φωτογραφίες: Petros Chytiris
Η μοίρα, η εξιλέωση, το ψέμα, η τραγικότητα μιας σωστής κωμωδίας: μ' αυτά τα μεγάλα καταπιάνεται ο Χάρης Βαφειάδης στην πρώτη του ταινία, με τίτλο «Μικρά Πράγματα που Πήγαν Λάθος», που έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη, 12 Σεπτεμβρίου, από τη Danaos Films.
Δυο άντρες στο κατώφλι της προσωπικής καταστροφής συναντιούνται. Ο Φάνης, μετά την τηλεοπτική δόξα που γνώρισε, έχει πάρει για τα καλά την κατηφόρα. Το μόνο που χρειάζεται πλέον για να επανέλθει είναι ένα θεϊκό σημάδι. Ο Παύλος ζει στον τέλειο κόσμο. Εκείνο όμως που τον κρατάει μακριά από την καριέρα και την ιδανική οικογενειακή ζωή είναι η ίδια πραγματικότητα. Οι ζωές τους μπερδεύονται, όταν ένα σκυλάκι με το όνομα Μάφιν είναι πια νεκρό.
Με πρωταγωνιστές τον Θάνο Τοκάκη και τον Μιχάλη Συριόπουλο, κοντά τους τη Χριστίνα Χειλά Φαμέλη και τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη, το «Μικρά Πράγματα που Πήγαν Λάθος» έκανε την επίσημη πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και τιμήθηκε με πέντε υποψηφιότητες στα Βραβεία Ιρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου
Με το χιούμορ, τη γλυκύτητα και την ακαταμάχητη σεμνότητα που χαρακτηρίζουν και την ταινία του (παρόλ' αυτά και φιλόδοξη και μ' έναν τρόπο σοφή), ο Χάρης Βαφειάδης μίλησε στο Flix για τα «μικρά πράγματα» που φτιάχνουν το σινεμά του. Διαβάστε και δείτε περισσότερα για την ταινία του εδώ.
Πόσο θάρρος ή τόλμη ή ό,τι εσύ ένιωσες, χρειάζεται για να κάνεις την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία σου και πώς αυτά τα συναισθήματα διαμορφώνονται όταν, πια, τη δει κοινό;
Θέλει θάρρος, είναι αλήθεια αυτό. Δεν ξέρω πώς το έκανα γιατί η όλη διαδικασία είναι τρομερά μαζοχιστική! Νομίζω πως ήταν υπαρξιακοί οι λόγοι. Μια αφόρητη ματαιοδοξία που μας πιάνει μερικές φορές καθώς η ζωή κυλάει.
Νιώθω μεγάλη αγωνία πριν τη συνάντηση της ταινίας με το κοινό. Από τις διάσπαρτες προβολές που έχουν γίνει, τα συναισθήματα είναι για την ώρα υπέροχα! Αγνωστοι άνθρωποι με έχουν σταματήσει στο δρόμο να μου πουν πόσο τους άρεσε η ταινία και φίλοι μού έχουν στείλει τα πιο γλυκά και εγκάρδια μηνύματα. Εννοείται, κάθε φορά φουσκώνω σαν το παγώνι!
Ποιο ήταν το ερέθισμα για να γράψεις μια ιστορία για τους δυο αυτούς άντρες, τον Φάνη και τον Παύλο, στη ζωή των οποίων κάποια στιγμή κάτι πήγε πολύ λάθος; Θεωρείς ότι η ταινία τούς προσφέρει κάποια κάθαρση; Κάποια τιμωρία, ή δικαίωση;
Ηταν σαν να έκανα την προσωπική μου ακούσια αυτοψυχανάλυση! Ηξερα πως ήθελα να κάνω μια ταινία με κύρια θεματική την ταυτότητα, ενώ παράλληλα επέλεξα το κεντρικό νήμα της αφήγησης να είναι μάλλον ελαφρύ και προσχηματικό με βασικό όχημα το χιούμορ.
Ενα χαρακτηριστικό της ταινίας είναι πως αφήνει τους δύο χαρακτήρες κάπως μετέωρους, στο σημείο όπου ήταν όταν ξεκινούσαν. Υπό αυτήν την έννοια, δεν νομίζω πως υφίστανται κάποιου είδους κάθαρση ή δικαίωση, παρ’ ότι και οι δύο επιτυγχάνουν να εκπληρώσουν τις δραματικές τους ανάγκες. Στην πραγματικότητα στέκομαι απέναντί τους με κριτική ματιά και γι’ αυτό η τιμωρία που λες, ίσως να ταιριάζει πιο πολύ στη δραματουργική τους κατάληξη. Ηταν μια συνειδητή απόφαση που είχα πάρει όταν έγραφα το σενάριο, που στην τωρινή φάση της ζωής μου δεν θα επιχειρούσα πάλι. Θεωρώ πως με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, οι ήρωες πρέπει να λυτρώνονται από τα φαντάσματά τους.
