Ενας 5 φορές υποψήφιος για Οσκαρ βρετανός σκηνοθέτης, ένας δημιουργός που ξεκίνησε με τις θεατρικές και κινηματογραφικές αναγνώσεις του στον Σαίξπηρ, τα τελευταία χρόνια απέδειξε ότι μπορεί να βρει το ίδιο ενδιαφέρον, βάθος και νόημα σε blocbuster περιπέτειες με κατασκόπους, ή υπερήρωες της Marvel. Οπότε όταν η Disney του πρότεινε να μεταφέρει στην κινηματογραφική οθόνη και ένα παραμύθι, τη «Σταχτοπούτα», εκείνος αποδέχθηκε την πρόκληση με αυτοπεποίθηση. Ως το πρωταγωνιστικό του ζευγάρι επέλεξε μία πιτσιρίκα από το «Downton Abbey» και τον αδικοχαμένο «Ρομπ Σταρκ» του «Game of Thrones», ενώ πλαισιώσε το καστ του με την απολαυστική Ελενα Μπόναμ Κάρτερ, τον Στέλαν Σκάρσγκααρντ (ο οποίος βάσισε το ρόλο του μηχανορράφου συμβούλου του πρίγκιπα στον... Ντικ Τσέινι!) και την μοναδική Κέιτ Μπλάνσετ για να δώσουν βάθος στους σχηματικούς χαρακτήρες του παραμυθιού.
Διαβάστε επίσης: η κριτική του Flix για τη «Σταχτοπούτα» του Κένεθ Μπράνα
Το Flix συνάντησε τον Κένεθ Μπράνα και τους πρωταγωνιστές του για μία αποκλειστική συνέντευξη μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της «Σταχτοπούτας» στο Βερολίνο. Είχαμε ερωτήματα: για τα παραμύθια, για τις επιλογές, για το πόση ευθύνη έχουμε απέναντι στις νέες γενιές επιλέγοντας παραμύθια με πρίγκιπες και άσπρα άλογα.
Διαβάστε τι μας είπαν...
Tελευταία, η τάση είναι τα διάσημα παιδικά παραμύθια να μεταφέρονται στο σινεμά με μία μοντέρνα ανατροπή – όπως το «Maleficent» για παράδειγμα. Εσείς όμως θέλατε να παραδώσετε στο κοινό μία κλασική «Σταχτοπούτα». Γιατί επιλέξατε κάτι τέτοιο;
Κένεθ Μπράνα: Ισως γιατί στις εποχές μας το να είσαι κλασικός φέρνει την ανατροπή. Koιτάξτε, θεωρώ ότι έτσι κι αλλιώς κοιτώντας πίσω σε ένα κείμενο που έχει γραφτεί αιώνες πριν, έχεις την απόσταση που σου δίνει η εποχή σου για να το διαβάσεις μοντέρνα – χωρίς απαραίτητα να ξεφύγεις από αυτό. Θέλω να πω: δε χρειάζεται να κάνει κανείς την κινηματογραφική μεταφορά της «Σταχτοπούτας» στο σήμερα, σ' ένα διαμέρισμα στο Μπρούκλιν για να είναι μοντέρνος. Η εμπειρία μου με τον Σαίξπηρ μού το έχει διδάξει αυτό. Μία δυνατή ιδέα να εκμοντερνίσει κανείς τον Σαίξπηρ, να τον φέρει σε σύγχρονες εποχές (κι εγώ το έχω κάνει αυτό), συνήθως σε απελευθερώνει σε κάποιους τομείς, αλλά πληρώνεις το τίμημα κάπου αλλού. Εγκλωβίζει ένα κομμάτι του έργου που δεν μπορείς να το προβλέψεις. Κι αυτό γιατί το αυθεντικό κείμενο είναι τόσο πιο πλούσιο, δεν μπορείς να ανταγωνιστείς μαζί του, θα χάσεις. Το ίδιο κι εδώ, στο παραμύθι της «Σταχτοπούτας», αποφάσισα ότι η ίδια η ιστορία είναι τόσο πλούσια, που εγώ θα έπρεπε να παραμείνω απλός. Αυτό φυσικά είναι πιο εύκολο να το λέει κανείς από να το εφαρμόζει. Ομως απλότητα στην τέχνη σημαίνει πειθαρχεία, καθαρότητα – ώστε να επιτρέψεις στη σύνθετη ερμηνεία του παραμυθιού να αγγίξει κατευθείαν το κοινό. Γιατί αυτό συμβαίνει: σου φαίνονται ως απλοϊκές ιστορίες, όμως οι θεατές τις ερμηνεύουν ανάλογα με τις δικές τους εμπειρίες. Αυτό κάνουν τα παραμύθια – ακουμπούν πάνω σ' αυτό που έχεις ανάγκη, αυτό που βλέπεις μόνο εσύ. Οπότε, δουλειά του σκηνοθέτη είναι να πειθαρχήσει και να αφήσει τη μαγεία να συμβεί από μόνη της...
