Γνωρίσαμε το «Αβελ», την πιο πρόσφατη ταινία του Κωνσταντίνου Καραμαγκιώλη το περασμένο φθινόπωρο, όταν έκανε τις πρώτες προβολές του στον κινηματογράφο Δαναός. Από τότε ακολούθησε ένα μεγάλο ταξίδι με σημαντικούς σταθμούς.
Το «Αβελ» έγινε η πρώτη ελληνική μικρού μήκους ταινία στη σύγχρονη ιστορία μας που πήρε μόνη της διανομή έναντι εισιτηρίου. Εχει συμμετάσχει και διακριθεί σε μια δεκάδα φεστιβάλ: Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Διεθνές φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, βραβείο σεναρίου στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λάρισας, Πανόραμα ελληνικού κινηματογράφου, Βραβείο δεύτερης καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Σαν Φρανσίσκο, συμμετοχή στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Αντζελες, εύφημος μνεία στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγίου, συμμετοχή στην γκαλερί Split Art Projects στη Βιέννη, στην Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου του Μονάχου. Επιπλέον, όπως μόλις ανακοινώθηκε, το «Αβελ» επιλέχθηκε από το Φεστιβάλ της Σάντα Κρουζ που θα γίνει στις αρχές Οκτωβρίου.
Αλλά και στα ενδότερα το «Αβελ» έχει προγραμματίσει προβολές σε θερινά σινεμά, ξεκινώντας, στις 26 Ιουλίου, από την Αθηναία Garden, μαζί με τον «Νυχτερινό Εκφωνητή» του Ρένου Χαραλαμπίδη.
Στο «Αβελ», ένας Iερέας που ζει με την οικογένειά του στην επαρχία, θα δεχτεί ένα απρόσμενο τηλεφώνημα από μια γυναίκα που θα τον αναστατώσει. Ενα ταξίδι προς την πρωτέυουσα, μια θεία κοινωνία, ένα ποδοσφαιράκι και μια τελευταία συνάντηση δύο ιδιότυπων χαρακτήρων καταργούν τα στερεότυπα που βασανίζουν εδώ και καιρό την Ελλάδα με μια αγκαλιά. Το «Αβελ» είναι ένα υπαρξιακό παραμύθι όπου οι ήρωες, αντί για το κυνήγι του χαμένου θησαυρού, αναζητούν τη συγχώρεση και την αγάπη. Πριν, λοιπόν, από τις καλοκαιρινές και φθινοπωρινές διαδρομές της ταινίας, κουβεντιάσαμε με τον Κωνσταντίνο Καραμαγκιώλη για όσα κάνουν το «Αβελ»... ξεχωριστή περίπτωση!
Σε ποια στιγμή της καλλιτεχνικής σου ζωής και πορείας σε βρίσκει ο «Αβελ»; Τι σημαίνει αυτή η ταινία για σένα και γιατί ήρθε τώρα;
Ο Αβελ είναι μια παλιά ιστορία για μένα και ανήκει στην ουσία σε μια τριλογία μικρού μήκους που ολοκληρώνω πάνω στο οικογενειακό τραύμα, κάτι που έχουμε διδαχθεί εξαιρετικά από τις γνωστες αρχαίες μας τραγωδίες. Η ταινία ξεκίνησε ως ιδέα κατά τη διάρκεια της καραντίνας και τελείωσε το 2024 όπου, λίγο μετά, με βρήκε και ο θάνατος του πατέρα μου και εκεί έκλεισε και ένας μεγάλος κύκλος μιας παρατεταμένης καλλιτεχνικής δημιουργικής εφηβείας. Η ταινία αυτή σημαίνει για μένα να προσπαθείς να κάνεις ειρήνη εν μέσω πολέμου ακόμη και αν θεωρείς ότι έχεις όλα τα δίκια με το μέρος σου.
Τι απαντά η ταινία σου στην ελληνική και διεθνή τρανσφοβία και γενικώς στην απόρριψη του διαφορετικού; Πώς αντιτίθεται στα στερεότυπα;
Εχω μια θεωρία, πως τον 18ο αιώνα ζήσαμε την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης και τον 19ο αιώνα και 20ό αιώνα η ανθρωπότητα βίωσε μια ανεξέλεγκτη πορεία της τεχνολογικής επανάστασης με αποκορύφωμα την τωρινή στιγμή που μιλάμε. Παρόλο που οι ανισότητες σε οικονομικό επίπεδο είναι ακόμη τεράστιες, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο συντελείται μια «καλλιτεχνική επανάσταση» και «κοινωνική επανάσταση», όπου οι άνθρωποι πια δεν θα ψάχνουν κάτι έξω απο αυτούς αλλά κάτι μέσα τους. Θα έχουν τη δυνατότητα, για παράδειγμα, οι πυρηνικοί φυσικοί να εγκαταλείπουν τις δουλειές τους και να ασχολούνται με την τέχνη και την κοινωνία.
