Το γύρισμα σε σχέση με το τελικό αποτέλεσμα, είναι ίσως μια προσομοίωση της σχέσης «πραγματικού» και «φανταστικού» στη ζωή μας.
Στα γυρίσματα καλείσαι να «σώσεις το όνειρό σου», όπως και στην καθημερινότητά μας.
Απομακρύνεσαι απ’ αυτό και το ξαναβρίσκεις στο μοντάζ, όταν η σύνθεση προχωράει.
Εδώ το όνειρό μας ήταν να ξεπεράσουμε την αδράνεια και να πούμε κάποια πράγματα που μας ενοχλούσαν. Με τι τρόπο; Με μια αφήγηση πιο αποσπασματική που δεν θ’ ακολουθούσε αυτό που «πρέπει» να κάνουμε για να «πουλήσουμε».
Σα να πετάμε πετραδάκια στη θάλασσα κι ανάμεσά τους να ονειρευόμαστε. Γιατί δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος να πεις κάτι.
Η ΚΑΨΟΥΛΑ ΚΑΙ Η ΤΑΞΗ, ΕΝΑ ΙΠΤΑΜΕΝΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΜΕ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Συζητήσεις, προετοιμασία για καιρό με τον Ηλία Κωνσταντακόπουλο, τον Αντώνη Δαγκλίδη, την Τριάδα Παπαδάκη για το ύφος της σκηνής. Με τους ηθοποιούς, τη Θεοδώρα Τζήμου, τον Λάζαρο Γεωργακόπουλο και τον Δημήτρη Κίτσο, για την σταδιακή μετάβαση της ερμηνείας τους από μια πιο ρεαλιστική έκφραση σε μια πιο αφαιρετική, μέσα από λεπτομέρειες.
Πως θα πλησιάσουμε την κάψουλα; Που θα πάει ο γερανός, τι θα δείξει, πως θα συνδυαστεί με την κάμερα στο χέρι; Ρυθμός, λέει, είναι το σινεμά που «σώζει το όνειρό μας».
Η ΤΑΞΗ, ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ...
Οι πιο πολλές εργασίες κινηματογραφημένες από πριν: Της Νορμανδίας για τον Γιώργο (Δημήτρη Κίτσο), των μουσικών εικόνων για τη Δάφνη (Φραγκίσκη Μουστάκη), των ημερολογίων του Ρόζενμπεργκ για τον Γιάννη (Κωνσταντίνο Ελματζίογλου), των Α/Μ φωτογραφιών του φωτομοντάζ για την Κάτια (Ναταλία Ρήγα),των σαλιγκαριών του Βασίλη (Πάνου Κούγια) και των διαδηλώσεων του Δημήτρη (Δημήτρη Θεοδωρίδη), συγκλίνουν όλες σ' ένα σημείο ανησυχίας για τον αν πράγματι μπορούμε να εκφραζόμαστε ελεύθερα.
Το Λας Μενίνας του Βελάσκεθ της Νάντιας (Μάρθας Λαμπίρη-Φεντουροφ) στημένο και κινηματογραφημένο πριν την έναρξη των βασικών γυρισμάτων, με αναφορές στο τι έχει γίνει μ’ αυτόν τον πίνακα στην ιστορία της τέχνης. Πολλές ώρες δουλειάς από τον Αντώνη Δαγκλίδη και τη Μυρτώ Λάμπρου, τη βοηθό του, με την Τριάδα Παπαδάκη για το ρούχο και το πρόβατο, αλλά και για το body painting του Πικάσο στο σώμα της Μάρθας από τη Κατερίνα Βαρθαλίτου.
Μέχρι πιο σημείο εκτείθεται ο καλλιτέχνης; Ποιος ο ρόλος του κάθε φοιτητή-ηθοποιού; Πως συστήνεται μέσα από τον πίνακα στη ταινία και πως μεταλλάσσεται στη συνέχεια; Πιο πολύ όμως ΕΚΘΕΣΗ…ΕΚΘΕΣΗ ενάντια σ΄ ένα στείρο καθωσπρεπισμό.
Ο φόβος του πατέρα που χάνεται…Ο Γιώργος Συμεωνίδης (πατέρας) «πετάει», δεν θέλει να του βάλουμε πολλά κρατήματα για να μπορεί να μοιάσει με πουλί. Ο Σόλωνας Γιαννούτσος που έχει αναλάβει το “κρέμασμα” με καθησυχάζει. Ο Ηλίας τον φωτίζει και βουρ στον αέρα της κόκκινης πόλης με τα VFX του Θάνου Φατούρου. “Τι να μελετήσω για την εργασία μου ;” ρωτάει η Ιωαννα Μούσουρα. Μα τον “Ανδαλουσιανό σκύλο”, κι όταν βγάζεις τη γλώσσα στον μπαμπά σου, ν’ ακούς το τανγκό που διάλεξε κάποια στιγμή ο Μπονιουέλ. Τι πιο απλό …ο σουρεαλισμός για την αναπαραγωγή της πραγματικότητας !
