Φεστιβάλ / Βραβεία

Φορταλέζα: Ενα φεστιβάλ μεγαλώνει στη Βραζιλία

of 10

Ο Αλέξης Γρίβας παρακολούθησε το 22ο Ιβηροαμερικάνικο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Φορταλέζα και γράφει για τις ταινίες που βραβεύθηκαν, το χαμένο ντοκιμαντέρ του Ορσον Γουελς που ενθουσίασε και μιλά αποκλειστικά για το Flix.gr με το διάσημο ζευγάρι παραγωγών Μπαρέτο για το μέλλον της ανεξάρτητης παραγωγής στην Λατινική Αμερική, που μπορεί να μην υποφέρει όπως στη χώρα μας από αντίστοιχη έλλειψη χρημάτων, αλλά μοιράζεται κάποια εξίσου δισεπίλυτα προβλήματα.

Φορταλέζα: Ενα φεστιβάλ μεγαλώνει στη Βραζιλία

Το «Violeta Went to Heaven» («Violeta se Fue a Los Cielos»), χιλιανή παραγωγή σε σκηνοθεσία του Αντρές Γουντ («Machuca») υπήρξε ο μεγάλος θριαμβευτής του 22ου Ιβηροαμερικάνικου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Φορταλέζα στην βορειοανατολική Βραζιλία, που έριξε την αυλαία του σήμερα, κερδίζοντας τρία βραβεία: το μεγάλο βραβείο για την καλύτερη ταινία (Golden Mucuripe) που συνοδεύεται από 10.000 δολάρια, το βραβείο σεναρίου για τους Γουντ, Ελισέο Αλτουνάγκα, Ροντρίγκο Μπαζάες, Γκιγιέρμο Καλντερόν και το βραβείο καλύτερου μοντάζ για τον Αντρέα Τσινιόλι. Τις διεθνείς πωλήσεις του φιλμ χειρίζεται η Latido, ενώ η ταινία αναμένεται να βγεις στις αίθουσες της Βραζιλίας (με 12 κόπιες) στις 22 Ιουνίου από την εταιρεία διανομής του Ζαν-Τόμας Μπερναντίνι, Imovision.

violeta Σκηνή από το «Violeta Went to Heaven»

H ταινία που έκανε την πρεμιέρα της νωρίτερα μέσα στο 2012 στο Φεστιβάλ του Σάντανς, όπου και κέρδισε το μεγάλο βραβείο της επιτροπής, σκιαγραφεί το πορτρέτο της διάσημης για την πολιτική της δράση τραγουδίστριας Βιολέτα Πάρα (1917-1967) που στην ταινία υποδύεται εξαιρετικά η Χιλιανή θεατρική ηθοποιός Γκαμπριέλα Αγκουιλέρα.

Με δύο βραβεία ξεχώρισε η βραζιλιάνικη παραγωγή «Τhe Fever of the Rat» («Febre de Rato»), ένα πορτρέτο ενός αναρχικού και εικονοκλάστη νεαρού ποιητή, σε σκηνοθεσία του βετεράνου Βραζιλιάνου σκηνοθέτη Κλαούντι Ασίς, ο οποίος έγινε γνωστός το 2002 με το διεθνώς αναγνωρισμένο «Αmarelo Manga». Ο Ασίς κέρδισε το βραβείο καλύτερου σκηνοθέτη ενώ ο Χόρχε Ντου Πείς κέρδισε το βραβείο καλύτερης μουσικής. Η ταινία διανέμεται διεθνώς από την Imovision.

Ανάμεσα στα υπόλοιπα βραβεία που δόθηκαν, ξεχωρίζει αυτό του καλύτερου ηθοποιού στον Αργεντίνο Λουίς Ζιεμπρόβσκι για το «A Love Story» («Un Amor»), ενα ερωτικό τρίγωνο σκηνοθετημένο από την Αργεντίνα Πόλα Χερνάντεζ και αυτό της καλύτερης ηθοποιού στην Βραζιλιάνα Γκραζιέλα Φελίξ για το «Rania», την ιστορία ενηλικίωσης ενός κοριτσιού σκηνοθετημένου από την Ρομπέρτα Μαρκές με καταγωγή από τη Φορταλέζα.

bert Σκηνή από το «Bertsolari»

