Παρασκευή, απόγευμα Ιουλίου. Ακόμη μια μέρα παρατεταμένου καύσωνα στην πόλη. Βρισκόμαστε στο Αιγάλεω, στο εργοστάσιο Πεταλούδα, που θα πίστευε κανείς πως έχει σταματήσει να λειτουργεί, όμως αυτό συνεχίζει απρόσκοπτα την παραγωγή κλωστών, ενώνοντας ευθείες και τεθλασμένες γραμμές από μια άλλη εποχή, όχι απαραίτητα παρελθόν, αλλά ίσως και μέλλον. Εκεί, ανάμεσα σε κούτες με παράξενα μεταλλικά εργαλεία, σε χώρους που θυμίζουν και μυρίζουν κάτι από μια δυστοπία που νιώθεις ότι θα την αγγίξεις, έχει μεταφερθεί, για τα τελευταία του γυρίσματα, το συνεργείο του «Cora», της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας της Εύης Καλογηροπούλου.
(φωτογραφίες: Mike Tsolis / Flix.gr)
Ο ελαφρύς αέρας ξεγελά τη θερμότητα που αναδύει ο χώρος και τα σώματα, οι νωχελικές κινήσεις, οι φωνές όσων βρίσκονται μπροστά και πίσω από την κάμερα. Κορίτσια παγιδευμένα σε υπόγεια, αγόρια με την ομορφιά ενός χειροκίνητου ανεμιστήρα, όλοι ήρωες μιας απροσδιόριστης εποχής.
Δεν θα μάθουμε σχεδόν τίποτα για την υπόθεση της ταινίας. Εκτός από έναν ενθουσιασμό που εκφράζουν όλοι για κάτι που υπήρξε μια εμπειρία, κάτι πρωτόγνωρο, ένας μεγεθυντικός φακός στο έτσι κι αλλιώς διακριτό σύμπαν της Εύης Καλογηροπούλου που μετά τα «Motorway 65» και «Στο Θρόνο του Ξέρξη», στέλνει με την «Cora» το δικό της βλέμμα στο τέλος του κόσμου - όπως καταλάβαμε από τα συμφραζόμενα.
Αυτό που μάθαμε σίγουρα ήταν πόσο ο παρατεταμένος αυτός καύσωνας έγινε μέρος της ταινίας... Για όλους, εκτός από την δημιουργό της.
«Επεσες στον άνθρωπο που - γελάει όλος ο κόσμος - δεν ζεσταίνεται με τίποτα. Και δέκα βαθμούς ακόμη να είχε θα ήμουν οκ. Η ζέστη μου φαίνεται αστείο, αυτό που είναι σοβαρό είναι τα λεφτά...», μας εξηγεί η Εύη Καλογηροπούλου πριν μας μιλήσει για την αγωνία της πρώτης μεγάλου μήκους.
«Δεν ξέρω αν τελικά θα λέγεται "Cora"... Είναι όμως μια ιστορία που είχε γραφτεί πριν αρκετά χρόνια, με πολλά προσωπικά στοιχεία μέσα, που άλλαξε μέσα στα χρόνια. Είναι η πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία με όλο το άγχος που διαθέτει αυτό. Είχα αγωνία για το πέρασμα στη μεγάλου μήκους. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό από τις μικρού μήκους. Δεν ήξερα αν μπορούσα να το διαχειριστώ, αλλά το συνεργείο ήταν φανταστικό - είμαι χαρούμενη για έναν προς έναν ξεχωριστά. Πραγματικά δεν μπορώ να σκεφτώ πως θα το είχα κάνει χωρίς αυτούς...»