Ομως υπάρχει κάτι ιδιαίτερα μοντέρνο και τολμώ να πω φεμινιστικό στη «Σταχτοπούτα» σας. Δεν είναι ένα κακόμοιρο κοριτσάκι που περιμένει να σωθεί...
Κένεθ Μπράνα: Ναι, αυτή ακριβώς είναι η διαφορά μας με τις υπόλοιπες μεταφορές του παραμυθιού. Η δική μας ηρωίδα μπορεί να είχε την κακή τύχη να πεθάνει ο πατέρας της και να την αφήσει με αυτή την μητριά, όμως η ίδια διαβάζει, έχει άποψη, συναντά τον πρίγκιπα πρώτη φορά στο δάσος και του τη λέει (και αυτός την ερωτεύεται για αυτό ακριβώς - για το θάρρος της γνώμης της). Δεν ίναι η ιστορία μιας άτυχης κοπέλας που τη σώζει ένας άντρας. Πλάσαμε μία γυναίκα που τα μικρά κοριτσάκια θα θέλουν να γίνουν, όχι για να βρουν ένα πρίγκιπα απαραίτητα, αλλά γιατί η ίδια είναι αξιοθαύμαστη.
Λίλι Τζέιμς: Σίγουρα δεν μπορείς να πειράξεις το ρομαντισμό του παραμυθιού. Η «Σταχτοπούτα» καταλήγει με τον πρίγκιπά της. Η διαφορά όμως είναι ότι τα πράγματα δεν της συμβαίνουν – είναι επιλογές της. Στο κλασικό animation της Disney τη βλέπουμε να κοιτά έξω από το παράθυρο και να ονειρεύεται τον πρίγκιπα να τη σώσει. Η ζωή της είναι πολύ σκληρή για να ονειρεύεται απλώς. Εδώ η Ελα παίρνει αποφάσεις: είναι επιλογή της να μη φύγει από το πατρικό της, είναι επιλογή της να δείχνει καλοσύνη. Ο άντρας που ερωτεύεται δεν ξέρει ότι είναι πρίγκιπας. Θέλαμε λοιπόν να κρατήσουμε την καρδιά του μύθου ανέπαφη, αλλά να δώσουμε στην ηρωίδα κουράγιο, δύναμη. Δεν ήθελα να παίξω το θύμα. Η «Σταχτοπούτα» μου είναι πρωταγωνίστρια της ζωής της.
