H δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου που προβλέπει τη συγχώνευση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και του ΕΚΟΜΕ σε μια νέα Α.Ε. υπό τον διακριτικό τίτλο Creative Greece ολοκληρώθηκε στις 29 Μαρτίου και αναμένεται η υποβολή και ψήφισή του στη Βουλή.
Η γενική αίσθηση είναι ότι το γεγονός πως το ΕΚΚ και ο ΕΚΟΜΕ θα βρίσκονται πλέον κάτω από την ίδια ομπρέλα είναι μια θετική εξέλιξη, αφού αυτό υπήρξε ζητούμενο από την αρχή της λειτουργίας του ΕΚΟΜΕ, ωστόσο οι ανησυχίες είναι πολλές και έχουν να κάνουν με το ογκώδες σχήμα του ενιαίου φορέα που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την ευελιξία του, τη βαρύτητα που δίνεται στο σχέδιο νόμου στον ΕΚΟΜΕ, σε αντίθεση με το Κέντρο Κινηματογράφου και στο φόβο πως η ελληνική ταινία, μεγάλου και μικρού μήκους αλλά και το ελληνικό ντοκιμαντέρ θα βρεθούν χαμένα στη γκρίζα γραμμή ανάμεσα στο «ελληνικό Χόλιγουντ» και στη γενική απαξίωση του ελληνικού σινεμά διαχρονικά από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
Ειδικά αυτή τη στιγμή, όπου το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου είχε καταφέρει υπό την τωρινή ηγεσία του να ομαλοποιήσει τις διαδικασίες εγκρίσεων και χρηματοδοτήσεων, ένας νέος νόμος - με αρκετά κενά πριν αυτά (και αν) καλυφθούν από Προεδρικά Διατάγματα - προκαλεί ανησυχίες σε ταινίες που είναι ήδη σε παραγωγή ή έχουν ήδη εγκριθεί και προχωρήσει με την παραγωγή τους.
Το Flix απευθύνθηκε στους εμπλεκόμενους, δηλαδή στον Υφυπουργό Πολιτισμού, Αρμόδιο για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, Χρίστο Δήμα, στον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Μάρκο Χολέβα (η θητεία του οποίου ανανεώθηκε μόλις για ένα εξάμηνο), στον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), Λεωνίδα Χριστόπουλο, στον Σύνδεσμο Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων (ΣΑΠΟΕ) και στην Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ), ρωτώντας τις καίριες ερωτήσεις που αφορούν το σχέδιο νόμου και τα σημεία στα οποία πρέπει να υπάρξει μια δεύτερη ανάγνωση του νόμου.
[Σημειώνουμε εδώ πως την ίδια στιγμή μια ανώνυμη δράση με το - αγγλικό (!) - όνομα Save Greek Cinema απορρίπτει συλλήβδην το σχέδιο νόμου και μαζεύει υπογραφές για τη μη ψήφισή του, ενώ μέχρι στιγμής από άλλες δράσεις και η Ενωση Σκηνοθετών Δημιουργών αντιδρά συνολικά στη συγχώνευση.]
Ερευνα, συνεντεύξεις: Λήδα Γαλανού, Μανώλης Κρανάκης
Ο καθ' ύλην αρμόδιος, Υφυπουργός Πολιτισμού, Αρμόδιος για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, Χρίστος Δήμας, βλέπει τον νέο φορέα ως υπαγωγή τού χρηματοδοτικού εργαλείου ΕΚΟΜΕ, υπό τη σκέπη του ΕΚΚ και του Υπουργείου Πολιτισμού, με στόχο την επιθυμητή απ' όλους ενιαία κρατική στρατηγική για τον κινηματογράφο, τα οπτικοακουστικά μέσα και τη δημιουργική βιομηχανία. Με απλουστευμένες διαδικασίες στο cash rebate, υποστηριζόμενες από την τεχνολογία, αύξηση των ελάχιστων επιλέξιμων δαπανών για ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους, ταυτόχρονα αυξημένους πόρους στα επιλεκτικά προγράμματα και εξασφάλιση ότι καμία υπό εξέλιξη παραγωγή δεν θα μείνει εκτεθειμένη στη μετάβαση, υπόσχεται έναν νόμο που θα στηρίξει την ελληνική κινηματογραφική δημιουργία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Μάρκος Χολέβας, θεωρεί θετικό στοιχείο ότι ο νέος φορέας θα φέρει την επίλυση ζητημάτων επικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ ΕΚΚ και ΕΚΟΜΕ. Ταυτόχρονα, εκφράζει την ανησυχία του ότι ένας ενιαίος, μεγάλου μεγέθους φορέας στον οποίο θα υπάγεται όλο το φάσμα του «δημιουργικού πολιτισμού», δεν θα μπορεί να λειτουργεί με ευελιξία και μειωμένη γραφειοκρατία. Εντοπίζει έλλειψη, στο σχέδιο νόμου, στη διασφάλιση των επιλεκτικών προγραμμάτων αλλά και στην ποσόστωση χρηματοδότησης μεταξύ ελληνικών και αλλοδαπών παραγωγών και αποζητά ομαλή συνέχεια στο ρόλο και τις αρμοδιότητες του ΕΚΚ.
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), Λεωνίδας Χριστόπουλος, αντιμετωπίζει την ίδρυση του Creative Greece ως ένωση δυνάμεων για τη βέλτιστη στήριξη του ελληνικού κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού τομέα. Θεωρεί πως ένας μεγάλος φορέας μπορεί να έχει καλύτερη πρόσβαση σε διεθνή χρηματοδοτικά προγράμματα αλλά και δυναμικότερη παρουσία και εξωστρέφεια και βρίσκει θετική την έμφαση που δίνεται από το νέο cash rebate στο animation και το gaming. Επισημαίνει, επίσης, την προβλεπόμενη αύξηση, από τα τέλη της συνδρομητικής τηλεόρασης, στον τακτικό προϋπολογισμό που θα χρηματοδοτεί τα επιλεκτικά προγράμματα χρηματοδότησης αλλά και την αναδιάρθρωση των αυτόματων προγραμμάτων του ΕΚΟΜΕ ώστε η λειτουργία τους να γίνει πιο ευέλικτη, φιλική και γρήγορη.
Ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων (ΣΑΠΟΕ) κρίνει ως κατ' αρχήν θετική την πρώτη απόπειρα ενιαίας πολιτικής για τον ελληνικό κινηματογράφο και τα οπτικοακουστικά έργα. Ελπίζει ότι η λειτουργία του ΕΚΚ θα συνεχιστεί, διαδικαστικά και ουσιαστικά, ως έχει και ότι η (δυσ)λειτουργία του ΕΚΟΜΕ θα αποσαφηνιστεί και απλουστευτεί, ενώ δηλώνει επιφυλακτικότητα απέναντι στην προοπτική της συγχώνευσης δυο οργανισμών με εντελώς διαφορετική κουλτούρα.
Η Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ) εκφράζει αποδοκιμασία, όχι τυπολατρική, αλλά ουσιαστική, για την επιλογή του ονόματος του νέου φορέα, ενώ εκφράζει έντοντες ανησυχίες για την απάλειψη των κινηματογραφικών ειδών στη διαδικασία επιλογής χρηματοδότησης κινηματογραφικών σχεδίων.
Τα κομμάτια του selective σε σχέση με το cash rebate παραμένουν διακριτά και μάλιστα πρόθεσή μας είναι οι αυξημένοι πόρου του νέου φορέα να κατευθυνθούν στην αύξηση των πόρων για τα selective προγράμματα και για την προώθηση του ελληνικού κινηματογράφου στο εξωτερικό. Ως προς αυτό θα υπάρχει ρητή διάταξη στο νόμο πως οι πόροι που χρησιμοποιούνται για τα selective προγράμματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το πρόγραμμα επιστροφής επένδυσης» - Χρίστος Δήμας
ΧΡΙΣΤΟΣ ΔΗΜΑΣ, ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Πώς ορίζετε το Creative Greece που προβλέπει το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, μια και δεν είναι ενοποίηση φορέων, αλλά ένας νέος φορέας που αναλαμβάνει τις προϋπάρχουσες αρμοδιότητες ΕΚΚ και ΕΚΟΜΕ; Είναι κάτι που συναντάμε και σε κάποια άλλη χώρα με την ίδια μορφή; Υπήρξε κάποιο μοντέλο για το σχεδιασμό του; Δουλέψατε με κάποια ομάδα εμπειρογνωμόνων για το σχεδιασμό του;
Το νέο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας αποτελεί ουσιαστικά τη συνένωση δύο φορέων με παρεμφερείς αποστολές και αρμοδιότητες. Και, αν θέλουμε να το δούμε πιο ουσιαστικά, αποτελεί την υπαγωγή του ΕΚΟΜΕ, που επί της ουσίας ήταν ένα σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο του Κράτους, στον φυσικό του χώρο, δηλαδή υπό τη σκέπη του ΕΚΚ και του Υπουργείου Πολιτισμού, υπό τη σκέπη δηλαδή της κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής πολιτικής.