Η ταινία μου κλείνει βαθιά αισιόδοξα, με ειρήνη και αγάπη και αυτό στις μέρες μας αντιστέκεται σε όλα τα στερεότυπα από μόνο του.»
Η επαγγελματική ταυτότητα των σύγχρονων ανθρώπων θα αλλάξει προς το καλύτερο γι' αυτούς και για όλους μας. Σε αυτούς που ακόμη έχουν μίσος για το διαφορετικό θα απαντήσει σκληρά η ίδια η κοινωνία η οποία αλλάζει και καταλαβαίνει το διαφορετικό και το αγκαλιάζει. Είμαι βαθιά αισιόδοξος και τίποτα δεν θα σταματήσει αυτήν την τροπή της εξέλιξης και κυρίως της συναισθηματικής μας κατανόησης απέναντι στους άλλους. Η ταινία μου κλείνει βαθιά αισιόδοξα, με ειρήνη και αγάπη και αυτό στις μέρες μας αντιστέκεται σε όλα τα στερεότυπα από μόνο του. Αλλωστε όλοι διαφορετικοί ειμαστε.
Τι δυσκολίες τυχόν αντιμετώπισες στη δημιουργία της και τι σε εξέπληξε ευχάριστα ίσως;
Αν και στην αρχή της ταινίας δυσκολεύτηκα πάρα πολύ να συγκεντρώσω τα χρήματα για να γίνει αυτή η παραγωγή, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας είδα ανθρώπους να αγκαλιάζουν το εγχείρημα και να συμμετέχουν ενεργά, όπου έγιναν συμπαραγωγοί στην ταινία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως το Greek American Foundation και τον Γκρεγκ Πάπας που, ως executive producer, βοήθησε στο να ολοκληρωθεί η ταινία και ενίσχυσε την πορεία της στο Σαν φρανσίσκο και τις Η.Π.Α. γενικότερα. Με δυσκόλεψε αρκετά η εύρεση του πρωταγωνιστή που θα ενσάρκωνε τον Ιερέα γιατί έψαχνα μία παπαδιαμαντική φιγούρα που λείπει πολύ σήμερα. Ωστόσ, τυχαία, βρήκα τον Γιώργο Δάμπαση που πρωταγωνιστή επί 30 χρόνια στη θεατρική ομάδα του Στάθη Λιβαθινού.
Να περιμένουμε από 'σένα σύντομα νέα για μεγάλου μήκους; Πόσο δύσκολη (ή εύκολη!) είναι μια μικρού ή μεγάλου μήκους παραγωγή στην Ελλάδα σήμερα; Πού στέκεσαι απέναντι στην κινητοποίηση «Ορατότης Μηδέν»;
Είμαι στη διαδικασία της ολοκλήρωσης ενός σεναρίου μεγάλου μήκους για έναν έρωτα στην Αθήνα και ο στόχος της ομάδας μας είναι να έχουμε την ταινία έτοιμη το 2027, αν όλα πάνε καλά. Ο κινηματογραφικός χώρος γνωρίζει πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι να στηθεί μία παραγωγή, όμως αυτό δεν το γνωρίζει το κοινό και το κράτος.
Φέτος θα ήμουν χαρούμενος αν όλα τα χρήματα αντί να πήγαιναν στις ελληνικές παραγωγές ως έχει δρομολογηθεί, να πήγαιναν ως βοήθεια στην Παλαιστίνη.»
