Αν υπάρχει ένα βασικό στοιχείο που ενώνει κάθε λογής σπουδαίο cliffhanger, είτε πρόκειται για ανατροπή, είτε για αποκάλυψη, είτε για απλό πατροπαράδοτο «τι ήταν αυτό που μόλις είδα;», είναι αυτό: Σχεδόν ποτέ δεν έχει σημασία η συνέχεια. Η εξήγηση. Η εκλογίκευση.
Η μαγεία του να σε αφήνει ένα φινάλε σε κατάσταση πανικού, είναι ακριβώς το ότι αυτή, μόλις τώρα που είδες, ήταν η κορύφωση. Τίποτα που θα ακολουθήσει δε μπορεί (ή πρέπει) να ξεπεράσει αυτή τη στιγμή, στα πλαίσια μιας συγκεκριμένης ιστορίας. Ποιος νοιάζεται τι υπάρχει μες στην καταπακτή; Όλα τα λεφτά ήταν εκείνο το καλοκαίρι που είχαμε περάσει όλοι ανταλλάζοντας ψαγμένες θεωρίες για το τι υπήρχε στο τέλος της σκάλας που ανακάλυψαν ο Τζακ και ο Λοκ και οι υπόλοιποι ναυαγοί του «Lost».
Μας το δίδαξε για τα καλά αυτό ο Τζέι Τζέι Ειμπραμς, οι σειρές του οποίου έχουν περίοπτη θέση σε αυτό το κεφάλαιο της τηλεοπτικής ιστορίας. Θα μπορούσαμε κάλλιστα να κάνουμε αφιέρωμα για τα καλύτερα cliffhangers των σειρών του μόνο. Αλλά φυσικά η τέχνη δεν ξεκίνησε από αυτόν.
Για την ακρίβεια, το διασημότερο cliffhanger όλων, και ταυτόχρονα η σκηνή/pop culture φαινόμενο που αποδεικνύει περίτρανα τα παραπάνω, είχε έρθει δεκαετίες πριν, όταν από το δίπλα δωμάτιο του σκοτεινού γραφείου του αδίστακτου Τζέι Αρ ακούστηκε ένας θόρυβος. Ο Τζέι Αρ πήγε να δει ποιος κι αντ’αυτού, συνάντησε την άκρη μιας κάνης. Το «Ποιος Πυροβόλησε τον Τζέι Αρ;» έγινε από θέμα στις ειδήσεις μέχρι σλόγκαν σε μπλουζάκι.
Σήμερα, κανείς απολύτως δεν θυμάται ποιος πυροβόλησε όντως τον Τζέι Αρ. Αλλά άπαντες θυμούνται την ερώτηση. Στο άκουσμα των νένω του θανάτου του υπέροχου Λάρι Χάγκμαν, δεν πρέπει να υπήρχε άνθρωπος που να μη σκέφτηκε αυτή ακριβώς τη φράση. Ακριβώς γι’αυτό το λόγο: Επειδή στο σπουδαίο cliffhanger δεν παίζει ρόλο η απάντηση, αλλά το πώς τίθεται η ερώτηση.
Σαν ύστατο φόρο τιμής σε έναν θρύλο της μικρής οθόνης, θυμόμαστε λοιπόν 15 από αυτά τα cliffhangers που μας έκοψαν την ανάσα, θυμίζοντάς μας για πάντα πως μια από τις πιο μαγικές στιγμές του να παρακολουθείς σειρές, είναι όταν ένα επεισόδιο τελειώνει και σε κάνει να φωνάζεις «ΘΕΛΩ ΚΙ ΑΛΛΟ!!» στην άψυχη οθόνη σου.
[Κάπως εννοείται, αλλά ακολουθούν προφανώς spoilers για την κάθε σειρά. Αν θεωρείται spoiler πια η πρώτη μεγάλη ανατροπή του «24», το φινάλε του «Twin Peaks» κι άλλα τέτοια πράγματα.]
«Star Trek: The Next Generation», The Best of Both Worlds
Cliffhanger-παράσημο για το sci-fi, καθώς το πρώτο μέρος της καλύτερης ίσως ιστορίας που έκανε ποτέ αυτή η σειρά, ο Πικάρντ γίνεται Μποργκ και ετοιμάζει επίθεση στον #1 του. Όταν ο Πάτρικ Στιούαρτ άρθρωσε τη φράση «Resistance is futile», στρατιές αγγέλων έχασαν τα φτερά τους, λουλούδια μαράθηκαν, φούρνοι γκρεμίστηκαν, και εκατομμύρια Τρέκις πέρασαν τρεις επώδυνους μήνες φοβούμενοι το χειρότερο.