Αποτελούσε μια κλασική διοικητική παθογένεια, πως το χρηματοδοτικό εργαλείο με τους περισσότερους πόρους για τον χώρο του κινηματογράφου, το διαχειριζόταν ένα Υπουργείο εκτός Υπουργείου Πολιτισμού και έξω από την ευρύτερη κινηματογραφική και οπτικοακουστική πολιτική που ασκεί το Υπουργείο Πολιτισμού και το ΕΚΚ. Αυτή η διοικητική «ανορθογραφία» διορθώνεται με το σχέδιο νόμου, καθώς αφενός το μοντέλο διακυβέρνησης της κινηματογραφικής τέχνης γίνεται πιο συνεκτικό, με ενιαία προβολή της χώρας ή τον ενιαίο συντονισμό των film offices αλλά και πιο σύγχρονο, με την προσθήκη και νέων αρμοδιοτήτων όπως οι νέες τεχνολογίες και, αφετέρου, πραγματοποιείται η αναγκαία ώσμωση μεταξύ της προστασίας και προώθησης της ελληνικής κινηματογραφικής τέχνης και της προσαρμογής στα δεδομένα μια σύγχρονης, διεθνούς κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Ολες οι χώρες έχουν ως στόχο αυτή την ενδυνάμωση των δομών τους, ειδικά σε μια παγκόσμια πραγματικότητα που αλλάζει συνεχώς και σε μια διεθνή κινηματογραφική αγορά που αυξάνει την αξία της συνέχεια και η οποία επηρεάζεται από την τεχνολογία. Και για το λόγο αυτό, η συζήτηση αυτή και οι διαβουλεύσεις με τους φορείς της αγοράς έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό και πολλές από τις παρατηρήσεις των ανθρώπων του χώρου έχουν ενσωματωθεί.
Τι γέννησε την ανάγκη του ενιαίου φορέα;
Η δημιουργία του νέου φορέα απορρέει από την ανάγκη αναδιάρθρωσης της διοικητικής λειτουργίας, με σκοπό την αντιμετώπιση δυσλειτουργιών του παρελθόντος και την απλοποίηση των διαδικασιών, ειδικά μέσω της εφαρμογής νέων τεχνολογιών και καινοτόμων μεθόδων. Επιπλέον, ο νέος ενιαίος φορέας θα λειτουργεί και ως σύμμαχος της κυβέρνησης στον σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής για τον κινηματογράφο, τα οπτικοακουστικά μέσα και τη δημιουργική βιομηχανία, παρέχοντας υποστήριξη στους επαγγελματίες του χώρου.
Τι αλλάζει πρακτικά και ουσιαστικά στην κατάθεση ενός σχεδίου ελληνικής κινηματογραφικής ταινίας από έναν Ελληνα, μία Ελληνίδα παραγωγό; Μπορείτε να μας πλοηγήσετε στη νέα διαδικασία;
Σε ό,τι αφορά τα επιλεκτικά προγράμματα δεν αλλάζει τίποτα πέραν του γεγονότος πως μέσα από την ενοποίηση στοχεύουμε στην αύξηση των πόρων τους, κάτι που είναι και πάγιο αίτημα των ανθρώπων του χώρου. Ως προς το cash rebate, οι βασικές παράμετροι του προγράμματος δεν αλλάζουν αλλά το πρόγραμμα γίνεται πιο αυστηρό και πιο προσαρμοσμένο στις επιμέρους ιδιαιτερότητες του κάθε οπτικοακουστικού έργου και βέβαια πιο απλό και γρήγορο στις διαδικασίες του.
Τι θα ισχύει από δω και στο εξής για την κάθε κατηγορία σε επίπεδο χρηματοδότησης/ενίσχυσης: ελληνική ταινία, ταινία που θέλει να κάνει γυρίσματα στην Ελλάδα, ελληνική τηλεοπτική σειρά, σειρά που θέλει να κάνει γυρίσματα στην Ελλάδα;
Αν εννοείτε για το πρόγραμμα επιστροφής επένδυσης (cash rebate), το οποίο τροποποιείται, ως προς την ελληνική ταινία αυξάνονται οι ελάχιστες επιλέξιμες δαπάνες (minimum local spending) για ταινίες μυθοπλασίας από τις 100 στις 200 χιλιάδες ευρώ. Για τηλεοπτικές καθημερινές σειρές από 15.000 ευρώ ανά επεισόδιο, χωρίς όριο επεισοδίων ή κύκλων, πάει στις 35.000 ανά επεισόδιο για δύο κύκλους με όριο επεισοδίων 150 επεισόδια στον πρώτο κύκλο και 150 επεισόδια συν 25 % στον δεύτερο κύκλο.
Εντάσσεται και η νέα κατηγορία μίνι τηλεοπτικών σειρών έως 16 επεισόδια με 120.000 ευρώ ανά επεισόδιο, ενώ ταινίες ντοκιμαντέρ και μικρού μήκους παραμένουν ίδιες. Θα ήθελα να τονίσω ως προς τα κινούμενα σχέδια (animation), τα οποία θέλουμε και να στηρίξουμε, πως οι ελάχιστες επιλέξιμες δαπάνες, ελαφρώς μειώνονται. Τέλος το ανώτατο όριο ενίσχυσης ορίζεται στα 8 εκατομμύρια ευρώ.
Πόσο έχουν μελετηθεί όλες οι παράμετροι για τη συνέχεια των διαδικασιών (χρηματοδότησης, φάκελοι προς έγκριση, εκταμιεύσεις κλπ) που βρίσκονται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή - τόσο σε ΕΚΚ όσο και σε ΕΚΟΜΕ, αλλά και για τη βελτίωσή τους; Υπάρχει έντονος φόβος ότι η πρότερη με τη νεότερη κατάσταση δεν θα συναντηθούν πουθενά, αφήνοντας εκτεθειμένες παραγωγές και υπό εξέλιξη διαδικασίες, μπορείτε να τον καθησυχάσετε;
Εχουν μελετηθεί πλήρως και κανένα πρόγραμμα δεν έχει πρόβλημα, όπως καμία παραγωγή δεν θα μείνει εκτεθειμένη. Προφανώς μέχρι να τελειώσουν οι σύντομες γραφειοκρατικές διαδικασίες τοποθέτησης νέου ΔΣ θα πάρει λίγο καιρό. Αλλά κατά τα άλλα και μέχρι να βγει ο νέος Κανονισμός Οργάνωσης, οι δύο φορείς θα συνεχίσουν διοικητικά ως έχουν για να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα. Αυτό ορίζεται ρητά στις μεταβατικές διατάξεις του νόμου.
Ως προς τη βελτίωση, στόχος μας είναι να μετασχηματίσουμε ψηφιακά τον φορέα, ώστε όσο το δυνατόν περισσότερο να απλοποιηθούν οι αξιολογήσεις και οι έλεγχοι όλων των προγραμμάτων και να βγαίνουν τα αποτελέσματα γρήγορα.
Για το σχέδιο νόμου συνεργαστήκατε με τους επιμέρους κλάδους; Θα ληφθούν υπόψη σχόλια που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη δημόσια διαβούλευση; Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;
Βεβαίως υπήρχαν αμέτρητες συναντήσεις με φορείς του χώρου, τους οποίους ακούσαμε και συνέβαλαν στη διαμόρφωση πολλών αποφάσεων. Μελετούμε τα σχόλια που υπάρχουν στη δημόσια διαβούλευση και τα λαμβάνουμε υπόψη μας για τη βελτίωση του νέου φορέα.