Ρίτσαρντ Μάντεν: Μεγάλωσα με 3 αδελφές. Ολα αυτά τα παραμύθια που ήταν αγαπημένα τους, ήταν και δικά μου. Αν χαίρομαι πολύ για κάτι είναι γιατί θεωρώ ότι αντίστοιχα αγόρια τώρα, μπορούν να μεγαλώσουν με ένα διαφορετικό πρότυπο «πρίγκιπα». Δεν είναι αυτός που φτάνει με το άσπρο άλογο και σώζει το κακόμοιρο κορίτσι , δεν είναι έπαθλο στη ζωή μιας γυναίκας. Είναι γιος, είναι άντρας, είναι αγόρι σε πρώτο ραντεβού. Είναι ηγέτης μιας χώρας, που παίρνει αποφάσεις με την καρδιά του. Είναι ο άντρας που ερωτεύεται, σέβεται και επιλέγει την καλοσύνη.
To μήνυμα της «Σταχτοπούτας» είναι να είσαι και να παραμένεις, ότι χαρτιά κι αν σου μοιράζει η ζωή, «καλός». Θεωρείτε την καλοσύνη ως ένα δυνατό πολιτικό μήνυμα στις εποχές μας; Τα νέα παιδιά αντιλαμβάνονται την κακία ως εξυπνάδα πλέον – στα social media, στο σχολείο, στην μετέπειτα ερμηνεία της «καριέρας» ή της ζωής τους...
Λίλι Τζέιμς: Σίγουρα έχω επηρεαστεί. Την κουβαλώ κάπως μέσα μου πια τη «Σταχτοπούτα» - δεν ξέρω για πόσο ακόμα. Αλλά αυτή η απόφαση να ζεις τη ζωή σου με θάρρος και καλοσύνη αναβοσβήνει στο μυαλό μου όταν συναντώ καταστάσεις στη ζωή μου πλέον. Δεν τα καταφέρνω πάντα. Αλλά μου δίνει κατεύθυνση – μία πιο υγιή αντιμετώπιση της ζωής. Δεν είμαι πάντως αυτό που βλέπετε στην οθόνη. Ακόμα και στο σετ έπαθα μία υστερία – δεν μπορούσα να χορέψω με αυτό το τεράστιο φόρεμα. Και... έχασα τον έλεγχο, από την κούραση. Ολοι οι υπόλοιποι έδειξαν καλοσύνη – από τον Κένεθ, μέχρι τον Ρίτσαρντ που ήταν υπέροχος, αλλά και την Ελενα (Μπόναμ Κάρτερ) που μου ψιθύρισε: «Είναι ΟΚ να παθαίνεις ένα νευρικό κλονισμό την εβδομάδα. Ανθρωπος είσαι...»
Ρίτσαρντ Μάντεν: Δε θέλω να γίνω γραφικός αλλά το σκέφτομαι συνέχεια. Πόσο -αν ήμασταν κάθε μέρα λίγο πιο θαρραλέοι, λίγο πιο καλοσυνάτοι- θα ζούσαμε καλύτερα. Θα είχαμε μία άλλη ποιότητα ζωής. Οχι μόνο για τους άλλους, για εμάς. Ειδικά σε αυτή τη δουλειά βλέπεις τόση βρωμιά κι ανταγωνισμό, με βάζει σε σκέψεις. Τι θα γινόταν αν σε έναν κόσμο σαν αυτό του Χόλιγουντ όλοι ήμασταν πιο αλληλέγγυοι.
