Παρακάτω σκέψεις, συσχετισμοί και κρίσεις για το επεισόδιο 711 του «Mad Men». Μην προχωρήσετε αν δεν το έχετε δει, για ν' αποφύγετε τα spoilers.
Αγωνιώδεις προσπάθειες διάσωσης της εταιρείας. Μεγάλες αποκαλύψεις από το παρελθόν. Επιστροφές χαρακτήρων που έχουμε χρόνια να δούμε. Closure. Υπόνοιες για το μέλλον.
Αχ, ήταν εκπληκτική σειρά το «Mad Men» και αυτό ήταν ένα άξιο τελευταίο--
Αλλά μισό λεπτό. Ο Μάθιου Γουάινερ κι η Έριν Λέβι γράφουν ακριβώς στο μέσον αυτής της τελευταίας ημι-σεζόν ένα επεισόδιο που έχει όλη την ενέργεια που φαινομενικά έλειπε από τα ολοένα και περισσότερο εσωτερικά προηγούμενα κεφάλαια. Για όποιον ετούτη η ξαφνική αλλαγή ταχυτήτων αφήνει την απορία του τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια που δεν καλύφθηκε εδώ, η απάντηση βρίσκεται στο άμεσο παρελθόν της σειράς: Η αποδόμηση του Ντον Ντρέιπερ δεν έχει, ακόμα, ολοκληρωθεί 100%. Αυτό το επεισόδιο μπορεί να έμοιαζε με σχεδόν ασταμάτητη δράση για τα δεδομένα της σειράς, μα στο πλαίσιο της δραματουργικής πτώσης, είναι απλώς μια -σημαντική- στάση. Η τελευταία κλωτσιά στο γκρεμό, ενδεχομένως.
Διαβάστε ακόμη:
- «Mad Men», 7η σεζόν, 9ο επεισόδιο: Is that all there is?
- «Mad Men», 7η σεζόν, 8ο επεισόδιο: Η ζωή που δεν έζησα
- «Mad Men», 7η σεζόν, 10ο επεισόδιο: No Future
Το «Time & Life», παραπέποντας ευθώς στο ιστορικό επεισόδιο «Shut the Door. Have a Seat.» που έκλεισε την 3η σεζόν και οδήγησε άμεσα στο εσωτερικό reboot της σειράς, βάζει τους ήρωες σε μια παρόμοια θέση, όπου πάλι πρέπει να τρέξουν εν μέσω πανικού και ασφυκτικών deadlines να ξεκινήσουν πάλι κάτι σχεδόν από την αρχή. Ο Ρότζερ παρατηρεί πως η ενοικίαση του κτιρίου δεν έχει ανανεωθεί, κάτι που αρχικά χρεώνει στην Ντων με ευκολία, προτού διαπιστώσει, σε ένα αυξανόμενης αμηχανίας τηλεφώνημα, πως για όλα ευθύνεται ο Τζον Σίαρς του «Beverly Hills, 90210» και οι corporate πατεράδες της ΜακΚάν. Στόχος όχι μόνο να έρθει η SC&P στο κτίριο της μαμάς εταιρείας, μα και η πλήρης απορρόφησή της.
Οι ήρωές μας το λαμβάνουν αυτό ως προσωπική πρόκληση, ως προσβολή. Δε θα τους αφήσουμε να μας πάρουμε την ταυτότητά μας, την ιστορία μας, αποφασίζουν σα μια γροθιά. Όλο το επεισόδιο αρχίζει να ξετυλίγεται με φόρα από αυτό το κεντρικό γεγονός, καθώς ακολουθούμε τον κάθε έναν από τους 5 βασικούς partners, αλλά και άλλος εξίσου σημαντικούς, όπως η Πέγκι, και το πώς αυτή η μεγάλη επικείμενη αλλαγή ταράζει την καθημερινότητά τους και, κυρίως, πώς το αβέβαιο μέλλον τους φέρνει αντιμέτωπους με το παρελθόν τους.