Σε σχέση με τον προϋπολογισμό για τις κινηματογραφικές ταινίες, τι αλλάζει; Τι μένει ίδιο; Παραμένουν διακριτά το κομμάτι της επιλεκτικής χρηματοδότησης με ποιοτικά κριτήρια (το τωρινό ΕΚΚ) και αυτό του cash rebate;
Σε ό,τι αφορά στο πρόγραμμα επιστροφής επένδυσης (cash rebate), το γεγονός πως τα κινούμενα σχέδια (animation) και τα βιντεοπαιχνίδια (video gaming) αποκτούν διακριτά καθεστώτα ενίσχυσης, σημαίνει πρακτικά πως τα χρήματα για κινηματογραφικές ταινίες αυξάνονται, εντός των πλαισίων που θέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας. Προφανώς, οι ελάχιστες επιλέξιμες δαπάνες για ένταξη στο πρόγραμμα αυξάνονται για να αυστηροποιηθεί το πρόγραμμα αλλά όχι σε τέτοια επίπεδα που είναι απαγορευτικό για την αποτελεσματική στήριξη της ελληνικής κινηματογραφίας. Μειώνεται, βεβαίως, το ανώτατο όριο της χρηματοδότησης των οπτικοακουστικών παραγωγών από 10 σε 8 εκατομμύρια ευρώ, αλλά το 40% παραμένει.
Τέλος, τα κομμάτια του selective σε σχέση με το cash rebate παραμένουν διακριτά και μάλιστα πρόθεσή μας είναι οι αυξημένοι πόρου του νέου φορέα να κατευθυνθούν στην αύξηση των πόρων για τα selective προγράμματα και για την προώθηση του ελληνικού κινηματογράφου στο εξωτερικό. Ως προς αυτό θα υπάρχει ρητή διάταξη στο νόμο πως οι πόροι που χρησιμοποιούνται για τα selective προγράμματα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το πρόγραμμα επιστροφής επένδυσης.
Απουσιάζει από το νομοσχέδιο η πρόβλεψη για το 1,5% από τα κανάλια, όπως και πρόβλεψη φορολόγησης των πλατφορμών - γενικά εσόδων που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κινηματογραφική παραγωγή στην Ελλάδα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η διάταξη για το 1,5% όπως θεσμοθετήθηκε με τον ν. 3905/2010 δεν αλλάζει, συνεπώς δεν υπήρχε λόγος ρητής αναφοράς του στο παρόν νομοσχέδιο. Από εκεί και πέρα το ζήτημα του 1,5% είναι ζήτημα εφαρμογής της νομοθεσίας. Είμαστε σε συζητήσεις για να δούμε πώς αυτό μπορεί να γίνει.
Ως προς το θέμα της φορολόγησης των πλατφορμών, είναι πρωτίστως ζήτημα του Υπουργείου Οικονομικών και ένα θέμα το οποίο πρέπει να το δούμε προσεκτικά στο πλαίσιο τόσο των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων όσο και των εθνικών προτεραιοτήτων.
Η ΕΡΤ είναι μέρος αυτού του σχεδίου ή όχι;
Μόνο ως προς τη συνεργασία της ΕΡΤ με τον νέο φορέα Creative Greece για την υλοποίηση του Εθνικού Ψηφιακού Αποθετηρίου.
Το εθνικό αποθετήριο, ενώ θεωρητικά υπάρχει ήδη, γιατί εξαγγέλλεται ξανά;
Για να δοθεί έμφαση στην ψηφιακή διάσταση του αποθετηρίου και για να ρυθμιστούν οι σχέσεις του νέου φορέα με φορείς όπως η ΕΡΤ και η Ταινιοθήκη. Σε κάθε περίπτωση η νέα διάταξη εντάσσεται για να δημιουργηθεί το συνεκτικό πλαίσιο τόσο της δημιουργίας μιας ψηφιακής βάσης δεδομένων εθνικών οπτικοακουστικών έργων όσο και για την ψηφιακή διάσωση της εθνικής οπτικοακουστικής κληρονομιάς. Το Αποθετήριο θεσμοθετήθηκε μεν το 2015 αλλά δεν υλοποιήθηκε ποτέ και με τη νέα διάταξη γίνεται ένα ουσιαστικό restart της προσπάθειας να υπάρχει ένα εθνικό αποθετήριο βασισμένο στην τεχνολογία.
Καθώς, όπως φαίνεται, ο νέος φορέας θα έχει επικεφαλής ένα Διοικητικό Συμβούλιο, πώς θα επιλεγούν τα άτομα που θα το απαρτίζουν, ώστε να κατανοούν τη λειτουργία της ελληνικής κινηματογραφίας και τηλεόρασης; Τι ειδικότητες/ιδιότητες θ' αναζητήσετε για το σχηματισμό του; Κάτω από το ΔΣ θα υπάρχουν διευθύνσεις που θα διαχειρίζονται διαφορετικές ενότητες εργασιών; Θα λειτουργεί ο φορέας σαν πυραμίδα;
Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβούλιου επιλέγεται με την διαδικασία που προβλέπει το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ τα μέλη του φορέα θα προέρχονται από τον χώρο των οπτικοακουστικών μέσων και του κινηματογράφου, με πολυετή εμπειρία σε αντίστοιχα ζητήματα.
Η προβλεπόμενη "Γενική Διεύθυνση Κινηματογράφου", η οποία περιγράφεται εν συντομία, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ομαλή συνέχεια του ρόλου του ΕΚΚ. Η συνέχεια αυτή είναι ζητούμενο. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Θεωρώ όμως σημαντική τη συνέχιση της λειτουργικής δομής του ΕΚΚ, όπως και την ύπαρξη της Hellas Film και του Hellenic Film Commission, που πέραν από κατοχυρωμένα διεθνώς brand names, συναποτελούν έναν μακροχρόνιο και ισχυρό συνεκτικό δεσμό της κινηματογραφίας μας με τους ξένους επαγγελματίες.» - Μάρκος Χολέβας
ΜΑΡΚΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ (ΕΚΚ)
Ως νυν Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΚΚ, ποια είναι η αντίδρασή σας προσωπικά αλλά και ως ΕΚΚ στη δημιουργία του νέου φορέα, Creative Greece;
Εξαρχής θεωρούσαμε ότι η συγχώνευση του ΕΚΚ και του ΕΚΟΜΕ θα έλυνε ζητήματα επικαλύψεων αρμοδιοτήτων και θα διευκόλυνε τη χάραξη μιας σαφούς εθνικής στρατηγικής για τον κινηματογράφο και το οπτικοακουστικό. Φοβάμαι όμως, πως ο νέος φορέας με τον διακριτικό τίτλο Creative Greece, διαχέει τις δυνάμεις του στο ευρύτερο φάσμα του «δημιουργικού πολιτισμού» χωρίς να λαμβάνει υπόψιν τη μακρά ευρωπαϊκή εμπειρία στα κρίσιμα ζητήματα της βιώσιμης ανάπτυξης των εθνικών κινηματογραφιών, οι οποίες αποτελούν και τονπυρήνα οπτικοακουστικού τομέα στην Ευρώπη.
Πόσο ευέλικτο θα είναι ένα τόσο μεγάλο σχήμα, όταν ακόμη και τα μικρότερα μέχρι σήμερα σχήματα υπήρξαν αρκετά δυσκίνητα; Το μέγεθος από μόνο του δεν είναι συνώνυμο της δυσκινησίας. Η ευελιξία, που είναι το ζητούμενο, καθορίζεται από την εσωτερική δομή, η οποία οφείλει να αποκλείει τη γραφειοκρατία ή τον υπερσυγκεντρωτισμό, καθώς και από τηνκατάλληλη στελέχωση. Η μοίρα του Τιτανικού δεν καθορίστηκε από το μέγεθός του.
Τι αλλάζει χρηματοδοτικά; Θα είναι αυτός ο νέος φορέας ενισχυτικός ως προς τον προϋπολογισμό που αφορά τις ελληνικές κινηματογραφικές ταινίες;
Στο νομοσχέδιο δεν προβλέπεται ποσόστωση της χρηματοδότησης μεταξύ της ελληνικής ταινίας και της αλλοδαπής παραγωγής. Επίσης, δεν καθορίζεται το ποσοστό χρηματοδότησης άλλων ειδών της ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής. Η διασφάλιση της χρηματοδότησης της ελληνικής ταινίας (μικρού και μεγάλου μήκους) προβλέπεται μέσω του cash rebate. Δεν υπάρχει, όμως, στο νομοσχέδιο η απαιτούμενη μέριμνα για τη διασφάλιση των επιλεκτικών προγραμμάτων, τα οποία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ενίσχυσης της κινηματογραφικής τέχνης στις ευρωπαϊκές χώρες. Τα επιλεκτικά προγράμματα είναι αυτά που δίνουν τη δυνατότητα εκκίνησης της αναζήτησης χρηματοδοτήσεων και συμπαραγωγών, ενισχύοντας ουσιαστικά την εξωστρέφεια της ελληνικής ταινίας. Επίσης παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη νέων ταλέντων. Τα αυτόματα προγράμματα (cash rebate) ακολουθούν τα επιλεκτικά, ως ενισχυτικά τηςχρηματοδότησης, όταν η παραγωγή του έργου έχει εξασφαλίσει την υλοποίησή του.