Κένεθ Μπράνα: Ξέρετε μοιάζει ως τόσο μα τόσο απλοϊκό μήνυμα: «να είσαι καλός». Ομως αυτό είναι το συγκλονιστικό με τα παραμύθια: φαινομενικά λανσάρουν μία τόσο άσπρο-μαύρο ηθική που σε εξαγριώνουν. Ομως αν κοιτάξεις προσεχτικότερα λένε πάντα κάτι εξαιρετικά σύνθετο και σοφό. Γιατί υπάρχει μεγάλη μοναξιά και δυστυχία αν επιλέξεις την κακία. Δείτε την μητριά της «Σταχτοπούτας», δείτε τις θετές αδελφές της. Δυστυχισμένες στην αναζήτηση μίας ευτυχίας μέσα από το να κάνεις κακό στον άλλον, από το να διεκδικείς άπληστα όλο και περισσότερα πράγματα. Η καλοσύνη της ιστορίας, η καλοσύνη της ηρωίδας, δεν είναι ότι χαϊδεύει απλώς τα ζωάκια της αυλής. Καλοσύνη σημαίνει να ξεφεύγεις από τον εαυτό σου, το τεράστιο εγώ σου. Να ανοίξεις τα μάτια, τα αυτιά και την καρδιά σου στον κόσμο – σε άλλες ιδέες, σε άλλες κουλτούρες, σε άλλες θρησκείες. Να δείχνεις κατανόηση, να βρίσκεις τι σε ενώνει με τους άλλους κι όχι τι σε χωρίζει. Οι άνθρωποι που βλέπουν έτσι τη ζωή, δεν μπορούν να δυστυχίσουν. Γιατί καταλαβαίνουν ότι όλα είναι ένα ταξίδι, όλα είναι μαθήματα, όλα είναι δώρα.
Υπάρχει κάτι που ενώνει μέσα σας τους σαιξπηρικούς ήρωες με τον «Thor» και τη «Σταχτοπούτα»;
Κένεθ Μπράνα: Φυσικά. Οι μύθοι όλων αυτών των ηρώων είναι παρόμοιες ιστορίες που εξετάζουν την ανθρώπινη φύση, με την οποία όλοι οι σπουδαίοι παραμυθάδες μέσα στους αιώνες έχουν καταπιαστεί. Ιστορίες για την πολυπλοκότητα και τη φροϊδική αν θέλετε μορφή κι επιρροή της οικογένειας. Ο «Thor» για παράδειγμα ήταν για μένα το ταξίδι και η επιστροφή του Ασωτου Υιού – αν θα ξανακέρδιζε την αγάπη κι εμπιστοσύνη του πατέρα του. Η «Σταχτοπούτα» μοιάζει πολύ με τον «Βασιλιά Ληρ» - ένας πατέρας με τρεις κόρες, μία περιουσία που πρέπει να μοιραστεί, κάποιες κόρες βγαίνουν κερδισμένες και κάποιες όχι, η σκληρότητα του ανταγωνισμού. Νομίζω λοιπόν ότι με έλκουν πάντα οι ίδιες αρχέγονες ιστορίες, οι οποίες έχουν να κάνουν με την θνησιμότητά μας και τη σκοτεινή μας πλευρά – όπως κι αν καταλήγουν να μασκαρεύονται στο σινεμά, είτε σαν κλασικά δράματα, είτε σαν κλασικά εικονογραφημένα.
Μετά τις συμμετοχές σας στο «Dontown Abbey» και το «Game of Thrones» αντίστοιχα πρέπει να άλλαξε εντελώς η ζωής σας. Είναι η πορεία της καριέρας σας τα τελευταία χρόνια κάπως σαν την ιστορία της ''Σταχτοπούτας'' που έχει βρεθεί στο χολιγουντιανό χορό;
Λίλι Τζέιμς: Ταράζομαι όταν το σκέφτομαι έτσι. Γιατί είναι αλήθεια. Η έκθεσή μου τελευταία, και μέσω του «Downton Abbey» και τώρα με κάτι τόσο μεγάλο όπως η «Σταχτοπούτα», είναι κάτι που με πιάνει απροετοίμαστη. Χθες, στην μεγάλη πρεμιέρα στο Βερολίνο είχα την οικογένειά μου μαζί. Τους γονείς μου και τους δυο αδελφούς μου. Βγήκαμε έξω κι ο κόσμος φώναζε το όνομά μου και τα αδέλφια μου έσκασαν στα γέλια: «εσύ είσαι σταρ τώρα, σαν να λέμε;» Και γέλασα κι εγώ. Γιατί όχι δεν είμαι. Είμαι στην αρχή μιας πορείας για την οποία είμαι ευγνώμων. Προσπαθώ να χαίρομαι την κάθε στιγμή, αλλά ακόμα είμαι στην αρχή. Με γοητεύει το ότι έγινα γνωστή από μία σειρά κλασικών πραγμάτων – το Dontown, τη Σταχτοπούτα. Ομως τώρα είμαι έτοιμη να παίξω κάτι εντελώς διαφορετικό και σύγχρονο. Δε θέλω τίποτα στυλιζαρισμένο, καμία φόρμα – θέλω μια ταινία για το τώρα και μία ηρωίδα του σήμερα. Θα ήθελα έναν Ντέιβιντ Φίντσερ, να σπάσει την εικόνα μου, όπως έκανε με την Ελενα στο «Fight Club». Θα σκότωνα για ένα ρόλο σαν του «Gone Girl». Η ερμηνεία της Ρόζαμουντ Πάικ ήταν η αγαπημένη μου φέτος.