H παραγωγός, Αμάντα Λιβανού, θυμάται πώς ξεκίνησαν όλα, στο πρώτο lockdown. Οταν γνωρισε την Εύη Καλογηροπούλου μέσω της Αφροδίτης Παναγιωτάκου, την εποχή που το «Motorway 65» πήγαινε στις Κάννες, στο διαγωνιστικό τμήμα των μικρού μήκους ταινιών. «Τότε μου μίλησε για το σενάριο του "Cora" και χωρίς να γνωρίζουμε καθόλου τι θα μας επιφύλλασσε το μέλλον με την πανδημία, ξεκίνησαμε χαλαρά να δουλεύουμε πάνω στην ταινία. Πώς φτάσαμε εδώ; Με πολλές δυσκολίες, πολλές γραφές του σενάριου, πολλά pitching σε φεστιβάλ και πλατφόρμες του εξωτερικού. Το καλό είναι ότι όπου πηγαίναμε κερδίζαμε, αλλά αυτό δεν έκανε την χρηματοδότηση πιο εύκολη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για την Ελλάδα, ας μην ξαναπούμε τα ίδια, όταν έχουμε το πιο άθλια χρηματοδοτούμενο Κέντρο Κινηματογράφου. «Οι μεγαλύτερες δυσκολίες ήταν στην προετοιμασία. Δεν είχαμε τα χρήματα και, ως εκ τούτου, ούτε και το χρόνο για να το κάνουμε όπως θέλαμε. Εξ ου και οι λίγες μέρες - 27 - γυρισμάτων. Εκτός από τις καιρικές συνθήκες, την παρατεταμένη ζέστη, και κάποια αντικειμενικά προβλήματα, όπως ήταν οι χώροι που ήταν μακριά, οδήγηση τη νύχτα, όλα πήγαν τέλεια.»
«Ο κόσμος της Εύης βρίσκεται εδώ, με την πρόκληση μιας ολοκληρωμένης ιστορίας που πλέον διαρκεί 90 λεπτά», συμπληρώνει η Αμάντα Λιβανού. «Και ενώ βλέπεις τα στοιχεία του κόσμου της, γιατί είναι μια κινηματογραφίστρια με έντονο το δικό της σύμπαν, εδώ κάναμε πράγματα που δεν έχουμε ξανακάνει. Ή που τουλάχιστον δεν έχω ξανακάνει εγώ. Είναι μια ταινία με δράση που δεν βλέπουμε συχνά στην Ελλάδα. δοκιμάσαμε πολλά και διαφορετικά πράγματα και μάθαμε πολλά πράγματα όπως πάντοτε όταν επιχειρούμε κάτι διαφορετικό. Είμαι πολύ περήφανη για αυτό το βήμα που κάναμε.»
Οσο για τη ζέστη... «Ο μόνος λόγος για τον οποίο επιβιώσαμε την εβδομάδα του μεγάλου καύσωνα, σε ένα μέρος κοντά στα διυλιστήρια που λέγεται Κόκκινο Χώμα, ήταν το γεγονός ότι φυσούσε πολύ. Διαφορετικά θα είχαμε ανθρώπους να λιποθυμούν. Λόγω του αέρα το χειρότερο που έγινε ήταν ότι χρειαζόσουν 20 λεπτά στο μπάνιο για να βγάλεις το χώμα από πάνω σου, πότισαν τα πάντα και σκίστηκαν οι τέντες της παραγωγής. Ευτυχώς η ομάδα της line producer Αννας Ζωγράφου και του διευθυντή παραγωγής Κώστα Μπαλιώτη σε συνεργασία με την Φένια Κοσοβίτσα, φίλη μου και συμπαραγωγό στην ταινία, ήταν μια τρομερή ομάδα που υπήρχει εκεί για όλους πριν από όλους.»
Το ίδιο γύρισμα στο Κόκκινο Χώμα θυμήθηκε και ο Χρήστος Λούλης σίγουρος πως «η ζέστη υπήρξε μέρος της ταινίας».
«Στις ταινίες, το ωραίο είναι ότι πολλές φορές δεν χρειάζεται να φανταστείς το σκηνικό, την κατάσταση. Γιατί απλά τη ζεις. Επίσης στις ταινίες τα προβλήματα που θεωρητικά σε βοηθούν να μπεις μέσα σε μια κατάσταση, σε βοηθούν όταν έχεις καταφέρει να τα υπερπηδήσεις. Χάρηκα πάρα πολύ όταν μου είπαν οτι η Εύη με διάλεξε για το ρόλο, μετά από οντισιόν που κάναμε. Οχι μόνο γιατί μου άρεσε το σενάριο, η ίδια η Εύη και ο κόσμος της. Αλλά γιατί χαίρομαι πάντα όταν κάνω σινεμά. Από αυτό το κλισέ που λένε συνήθως οι ηθοποιοί ότι είμαι παντρεμένος με το θέατρο και η ερωμένη μου είναι η τηλεόραση, που και που - γιατί αυτή η αναλογία υπάρχει και στη ζωή - νιώθεις την παρουσία του Θεού. Αυτό είναι το σινεμά για μένα.»
Το «Cora» όμως, είναι μια ταινία με πρωταγωνίστριες γυναίκες. Ηρωίδες μιας (διαρκούς) περιπέτειας, η Μελισσάνθη Μάχουτ και η Ορόρα Μαριόν και σε ένα ρόλο - έκπληξη η Τόνια Σωτηροπούλου.