Η Πέγκι ας πούμε, που μαθαίνει από τον Πιτ Κάμπελ τι πρόκειται να συμβεί, έχει μια μικρή κρίση στα χέρια της. Η σχέση τους έχει περάσει από χίλια κύματα στη διάρκεια της σειράς μα ήταν ένα ωραίο μικρό άγγιγμα το γεγονός πως είναι ο Πιτ που τη σκέφτεται σε εκείνη τη στιγμή, φέρνοντάς μας στο νου την κοινή τους ιστορία, μέχρι πίσω στην 1η σεζόν. Σε αυτό συνεισφέρει κι ένα παράλληλο στόρι που θέλει την Πέγκι να ψάχνει ένα παιδί για διαφήμιση μέσω κάστινγκ. Τη βλέπουμε να είναι απίστευτα άβολη τριγύρω σε παιδιά- σε μια από τις πάρα πολλές ξεκαρδιστικές στιγμές ενός πάρα πολύ αστείου επεισοδίου, ζητά από τα παιδιά να παίξουν σαν κανείς να μην τα κοιτά, κι εκείνα στέκονται αμήχανα.
Διαβάστε ακόμη: Από τον Αλφρεντ Χίτσκοκ στον Ντέιβιντ Λιντς, αυτές είναι οι 10 ταινίες που ενέπνευσαν το «Mad Men»
Αν όλα τα παραπάνω μας οδηγούν προς μαι συγκεκριμένη ανάμνηση της Πέγκι, αυτό είναι προφανώς και το ζητούμενο για τον Γουάινερ. Η αποκάλυψη/παραδοχή της Πέγκι έρχεται στον Σταν, ύστερα από έναν παθιασμένο λόγο περί λαθών, μητρότητας και, εν τέλει, συσχετισμών δύναμης μεταξύ των φύλων στην κοινωνία:
«Δεν έχει σημασία αν καταλαβαίνεις [το θυμό μου]. Εσύ θα μπορούσες να φύγεις μακριά», του λέει όταν ο Σταν φέρνει στο τραπέζι το θέμα του παιδιού, και το γιατί η Πέγκι είναι θυμωμένη επειδή δεν έχει κάνει ένα. «Δεν καταλαβαίνεις τη μητέρα σου!», του φωνάζει όταν εκείνος νομίζει πως καταλαβαίνει την πλευρά της. «Μπορεί να ήταν πολύ νεαρή και να ακολούθησε την καρδιά της και να έμπλεξε, και κανείς δε θα έπρεπε να μπορεί να κάνει ένα λάθος όπως κάνει ένας άντρας χωρίς να μπορεί να προχωρήσει από αυτό. Θα έπρεπε να μπορεί να ζήσει την υπόλοιπη ζωή της ακριβώς όπως ένας άντρας μπορεί. Ίσως απλά να κάνεις πάντα αυτό που νομίζεις πως είναι το καλύτερο πράγμα.»
-Τι έκανες;
-Είμαι εδώ και… είναι με μια οικογένεια… κάπου. Δεν ξέρω, όχι επειδή δε με νοιάζει. Αλλά επειδή δεν πρέπει να ξέρω, αλλιώς δε μπορώ να προχωρήσω στη ζωή μου.
Για μια σειρά που είναι όλη στημένη γύρω από την ιδέα της εξέλιξης και της αλλαγής, αυτό εδώ φτάνει στην καρδιά του ζητήματος. Περισσότερο από το να ορμά 6 σεζόν πίσω στο χρόνο και να κλείνει μια από τις σημαντικότερες ανοιχτές πλοκές της σειράς (αν κάποιος το έβλεπε έτσι δηλαδή, εγώ προσωπικά ποτέ δε το σκέφτηκα με τέτοιο τρόπο), αυτή η συγκλονιστική σκηνή τοποθετεί όλη την εξέλιξη της Πέγκι σε κοινωνικό context.
Λίγες σκηνές πριν, συμβουλεύεται έναν επαγγελματία ως προς το ποια πρέπει να είναι η επόμενη επαγγελματική της κίνηση. Εκείνος, δεν το σκέφτεται καν: ΜακΚάν. Προχώρα παρακάτω, για να μπορείς σε 3 χρόνια να προχωρήσεις όσο παρακάτω θες.