«Battlestar Galactica», Lay Down Your Burdens
Ξέρετε ποιο εύρημα έχει χρησιμοποιηθεί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια που εύχομαι να μπορούσα να κάνω ένα χρονικό άλμα στο μέλλον για να το αποφύγω; Το χρονικό άλμα στο μέλλον. Αλλά! Αν μια σειρά το έκανε τέλεια, ήταν αυτή. Στο τέλος της 2ης σεζόν η ανθρωπότητα βρίσκει κάτι σαν μια νέα γη ελπίδας, βγάζει πρόεδρο τον Μπάλταρ και ξεκινάει να χτίζει εκεί το αύριο. Πραγματικά, ας πρόσεχαν. Ο επίλογος του επεισοδίου μας μεταφέρει ένα χρόνο αργότερα, όταν έξαφνα οι Σάιλονς κατεβαίνουν από τα ουράνια και βασικά περπατάνε με την άνεσή τους κατακτώντας την ανθρωπότητα δίχως να πέσει σταγόνα αίματος. Ψηφίστε Μπάλταρ! Επίσης, σπάνια περίπτωση φανταστικού cliffhanger που έθεσε τα θεμέλια για ακόμα καλύτερη ιστορία: Τα πρώτα 4 επεισόδια της 3ης σεζόν είναι ό,τι καλύτερο έχει κάνει η σειρά.
«Buffy, the Vampire Slayer», The Gift
Η αλήθεια πως πιο τέρμα από σειρά που σκοτώνει τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα (του οποίου το όνομα είναι κι ο τίτλος) στο τέλος μιας σεζόν, ε, δεν έχει. (Μάλλον, για την ακρίβεια, έχει. Τρίτο από το τέλος το έχουμε.) Η ουσία είναι πως στο τέλος μιας σπουδαίας σεζόν, ένα συγκλονιστικό επεισόδιο έρχεται να αποτελέσει κλιμάκωση για ιστορίες, υπόνοιες και θεματικές χρόνων, φέρνοντας τη Μπάφι να θυσιάζεται για να σώσει τον κόσμο - και την μικρή, ενοχλητική αδερφή της. «Μα τώρα τι θα κάνει η σειρά; Είναι όντως νεκρή η Μπάφι;» Ναι, είναι όντως νεκρή. Αλλά αυτό δε θα τη σταματήσει από το να επιστρέψει, και να μας πει κι ένα τραγούδι.
(Μιλώντας για τραγούδι, συγγνώμη για τη Λάνα ντελ Ρέι στο βίντεο. Δεν ξέρουμε γιατί ήταν αναγκαία, αλλά ήταν ό,τι καλύτερο μπορέσαμε να βρούμε.)
«Dallas», A House Divided
Ποιος πυροβόλησε τον Τζέι Αρ; Τι σημασία έχει;
«Lost», Exodus
Σε πρώτη ξεκάθαρη παρουσίαση αυτού που θα γινόταν σήμα-κατεθέν της σειράς (δηλαδή οι εξοργιστικές μη-αποκαλύψεις), η παρέα του Τζακ και το Λοκ ανατινάζουν την καταπακτή που ανακαλύπτουν στο δάσος, την ανοίγουν, στέκονται από πάνω με τις δάδες, κοιτάζουν το σκοτάδι μέσα, και... τέλος. Για 3 μήνες έξαλλοι θεατές σουλατσάριζαν στα σοκάκια των πόλεών τους μονολογόντας κάτι ασυναρτησίες για Τζέι Τζέι, νησί, hatch και κατάρα. Όχι εγώ, κάτι φίλοι μου.
«24», Day 1, 10:00 p.m. – 11:00 p.m.
Ήταν η Νίνα Μάγιερς!! Αυτή η σοκαριστική ανατροπή θα έθετε τον τόνο για όλη την υπόλοιπη σειρά, όπου πλέον οποιοσδήποτε θα μπορούσε να είναι κακός (εκτός από την Κλόι φυσικά). Αλλά τότε, πριν, εκείνο το τηλεφώνημα, με τον Ντένις Χόπερ, δεν είχαμε ιδέα τι βλέπαμε. Αθώοι.