Η πορεία του ΕΚΚ των τελευταίων χρόνων που ομαλοποιήθηκε σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια θα συνεχίσει; Και με ποιον τρόπο; Τι γίνεται με τα εκκρεμή σχέδια, εγκρίσεις, κλπ; Υπάρχει μια ανησυχία για διακοπή της «συνέχειας» της λειτουργίας του και μια ριψοκίνδυνη επανεκκίνηση;
Το ερώτημα αυτό οφείλει να απαντηθεί από τη διοίκηση του νέου φορέα, η οποία θα αναλάβει, όπως προβλέπεται και από τις μεταβατικές διατάξεις, όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των καταργούμενων φορέων, του ΕΚΚ και του ΕΚΟΜΕ.
Ως έμπειρος στα θέματα κινηματογραφικής στρατηγικής, θεωρείτε ότι είναι η Ελλάδα σε θέση να μην έχει Κέντρο Κινηματογράφου όπως όλες οι υπόλοιπες χώρες;
Η ύπαρξη εθνικού φορέα που εκπληρώνει τις λειτουργίες ενός Κέντρου Κινηματογράφου είναι απαραίτητη εφόσον επιθυμούμε να μετέχουμε στο ευρωπαϊκό οπτικοακουστικό γίγνεσθαι. Τα σχεδόν 50 χρόνια λειτουργίας του ΕΚΚ, το απέδειξαν χωρίς καμία αμφισβήτηση. Ανέδειξε διαχρονικά κινηματογραφικά ταλέντα με παγκόσμια εμβέλεια. Εδωσε, με τα χρηματοδοτικά του εργαλεία, τη δυνατότητα προσέλκυσης συμπαραγωγών για τις ελληνικές ταινίες και την αντίστοιχη εισροή πόρων από το εξωτερικό και τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Ανέδειξε μεγάλο αριθμό καλλιτεχνικών συντελεστών που τροφοδότησαν και τους άλλους τομείς του οπτικοακουστικού, όπως τη τηλεόραση. Μην ξεχνάμε ότι οι πρώτες σειρές της τηλεόρασης (δημόσιας και ιδιωτικής) δημιουργήθηκαν από ανθρώπους του σινεμά. Συνέβαλε διαχρονικά στην προσέλκυση αλλοδαπών παραγωγών στη χώρα μας με όλα τα οφέλη που συνεπάγεται αυτή. Το Κέντρο Κινηματογράφου είναι το εργαλείο της ανάπτυξης και ανάδειξης μιας εθνικής κινηματογραφίας καθώς και της διασύνδεσης της με το εξωτερικό. Είναι το σήμα κατατεθέν κάθε ευρωπαϊκής χώρας για την κινηματογραφία της και πλέον για τον διαρκώς εξελισσόμενο οπτικοακουστικό τομέα.
Σε ποια σημεία συμφωνείτε, διαφωνείτε με το σχέδιο νόμου; Τι βελτιώσεις χωρούν και σε ποια σημεία;
Στα θετικά του νομοσχεδίου, είναι η επίλυση ζητημάτων επικάλυψης αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο ΕΚΚ και το ΕΚΟΜΕ. Η προβλεπόμενη, όμως, «Γενική Διεύθυνση Κινηματογράφου», η οποία περιγράφεται εν συντομία, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ομαλή συνέχεια του ρόλου του ΕΚΚ. Η συνέχεια αυτή είναι ζητούμενο. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Θεωρώ όμως σημαντική τη συνέχιση της λειτουργικής δομής του ΕΚΚ, όπως και την ύπαρξη της Hellas Film και του Hellenic Film Commission, που πέραν από κατοχυρωμένα διεθνώς brand names, συναποτελούνέναν μακροχρόνιο και ισχυρό συνεκτικό δεσμό της κινηματογραφίας μας με τους ξένους επαγγελματίες.
Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού του νόμου, υπήρξαν επαφές ανάμεσα στο Υπουργείο και το Κέντρο ή και εσάς προσωπικά; Λήφθηκαν υπόψη παρατηρήσεις για τεχνικά θέματα που ίσως αγνοεί ο «νομοθέτης»;
Κατά τις φάσεις συγγραφής του νομοσχεδίου, το ΕΚΚ υπέβαλε μέσω υπομνημάτων αναλυτικά τις θέσεις του. Επισημάνσεις μας λήφθηκαν σοβαρά υπόψιν. Για παράδειγμα, η διαπίστωση ότι η ενσωμάτωση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας στον νέο φορέα θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από όσα θα έλυνε. Η επισήμανσή μας αυτή, όπως και οι περισσότερες, είναι απόρροια της επαγγελματικής εμπειρίας των μελών του ΔΣ του ΕΚΚ, αλλά και της πολύχρονης εμπειρίας του Κέντρου. Γι' αυτό και ευθυγραμμίζονται με πολλές από τις παρατηρήσεις της κινηματογραφικής μας κοινότητας.
Σας έχει ζητηθεί να συμμετέχετε προσωπικά στο νέο φορέα; Αν σας ζητηθεί, ποια θα είναι η αντίδρασή σας;
Θα ήταν πρόωρο να ζητηθεί η συμμετοχή οποιουδήποτε πριν από την οριστική μορφή του νομοσχεδίου μετά τη διαβούλευσή του και βέβαια την ψήφισή του από το Κοινοβούλιο.
Οι βασικοί κανόνες του cash rebate δεν αλλάζουν. Μειώνεται το όριο της επιστροφής επένδυσης που ήταν στα 12 εκατομμύρια προκειμένου να μπορούμε να εξυπηρετήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες παραγωγές, με δεδομένους δημοσιονομικούς πόρους, αλλά πέραν αυτού το 40% παραμένει, η επιλεξιμότητα των ξένων τιμολογίων για κάποια above the line παραμένει, η δυνατότητα τροποποίησης επενδυτικού σχεδίου παραμένει και πολλά ακόμη. Συνεπώς, ναι μεν το πλαίσιο εξορθολογίζεται αλλά δεν χάνει τίποτα από τα ανταγωνιστικά του πλεονεκτήματα.» - Λεωνίδας Χριστόπουλος
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΕΚΟΜΕ)
Ποια είναι η αντίδραση του ΕΚΟΜΕ στο νέο σχέδιο νόμου και ειδικότερα στη δημιουργία του νέου φορέα Creative Greece;
Ο ΕΚΟΜΕ είναι ένας φορέας που δημιουργήθηκε λόγω της ανάγκης να προσαρμοστεί η Ελλάδα στα διεθνή δεδομένα της οπτικοακουστικής βιομηχανίας. Είναι μέσα στην οργανωσιακή του κουλτούρα η καινοτομία και η φυγή προς το μέλλον. Το Creative Greece υπηρετεί αυτό το όραμα. Μια φυγή προς το μέλλον για την περαιτέρω στήριξη και ενδυνάμωση του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού τομέα στην Ελλάδα και της κινηματογραφικής τέχνης στη χώρα μας. Ενας φορέας, που θα συνδυάζει δράσεις στήριξης στον πολιτισμό και την καλλιτεχνική δημιουργίαμε τα απαραίτητα κίνητρα για επενδύσεις, την εκπαίδευση και κατάρτιση, την τεχνολογία και την καινοτόμα δημιουργία.
Είναι το επόμενο βήμα για να σταματήσουμε, σε αυτούς τους τομείς, τη χρόνια παθογένεια του Ελληνικού Δημοσίου που είναι η διάσπαση των αρμοδιοτήτων μεταξύ δημοσίων φορέων, να ενώσουμε δυνάμεις, και να καταστήσουμε την Ελλάδα σημαντικό κέντρο του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού τομέα παγκοσμίως.