Πώς επέλεξες τους δύο υπέροχους πρωταγωνιστές σου, αλλά και την υπόλοιπη «οικογένεια» του καστ;
Επρεπε να κάνουμε την προεργασία της ταινίας σε ελάχιστο χρόνο και γι’ αυτό είχαμε να αντιμετωπίσουμε πολλές ανατροπές και αλλαγές σχεδίων. Για παράδειγμα, τον καιρό που έψαχνα τον ηθοποιό για τον Φάνη με την βοήθεια του Athens Casting, είχα στο μυαλό μου ένα άνθρωπο σωματικά πιο μεγάλο και «συμπεριφορικά» πιο λαϊκό και βαρύ. Το αντίθετο από αυτό που είναι ο Θάνος δηλαδή. Θυμάμαι όμως πως την στιγμή που έκανε το δοκιμαστικό του, του είχα εξομολογηθεί τις αμφιβολίες μου και μου είχε πει κάτι σαν «Ξεκόλλα, δες το αλλιώς» (αν και δεν είμαι σίγουρος ότι χρησιμοποίησε αυτές ακριβώς τις λέξεις)! Ε, κάποια στιγμή και με την πίεση του χρόνου πάνω από το κεφάλι μου, ξεκόλλησα, και το είδα ευτυχώς αλλιώς!
Στην περίπτωση του Μιχάλη θυμάμαι ότι μου ‘χε κάνει τρομερή εντύπωση η τέλεια, συμμετρική και κατάλευκη οδοντοστοιχία του! Οσοι έχουν δει την ταινία, καταλαβαίνουν το λόγο!
Εντάξει, βοήθησε πολύ το γεγονός ότι είναι και οι δυο τους ηθοποιάρες! Με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο, ιδιοφυείς!
Αντίστοιχα παρορμητικά έκανα τις επιλογές και για το υπόλοιπο καστ, οι οποίοι ήταν όλοι τους καταπληκτικοί! Η φίλη μου η Χριστίνα Χειλά Φαμέλη, η Μάρω Παπαδοπούλου, η Ζωή Ναλμπάντη, τα δυο παιδιά, η Αλίκη και ο Αλέξανδρος.
Να πω εδώ πως σε όλους τους δεύτερους ρόλους παίζουν φίλοι μου σκηνοθέτες και σκηνοθέτριες, οι οποίοι αμέσως έτρεξαν με απίστευτη αυταπάρνηση να βοηθήσουν όταν τους το ζήτησα – να τα λέμε κι αυτά!
Ομολογώ πως στάθηκα πολύ τυχερός με το καστ της ταινίας και τους ευγνωμονώ απέραντα όλες και όλους!
Γιατί το σημείο σύνδεσης, ή εμπιστοσύνης, των δυο ηρώων, είναι μόνο με δύο σκυλάκια, τη Λίλα και τη Μάφιν; Πώς «συνεργάστηκες» μαζί τους;
Με του ήρωες ή με τα σκυλάκια; Πλάκα κάνω!
Οι δυο ήρωες είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι κουβαλώντας ο καθένας τους τα διαφορετικά χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας μας. Υπάρχει μια έντονη σημειολογία στα στοιχεία των δύο χαρακτήρων και των ιστοριών τους αλλά αυτή οφείλει να λειτουργεί σε δεύτερο επίπεδο.
Τα δύο σκυλάκια που ήταν το εξής ένα, η Νιόβη, ήταν ένα υπέροχο και εκπαιδευμένο σκυλάκι που μας έκανε τη ζωή πραγματικά πολύ εύκολη!
Η ταινία καταπιάνεται με τα παραδοσιακά ανδρικά στερεότυπα, οικογενειάρχης, πετυχημένος επαγγελματίας, πλούσιος, καλό εραστής, πατέρας κτλ. Θεωρείς ότι στην Ελλάδα αλλάζει κάτι σχετικά μ' αυτά, ότι αποδεσμευόμαστε από τους «κανόνες» τους, ή όχι;
Ιστορικά οι κοινωνίες έχουν την τάση να εξελίσσονται. Ακόμα και σε σκοτεινές περιόδους, η ανθρωπότητα έβρισκε πάντα τον τρόπο (και με τις ανάλογες θυσίες βέβαια) να ξεπεράσει τις κακοτοπιές και να βελτιώσει τις κοινωνικές δομές και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών. Συνήθως βέβαια οι αλλαγές σε κοινωνικά στερεότυπα δυσκολεύονται να καθιερωθούν σε κοινωνίες μικρότερες ή και λιγότερο αναπτυγμένες όπως πιθανά να είναι η δική μας, συγκριτικά με μια πιο προοδευτική κοινωνία. Αργά ή γρήγορα όμως και σε καιρούς ειρήνης οι προοδευτικές κοινωνίες έχουν την τάση να επηρεάζουν καταλυτικά τις συνειδήσεις των πιο οπισθοδρομικών κοινωνιών.