«Alias», Phase One
Αχ, νεανική αγάπη. Η Σίτνεϊ κι ο Βον έχουν μόλις καταστρέψει (νομίζουν) την SD-6 πετυχαίνοντας το σκοπό για τον οποίο τους έφερε μαζί η μοίρα και ο Τζέι Τζέι Έιμπραμς. Όμως λίγο μετά τα επινίκια, βλέπουμε τον Άρβιν Σλόουν κάθε άλλο παρά συγχυσμένο, να μιλάνε στο τηλέφωνο με τον Σαρκ για κάποιον άλλο σύμμαχό τους. Η κάμερα φεύγει, και αποκαλύπτει πως ο νέος κακός είναι η ίδια η Φράνσι (σοκ) μόνο που η κάμερα συνεχίζει να κινείται για να σταθεροποιηθεί τελικά πάνω στο άψυχο κορμί... της Φράνσι;! (ΣΟΚ.) Η σειρά αυτή θα μπορούσε να στηρίξει μια λίστα με cliffhangers από μόνη της, αλλά όσα σπουδαία κι αν έκανε κατά καιρούς, το πολλαπλό αυτό σοκ στο τέλος ενός επεισοδίου που από μόνο του ήταν σοκαριστικό (θέλω να πω, ποια σειρά ανατινάζει με τέτοιο τρόπο το ίδιο της το concept, σε ένα επεισόδιο κάπου στα μέσα του 2ου κύκλου;) μας είπε καθαρά και ξάστερα πως στο εξής, μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε. Ακόμα κι αν δε βγάζει νόημα.
«Melrose Place», Psycho-Therapy / The Bitch Is Back
Να μιλήσουμε λίγο για τους εφιάλτες μου όταν ήμουν παιδί; Όχι, το φαντάστηκα, οπότε ας μιλήσουμε για έναν μόνο. Την Κίμπερλι Σο. Γιατί πριν γίνει control freak σπιτονοικυκυρά στην Γουιστέρια Λέιν, η Μάρσια Κρος είχε υποδυθεί την απόλυτη παρανοϊκή σκύλα των τηλεοπτική σαπουνόπερας, την μανιακή γιατρίνα που επέστρεφε από τους νεκρούς και σεζόν με σεζόν γινόταν και πιο τρελή επειδή βασικά κι εσένα αν σε είχαν ξαναράψει σε ένα κομμάτι σαν τον Φρανκενστάιν δε θα τα πήγαινες και πολύ καλύτερα. Η στιγμή που, όντας νεκρή για περίπου μισή σεζόν, αποκαλύπτεται στις σκιές έξω από το σπίτι στη θάλασσα του Μάικλ ήταν το πρώτο αγνό σοκ που έζησα ως πιτσιρικάς θεατής. Μέχρι το επόμενο επεισόδιο τουλάχιστον, όταν η Κίμπερλι πλησιάζει τον καθρέφτη για να αποκαλύψει μια ουλή τέτοιας γκροτέσκας νοσηρότητας, μετά την οποία τα μεσημεριανά μας τραπέζια δε θα ήταν ποτέ ξανά ίδια. (Η σειρά παιζόταν μεσημέρι Σαββάτου τότε. Ούτε να φάμε με την ησυχία μας.)
«Doctor Who», The Stolen Earth
Σε ένα επεισόδιο φτιαγμένο κατευθείαν από τις fanboy ονειρώξεις κάθε πιστού θεατή της σειράς, όπου όλο το καστ που υπήρξε ποτέ συγκεντρώνεται για μια ύστατη μάχη, ο Doctor τρώει μια φάλτσα σφαίρα από ένα Dalek και... πεθαίνει; Το επεισόδιο έκλεισε εν μέσω Regeneration, και για μια φουλ εβδομάδα αναρωτιόμασταν αν ο Ράσελ Τ. Ντέιβις είχε καταφέρει να περάσει κάτι τόσο τεράστιο κάτω από τις μύτες μας στην εποχή του ίντερνετ. Τελικά όχι, αλλά είπαμε. Στα cliffhangers δε μετράει ποτέ η επόμενη μέρα. Μόνο το σοκ, η αγωνία και οι απορίες.
«The West Wing», Twenty Five
Αγάπη και μίσος ταυτόχρονα γι’αυτό εδώ. Κατόπιν δημιουργικών διαφωνιών για την κατεύθυνση της σειράς, ο Άαρον Σόρκιν τα μάζεψε κι έφυγε από το δημιουργημά του, αλλά όχι προτού αφήσει ένας χάος πίσω του, ένα τελευταίο δώρο μίσους προς τον παραγωγό Τζον Γουελς, ένα cliffhanger-μεσαίο δάχτυλο αν προτιμάς. Κάποιοι έχουν απαγάγει την κόρη του Μπάρτλετ κι εκείνος, κρίνοντας πως δε μπορεί να διαχειριστεί την κρίση, παραδίδει την προεδρεία στον Ρεπουμπλικάνο αντίπαλό του, έναν απολαυστικά Κακό Τζον Γκούντμαν. Η σεζόν -κι η θητεία του Σόρκιν σε αυτήν- τελειώνει με τη φράση «Κύριε Πρόεδρε, απαλλάσεστε από τα καθήκοντά σας» κι οι σεναριογράφοι που έμειναν πίσω προσπαθούσαν για τον επόμενο ένα χρόνο να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα.