Το ισπανικό ντοκιμαντέρ «Bertsolari», ένα πρωτότυπο, ποιητικό και γεμάτο δύναμη πορτρέτο μιας παράδοσης των Βάσκων βασισμένης στον προφορικό αυτοσχεδιασμό, κέρδισε το βραβείο καλύτερης φωτογραφίας για τον Γκάιζκα Μπουργκόντ και το ντεμπούτο της Μεξικάνας Κένια Μαρκές «Expiry Date» («Fecha de Caducidad») κέρδισε το βραβείο καλύτερου ήχου για τους Νέριο Μπαρμπέρις και Σαντιάγο Αρόγιο καθώς και το βραβείο των κριτικών. αξίας 5.000 δολαρίων. Τέλος, ο Χουάν Κάρλος Ασεβέδο κέρδισε το βραβείο καλλιτεχνικής διεύθυνσης για την ταινία από το Εκουαδόρ «In the Name of the Daughter» («En el Nombre de la Hija») της Τάνια Χερμίδα.

Της διεθνούς κριτικής επιτροπής ηγήθηκε ο Περουβιανός σκηνοθέτης Αλμπέρτο-Τσίτσο- Ντουράντ και ανάμεσα στα μέλη της ήταν η Βραζιλιάνα κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας και μέλος της Διεθνούς Ενωσης των Ξένων Ανταποκριτών του Λος Αντζελες, Ανα Μαρία Μπαχιάνα, η Ολλανδή προγραμματίστρια διεθνών φεστιβάλ και θεωρητικός Ιρμα Ντούλμερς και ο παραγωγός, διευθυντής φωτογραφίας και θεωρητικός από την Ουρουγουάη, Νέλσον Γουάινσταϊν.

Ανάμεσα στα αφιερώματα που οργανώθηκαν για να τιμήσουν επιδραστικές προσωπικότητες της τοπικής κινηματογραφικής βιομηχανίας ξεχώρισαν αυτά στο θρυλικό δίδυμο παραγωγών Λουίς Κάρλος και Λούσι Μπαρέτο, στον Φερνάντο Μειρέγιες, στον διάσημο κινηματογραφικό σταρ Μάρκο Νανίνι και στoν Χεσουάλντο Περέιρα, μια από τις πιο σημαντικές μορφές της κινηματογραφικής σκηνής της Φορταλέτζα.

Το ζευγάρι των Μπαρέτο βρέθηκε στο Φεστιβάλ για να γιορτάσει 50 χρόνια αδιάκοπης δραστηριότητας στην κινηματογραφική παραγωγή, ενώ ο Φερνάντο Μεϊρέγιες προσκλήθηκε για να συμμετάσχει σε σεμινάριο και workshop με αφορμή τα δέκα χρόνια από την «Πόλη του Θεού», αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες για το επόμενο του φιλμ, «Nemesis», την πολυαναμενόμενη βιογραφία του Αριστοτέλη Ωνάση.

Από τα παράλληλα τμήματα του Φεστιβάλ, ξεχώρισε αυτό που ήταν αφιερωμένο σε μια επιλογή από ντοκιμαντέρ πάνω στους κοινωνικές αγώνες στην Λατινική Αμερική που οργάνωσε ο Αργεντίνος κριτικός κινηματογράφου Οσκαρ Ρανζάνι.

all O Ορσον Γουελς στα γυρίσματα του «Ιt's All True»

Το ντοκιμαντέρ που συγκέντρωσε την προσοχή των κριτικών και του κοινού ήταν το «It’s All True», που γύρισε σε τρία μέρη ο Ορσον Γουελς στο δικό του μπαρόκ, δυναμικό στιλ εδώ στη Φορταλέτζα, το Ρίο και το Μεξικό το 1942, σε παραγωγή της RKO. To αρνητικό του φιλμ, είχε χαθεί από τότε που η RKO είχε σταματήσει τη χρηματοδότηση του πρότζεκτ και το γύρισμα διακόπηκε. Βρέθηκε όμως το 1993 και αποκαταστάθηκε από τους Μπιλ Κρον, Μίρον Μάισελ, Ρίτσαρντ Γουίλσον, Νόρμαν Φόστερ και κινηματογραφιστές από τη Φορταλέζα, ανάμεσα τους και ο πρόεδρος του Φεστιβάλ, Γουόλνι Ολιβέιρα.

Ξεχώρισε επίσης και μια παρουσίαση ταινιών αλλά και ένα εργαστήρι πάνω στον Αλφρεντ Χίτσκοκ, workshops για νεαρούς ηθοποιούς και ειδικές προβολές για άτομα με προβλήματα ακοής και όρασης.

