Η Αικατερίνη Παρ ήταν η τελευταία σύζυγος του Ερρίκου του 8ου και σχεδόν η μόνη επιζήσασα, αφού είχαν προηγηθεί πέντε ακόμη γάμοι που κατ-έληξαν σε διαζύγια, φόνους, αποκεφαλισμούς και ακόμη περισσότερους αποκεφαλισμούς. Η εμμονή του Βασιλιά για απόλυτο έλεγχο της αυλής του, η χονδροειδής άξεστη περσόνα του και η τάση του να εφευρίσκει ίντριγκες τις οποίες ήθελε με οποιονδήποτε τρόπο να λύσει με αίμα, υπήρξε το κάλυμμα μιας ολοκληρωτικά σαδιστικής σχέσης που ανέπτυσσε με τις γυναίκες του, για να καταχωρηθεί στην Ιστορία ως ένας βίαιος, τυρρανικός σύζυγος. Στην Αικατερίνη βρήκε κάτι σαν το δασκαλό του, αφού η ελεύθερη, αναρχική φύση της, υπήρξε καταλύτης για τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στην Εκκλησία και το παλάτι (είχε διαταραχθεί ανεπανόρθωτα, όταν η Εκκλησία αρνήθηκε να επικυρώσει το πρώτο διαζύγιου του Ερρίκου) αλλά και για το ανάστημα που για πρώτη φορά σήκωσε γυναίκα, κερδίζοντας όχι χωρίς τίμημα τη ζωή της.
Τουλάχιστον αυτά μας λέει ο Καρίμ Αϊνούζ, στο «Firebrand», την ταινία που βασίζεται στο «Queen's Gambit» της Ελίζαμπεθ Φρεμάντλ που κυκλοφόρησε το 2013 και αποτελεί εκτός από μια άγνωστη ιστορία για μια γυναίκα που άλλαξε τους κανόνες και μια - την πρώτη - φεμινιστική ματιά πάνω στα χρόνια της αυλής του Ερρίκου του 8ου. Αν και μάλλον δύσκολο να γνωρίζει κανείς με την πρώτη ματιά πόσο ιστορική είναι η ματιά του Αϊνούζ, σε σενάριο των Τζέσικα και Ενριέτα Ασγουορθ, είναι ωστόσο οφθαλμοφανές πως ο χαρακτήρας της Αικατερίνης Παρ δεν ήταν ακριβώς έτσι όπως τον βλέπουμε να αναπτύσσεται σε μια ταινία μάλλον περισσότερο «εμπνευσμένη από» παρά πιστή στην ιστορική αλήθεια με αντεστραμμένο POV.
H ταινία ξεκινάει με την επιστροφή του Ερρίκου από τη Γαλλία, λόγω της κακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται το πόδι του, ακριβώς τη στιγμή που η Αικατερίνη είναι αποφασισμένη να τον πείσει να αλλάξει στάση απέναντι στην Εκκλησία, όντας η μόνη που μπορούσε να χαλιναγωγήσει το τεράστιο εγώ του και την λανθασμένα απλωμένη πάνω σε πάθη και μίση της αυλής ενεργητικότητά του. Μέχρι την εμφάνισή του, η Αικατερίνη προλαβαίνει να μας συστηθεί, ως μια σίγουρη για τις πεποιθήσεις της, αν και φοβισμένη γυναίκα που επιθυμεί να γίνει μητέρα και θέλει με κάθε τρόπο να διατηρήσει τα προνόμιά της, χωρίς να γίνει ακόμη ένα θύμα της ιστορίας των ανδρών αυτού του κόσμου. Η Αλίσια Βικάντερ την υποδύεται με ζέση, υπόκωφες εκρήξεις και ένα (αμακιγιάριστο) βλέμμα που της δίνει μια πρωτόγνωρη μοντέρνα δυναμική, τοποθετημένη προσεκτικά μέσα σε μια γλαφυρή αναπάραστση εποχής.
Μέχρι τη στιγμή που στην οθόνη εμφανίζεται ο Ερρίκος του Τζουντ Λο. Σαρωτικός όχι μόνο σαν όγκος (με τέχνη στην προσθετική κιλών και λίπους) αλλά και σαν ζωώδεις εκρήξεις, ο Τζουντ Λο (σε τέλεια ενσάρκωση ενός Ορσον Γουέλς) κυριαρχεί σε όλες τις σκηνές στις οποίες βρίσκεται κλέβοντας όλο το φως από την Βικάντερ που μάταια προσπαθεί να αναπτυχθεί σε κάτι περισσότερο από αυτό που είδαμε στην αρχή της ταινίας. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως αυτό είναι το νόημα μια πατριαρχικής τυρρανίας που δεν άφηνε χώρο στις γυναίκες (και σε κανέναν σκεπτόμενο άνθρωπο, εδώ που τα λέμε) για να αναπνεύσει, ωστόσο ο Καρίμ Αϊνούζ χάνει στο δεύτερο μέρος τη «φλόγα» της ηρωίδας του η οποία ολοκληρώνει μεν το σχέδιο επιβίωσής της, χωρίς όμως να έχει πραγματικά συγκινήσει ή πάρει μαζί της τους θεατές.
Η υπερβολική φεμινιστική ματιά, ενδιαφέρουσα περισσότερο από ανατρεπτική (αφού πλέον καθιερώνεται ως «genre» τόσο σε Ευρώπη όσο και στην Αμερική), βρίσκει το στόχο της, ωστόσο αφαιρεί πολλές φορές την αληθοφάνεια από μια ιστορία που δεν σε ενδιαφέρει πραγματικά αν είναι αληθινή ή όχι, αλλά έχει νόημα να πατάει πάνω σε κώδικες που μπορεί να ανατρέψει και κινηματογραφικά να ξεπερνάει κατά πολύ τον μέσο όρο μιας ακόμη σελίδας στην ατέλειωτη οπτικοακουστική παράδοση των Τυδώρ. Ο Καρίμ Αϊνούζ συνεχίζει να ρίχνει φως στις αόρατες γυναίκες, όπως έκανε στην «Αόρατη Ζωή της Ευριδίκης Γκουσμάο» το 2020, αλλά σε ένα φιλμ που δεν διαθέτει τίποτα από τις δύο εκρηκτικές καταγωγές του (τη βραζιλιάνικη και την αλγερινή) και ούτε φυσικά το μαγικό μελοδραματισμό εκείνης της ταινίας. Εδώ μετά από ώρα, η σύμβαση μιας ταινίας για τον αγγλικό θρόνο υπερτερεί, και τα κλισέ παραμονεύουν και υπονομεύουν αναπόφευκτα τελικά την ενδιαφέρουσα οπτική.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 76ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