Ρίτσαρντ Μάντεν: Ναι, αλλά πρώτα θα παίξεις μαζί μου στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» που θα ανεβάσουμε στο West End με σκηνοθέτη τον Κένεθ – ορίστε σας έβγαλα λαβράκι (γελάει)! Εγώ δεν έχω όρια στο τι με ενδιαφέρει – αν θα είναι κάτι εποχής ή όχι. Αυτό που με προκαλεί είναι ο ίδιος ο ρόλος. Αν με τρομάζει. Επίσης, ποιοι είναι οι συνεργάτες. Αν θέλω να δουλέψω με ένα σκηνοθέτη, σχεδόν δεν με ενδιαφέρει τι θα μου προτείνει. Πάντως, ναι, το «Game of Thrones» άλλαξε ριζικά τη ζωή και την καριέρα μου. Δε θα μπορούσα να κάτσω στο ίδιο τραπέζι με σκηνοθέτες όπως ο Κένεθ, ή με τόσο επικά πρότζεκτ όπως ένα blockbuster της Disney, αν δεν είχε προηγηθεί η σειρά. Είμαι μόνο 28 χρονών – ήταν μεγάλη τύχη να πάρω τέτοια φόρα νωρίς. Οχι τώρα δεν μου λείπει το «Game of Thrones», πέρασα τέλεια όσο ήμουν μέρος του, αλλά τώρα μου αρέσει που κάνω άλλα πράγματα. Επίσης, όλοι είναι φίλοι μου, τους βλέπω συνέχεια. Τους έχω όμως προειδοποιήσει: αν μου μαρτυρήσουν τη συνέχεια, θα τους σκοτώσω. Μπορώ επιτέλους να το απολαύσω (γελάει).
Είχατε κάποιο αγαπημένο παραμύθι όταν ήσασταν μικροί;
Κένεθ Μπράνα: Εγώ έπαιζα περισσότερο με μοντέλα αεροπλάνων, είχα έναν Action Man θυμάμαι κι επίσης έκανα αθλητισμό και έπαιζα ποδόσφαιρο. Το μόνο παραμύθι που αγαπούσα πολύ κι έχει ακόμα μία ευαίσθητη θέση στην καρδιά μου είναι ο «Πινόκιο». Ισως αυτό εξηγεί ότι έγινα κι εγώ κατά κάποιο τρόπο παραμυθάς – ένα αγόρι που λέει ψέματα. Αν και δεν πιστεύω ότι η τέχνη σου λέει ψέματα, απλώς γιατί σου λέει κατασκευασμένες ιστορίες. Αντιθέτως νομίζω ότι η αλήθεια της ζωής μασκαρεύεται μέσα από λαϊκές ιστορίες για να σου αποκαλυφθεί.