Ποια ανάγκη πιστεύετε ότι καλύπτει αυτός ο νέος φορέας; Ενα σχήμα μεγαλύτερο από το υπάρχον θα μπορέσει τελικά να είναι πιο ευέλικτο στις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές αναταράξεις ή θα αποδειχθεί δυσκίνητο σε επίπεδο γραφειοκρατίας, εκταμιεύσεων κλπ;
Η ευελιξία δεν έχει να κάνει με το μέγεθος αλλά με τις διαδικασίες. Ακόμα και ένας μικρός φορέας μπορεί να είναι γραφειοκρατικός εφόσον οι διαδικασίες είναι προβληματικές. Από την άλλη ένας μεγάλος φορέας μπορεί να έχει πολλά θετικά όπως καλύτερη πρόσβαση σε εθνικές και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις προκειμένου να τις διοχετεύσει στους δημιουργούς, πιο αποτελεσματική παρουσία σε διεθνή φόρα και μεγαλύτερη ικανότητα και ευελιξία να στηρίξει την εξωστρέφεια του ελληνικού κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού τομέα διεθνώς. Εχει επίσης τη δυνατότητα να μετασχηματιστεί ψηφιακά και να αντιμετωπίσει καλύτερα τις όποιες αρνητικές συνέπειες των τεχνολογικών εξελίξεων, που, όπως είδαμε από τις ΗΠΑ, έρχονται με γοργούς ρυθμούς. Συνεπώς, θα έλεγα πως ο νέος φορέας καλύπτει την ανάγκη μιας ενοποιημένης εθνικής κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής πολιτικής με καλύτερα εργαλεία και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Ποια σημεία του σχεδίου σάς βρίσκουν σύμφωνο και ποια όχι; Πού χωρούν βελτιώσεις;
Θεωρώ πως το νομοσχέδιο κινείται στις σωστές κατευθύνσεις. Τόσο ως προς το οργανωτικό κομμάτι του νέου φορέα, όσο και ως προς το νέο πρόγραμμα cash rebate, το οποίο έχει δύοστόχους: (α) να γίνει δημοσιονομικά βιώσιμο, δηλαδή να χρησιμοποιεί τους πόρους που θα έχει όσο το δυνατόν καλύτερα και (β) περισσότερο προβλέψιμο και νομικά ασφαλές ως προςτους επενδυτές και τους παραγωγούς.
Ειδικότερα, ως προς το νέο πρόγραμμα cash rebate, δίνουμε έμφαση σε μορφές οπτικοακουστικών έργων όπως το animation και το video gaming, οι οποίες αξιολογούνταν μέχρι σήμερα μαζί με τις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές. Αυτό μας επιτρέπει πλέον να έχουμε αυξημένη χρηματοδότηση και στα δυο, με τρία καθεστώτα αντί για ένα αλλά και να προσαρμόσουμε τους κανόνες στις ιδιαιτερότητες του κάθε τομέα. Επιπλέον, δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση και βελτιώνουμε τους κανόνες για τα δύσκολα οπτικοακουστικά έργα που είναι κατά βάση η Ελληνική Κινηματογραφία. Από εκεί και πέρα, τα όποια προβλήματα θα επιλυθούν στην πράξη και στην πορεία. Κανένας νόμος δεν είναι γραμμένος σε πέτρα, ειδικά σε μια εποχή που οι εξελίξεις τρέχουν τόσο γρήγορα.
Οι ανησυχίες του χώρου για την εξάλειψη της επιλεκτικής χρηματοδότησης (νυν ΕΚΚ), αλλά και για την ενίσχυση της στήριξης του ΕΚΟΜΕ σε τηλεοπτικό προϊόν και όχι σε κινηματογραφικό είναι βάσιμες;
Οχι, δεν είναι βάσιμες,τα selective προγράμματα έχουν ως πηγή χρηματοδότησης τον τακτικό προϋπολογισμό του Κράτους ενώ το cash rebate έχει ως πηγή χρηματοδότησης τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων ή το ΕΣΠΑ. Το Ελληνικό Δημόσιο Λογιστικό απαγορεύει τη χρήση του ενός πυλώνα για την κάλυψη του άλλου. Από εκεί και πέρα και για να υπάρχει μεγαλύτερη σαφήνεια, θα διατυπωθεί ρητά στο νόμο πως κανένας πόρος της επιλεκτικής χρηματοδότησης δεν θα χρησιμοποιηθεί για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του cash rebate. Ο νέοςφορέας, λόγω του μεγέθους και της σημασίας του, επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση σε μεγαλύτερη χρηματοδότηση από το κράτος που θα προέρχεται από μέρος των τελών συνδρομητικής τηλεόρασης. Και επειδή αυτοί οι πόροι αποτελούν μέρος του τακτικού προϋπολογισμού δεν μπορούν να πάνε στο cash rebate αλλά στα selective προγράμματα τα οποία θα ενισχυθούν, αλλά και σε δράσεις προώθησης του Ελληνικού κινηματογράφου στο εξωτερικό.
Ο ΕΚΟΜΕ τώρα και ο ΕΚΟΜΕ στο Creative Greece: Πόσο διαφορετική θα είναι η λειτουργία του; Αν γνωρίζετε, μπορείτε να μας πλοηγήσετε στις φάσεις που θα χρειάζεται πλέον ένα σχέδιο ταινίας ή σειράς;
Δεν θα είναι πολύ διαφορετική ως προς τις φάσεις αλλά θα είναι πιο γρήγορη και αποτελεσματική. Ηδη μέσω του νομοσχεδίου, επιλύουμε πολλές ερμηνευτικές δυσχέρειες που είχαν προκύψει από την εφαρμογή ενός νομοθετικού πλαισίου που είχε τροποποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν και προκαλούσε νομική ανασφάλεια στους παραγωγούς και στους επενδυτές. Με τον τρόπο αυτό θα το κάνουμε πιο ευέλικτο, φιλικό και γρήγορο. Επίσης, πλέον θα υπάρχουν άνθρωποι του ΕΚΟΜΕ οι οποίοι θα επιφορτίζονται με την παρακολούθηση της υλοποίησης του κάθε επενδυτικού σχεδίου, προκειμένου να βοηθάνε και να καθοδηγούν τους παραγωγούς όποτε υπάρχει ανάγκη. Το επόμενο βήμα θα είναι να εξορθολογίσουμε και το tax relief του 30% αλλά και να μετασχηματίσουμε τεχνολογικά όλες τις φάσεις αξιολόγησης και ελέγχου ενός επενδυτικού σχεδίου, προκειμένου να γίνονται πλήρως ψηφιακά και με την όσο το δυνατόν λιγότερη ανθρώπινη παρέμβαση.
Τι αλλάζει σε σχέση με τις ξένες παραγωγές στην Ελλάδα, στο επίπεδο της προσέλκυσης ξένων παραγωγών στην Ελλάδα και τη βιωσιμότητα της Ελλάδας ως μέρος όπου θα συνεχίσουν να γίνονται ξένες παραγωγές;
Θα έχουμε ένα πιο σταθερό ελκυστικό κι ευέλικτο επενδυτικό πλαίσιο. Οι βασικοί κανόνες του cash rebate δεν αλλάζουν. Μειώνεται το όριο της επιστροφής επένδυσης που ήταν στα 12 εκατομμύρια προκειμένου να μπορούμε να εξυπηρετήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες παραγωγές, με δεδομένους δημοσιονομικούς πόρους, αλλά πέραν αυτού το 40% παραμένει, η επιλεξιμότητα των ξένων τιμολογίων για κάποια above the line παραμένει, η δυνατότητα τροποποίησης επενδυτικού σχεδίου παραμένει και πολλά ακόμη. Συνεπώς, ναι μεν το πλαίσιο εξορθολογίζεται αλλά δεν χάνει τίποτα από τα ανταγωνιστικά του πλεονεκτήματα.