Στο μεταξύ οι Fab Five είναι μπλεγμένοι ο καθένας στον δικό του παρελθοντικό ιστό, κουνώντας σπασμωδικά χέρια και πόδια μπροστά στη θέα του αβέβαιου. Ο Ντον ψάχνει να βρει τη Νταϊάνα (μα η Νταϊάνα έχει προχωρήσει). Μιλά με το Λου, ο οποίος του αδειάζει το χώρο στην Sterling Cooper West επειδή προχωρά κι εκείνος, πηγαίνοντας στην Ιαπωνία για να κάνει καριέρα ως καρτουνίστας. Μπροστά σε όλες αυτές τις εξελίξεις ο Ντον για πρώτο ένστικτο έχει το να υποχωρήσει στο γνώριμο: Πείθει τους συνεργάτες του να αναλάβουν τα West γραφεία, κουβαλώντας μαζί τους μερικούς δευτερότριτους λογαριασμούς που η ΜακΚάν είναι διατεθειμένη να ξεφορτωθεί.
Όταν πιτσάρει την West ιδεά στα μεγάλα αφεντικά, εκείνοι τον διακόπτουν στα μισά ανοίγοντάς τους τα μάτια: Δεν είναι κάτι κακό αυτό που συμβαίνει. Δεν χρειάζεται να παλέψουν για κάτι. Νίκησαν. Πέρασαν τα προκριματικά. Ανέβηκαν στην Premier League.
Διαβάστε ακόμη: Ηταν ο Ελληνας Τζορτζ Λόις ο πραγματικός Ντον Ντρέιπερ;
Σε άλλη μια στιγμή κυκλικής σύνδεσης με το παρελθόν, βλέπουμε τα κεφάλια της SC&P, αυτή τη φορά από μπροστά, απορημένους μπροστά στο αύριο, σε πλήρη αντιπαραβολή με το διάσημο πλάνο της 5ης σεζόν, όταν εμείς βλέπαμε τις πλάτες τους κι εκείνοι το μέλλον. Τώρα πια, κοιτάζουν προς τα μέσα.
Το γλυκόπικρο θρίαμβο απολαμβάνουν διαφορετικά ο καθένας. Ύστερα από μερικούς γύρους μπύρας («δεν ήπιαμε στον Κούπερ!» - «στον Κούπερ!!») η Τζόαν κι ο Πιτ φεύγουν, με τη Τζόαν πικραμένη για αυτό που θεωρεί πως θα είναι η ανυπαρξία τους στη νέα εταιρεία. Όλα όσα πάλεψε να πετύχει, για το τίποτα; Ο Τεντ, έτσι κι αλλιώς είναι φτιαγμένος από πλαστελίνη. Θα προσαρμοστεί. Ο Ρότζερ παραδέχται στον Ντον πως βλέπει πάλι τη Μαρί. Του δίνει ένα φιλί αδερφικής αγάπης, για αυτό που σίγουρα πλέον αντιλαμβάνεται ως στιγμή που πέτυχαν όσα προσπαθούσαν μια ζωή.
(Τόσο αυτή η σκηνή όσο και όλο το επεισόδιο είναι ένα θρίαμβος στησίματος ηθοποιών στο κάδρο τους. Σχεδόν κάθε screencap του επεισοδίου θα μπορούσε να είναι promotional φωτογραφία. Ο Τζάρεντ Χάρις, δηλαδή ο Πράις, επέστρεψε στη σειρά για να σκηνοθετήσει ένα από τα πιο όμορφα, πιο στιβαρά, πιο αστεία, πιο καθηλωτικά επεισόδια της διαδρομής της.)
Όσο για τον Πιτ; Σε άλλη μια όχι τόσο διακριτική σύνδεση με το παρελθόν, η Τρούντι της Άλισον Μπρι επιστρέφει στη σειρά, όταν το σχολείο του παιδιού τους αποφασίζει να μην το δεχτεί, κάνοντας τον Πιτ έξαλλο. Το στόρι χρησιμοποιείται για να δείξει και το πώς ο Κάμπελ πάντα ήταν ένα επίμονο κάθαρμα, που στις καλές του στιγμές μπορούσε να είναι ο μεγαλύτερος καταφερτζής του σύμπαντος: Δεν πέτυχε επειδή ήταν ο πιο ταλαντούχος, αλλά επειδή είχε πάντα το ένστικτο να βρίσκεται στο σωστό δωμάτιο τη σωστή στιγμή, κουβαλώντας το σωστό ύφος.