Ηχοι, εικόνες, προβολές, οθόνες, που ξετυλίγουν τις ζωές σαν ζάπινγκ, αυτή ήταν η πρόθεσή μας. Κλεισμένοι όλοι μας, ομάδα εικόνας και ήχου με το Νίκο Παπαδημητρίου που μας μοίραζε σοκκολατάκια του Πέτρου Σεβαστίκογλου, σε μια αιθουσα-πυρήνα που απ’ αυτήν “εκτινάσονται” οι ιστορίες των παιδιών… ήσυχα-ανήσυχα…
ΤΟ ΚΛΑΜΠ
Κι ύστερα αυτή η «πραγματική φαντασίωση» στο κλάμπ. Οι εκρήξεις, οι διαδηλώσεις, τα μουσικά πριόνια στη σύνθεση του Χρήστου Δεληγιάννη …. Πως να τα σώσεις στο γύρισμα με το πράσινο πανί, που αργότερα ο Θάνος Φατούρος θα το «τρυπήσει» βάζοντας τα φιλμαρίσματά μου από «ανησυχίες» χρόνων.
«Κολλάω ένα γυάλινο δάκρυ στο μάγουλό της για να τονίσω την αφήγηση» λεει ο Γιώργος για την Ιριδα…. Γιατί θα πρέπει να ξέρω πως κάποια στιγμή το έκανε και ο Μαν Ρέι στις γυναίκες που αγαπούσε - κι ο Γιώργος (Κίτσος) αγαπάει τη γυναίκα που αποδέχεται τις ταυτότητες του, την Ιριδα (Τζήμου). Κι αφού την ίδια εποχή ο Ερικ Σατί έφτιαχνε μουσική με ήχους από κατσαρόλες, αυτός τώρα (που σπουδάζει και οφείλει να γνωρίζει το αντικείμενό του) θέλει να «πριονίσει» τον ήχο…
Ομως όλα αυτά για εμάς, για τη Θεοδώρα και τον τρόπο που θα εκφέρει το λόγο ή θα κουνήσει το σώμα της, για τον Κίτσο, τον Δαγκλίδη, τον Κωνσταντακόπουλο, τον Δεληγιάννη κλπ κλπ, δεν μας αφορούν. Αυτά θα μας ταράξουν στη συνέχεια στο μοντάζ με τον Χρήστο Γιαννακόπουλο.
Το πράσινο πανί είναι εκεί ήσυχο και περιμένει να πάμε πλάνο. Κι ύστερα ν’ αποδράσουμε σε πλατφόρμες με αυτοκινήτα για νυχτερινές εξερευνήσεις με τον Αντώνη Καρυστινό σαν απο μηχανής θεό-θείο Κάτιας και την Ιριδα.
Η ΓΑΛΛΙΑ: ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΚΑΙ Η ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑ
Η σχέση των Γάλλων με τον κινηματογράφο και η βαθειά αγάπη τους γι' αυτόν διευκολύνει την επικοινωνία. Ο Μισέλ Βόλκοβιτς μας παραχωρεί το σπίτι του για το γύρισμα. Ο Λοράν Σοβάζ αγχώνεται λίγο με το σκάϊπ σεξ… εγώ αγχώνομαι με τον Μερουάν, το παιδί με το σύνδρομο ντάουν. Εδώ αλλάζει ο διευθυντής φωτογραφίας κι έρχεται ο Ηλίας Αδάμης. Τα γυρίσματα των ερωτικών σκηνών γίνονται ξεχωριστά σε κάθε χώρα και οι εικόνες ενώνονται από το Νίκο Μούτσελο και τον Σάκη Μπουζάνη στη 2/35…Πρέπει να είναι καθαρές, χωρίς παραθυράκια.
ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ ΔΗΛΑΔΗ ΑΝΤΙ-ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΙΟ ΣΑΦΕΙΣ
Οι αναμονές ταιριάζουν στις σιωπές.
Που επεμβαίνει η Ιρις και πότε; Η ουσιαστικότερη δουλειά μας με τη Θεοδώρα Τζήμου γι’ αυτή την ταινία ήταν αυτή: Πόσο χώρο δίνει στους φοιτητές και στον εαυτό της και που; Πόσο υπονομεύει την «ελευθερία» τους ;
Το μιούζικαλ ήταν μια υπέρβαση σε πολλά επίπεδα…Ηταν ΑΕΡΑΣ . Επρεπε «ν’ απελευθερώσει» την αφήγηση και να εκφράσει με μουσική ό,τι δεν μπορούσε να ειπωθεί μέχρι στιγμής. Τι πιο ωραίο δώρο σε κάποιον που προσπαθεί να σου διδάξει να σπάσεις τα στεγανά ενός στείρου καπιταλισμού στο γούστο….
Εκεί ενώνονται όλα και ξεγυμνώνονται. Συνυπάρχει η ζωή και ο θάνατος. Οι πεθαμένοι μπορούν να χορέψουν μ’ ένα κόκκινο φόρεμα σε μια περιοχή που βρέχει, γιατί έτσι την ονειρευτήκαμε !
Ο Θάνος Αναστόπουλος, παραγωγός, μόνο μ’ αυτόν θα γινόταν βέβαια κάτι τέτοιο….
ΣΩΣΕ Τ’ ΟΝΕΙΡΟ ΣΟΥ!