«Twin Peaks», Beyond Life and Death
Επειδή, προφανώς, δε ξέρω τι άλλο μπορεί να περίμεναν άνθρωποι όταν είπαν στον Ντέιβιντ Λιντς να κάτσει να γράψει μια σειρά, αλλά εννοείται πως δε θα μπορούσε παρά να τελειώσει με το μεγαλύτερο cliffhanger όλων, καθώς ο Πράκτορας Κούπερ καταλαμβάνεται από το πνεύμα που ευθυνόταν για το θάνατο της Λόρα Πάλμερ, σκάει το κεφάλι του στο τζάμι, πετάει το πιο ανατριχιαστικά αστραφτερό του χαμόγελο, και μας συνοδεύει στους τίτλους τέλους. Την πρώτη φορά που το είδα, στήθηκα στην τηλεόραση την επόμενη νύχτα περιμένοντας τη συνέχεια. Όταν διαπίστωσα πως αυτό ήταν, τραάβαγα τα μαλλιά μου.
«Homeland», Grace
Η σειρά κάνει αξιοθαύμαστη προσπάθεια να σου συστήσει τους δύο κεντρικούς χαρακτήρες της δίχως να λάβει θέση, και η μεγαλύτερη δοκιμή ήταν το ανατριχιαστικό φινάλε του 2ου κιόλας επεισοδίου, όταν μπροστά στα έκπληκτα μάτια μας ο Μπρόντι γοντίζει κι αρχίζει να προσκυνάει προς τον ήλιο. Σοκ.
«The X-Files», Asanazi
Τίποτα, απλά εκεί τότε που ήμασταν πιτσιρίκια και μαθαίναμε τι θα πει αληθινή τηλεοπτική σειρά καθηλωμένοι κάθε βράδυ στο Star, είδαμε τον Μώλντερ να ανακαλύπτει κάτι τρομακτικούς σκελετούς εξωγήινων, ίσως (;), μέσα σε ένα εγκαταλειμμένο βαγόνι στην έρημο, λίγο πριν ο λιγομίλητος με το τσιγάρο φτάσει για να διατάξει να γίνουν όλα στάχτη. Ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο cliffhanger για μια γενιά θεατών.
«Doctor Who», The Pandorica Opens
Συγγνώμη, αλλά θα βάλουμε κι άλλον έναν Who. Γιατί δε γίνεται να μιλάμε για μεγάλα cliffhangers αν δε συμπεριλάβουμε εκείνη τη φορά που ο Στίβεν Μόφατ έσβησε όλο το σύμπαν από την Ιστορία. Εντάξει, στο επόμενο επεισόδιο καλυτέρεψαν κάπως τα πράγματα.
«Fringe», Over There
Επειδή αν μας δείξεις δύο πανομοιότυπους χαρακτήρες στην πρώτη πράξη, κάπως εννοείται ότι θα τους ανταλλάξεις θέση στην τελευταία, δίχως κανείς άλλος να το γνωρίζει. Η σπουδαία 2η σεζόν του «Fringe» ολοκληρώνεται με τον πιο ανατριχιαστικό τρόπο, με την Ολίβια φυλακισμένη του κακού Γουώλτερ. Στήνοντας έτσι η σειρά το έδαφος για μια φανταστική σειρά ιστοριών στο πρώτο μισό της 3ης σεζόν, μεταπηδώντας από τη μία πραγματικότητα (κι από τη μία Ολίβια) στην άλλη.
«The Sopranos», Made in America
Αυτό είναι: Το πιο πολυσυζητημένο φινάλε όλων των εποχών. Και ιδιοφυές ως cliffhanger κιόλας, για τον λόγο ότι πολλοί μελετητές του έργου του Ντέιβιντ Τσέις (‘μελετητές του έργου’, ΟΚ) επιμένουν -και προσωπκά συμφωνώ- πως δεν πρόκειται καν περί cliffhanger. Ο ρόλος του ξαφνικού μαύρου δεν είναι να αφήσει τη συνέχεια στη φαντασία σου, αλλά είναι εκεί για να σου πει κάτι που ο Τσέις προετοίμαζε για 7 σεζόν. Πως ο Τόνι Σοπράνο είναι νεκρός.
A, και «Glee»; Ξέρεις. Ξέρεις πολύ καλά τι έχεις κάνει.