Πόσο γνώριζαν τον κόσμο της Εύης Καλογηροπούλου; Πώς προσγειώθηκαν σε αυτόν;
Μελισσάνθη Μάχουτ: «Δεν ήξερα την Εύη, αλλά ήξερα για την Εύη από το "Motorway 65". Τότε, όπως και τώρα έμενα Λονδίνο και χάρηκα που θα τη γνώριζα. Δεν πίστευα ότι θα έπαιρνα το ρόλο. Δουλεύοντας μαζί της ανακάλυψα πως έχει άλλο βιορυθμό γενικά, στον τρόπο που σκηνοθετεί, που συνεργάζεται με τους ηθοποιούς, με το συνεργείο. Ο κόσμος της Εύης κινητοποιεί όλες τις αισθήσεις. Βρίσκεσαι εκεί και είσαι alert για τα πάντα. Οταν βρεθείς μέσα στον κόσμο της, είσαι απόλυτα σίγουρη πως είσαι μέσα σε αυτόν. Δεν υπάρχει περίπτωση να ξεγελαστείς...
Ορόρα Μαριόν: «Γνώριζα την Εύη, αλλά δεν ήμασταν φίλες. Με κάλεσαν για ακρόαση και χάρηκα πάρα πολύ. Στον κόσμο της Εύης μπαίνεις αρχικά επειδή σε βοηθάει και η ίδια με την προσωπικότητά της. Είναι πολύ ξεχωριστό άτομο. Δεν έχω γνωρίσει κάποιαν σαν την Εύη. Είναι μια και μοναδική σε όλα. Πολύ αυθεντική. Και μου ζήτησε να παίξω κάτι που δεν είμαι καθόλου εγώ. Δυσκολεύτηκα, αλλά της έχω φουλ εμπιστοσύνη και ό,τι μου ζητάει προσπαθώ να το κάνω.»
Τόνια Σωτηροπούλου: «Η Εύη είναι πολυμήχανη. Και ζει ταυτόχρονα σε εκατομμύρια σύμπαντα σαν άνθρωπος. Αυτό μπορείς να το καταλάβεις κάνοντας μια συζήτηση μαζί της. Ξεκινάς να μιλάς για τον καιρό για να καταλήξεις στην κβαντομηχανική και τελειώνεις με το αν βρέθηκε ο τάφος της Κλεοπάτρας. Κάπως έτσι, επειδή αυτό το κεφάλι κατεβάζει τρισεκατομμύρια ιδέες το δευτερόλεπτο ... μου πρότεινε να κάνω στην ταινία ένα μικρό αλλά καθοριστικό ρόλο. Είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω πολύ, μια σκηνοθέτης που έχει σπουδαίο μέλλον. Και έχει πάνω της πάρα πολλά μάτια. Θα μπορούσε να είναι μουσικός, θα μπορούσε να είναι οποιοδήποτε κομμάτι έχει να κάνει με το σινεμά: με την εικόνα και τα χρώματα.»
Πίσω από τις κάμερες, ο διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Βαλσαμής φωτίζει το σύμπαν της «Cora», στην πρώτη του συνεργασία με την Εύη Καλογηροπούλου:
«Ηξερα τον κόσμο της Εύης. Εχεις μια πολύ συγκεκριμένη γλώσσα και ένα πολύ ιδιαίτερο ύφος. Και είναι πολύ πιστή σε αυτό. Με ιντρίγκαρε πολύ γιατί ήταν κάτι που δεν έχω ξανακάνει και δεν νομίζω ότι έχουμε ξανακάνει και στην Ελλάδα κάτι τέτοιο.»
Η ζέστη θα φανεί στην εικόνα; «Ημασταν τυχεροί γιατί τα περισσότερα γυρίσματα ήταν νυχτερινά. Είχαμε μόνο ένα δυο μεσημεριανά. Αλλά ναι, είναι φανερό πως η ζέστη έχει διαπεράσει και το φως της ταινίας, αλλά είναι εμφανές και στην εικόνα, και στα σώματα των ηθοποιών και στη διάθεση. Εχει ταιριάξει τέλεια με τον κόσμο της ταινίας.»