Το εθνικό αποθετήριο που υπάρχει ήδη ως πρόβλεψη στον ΕΚΟΜΕ γιατί εξαγγέλεται ξανά; Αλλάζει κάτι στη λειτουργία του;
Το εθνικό αποθετήριο υπήρχε ως πρόβλεψη αλλά ποτέ δεν είχε υλοποιηθεί ουσιαστικά. Πλέον, γίνεται εθνικό ψηφιακό αποθετήριο, εισάγεται η έννοια της τεχνολογίας και της ψηφιακής διάστασης, προκειμένου να υπάρχει ένα ενιαίο μέρος όπου θα υπάρχουν ψηφιακά αντίτυπα της εθνικής οπτικοακουστικής κληρονομιάς και θα φροντίζει παράλληλα τη διάσωση των οπτικοακουστικών έργων της χώρας μας με ψηφιακά μέσα. Ηδη έχουμε έτοιμες προκηρύξεις για να προκηρυχτεί ο αναγκαίος τεχνολογικός εξοπλισμός. Το ψηφιακό αποθετήριο δεν έχει ως σκοπό την εκμετάλλευση του έργου των παραγωγών και των δημιουργών, αλλά τη διάσωση μιας εθνικής κληρονομιάς, πολύτιμης για τις επόμενες γενιές. Και η όποια χρήση θα γίνεται, θα γίνεται μετά από άδεια των δημιουργών μόνο για εκπαιδευτικούς ή πολιτιστικούς σκοπούς. Επιπλέον, μέσω του νέου Ψηφιακού Αποθετηρίου ξεκαθαρίζονται και οι σχέσεις με την ΕΡΤ ή την Ταινιοθήκη που αποτελούν σημαντικούς πυλώνες της εθνικής οπτικοακουστικής κληρονομιάς.
Σας έχει ζητηθεί να συμμετέχετε προσωπικά στον νέο φορέα; Αν σας ζητηθεί, ποια θα είναι η αντίδρασή σας;
Η δική μου δουλειά είναι να συμβάλλω όσο το δυνατόν καλύτερα στη δημιουργία μιας δυνατής, συνεκτικής εθνικής κινηματογραφικής και οπτικοακουστικής πολιτικής. Και πέραν των ζητημάτων της χρηματοδότησης ή της εξωστρέφειας το ζήτημα της τεχνολογίας είναι για μένα κρίσιμο. Από εκεί και πέρα, μια δημόσια πολιτική πρέπει να έχει όραμα, γερές νομοθετικές διοικητικές βάσεις και δικλείδες ασφαλείας ανεξαρτήτως προσώπων, για να προσαρμόζεται στις εξελίξεις. Προσωπικά, θα πω πως ο κινηματογραφικός/οπτικοακουστικός χώρος είναι ένας χώρος που θεωρώ πως είναι ιδιαίτερης βαρύτητας για τη χώρα μας και αποτελεί τιμή για εμένα, να τον υπηρετώ και να υλοποιώ το όραμά μου, να γίνει ακόμα πιο πλούσιος, εξωστρεφής, καινοτόμος και δημιουργικός.
Το σχέδιο νόμου που έχει κατατεθεί είναι η βάση στην οποία θα ακουμπήσουν οι υπουργικές αποφάσεις που θα το εξειδικεύσουν και θα καθορίσουν τις λεπτομέρειες της λειτουργίας του νέου φορέα. Οπότε, είναι απόλυτα φυσικό να είμαστε σε επιφυλακή μέχρι να δούμε τις ΚΥΑ αυτές που θα έρθουν. Ωστόσο, μιλώντας για βελτίωση, πρέπει να σταθούμε σε ένα τεράστιο ζήτημα που βρίσκεται στο πυρήνα κάθε είδους συγχώνευσης κι έχει να κάνει με την κουλτούρα των συγχωνευόμενων οργανισμών.» - ΣΑΠΟΕ
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ (ΣΑΠΟΕ)
Ποια είναι η γενική σας ανταπόκριση, διαβάζοντας το σχέδιο νόμου για τη δημιουργία του νέου φορέα, Creative Greece;
Ζούμε σε μία χώρα όπου τα θέματα του κινηματογράφου τα διαχειρίζεται το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, που υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, τα θέματα της τηλεόρασης - και συγκεκριμένα την ΕΡΤ - τα διαχειρίζεται η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης, που υπάγεται στο Υπουργείο Επικρατείας και, εσχάτως, τα χρηματοοικονομικά κίνητρα τα διαχειρίζεται ο ΕΚΟΜΕ, που υπάγεται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Ο κατακερματισμός αυτός είναι ενδεικτικός του πόσο τυχαία κι αποσπασματικά έχουν αντιμετωπιστεί τα θέματα του οπτικοακουστικού κλάδου από την ελληνική πολιτεία τα τελευταία σαράντα τουλάχιστον χρόνια. Ως εκ τούτου, η γενική μας ανταπόκριση στην πρώτη απόπειρα ενιαίας πολιτικής για το θέμα είναι κατ’ αρχήν θετική.
Ποια ανάγκη θεωρείτε ότι καλύπτει ο νέος φορέας;
Οπως είπαμε, ο νέος φορέας έρχεται να καλύψει το πάγιο αίτημα του κλάδου για εθνική στρατηγική για τα θέματα του κινηματογράφου και του οπτικοακουστικού. Δεν έχει κανένα νόημα οι δύο βασικοί οργανισμοί που έχει δημιουργήσει το κράτος για να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή να λειτουργούν χώρια, ενίοτε κι ανταγωνιστικά, αντί να μοιράζονται αρμοδιότητες, τεχνογνωσία, έξοδα και, προπαντός, να μην συντάσσονται πίσω από μια ενιαία στρατηγική για το παρόν και το μέλλον του κλάδου.
Τι παραμένει για εσάς δυσνόητο σχετικά με τη διαδικασία χρηματοδότησης και υποστήριξης μιας ταινίας ή/και μιας σειράς;
Ως προς τη διαδικασία, λίγα αλλάζουν, αν δεχτούμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του ΕΚΚ, στην οποία δεν υπεισέρχεται το σχέδιο νόμου, θα παραμείνει ως έχει. Εδώ, όμως, οφείλουμε να πούμε ότι η διαδικασίες του ΕΚΟΜΕ ήταν και παραμένουν δυσνόητες γιατί ποτέ δεν δημοσιεύθηκε κάποιος χρηματοδοτικός κανονισμός, όπως θα όφειλε αλλά κάθε φορά πρέπει να ανατρέχουμε σε Νόμους, ΚΥΑ και τροπολογίες για να βγάλουμε άκρη. Συνεπώς, ας απαντήσουμε εδώ ζητώντας ο νέος φορέας να διορθώσει αυτή τη μεγάλη αβλεψία.
Τι θεωρείτε ότι χρειάζεται βελτίωση; Τι σας προκαλεί, ενδεχομένως, επιφυλακτικότητα;
Το σχέδιο νόμου που έχει κατατεθεί είναι η βάση στην οποία θα ακουμπήσουν οι υπουργικές αποφάσεις που θα το εξειδικεύσουν και θα καθορίσουν τις λεπτομέρειες της λειτουργίας του νέου φορέα. Οπότε, είναι απόλυτα φυσικό να είμαστε σε επιφυλακή μέχρι να δούμε τις ΚΥΑ αυτές που θα έρθουν. Ωστόσο, μιλώντας για βελτίωση, πρέπει να σταθούμε σε ένα τεράστιο ζήτημα που βρίσκεται στο πυρήνα κάθε είδους συγχώνευσης κι έχει να κάνει με την κουλτούρα των συγχωνευόμενων οργανισμών. Εδώ λοιπόν έχουμε το ΕΚΚ που έχει βρεί το δρόμο του προς μια εύρυθμη λειτουργία και συνεργασία με τους επαγγελματίες του κλάδου, γνωρίζοντας καλά τη φύση της δουλειάς και σεβόμενο τις ιδιαιτερότητές του. Κι από την άλλη έχουμε τον ΕΚΟΜΕ, που γαλουχήθηκε από τη γέννησή του - και μέχρι την πρόσφατη κι ευτυχή αλλαγή της διοίκησής του - υπό τη χείριστη εκδοχή του ελληνικού δημοσίου, με αποτέλεσμα να εξελιχθεί σε ένα τέρας γραφειοκρατικής ευθυνοφοβίας. Αυτοί οι δύο οργανισμοί θα πρέπει να συνυπάρξουν και να συμβαδίσουν σε ένα νέο σχήμα με ενισχυμένες μάλιστα εξουσίες. Οπως καταλαβαίνετε, ο χώρος για βελτίωση της κουλτούρας του νέου αυτού οργανισμού είναι πολύ μεγάλος και θα αποτελέσει ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση της διοίκησής του.
