Συνέντευξη

Η Μαρί Αματσουκελί μιλάει στο Flix για τo ηφαίστειο που λέγεται παιδική ηλικία

στα 10

Η ταινία της Μαρί Αματσουκελί «Μάμα Γκλόρια» αφηγείται την ιστορία ενός παιδιού και της μαμάς που δεν το γέννησε αλλά το μεγάλωσε.

Η Μαρί Αματσουκελί μιλάει στο Flix για τo ηφαίστειο που λέγεται παιδική ηλικία
(φωτό: Μαρτίν Κολομπέ για τη Libération)

Τη γνωρίσαμε ως μια από τους τρεις συνσκηνοθέτες του «Party Girl», που το 2014 είχε κερδίσει στο Φεστιβάλ Καννών τη Χρυσή Κάμερα για την καλύτερη πρώτη ταινία.

Δέκα χρόνια μετά, η Μαρί Αματσουκελί, Γαλλίδα με ρίζες από τη Γεωργία, επιστρέφει μόνη της με μια ταινία που χρειάστηκαν χρόνια για να υλοποιήσει, αλλά κυρίως για να σιγουρευτεί πως μπορούσε να είναι όσο αυτοβιογραφική όσο οι μνήμες της από την πιο καθοριστική σχέση της ζωής της - τη γυναίκα που τη φρόντιζε όταν ήταν παιδί και που αναγκάστηκε να αποχωριστεί όταν αυτή γύρισε πίσω στην πατρίδα της.

Το «Μαμά Γκλόρια» έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα του στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ Καννών και στα ταξίδια του στον κόσμο έκανε και μια θριαμβευτική στάση στην Ελλάδα, για να διακριθεί με τον Χρυσό Αλέξανδρο - Μισέλ Δημόπουλος του τμήματος Newcomers του Φεστιβάλ Θεσσσαλονικής. Λίγο πριν την έξοδο της ταινίας στις ελληνικές αίθουσες την Πέμπτη 7 Μαρτίου, η Μαρι Αματσουκελί μιλάει στο Flix για τα παιδιά που «πρέπει να παίρνουμε σοβαρά», την ηφαιστειώδη παιδική ηλικία και τον διαρκώς περειπετειώδη κύκλο της ζωής.

ama gloria

Η ταινία είναι αυτοβιογραφική. Μεγάλωσα με μια γυναίκα που με πρόσεχε, όχι ακριβώς νταντά. Ηταν η θυρωρός του κτιρίου στο οποιό ζούσαμε. Ημουν συνέχεια μαζί της, με τα παιδιά της. Την λάτρευα. Ηταν για μένα όλη μου η ζωή. Οταν αναγκάστηκε να φύγει για την Πορτογαλία, έζησα το μεγαλύτερο σοκ της μέχρι τότε ζωής μου. Αρνήθηκα να την αποχαιρετήσω. Θύμωσα πάρα πολύ. Η ταινία γεννήθηκε από αυτή τη μνήμη, αυτό το σοκ. Ηθελα να εξερευνήσω τη σχέση ανάμεσα σε ένα παιδί και κάποιον που πληρώνεται για το προσέχει. Είναι μια οικονομική σχέση. Είναι μια σχέση αγάπης. Πώς λειτουργεί; Και τι γίνεται όταν τελειώνει. Επίσης επειδή είμαι λιγότερο εγωίστρια από όσο ήμουν όταν ήμουν έξι ετών, ήθελα να δώσω χώρο και στη δική της ιστορία. Το δικό της αγώνα επιβίωσης. Και ήθελα η ιστορία να γίνει πιο σύγχρονη. Γι' αυτό η γυναίκα δεν έχει καταγωγή από την Πορτογαλία. Κάνοντας κάστινγκ γνώρισα την Ιλσε που είναι από το Πράσινο Ακρωτήρι.

Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα παιδιά πολύ σοβαρά. Εχουν μια δική τους ευφύια, όχι μόνο συναισθηματική, αλλά και πρακτική με την οποία αμύνονται στην πραγματικότητα. Είναι συχνά αφελή, αλλά με μια αγνότητα και θα έλεγα και μια καθαρότητα που λείπει από τους ενήλικες. Κάθε φορά που νιώθουν κάτι για πρώτη φορά, μοιάζει σαν να ανακαλύπτεις ξανά τον κόσμο μαζί τους. Γι' αυτό και είναι σημαντικό να βρίσκεσαι κοντά τους κάθε φορά που βιώνουν την πρώτη αγάπη, την πρώτη ζήλεια, τον πρώτο εκνευρισμό, τον πρώτο πόνο, την πρώτη απώλεια... Η παιδική ηλικία έχει κάτι το ηφαιστειώδες μέσα της. Θυμάμαι πως η περίοδος που ήμουν παιδί υπήρξε πιο ακραία σε κάθε επίπεδο από την εφηβεία μου.

Η παιδική ηλικία έχει κάτι το ηφαιστειώδες μέσα της. Θυμάμαι πως η περίοδος που ήμουν παιδί υπήρξε πιο ακραία σε κάθε επίπεδο από την εφηβεία μου.»

Ama Gloria

Δεν υπήρχε άλλος τρόπος για να πω αυτήν την ιστορία παρά μόνο μέσα από το βλέμμα ενός παιδιού. Είναι η ιστορία της Κλεό. Ο,τι μαθαίνουμε για τον κόσμο γύρω της το μαθαίνουμε επειδή το βλέπει, το νιώθει και το επεξεργάζεται η ίδια. Μέσα από το βλέμμα της γνωρίζουμε τι σημαίνει να είσαι παιδί.

Δεν θέλαμε ένα παιδί που να είναι ηθοποιός. Ετσι αναζητήσαμε την Κλεό έξω από πρακτορεία. Ζήτησα από την υπεύθυνη του κάστινγκ να αναζητήσει ένα παιδί εκεί έξω. Γκρίνιαξε γιατί αυτό θα ήταν περισσότερη δουλειά για εκείνη. Αλλά διέσχισε το δρόμο και απέναντι από το γραφείο υπήρχε ένας κήπος. Εκεί βρήκε τη Λουίζ, το κορίτσι που παίζει την Κλεό. Την ερωτεύτηκα αμέσως. Δεν είναι το τυπικό παιδί που βλέπουμε στις ταινίες με ήρωες παιδιά. Είναι τελείως καθημερινή, αλλά ταυτόχρονα με μια σοφία που την κάνει να μοιάζει 85 ετών. Είναι ένα πανέξυπνο παιδί που ήξερε να ακούει και να παρατηρεί τα πάντα. Επίσης μόλις τέλειωνε το γύρισμα γινόταν πάλι η Λουίζ που όλοι γνωρίσαμε στην αρχή.

Επειδή και οι δύο πρωταγωνίστριες ήταν ερασιτέχνες ηθοποιοί, βρήκαν η μία στην άλλη την ασφάλεια που ζητούσαν. Αντάλλασσαν συμβουλές, εμπειρίες. Ηταν συνέχεια μαζί εκτός γυρίσματος, στα διαλείμματα και κάπως έτσι η σχέση τους έγινε δυνατή όσο και αυτή των ηρωίδων τους. Ηταν λίγο σαν συνένοχοι σε ένα έγκλημα - την ταινία δηλαδή που ήταν δική τους.

Το animation προέκυψε κατά τη συγγραφή του σεναρίου. Ηθελα να συμπεριλάβω στο σενάριο σκηνές για το τι νιώθει το παιδί σε συγκεκριμένες συνθήκες. Και ήταν αδύνατον να το κάνω εικόνα. Οπως επίσης θα ήταν αδύνατον για ένα παιδί πέντε ετών να εκφράσει αυτά που νιώθει. Περικυκλωμένη από φίλους graphic designers στο γραφείο όπου δουλεύαμε, μου ήρθε η ιδέα να κάνω αυτές τις σκηνές με animation αλλά με πρώτη ύλη τη ζωγραφική. Το animation ξεκίνησε πριν από το γύρισμα της ταινίας, αλλιώς δεν θα είχαμε προλάβει.

Το «Μαμά Γκλόρια» της Μαρί Αματσουκελί θα προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 7 Μαρτίου.