Ο Δημήτρης Εϊπίδης, ο άνθρωπος που λάνσαρε στον κόσμο το ιρανικό σινεμά και, ακόμα περισσότερο, στην Ελλάδα τις ταινίες του Αμπάς Κιαροστάμι, αποχαιρετά τον παλιό του φίλο, τον άνθρωπο που εξακολουθεί να θαυμάζει και εξηγεί γιατί οι ταινίες του θα ζήσουν για πολλά, πολλά χρόνια ακόμα.
Διαβάστε ακόμη: Κανένας αποχαιρετισμός για τον Αμπάς Κιαροστάμι
38o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης | Με τον Δημήτρη Εϊπίδη και τον διερμηνέα Arsham Momeni
Πριν από είκοσι πέντε χρόνια, το Φεστιβάλ του Τορόντο παρουσίασε περισσότερες από 25 ιρανικές ταινίες, σ' ένα αφιέρωμα που διοργανώθηκε για πρώτη φορά εκτός Ιράν. Ηταν τεράστια επιτυχία. Το κοινό μας αποδέχτηκε την απλότητα, την ομορφιά και το λυρισμό μιας κινηματογραφίας που, ως τότε, ήταν σχεδόν τελείως άγνωστη στη Βόρεια Αμερική. Ηταν η πρώτη σύσταση σ' έναν εθνικό κινηματογράφο που ελάχιστοι γνώριζαν στον υπόλοιπο κόσμο. Είχα την τύχη ν' ανακαλύψω και να λανσάρω στο κοινό μας αυτές τις ταινίες. Ενα σύνολο έργων, γεμάτο ομορφιά και ποίηση, που παρουσιάστηκαν σε προβολές sold-out. Την ίδια εποχή, προβάλλαμε για πρώτη φορά ταινία του Αμπάς Κιαροστάμι στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Από τότε, η σχέση μας με το ιρανικό σινεμά παρέμεινε στενή - η ανταμοιβή μας ήταν η γνωριμία με τον πολιτισμό της χώρας. Στις ακόλουθες, συχνές επισκέψεις μου στο Ιράν είχα την τύχη να γνωρίσω τον Αμπάς Κιαροστάμι και να γίνω φίλος του. Οι ταινίες του αποκάλυψαν πλευρές του ιρανικού πολιτισμού που μ' έκαναν ν' αγαπήσω τη χώρα και τους ανθρώπους της ακόμα περισσότερο. Είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, το ενδιαφέρον κι η στοργή μου παραμένουν εξίσου δυνατά.
Διαβάστε ακόμη: «Ηταν ένας από τους μεγάλους μας καλλιτέχνες» - Ο Μάρτιν Σκορσέζε θυμάται τον Αμπάς Κιαροστάμι
Οι ταινίες του Κιαροστάμι εξύμνησαν την ποιητική καθημερινότητα της απλής ζωής, μέσα από τη δική του προσέγγιση αρχέγονων αξιών στη ζωή και την κουλτούρα του ιρανικού λαού. Το χάρισμά του για ευγενή παρατήρηση τον βοήθησε να πλησιάσει τ' ολοζώντανο πνεύμα των Ιρανών με εικόνες αξιοπρέπειεας και ομορφιάς. Η απλότητα των θεμάτων της επιλογής του ήταν ένα σταθερό χαρακτηριστικό στη δουλειά του, που τον κατέστησε έναν από τους σπουδαιότερους, αλλά και πιο προσιτούς σκηνοθέτες στον κόσμο. Για τα τελευταία τριάντα χρόνια, είχα την τιμή να είμαι φίλος του και παντοτινός θαυμαστής της ποίησης και του βάθους του κινηματογραφικού του οράματος. Το έργο του ήταν και παραμένει ένα ορόσημο στον παγκόσμιο κινηματογράφο.
Ο Κιαροστάμι και τα δυνατά κι αγνά ανθρωπιστικά ιδεώδη του θα ζήσουν και μετά από εκείνον. Οι ταινίες του, ως δηλώσεις που τιμούν τις αιώνιες αξίες της ζωής, θα μείνουν μαζί μας για πολύ καιρό. Θα συνεχίσουν να ζουν ως κατευθυντήριοι οδηγοί για την ανάπτυξη και την εξέλιξη του πολιτισμού μας.»
43o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης | Παρουσίαση του σκηνοθέτη από τον Δημήτρη Εϊπίδη
Η ζωή στο μακρινό Ιράν έγινε οικεία, λυρική και πολύτιμη, όπως καταγράφηκε από έναν εμπνευσμένο ουμανιστή του δικού του βεληνεκούς. Ο Αμπάς ήταν απλός, ευγενικός, προσιτός κι ένας μόνιμος παρατηρητής της ζωής. Το ταλέντο του ν' αποτυπώνει πλευρές παραδοσιακών αξιών, που σταδιακά γίνονται όλο και λιγότερο εμφανείς στο σύγχρονο κόσμο, έδωσε στο σύμπαν του μια βαθειά λυρική κι ανθρωπιστική προοπτική. Οι ήρωές του ήταν μια ευρεία γκάμα από αγρότες, νέους και μεγαλύτερους, που εξέφραζαν τη λαϊκή σοφία που ακόμα επικρατεί στις αγροτικές περιοχές του Ιράν. Αγαπούσε τη χώρα του και τους ανθρώπους της και, απαλά, με τις εικόνες του, τους παρουσίασε με τρυφερότητα στον υπόλοιπο κόσμο.
Ο Κιαροστάμι και τα δυνατά κι αγνά ανθρωπιστικά ιδεώδη του θα ζήσουν και μετά από εκείνον. Οι ταινίες του, ως δηλώσεις που τιμούν τις αιώνιες αξίες της ζωής, θα μείνουν μαζί μας για πολύ καιρό. Θα συνεχίσουν να ζουν ως κατευθυντήριοι οδηγοί για την ανάπτυξη και την εξέλιξη του πολιτισμού μας.
Δημήτρης Εϊπίδης
Διαβάστε και δείτε ακόμη: Ο Αμπάς Κιαροστάμι δεν φωτογράφιζε μόνο δρόμους με βροχή
Φωτογραφίες: Αρχείο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