Ισχύει η περιρρέουσα ανησυχία για την εξάλειψη της «ποιοτικής» αξιολόγησης των σχεδίων που θα κατατίθενται στον νέο φορέα;
Είναι σύνηθες μπροστά σε κάτι καινούργιο να επικρατεί η ανησυχία και ο φόβος της αλλαγής. Ωστόσο, ίσως επειδή η φύση της δουλειάς του παραγωγού έχει να κάνει με τη διαρκή διαχείριση νέων δεδομένων, ο ΣΑΠΟΕ ποτέ του δεν μοιράστηκε αυτού τους είδους την ανησυχία, αντιθέτως αναζήτησε τις ευκαιρίες που προκύπτουν μέσα από την αλλαγή. Σχετικά με το θέμα της «ποιοτικής» αξιολόγησης, το μόνο που έχουμε να πούμε είναι ότι σε ό,τι αφορά στα χρηματοοικονομικά κίνητρα, δεν τίθενται – ούτε πρέπει να τίθενται – άλλα κριτήρια πλην των οικονομοτεχνικών. Σε ό,τι αφορά τα επιλεκτικά προγράμματα του νέου φορέα, αν υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις του Υφυπουργού Πολιτισμού για απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας του ΕΚΚ στο νέο αυτό σχήμα, τότε δεν έχουμε λόγο να ανησυχούμε.
Στη διαμόρφωση του σχεδίου νόμου, υπήρξε επαφή του Υπουργείου με τους παραγωγούς; Αν ναι, ενσωματώθηκαν κάποια από τα πράγματα που ίσως προτείνατε;
O ΣΑΠΟΕ έχει συμμετάσχει στη διαβούλευση με την κατάθεση τεκμηριωμένων σχολίων στα περισσότερα άρθρα που αφορούν τον οπτικοακουστικό κλάδο. Οι προτάσεις μας είναι στοχευμένες, ενώ προτείνουμε και συγκεκριμένη νομοτεχνική διατύπωση στα άρθρα που κατά τη γνώμη μας πρέπει να αλλάξουν. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη θέση μας για την απόλυτη ανάγκη ισόρροπης ανάπτυξης των δύο βασικών πυλώνων στήριξης της οπτικοακουστικής παραγωγής από τον νέο φορέα, δηλαδή της Γενικής Διεύθυνσης Κινηματογράφου και της Γενικής Διεύθυνσης Οπτικοακουστικών Μέσων, Τεχνολογίας και Δημιουργίας, την πρόταση συγκεκριμένου άρθρου που θα διασφαλίζει πληρέστερα την απρόσκοπτη συνέχεια άσκησης των αρμοδιοτήτων του καταργούμενου πλέον Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και την εξασφάλιση του προϋπολογισμού του, καθώς και σειρά τεχνικών και λεπτομερειακών προτάσεων που αποσκοπούν στην άμβλυνση της γραφειοκρατίας και την κατάργηση κάποιων παραλογισμών στο πρόγραμμα ενίσχυσης του ΕΚΟΜΕ, που ταλαιπώρησαν πολύ τους επαγγελματίες του κλάδου. Τις πλήρεις θέσεις μας μπορεί να τις δει ο κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης αναρτημένες στα οικεία άρθρα του νομοσχεδίου στο opengov.gr. Το αν έχουν ενσωματωθεί οι θέσεις αυτές, θα το ξέρουμε μόνο όταν το σχέδιο νόμου κατατεθεί στη Βουλή.
Δεν υπάρχει δυστυχώς καμία ειδική αναφορά τόσο για τα ντοκιμαντέρ όσο και για όλα τα κινηματογραφικά είδη σε προγράμματα επιλεκτικής ενίσχυσης όπως ίσχυαν έως πρότινος μέσω του ΕΚΚ. Αντιθέτως, σε ό,τι έχει να κάνει με το αυτόματο πρόγραμμα που αφορούσε τον ΕΚΟΜΕ όσον αφορά το ντοκιμαντέρ ως δύσκολο κινηματογραφικό έργο έχουμε προτείνει αλλαγές στο νέο σχέδιο νόμου. Για παράδειγμα: προτείνουμε το μέγιστο όριο ενίσχυσης να αυξηθεί στο 100% του συνολικού κόστους παραγωγής, αντί του ισχύοντος 80%, γεγονός το οποίο θα συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης, ιδιαίτερα απαιτητικής και τεχνικά ευαίσθητης κατηγορίας οπτικοακουστικών έργων.» - Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Ποια είναι η γενική σας ανταπόκριση διαβάζοντας το σχέδιο νόμου για τη δημιουργία του νέου φορέα, Creative Greece;
Η κινηματογραφική κοινότητα είναι αναστατωμένη με τον τρόπο που συντάχθηκε το Σχέδιο Νόμου για τον νέο φορέα Creative Greece. Ενας διακριτικός τίτλος που δεν αντιπροσωπεύει καν τη συγχώνευση των δύο φορέων, ΕΚΚ και ΕΚΟΜΕ, δημιουργώντας μια σύγχυση ως προς τον τελική του σκοπό.
Η καθόλου δημιουργική αυτή ασάφεια αποτυπώνεται και στην ονομασία του νέου φορέα. Ολοι οι συλλογικοί φορείς που αντιπροσωπεύουν την κινηματογραφική κοινότητα αντέδρασαν στην ονομασία «Δημιουργική Ελλάδα – Creative Greece» με το επιχείρημα ότι το brand name με το οποίο είναι γνωστός ο φορέας που εκπροσωπεί το ελληνικό δημόσιο ως προς την προώθηση του ελληνικού κινηματογράφου είναι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου δηλαδή Greek Film Center. Αντ’ αυτού είδαμε στο προς διαβούλευσιν νομοσχέδιο να υιοθετείται στα ελληνικά η επωνυμία «Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Μέσων», να προστίθεται πονηρά το «… και Δημιουργίας – Creative Greece», ενώ η αγγλική του εκδοχή είναι «National Film and Audiovisual Center S.A. - Creative Greece» αντί του Greek Film Center που όλοι γνωρίζουν στο εξωτερικό.
Δυστυχώς ο νομοθέτης δεν έκρινε απαραίτητο να λάβει υπόψη του τις Ενώσεις του χώρου μας όπως ΣΑΠΟΕ, ΕΕΝ, ΠΑΚΤ, ΕΣΠΕΚ κ.ά. αλλά έδρασε ανεξάρτητα θεωρώντας ότι έχει κατανοήσει πλήρως τη φύση της παραγωγής των οπτικοακουστικών καλλιτεχνικών παραγωγών σε όλο το φάσμα τους. Ζητούμε συνεπώς ο νέος φορέας να φέρει την ονομασία Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Μέσων (ΕΚΚ-ΟΑ) και αντίστοιχα Greek Film and Audiovisual Media Center (GFC-AC) με διακριτικό τίτλο GFC-AC αφού είναι προφανές ότι δεν επιμένουμε για λόγους εμμονών και προσκόλλησης σε τίτλους και λέξεις αλλά για λόγους ουσίας.
Ποια ανάγκη θεωρείτε ότι καλύπτει ο νέος φορέας;
Σε όλα τα ραντεβού με το Υπουργείο Πολιτισμού ζητούσαμε να μας εξηγηθεί ο λόγος της συγχώνευσης αυτής και δεν λάβαμε καμία ουσιαστική απάντηση. Μπορούμε ωστόσο να υποθέσουμε ότι στόχος του νέου φορέα είναι η δημιουργία μιας ομπρέλας, ενός «Υπερφορέα» που θα χαράζει γενικότερες πολιτικές για όλες τις μορφές τέχνης ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερος έλεγχος του δημιουργικού τομέα και πιθανή οικονομία κλίμακας που όμως δεν πρόκειται ποτέ να επιτευχθεί αν οι ισχνοί πόροι που διατίθενται για τον κινηματογράφο αρχίσουν να διαμοιράζονται και σε άλλες πολιτιστικές δράσεις. Το ακατανόητο αυτής της διάταξης γίνεται ακόμη μεγαλύτερο αν υπολογίσει κανείς ότι φορέας που θα ασχολείται γενικότερα με τον δημιουργικό πολιτισμό έχει θεσπιστεί νομοθετικά και είναι αυτός του «Ακροπόλ». Για τον λόγο αυτό ως Ενωση ζητούμε να απαλειφθούν όλες οι αναφορές στην ενίσχυση γενικώς του ελληνικού πολιτισμού και να περιοριστεί ο νέος φορέας στην ενίσχυση του ελληνικού κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών.
