Το 2010 ο Στεφάν Εσέλ, ένας 93χρονος Γάλλος, πρώην μαχητής της αντίστασης, διπλωμάτης, συγγραφέας, κυκλοφόρησε ένα κείμενο τριάντα σελίδων με τίτλο «Indignes-Vous!», ένα κάλεσμα σε αφύπνιση που συνέλαβε το πνεύμα ενός παγκόσμιου κινήματος και του έδωσε όνομα, σύνθημα, κραυγή.
Με το κείμενο αυτό οδηγό του, ο Τόνι Γκάτλιφ καταγράφει την οργή των λαών, την απόγνωση των μεταναστών, το αδιέξοδο των όσων δεν έχουν όνομα, ταυτότητα, πατρίδα, σε ένα φιλμ που μπλέκει τη μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ σε ένα όχι πάντα εξίσου πετυχημένο, αλλά σταθερά έντονο αποτέλεσμα.
Ακολουθώντας την Μπέτι, ένα μικρό κορίτσι αφρικάνικής καταγωγής που ξεβράζεται από τα κύματα σε μια ελληνική παραλία, μας οδηγεί στους καταυλισμούς των παράνομων μεταναστών στο λιμάνι της Πάτρας, στο μεταγωγών, στις φυλακές κι από κει στο Παρίσι, στην Αίγυπτο, πίσω στην Ελλάδα, στην Ισπανία. Η ιστορία της Μπέτι αποτελεί μια χαλαρή αφηγηματική γραμμή, εδώ τον λόγο έχουν οι μάζες, στα συνθήματα των οποίων επιμένει η κάμερα, και τα οποία «μεταφράζει» δίπλα σε ατάκες από το βιβλίο του Εσέλ και τα αποτυπώνει με μια «μαχητική» γραμματοσειρά πάνω σε εξίσου μαχητικές εικόνες.
Το φιλμ μοιάζει να έχει στόχο όχι απλά να καταγράψει, αλλά να σε παρασύρει, να σε κάνει να εξεγερθείς, να «αγανακτήσεις» μαζί με τους ανθρώπους στην οθόνη και ως ένα σημείο το καταφέρνει. Η ενεργεία του είναι μεταδοτική, το μήνυμα σαφές στις σκηνές που ανήκουν ξεκάθαρα στο ντοκιμαντέρ, αλλά μερικές φορές αμήχανο και λάθος όταν ο Γκάτλιφ προσπαθεί να εμποτίσει το φιλμ με συχνά ατυχή «ποιητικά» κομμάτια. Γιατί αν χιλιάδες πορτοκάλια που κατρακυλούν σε δρόμους και στενά καταλήγοντας σε ένα λιμάνι είναι μια εικόνα που σου μένει στο μυαλό (ειδικά όταν μαθαίνεις ότι συμβολίζει το θάνατο ενός μανάβη που έβαλε φωτιά στον εαυτό του το 2010 στην Αίγυπτο), αυτή μιας χορεύτριας του φλαμένκο που χορεύει ενώ την ραίνουν με προκηρύξεις, μοιάζει αμήχανη και λάθος.
Ακόμη κι έτσι, παρά τα ελαττώματα, το «Indignados» παραμένει μια ταινία επείγουσα και χρήσιμη, μια καθαρή ματιά σε ένα σχεδόν αυθόρμητο παγκόσμιο κίνημα και μια νηφάλια καταγραφή ενός σημαντικού δυσεπίλυτου προβλήματος.
Διαβάστε περισσότερα για το «Indignados» και την 62η Berlinale.
Tags: βερολίνο 2012
