη για αυτόν. Εχασε τη ζωή του κάνοντας κάτι τόσο τίμιο, τόσο άξιο. Νιώθω τυχερή που τον είχα, έστω για λίγο, στη ζωή μου»
Οταν μου είπαν ότι θα παραλάβω αυτό το βραβείο πήγα στο google και κοίταξα τους προηγούμενους αποδέκτες. Είδα ότι μόνο 2 γυναίκες σκηνοθέτες είχαν κερδίσει πριν από μένα. Για μια Ακαδημία που δίνει βραβεία 35 χρόνια τώρα, οι 3 γυναίκες είναι κάπως λίγες - σωστά;»
Τιμητικό Βραβείο για το σύνολο της καριέρας της στην Μάργκαρετ φον Τρότα
Η Γερμανίδα σκηνοθέτρια, σεναριογράφος και ηθοποιός, ανυπόσπαστο μέλος του ρεύματος του νέου γερμανικού κινηματογράφου, ανεβαίνει στη σκηνή, μετά από μία σύντομη αλλά συγκινητικά παρουσίαση της από την Ανιέσκα Χόλαντ, με το θερμό χειροκρότημα του κόσμου.
«Οταν μου είπαν ότι θα παραλάβω αυτό το βραβείο πήγα στο google και κοίταξα τους προηγούμενους αποδέκτες. Είδα ότι μόνο 2 γυναίκες σκηνοθέτες είχαν κερδίσει πριν από μένα. Για μια Ακαδημία που δίνει βραβεία 35 χρόνια τώρα, οι 3 γυναίκες είναι κάπως λίγες - σωστά; Αλλά νομίζω ότι έχουμε μπει στο σωστό δρόμο. Θα σας προλάβουμε...»
«Ο Ινγκμαρ Μπέργκμαν ήταν ο μέντοράς μου. Οπότε δεν μπορώ να πω τίποτα για την σπουδαιότητα των ανδρών σκηνοθετών. Ο Ινγκμαρ ήταν και μάνα και πατέρας μου. Θέλω να σας θυμίσω δυο λόγια του: αγαπητοί φίλοι ένας σκηνοθέτης έχει πάντα κάτι να πει, όμως είμαι τόσο συγκινημένος που πράγματι δεν έχω λόγια. Ας μην εγκαταλείψουμε ποτέ το μυστήριο της σκοτεινής αίθουσας, ας μην προδώσουμε τα 24 καρέ το δευτερόλεπτο για τα μερεμέτια της τεχνολογίας». Δανείζομαι αυτά τα λόγια του για να σας καθησυχάσω: δεν θα προδώσουμε ποτέ την μαγεία του κινηματογράφου. Σας ευχαριστώ πολύ!»
Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία: «Το Τρίγωνο της Θλίψης» του Ρούμπεν Εστλουντ.
H λίστα με τους νικητές των 35ων Ευρωπαϊκών Βραβείων
Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία: Το Τρίγωνο της Θλίψης
Καλύτερο Ευρωπαϊκό Ντοκιμαντέρ: Mariupolis 2
Καλύτερος Ευρωπαίος Σκηνοθέτης: Ρούμπεν Εστλουντ για το «Τρίγωνο της Θλίψης»
Καλύτερη Ευρωπαία Ηθοποίος: Βίκι Κριπς για τον «Κορσέ»
Καλύτερος Ευρωπαίοο Ηθοποίος: Ζλάτκο Μπούριτς για το «Τρίγωνο της Θλίψης»
Καλύτερος Ευρωπαίος Σεναριογράφος: Ρούμπεν Εστλουντ για το «Τρίγωνο της Θλίψης»
Ευρωπαϊκή Ανακάλυψη: Small Body
Ευρωπαϊκή Κωμωδία: Το Τέλειο Αφεντικό
Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία Animation: No Dogs or Italians Allowed
Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία Μικρού Μήκους: Granny's Sexual Life