Τι παραμένει για εσάς δυσνόητο σχετικά με τη διαδικασία χρηματοδότησης και υποστήριξης μιας ταινίας ή/και μιας σειράς;
Η πιο σημαντική παράλειψη που γεννά τη δυσπιστία είναι ότι δεν έχουν συμπεριληφθεί οι κανόνες λειτουργίας ως προς το επιλεκτικό πρόγραμμα ενίσχυσης στην υπό ίδρυση Διεύθυνση Κινηματογράφου (τομέας που ανήκε στο υπό κατάργηση ΕΚΚ). Αντιθέτως, το αυτόματο πρόγραμμα (τομέας που ανήκε στο υπό κατάργηση ΕΚΟΜΕ) αναπτύσσεται με εξαιρετική λεπτομέρεια.Κατά τη σύνταξη των νέων κανονισμών και την εκπόνηση νέων προγραμμάτων, προτείναμε να προστεθεί ο ισχύων κανονισμός και η οργανωτική δομή και λειτουργία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου που πρόσφατα έχει διαμορφωθεί και εφαρμοστεί με επιτυχία.
Πέραν αυτών είναι ζωτικής σημασίας για την κινηματογραφική παραγωγή στη χώρα η θεσμική κατοχύρωση των προγραμμάτων χρηματοδότησης που μέχρι σήμερα εκπονεί και υλοποιεί το ΕΚΚ, σύμφωνα άλλωστε με τις «βέλτιστες πρακτικές» σε όλη την ΕΕ αλλά και διεθνώς. Η μέχρι σήμερα πρακτική εμπειρία καταδεικνύει την απόλυτη αναγκαιότητα ενίσχυσης του κινηματογραφικού έργου ανάλογα με τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες και ανάγκες (π.χ ντοκιμαντέρ, μικρού μήκους, πρώτη ταινία, development κλπ).
Υπάρχει κάποια ειδική πρόβλεψη για τα ντοκιμαντέρ - κινηματογραφικά ή τηλεοπτικά;
Δεν υπάρχει δυστυχώς καμία ειδική αναφορά τόσο για τα ντοκιμαντέρ όσο και για όλα τα κινηματογραφικά είδη σε προγράμματα επιλεκτικής ενίσχυσης όπως ίσχυαν έως πρότινος μέσω του ΕΚΚ. Αντιθέτως, σε ό,τι έχει να κάνει με το αυτόματο πρόγραμμα που αφορούσε τον ΕΚΟΜΕ όσον αφορά το ντοκιμαντέρ ως δύσκολο κινηματογραφικό έργο έχουμε προτείνει αλλαγές στο νέο σχέδιο νόμου. Για παράδειγμα: προτείνουμε το μέγιστο όριο ενίσχυσης να αυξηθεί στο 100% του συνολικού κόστους παραγωγής, αντί του ισχύοντος 80%, γεγονός το οποίο θα συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη της συγκεκριμένης, ιδιαίτερα απαιτητικής και τεχνικά ευαίσθητης κατηγορίας οπτικοακουστικών έργων.
Επίσης, το ελάχιστο όριο επιλέξιμων δαπανών των 60.000 ευρώ που προβλέπει το σχέδιο νόμου για το ντοκιμαντέρ, προτείναμε να μειωθεί στις 40.000 ευρώ καθώς στην Ελλάδα υλοποιούνται αρκετές ταινίες ντοκιμαντέρ με πολύ χαμηλό προϋπολογισμό και θεωρούμε άδικο να μην έχουν τη δυνατότητα να εντάσσονται στο επιλεκτικό πρόγραμμα ενίσχυσης.Εχουμε επίσης επισημάνει ότι στους όρους ενίσχυσης του «δύσκολου κινηματογραφικού έργου» το προς υποβολή σχέδιο θα πρέπει να πληροί τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) να αποτελεί το 1ο ή 2ο έργο σκηνοθέτη ή και παραγωγού, β) Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας να είναι στην ελληνική γλώσσα, γ) να αφορά σε ταινία ντοκιμαντέρ ή μικρού μήκους, δ) να έχει περιορισμένες δυνατότητες εμπορικής εκμετάλλευσης και όχι όλες μαζί.
Τι θεωρείτε ότι χρειάζεται βελτίωση; Τι σας προκαλεί, ενδεχομένως, επιφυλακτικότητα;
Μας προκαλούν επιφυλακτικότητα διατυπώσεις του τύπου : «Ο προϊστάμενος της διεύθυνσης κινηματογράφου που υποτίθεται ότι αντιστοιχεί στο σημερινό ΕΚΚ χαρακτηρίζεται ως επικεφαλής του Film Commission», δηλαδή μιας από τις λειτουργίες του σημερινού ΕΚΚ που αφορά την “«προώθηση και ανάπτυξη της Ελλάδας ως κινηματογραφικό προορισμό για διεθνείς κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές», χωρίς να διευκρινίζεται πουθενά ποια άλλη αρμοδιότητα θα έχει.
Μας προκαλεί επιφυλακτικότητα το γεγονός ότι δεν υπάρχει πουθενά ποσοστιαία αναλογία ως προς την κατανομή κονδυλίων μεταξύ του επιλεκτικού προγράμματος (ΕΚΚ) και του αυτόματου (ΕΚΟΜΕ). Εμείς ζητάμε να ισχύσει η αναλογία 40 (επιλ) - 60 (αυτόμ.). Μας προκαλεί επιφυλακτικότητα το γεγονός ότι ορίζεται στο σχέδιο νόμου ότι θα χρηματοδοτούνται κατά παράβαση της διεθνούς πρακτικής τηλεοπτικές σειρές 150 επεισοδίων, ενώ βαφτίζονται μίνι σειρές, τηλεοπτικά σχέδια που περιλαμβάνουν πάνω από 16 επεισόδια επίσης κατά παράβαση της διεθνούς πρακτικής σύμφωνα με την οποία μίνι σειρές αποτελούνται από 8 – 13 επεισόδια με ένα μόνο κύκλο.
Μας προκαλεί επιφυλακτικότητα το γεγονός ότι δεν κατοχυρώνεται στο σχέδιο νόμου η υποχρέωση θέσπισης ανώτατου ορίου χρηματοδότησης στο αυτόματο πρόγραμμα. Αυτός εξάλλου ήταν και ο λόγος που δημιουργήθηκε η κρίση χρηματοδότησης στο ΕΚΟΜΕ.
Ισχύει η περιρρέουσα ανησυχία για την εξάλειψη της «ποιοτικής» αξιολόγησης των σχεδίων που θα κατατίθενται στον νέο φορέα;
Καταλαβαίνει ο καθένας ότι η αναφορά με δύο μόνο γραμμές στη Διεύθυνση που υποτίθεται ότι θα «τρέχει» το επιλεκτικό πρόγραμμα ποιοτικής αξιολόγησης δεν μπορεί παρά να εγείρει ανησυχίες σε αντίθεση με το αυτόματο πρόγραμμα που αναλύεται σε πλήθος άρθρων.
Στη διαμόρφωση του σχεδίου νόμου, υπήρξε επαφή του Υπουργείου με τους παραγωγούς, τους δημιουργούς, την Ενωση; Αν ναι, ενσωματώθηκαν κάποια από τα πράγματα που ίσως προτείνατε;
Η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ ήρθε σε επαφή με το Υπουργείο Πολιτισμού μέσω ραντεβού με τον αρμόδιο Υφυπουργό, Αρμόδιο για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, κύριο Χρίστο Δήμα και με τον Πρόεδρο του ΕΚΟΜΕ, κύριο Λεωνίδα Χριστόπουλο, επί νομοσχεδίων που είχαν διαρρεύσει ανεπίσημα και τα οποία σε ελάχιστα σημεία διαφέρουν από το σημερινό. Και στους δύο εκφράσαμε τις ανησυχίες μας, προτείναμε αλλαγές στον νέο νόμο και επισημάναμε τη διαφαινόμενη δυσλειτουργία τού υπό ίδρυση «Υπερφορέα». Πέραν μιας συζήτησης όπου ανταλλάξαμε τις ιδέες μας, εμπράκτως στο τελικό σχέδιο δεν έχουν συμπεριληφθεί συγκεκριμένες προτάσεις που εκθέσαμε στον Υπουργό.