Πανταχού παρών και ο production designer Σταύρος Λιόκαλος που εδώ ζωντανεύει το σύμπαν του «Cora»:
«Ξεκίνησα να ανακαλύπτω το τι σημαίνει Εύη Καλογηροπούλου μέσα από τις ταινίες της, παλαιότερες συνεντεύξεις της και το εικαστικό της έργο. Βρήκα μια καλλιτέχνιδα με ευαισθησία σε σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, με έμφαση στο έμφυλο και διάθεση για άρθρωση πολιτικού λόγου, αξίες που για μένα έχουν βαρύνουσα σημασία στις συνεργασίες μου. Σε όλη της την πορεία, η Εύη φτιάχνει το δικό της ιδιαίτερο μωσαϊκό από χρώματα, πολιτισμικά χαρακτηριστικά από διάφορους τόπους και εποχές και το αποτέλεσμα είναι μια απροσδόκητα καλοχωνεμένη, παγκοσμιοποιημένη και άχρονη αισθητική.»
Πόσο μοιάζει όμως η «Cora» με το μέχρι σήμερα σύμπαν της Εύης Καλογηροπούλου:
«Συνεπής με την μέχρι τώρα πορεία της, η "Cora" έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, ίσως ένα βήμα παραπέρα, μιας και πρώτη φορά η Εύη είχε την ευκαιρία να δουλέψει με ένα πλήρες φάσμα συνεργατών απαραίτητων για την εκτέλεση οπτικοακουστικού έργο και με ένα σεβαστό προϋπολογισμό. Με την Μυρτώ Λάμπρου, βασική μου συνεργάτη στην δουλειά αυτή και την διακριτική καθοδήγηση της Εύης, πειραματιστήκαμε αρκετά μέχρι να βρούμε τις σωστές δοσολογίες από χρώματα, υφές, μοτίβα, φως και σκιά, που θα έπρεπε να ρίξουμε στο μπλέντερ ώστε να παραχθεί ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε να υποστηρίξει το ιδιαίτερο σενάριο που είχαμε στα χέρια μας. Αυτό ήταν και το δυσκολότερο στάδιο της δουλειάς μας, αλλά όταν πλέον όλα τα υλικά είχαν αναμιχθεί σωστά, δεν είχαμε πλέον καμια αμφιβολία. Στήσαμε τον έναν χώρο της ταινίας μετά τον άλλον με μια ελευθερία, έναν αυτοματισμό και μια συνειρμικότητα που δεν έχει τύχει να ξαναβιώσω στην δουλειά μου.»
Cora
Πρωταγωνιστούν:
Μελισσάνθη Μάχουτ
Aurora Marion
Χρήστος Λούλης
Κώστας Νικούλι
Σταύρος Σβήγκος
Ηρακλής Τσουζίνοφ
Ξένια Ντάνια
Εριφύλη Κιτζόγλου
Μυρτώ Κοντονή
Έρρικα Μπίγιου
Νίκη Βακάλη
Nayla Gougni
Βασίλης Μίχας
Σκηνοθεσία: Εύη Καλογηροπούλου
Σενάριο: Εύη Καλογηροπούλου, Louise Groult
Διεύθυνση φωτογραφίας: Γιώργος Βαλσαμής
Production Designer: Σταύρος Λιόκαλος
Κουστούμια: Εβελίνα Δαρζέντα, Άννα Ζώτου
Μακιγιάζ: Αλεξάνδρα Μυτά
Κομμώσεις: Σωτήρης Πατεράκης
Music Supervisor: Αγγέλα Κόλλια
Ηχοληψία: Ξενοφώντας Κοντόπουλος
Μοντάζ: Γιώργος Ζαφείρης
Διεύθυνση Παραγωγής: Κώστας Μπαλιώτης
Line Producer: Άννα Ζωγράφου
Παραγωγοί: Αμάντα Λιβανού
και Bertrand Gore, Nathalie Mesuret, Alexandre Perrier, Φένια Κοσοβίτσα
Μία παραγωγή της Neda Film σε συμπαραγωγή με τη Blue Monday Productions & KIDAΜ (Γαλλία),
Συμπαραγωγοί: Onassis Culture, Blonde, EKK, ΕΡΤ, Authorwave
Με την υποστήριξη Region Nouvelle Aquitaine, Region Charente-Maritime, EKOME A.E.
Διεθνείς πωλήσεις: PLAYTIME
Η ανάπτυξη της ταινίας υποστηρίχθηκε από το Onassis Culture, το βραβείο Eurimages του Συμβουλίου της Ευρώπης (Cinemart co producton market του φεστιβάλ του Ρότερνταμ 2021), βραβείο ARTE/Kino (Atelier Cinefondation 2021) & Creative Europe MEDIA.