Λίλι Τζέιμς: «Η Ωραία και το Τέρας» αν θυμάμαι καλά. Ισως γιατί όταν είμαστε πιτσιρίκια ψάχνουμε μία ηρωίδα στην περιγραφή και στα χρώματα που να μας μοιάζει. Ημουν καστανή και πιο κοντά στην «Μπέλα» από ό,τι στην «Σαχτοπούτα». Οπως και στα «Spice Girls» ήμουν η «Sporty Spice» (γελάει)
Ρίτσαρντ Μάντεν: Ο δικός μου αγαπημένος ήρωας ήταν ο Αλαντίν. Ηταν πρωταγωνιστής της ιστορίας του – όπως είπαμε οι πρίγκηπες στα κλασικά παραμύθια δεν είχαν ιδιαίτερη υπόσταση. Αγαπούσα και την «Ωραία και το Τέρας», αλλά δεν ήθελα να είμαι... τέρας (γελάει).
Ομως δε νιώθετε μία ευθύνη για τα «happy endings» των παραμυθιών; Δεν πιστεύετε ότι εμείς που μεγαλώσαμε με αυτά, συγκρουστήκαμε με το ψέμα τους; Μήπως πρέπει να δίνουμε στις επόμενες γενιές αληθινές όψεις του πώς τελειώνουν οι ιστορίες στη ζωή; Ο πρίγκιπας παντρεύεται από συμφέρον, η Σταχτοπούτα συνεχίζει να κοιμάται στο τζάκι;
Λίλι Τζέιμς: Εγώ ονειρεύομαι ευτυχισμένες καταλήξεις στη ζωή μου. Δεν νομίζω ότι είναι κακό να ονειρεύεσαι το χάπι εντ σου – ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον καθένα. Για μένα είναι να θέλω να ζήσω στο φουλ τη ζωή. Πάντως στη «Σταχτοπούτα» υπήρχε μία εκδοχή όπου η Ελα επιστρέφει στη σοφίτα της και γράφει στον πρίγκιπα. Πηγαίνει στο παλάτι να τον βρει, να τον διεκδικήσει. Χαίρομαι που ο Κένεθ αποφάσισε να το κόψει αυτό από το σενάριο. Η ηρωίδα μου ήταν ικανοποιημένη που έζησε την μαγεία της μιας νύχτας χορού. Επέστρεψε στη ζωή της, δεν είχε την ανάγκη του αρσενικού να έρθει να τη σώσει. Να της χαρίσει μια άλλη ζωή. Θα έψαχνε το δρόμο της αλλιώς. Δεν περίμενε πρίγκιπες. Πάντως επιμένω: δεν είναι κακό να μαθαίνεις τα παιδιά να ονειρεύονται ένα χάπι εντ στις ιστορίες τους.
Κένεθ Μπράνα: Εγώ πιστεύω ότι δεν υπάρχει τέλος, ούτε στα παραμύθια αν το σκεφτείτε. Δεν ξέρουμε πώς τελείωσε η ιστορία της «Σταχτοπούτας» και του πρίγκιπα. Εμείς τους πετυχαίνουμε τη στιγμή που τους πετυχαίνουμε κι ακούμε αυτή την ιστορία που έχει κάτι να μας πει για το «τώρα». Τι συνέβη μετά, δεν το ξέρει κανείς. Κι ο Σαίξπηρ έγραψε παραμύθια στο τέλος της ζωής του και οι κριτικοί του φρίκαραν γιατί να ασχοληθεί ένας μάστερ με τέτοιες ιστοριούλες. Ομως τον βασάνιζε αν υπάρχει το «έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Υπάρχει; Κατέληξε σε κάτι που ίσως είναι το μεγαλύτερο μήνυμα από όλα: δεν υπάρχει για πάντα, δεν υπάρχει τέλος, υπάρχει το τώρα. Ας μάθουμε να ζούμε για το τώρα. Αυτό έχουμε και πρέπει να το κάνουμε ευτυχισμένο.
Δείτε το featurette της «Σταχτοπούτας» εδω:
.Διαβάστε περισσότερα:
Berlinale 2015: Υποκλιθείτε, έφτασε η Κέιτ Μπλάνσετ φέρνοντας τη «Cinderella»!