Από τη άλλη πλευρά λυπάμαι πολύ που το ελληνικό σινεμά έχει μείνει τόσο πίσω ως προς την επικοινωνία του με το κοινό και έχει χάσει αρκετούς θεατές - και γι' αυτό ευθυνόμαστε αυτοί πού κάνουμε ταινίες και κάτω από αυτές τίς δυσκολίες. Είμαι υπέρ της κίνησης «Ορατότης Μηδέν» και η ελληνική κινηματογραφία αν θέλει να ανταγωνιστεί επάξια την ευρωπαϊκή κινηματογραφία χρειάζεται κρατική μέριμνα, αλλά θα μπορούσαμε να δημιουργούσαμε και τις συνθήκες και με τις ευλογίες του κράτους να υπάρξει και ένας ιδιωτικός φορέας ο οποίος επίσημα θα στηρίξει τον ελληνικό κινηματογράφο. Για να είμαι ειλικρινής, για φέτος θα ήμουν χαρούμενος αν όλα τα χρήματα αντί να πήγαιναν στις ελληνικές παραγωγές ως έχει δρομολογηθεί, να πήγαιναν ως βοήθεια στην Παλαιστίνη.
Πώς δούλεψες ώστε ο «Αβελ» να κατορθώσει να προβληθεί αυτόφωτα, ως μια μικρού μήκους ταινία με εισιτήριο;
Ο «Αβελ» έγινε η πρώτη μικρού μήκους ταινία στην ιστορία τού ελληνικού κινηματογράφου που κατόρθωσε και βρήκε κανονική διανομή με εισιτήριο, όπως μας ενημέρωσε και ο διανομέας. Αυτό συνέβη κατά τη γνώμη μου από την «πυρηνική βόμβα» που έχουμε στα χέρια μας όλοι οι καλλιτέχνες, που ονομάζεται social media.
Οι ταινίες μας δε μας ανήκουν διότι ανήκουν ολοκληρωτικά στο κοινό. Ακόμη και τώρα τα τραγούδια των Pink Floyd, οι ταινίες του Κόπολα και του Σορεντίνο, τα βιβλία του Μισέλ Ουελμπέκ, τα ποιήματα του Καβάφη, νομίζω ότι μου ανήκουν. Η τέχνη δεν έχει ιδιοκτήτη.»
Ο κινηματογράφος, ακόμη και οι μικρού μήκους, δεν έχει πεθάνει όπως κάποιοι διατείνονται, απλώς νομίζω οι Ελληνες σκηνοθέτες έχουν γυρίσει την πλάτη στο κοινό καί δεν τους αφορά η γνώμη του κοινού. Ευτυχώς ή δυστυχώς ακόμη και οι ταινίες μας δε μας ανήκουν διότι ανήκουν ολοκληρωτικά στο κοινό. Ακόμη και τώρα τα τραγούδια των Pink Floyd, οι ταινίες του Κόπολα και του Σορεντίνο, τα βιβλία του Μισέλ Ουελμπέκ, τα ποιήματα του Καβάφη, νομίζω ότι μου ανήκουν. Η τέχνη δεν έχει ιδιοκτήτη αλλά μόνο έναν διαμεσολαβητή που είναι υπεύθυνος να τα δώσει στο κοινό.
Τι έχεις αποκομίσει από τη θεαματική πορεία της ταινίας στα φεστιβάλ;
Η ταινία έχει μία ανορθόδοξη πορεία αν και μικρού μήκους. Πρώτα ξεκίνησε με τη διανομή στον Δαναό, έπειτα στα φεστιβάλ της Ελλάδας και του εξωτερικού, έπειτα προχώρησε ως αυτόνομο έργο σε γκαλερί και τώρα θα συνεχίσει ειδικές προβολές σε θερινά σινεμά. Το αποκορύφωμα της ταινίας ήταν όταν βρεθήκαμε στο Σαν Φρανσίσκο όπου Ελληνες και Αμερικάνοι αγκάλιασαν βαθιά την ταινία και μετά έκλαιγαν σαν μικρά παιδιά. Τό κέρδος είναι αυτή η επαφή με ανθρώπους που δεν θα μπορούσα ποτέ να γνωρίσω στη ζωή μου. Τώρα περιμένω εναγωνίως την προβολή της στη Νέα Υόρκη τό 2026.
Πού μπορεί κανείς να δει την ταινία προσεχώς; Σκοπεύεις, επίσης, να τη διανείμεις μέσω κάποιας πλατφόρμας;
Ακόμη δεν υπάρχει κάποια επίσημη πρόταση από κάποια πλατφόρμα, αλλά η ταινία συνεχίζει την πορεία της στα φεστιβάλ και στα σινεμά.
Το «Αβελ» θα προβληθεί στις 26 Ιουλίου στο θερινό Αθηναία Garden, μαζί με τον «Νυχτερινό Εκφωνητή» του Ρένου Χαραλαμπίδη.
Δείτε παρακάτω ένα κλιπ από τα γυρίσματα του «Αβελ».