H αφθονία των βραζιλιάνικων παραγωγών, ειδικά στο τμήμα των ταινιών μικρού μήκους (βραβείο καλύτερης ταινίας στο «By the Street» του Ντιέγκο Ζον), σε συνδυασμό με τις τοπικές αλλά και τις Ιβηροαμερικάνικες παραγωγές στα τμήματα της μυθοπλασίας, όλες επιλεγμένες από την καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Μαργκαρίτα Χερνάντεζ και τον σύμβουλο προγράμματος Αλφρέντο Καλβίνο (Latinofusion), ήταν η καλύτερη απόδειξη της διαρκούς αύξησης της παραγωγής που υποστηρίζεται από κρατικές χρηματοδοτήσεις, όπως αυτή της γιγαντιαίας εταιρείας πετρελαίου Petrobas και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Σε αποκλειστική συνέντευξη που μας έδωσαν για το Flix.gr, ο Λουίζ Κάρλος η Λούσι Μπαρέτο και ο Ζαν-Τόμας Μπερναντίνι τόνισαν την απόσταση ανάμεσα στις χρηματοδοτήσεις από τον οπτικοακουστικό τομέα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Βραζιλιάνοι αλλά και οι ξένοι ανεξάρτητοι δημιουργοί να εξασφαλίσουν προβολή σε μια χώρα που παρόλο το μέγεθος της (περίπου 200 εκατομμύρια πληθυσμό) δεν διαθέτει παρά 2.400 κινηματογραφικές αίθουσες.

Σύμφωνα με τον Μπαρέτο, ένας νόμος που ψηφίστηκε πριν από δύο μήνες, προβλέπει περίπου 750.000 δολάρια ετησίως από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Οπτικοακουστικού Τομέα (FSA) σε συνδυασμό με άλλα κρατικά ιδρύματα για την παραγωγή, διανομή και προβολή. Παρόλη, όμως, την υποστήριξη η προβολή ταινιών κυριαρχείται από ξένους διανομείς που προκρίνουν τον εμπορικό κινηματογράφο, πράγμα που προβλέπεται να γίνει χειρότερο μετά την ανακοίνωση που έγινε αυτήν την εβδομάδα ότι η Warner και η Fox ένωσαν τις δυνάμεις τους στους τομείς προώθησης και διανομής στην περιοχή.

Η πρόσφατη κίνηση των Μπαρέτο να αποκτήσουν μαζί με πέντε ιδιώτες παραγωγούς υπό τον τίτλο Mutiro το 30% σε 40 αίθουσες της κυρίαρχης αλυσίδας 100 αιθουσών Cine Artiplex του Αντεμάρ Ολιβέιρα μπορεί να βοηθήσει μερικώς να ανοίξει χώρος για τοπικές και ανεξάρτητες παραγωγές. Προκειμένου να ισχυροποιήσουν την πρωτοβουλία, οι Μπαρέτο προσδοκούν να αποκτήσουν και το 40% των υπόλοιπων 60 αιθουσών του Cine Artiplex.

Και τα φεστιβάλ όμως ωφελούνται από την αύξηση των χρηματοδοτήσεων και την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Οι επιχορηγήσεις έρχονται κατευθείαν από το Υπουργείο Πολιτισμού, με τη Φορταλέτζα να έχει 1 εκατομμύριο δολάρια προϋπολογισμό που καλύπτεται από το Υπουργείο, την Petrobas και μια τράπεζα ανάπτυξης από την πολιτεία της Σεάρα.

Το Φεστιβάλ της Φορταλέζα αποτελεί μαζί με το Ρίο, το Σάο Πάολο, το Ρεσίφε, το Γραμάδο και τη Βραζίλια μια επίλεκτη ομάδα κινηματογραφικών διοργανώσεων σε μια χώρα που διαθέτει ήδη 100 κινηματογραφικά φεστιβάλ σύμφωνα με την καλλιτεχνική διευθύντρια Μαργκαρίτα Χερνάντεζ.

Η περαιτέρω ανάπτυξη του καλά και αποτελεσματικά οργανωμένου Φεστιβαλ της Φορταλέζα θα έπρεπε να συνοδευτεί από μια πολιτική σταθεροποίησης και από την εισαγωγή, εκτός των Πορτογαλικών, και τουλάχιστον ακόμη μιας γλώσσας, των Αγγλικών στα προγράμματα και τις δράσεις του αλλά και την παρουσία περισσότερων ξένων επισκεπτών από τους τομείς της αγορας, διανομής και δημοσιογραφίας.

Αλέξης Γρίβας