«Δεν δέχεσαι όχι για απάντηση ε;», του λέει η Τρούντι, πριν εκείνος φύγει εξασφαλίζοντας έναν ακόμα λογαριασμό από το πουθενά. Αυτό σε ένα επεισόδιο όπου τα όχι που ακούει, έρχονται διαδοχικά. Το ευρύτερο όχι της ΜακΚάν. Το όχι του Κεν (που «μοιάζει με κατάσκοπος», στην πιο αστεία στιγμή του Ρότζερ). Το όχι του σχολείου.
Διαβάστε ακόμη: Οι πρωταγωνιστές του «Mad Men» θυμούνται τα πρώτα τους (κομψά) βήματα στη σειρά
Σε μια σκηνή υστερικού σουρεάλ κωμικού μεγαλείο, ο Κάμπελ με τον διευθυντή του σχολείου καταφεύγουν σε προσωπικές προσβολές και σε γροθιές, ως ανανέωσης μιας κόντρας αιώνων ανάμεσα στις οικογένειές τους. «Ήταν διαταγές του βασιλιά!!». Πρέπει να έχω δει αυτή τη σκηνή 10 φορές, πεθαίνω στα γέλια:
Αλλά πίσω από όλα, ακόμα και σε αυτή την κωμική παρέκκλιση, το επεισόδιο δε σταματά να επανέρχεται στην ίδια αυτή ιδέα. Πως το παρελθόν δε σταματά ποτέ να μας χαρακτηρίζει. Σε ένα επεισόδιο σαν φινάλε, όλοι οι κεντρικοί ήρωες της σειράς έρχονται αντιμέτωποι με αυτά που τους έφεραν εδώ, με φαντάσματα του παρελθόντος, ή ξαναζώντας σημαντικές στιγμές σα να ήταν κολλημένοι σε μια ιδιότυπη Μέρα της Μαρμότας. Όταν η εξέλιξη έρχεται και τους χτυπά της πόρτα -όταν για την ακρίβεια έρχεται και τους την γκρεμίζει-, οι πρωταγωνιστές της σειράς χάνονται σε ένα ποτ πουρί best of «Mad Men» στιγμών. Το πώς το αντιμετωπίζουν δείχνει και το μέλλον τους.
Το ανατριχιαστικό «εσύ θα μπορούσες να φύγεις μακριά» της Πέγκι αντηχεί ακόμα στα αυτιά μου καθώς ο Ντον, ο Ρότζερ, η Τζόαν, ο Πιτ, o Τεντ, ανακοινώνουν τα νέα δεδομένα στους εγαζόμενους. Όλοι αδειάζουν το χώρο. Ο Χάρι, ως άψυχος δαίμονας από την κόλαση, συνεχίζει να κοιτά έξω από την οθόνη.
Οι ήρωές μας απορούν. «Είναι απλά το ξεκίνημα», λένε χωρίς να πολυείναι σίγουροι κι ίδιοι.
«Δεν είναι το τέλος».
Διαβάστε ακόμη:
- Ο Τζον Χαμ αποχαιρετά τον Ντον Ντρέιπερ.
- Αν οι ήρωες του «Mad Men» είχαν Facebook!
- Οι πρωταγωνιστές του «Mad Men» θυμούνται τα πρώτα τους (κομψά) βήματα στη σειρά
- Από τον Αλφρεντ Χίτσκοκ στον Ντέιβιντ Λιντς, αυτές είναι οι 10 ταινίες που ενέπνευσαν το «Mad Men»
- «Nostalgia»: το νέο trailer των Mad Men μας κάνει να νοσταλγούμε ήδη τη σειρά
- Ηταν ο Ελληνας Τζορτζ Λόις ο πραγματικός Ντον Ντρέιπερ;
- Το κοστούμι του Ντον Ντρέιπερ θα κρεμαστεί εκεί όπου αξίζει: στο Smithsonian
- Mad Men: φινάλε σε 2 μέρη και με σεναριογράφο τον Ρόμπερτ Τάουνι
- Το καλύτερο «προϊόν» του «Mad Men» είναι οι ήρωές του
- «Mad Men»: 10 υπέροχα vintage πόστερ για 10 υπέροχα επεισόδια
- Οι Mad Men πριν γίνουν Mad Men