Πώς δουλέψατε με τον διευθυντή φωτογραφίας Αντώνη Ζκέρη και με τον Θανάση Τότσικα στο μοντάζ, ώστε να δημιουργήσετε τα δύο τόσο διαφορετικά, αισθητικά και ουσιαστικά, σύμπαντα των δύο ηρώων;
Με τον Αντώνη είμαστε πολλά χρόνια συνεργάτες και φίλοι κι αυτό διευκολύνει πολύ τα πράγματα στην επικοινωνία. Ηξερα πως ήθελα να διαχωρίσω αισθητικά και κινηματογραφικά τους δύο ήρωες και τις δύο ιστορίες και δουλέψαμε προς αυτήν την κατεύθυνση από την αρχή των συζητήσεών μας. Με τον Θανάση είμαστε επίσης πάνω από είκοσι χρόνια φίλοι οπότε κι εκεί αντίστοιχα δεν δυσκολευτήκαμε καθόλου να βρούμε έναν κοινό τόπο. Είναι και δύο τους τρομερά ταλαντούχοι και συνέβαλαν τα μέγιστα στη δημιουργία της ταινίας!
Πώς συνεργαστήκατε με τον Θοδωρή Ρέγκλη που, σιγά-σιγά, αναδεικνύεται σ' έναν συναρπαστικό συνθέτη κινηματογραφικής μουσικής;
Με τον Ted είχαμε δουλέψει παλαιότερα σε μια διαφήμιση και είχα εντυπωσιαστεί τόσο από το εύρος και την ποιότητα των μουσικών του, όσο και από την προσαρμοστικότητά του. Είναι εκπληκτικό προσόν για ένα μουσικό να είναι ευέλικτος και να δίνει λύσεις σε μια στιγμή που ο σκηνοθέτης είναι ιδιαίτερα ευάλωτος. Ειδικά αν είναι τελείως άμουσος όπως εγώ. O Ted λοιπόν, εκτός από απίστευτα ταλαντούχος είναι εκπληκτικά πράος, υποστηρικτικός και αποτελεσματικός. Είναι σαν να έχει μέσα του ένα ντουλάπι γεμάτο μελωδίες και όποτε χρειάζεται, το ανοίγει και βγάζει όσες θέλει!
Η ταινία είναι κωμωδία; Η ζωή είναι;
Η ζωή είναι απ’ όλα. Τουρλού τουρλού. Για κάθε κωμωδία υπάρχει μια τραγωδία. Οταν σε μια γωνιά του πλανήτη κάποιοι διασκεδάζουν, σε μια άλλη κάποιοι άλλοι σκοτώνονται. Καλό είναι, όσο μπορούμε να διατηρούμε την ενσυναίσθησή μας.
Τα «Μικρά Πράγματα...» θα βγουν στις αίθουσες σε μια εποχή πολύ πιο δυσχερή για τον ελληνικό κινηματογράφο απ' ό,τι όταν έκανε η ταινία πρεμιέρα, τον Νοέμβριο, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: ΕΚΚ σε εκκρεμότητα, ΕΚΟΜΕ κλειστό για νέες υποβολές, Ενιαίος Φορέας ακόμα όχι σε λειτουργία. Τι σκέψεις κάνεις γι' αυτή την κατάσταση και πώς σε επηρεάζει γι' αυτή, αλλά και την επόμενη ταινία σου;
Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου! Κάποια στιγμή πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση ότι οι άνθρωποι που εργάζονται στον κινηματογράφο από οποιαδήποτε θέση (από την ανάπτυξη της παραγωγής μέχρι την διανομή και το promotion) δεν το κάνουν από χόμπι. Είναι το επάγγελμά τους. Για μια ακόμα φορά, οι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί βρίσκονται σε παύση, οδηγώντας πολλούς επαγγελματίες του οπτικοακουστικού χώρου σε οικονομική ασφυξία. Η πολιτεία πρέπει επιτέλους να σταματήσει τις κωλυσιεργίες και τις αναβολές και να σταθεί υπεύθυνα απέναντι στο ελληνικό σινεμά και στους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτό.
Πες μας τρία «μικρά πράγματα που πήγαν σωστά» τα τελευταία χρόνια στη δική σου ζωή κι επαγγελματική/δημιουργική πορεία.
Ο γιος μου, ο γιος μου κι ο γιος μου! Ο Μηνάς μου!
