Φεστιβάλ / Βραβεία

Βενετία 2013: Ο Ξαβιέ Ντολάν μιλάει στο Flix. Οχι μόνο για τον εαυτό του!

στα 10

Εχει πλάκα να βλέπεις τον Ξαβιέ Ντολάν να μεγαλώνει μαζί σου μέσα στα χρόνια, ένα αγόρι που φόρεσε με ευχαρίστηση το κοστούμι του παιδιού - θαύματος, ακριβώς επειδή ήταν σίγουρος από την αρχή πως μπορούσε να ορίσει ο ίδιος τους κανόνες του παιχνιδιού.

Βενετία 2013: Ο Ξαβιέ Ντολάν μιλάει στο Flix. Οχι μόνο για τον εαυτό του!

Ο Ξαβιέ Ντολάν δεν έχει αλλάξει. Τουλάχιστον όχι πολύ. Μιλάει γρήγορα, παθιασμένα, το νιώθεις πως περιμένει αχόρταγα τη στιγμή που θα του αναφέρεις λέξεις και εκφράσεις που θα βιαστεί να σου καταρρίψει με το γνωστό «σιχαίνομαι τις ταμπέλες», είτε αυτό είναι μια ερώτηση για το σύγχρονο queer σίνεμα και που ακριβώς τοποθετεί τον εαυτό του είτε η γνωστή συζήτηση γύρω από τον «ναρκισσισμό» του, που τον εκνευρίζει, λες και ότι ήταν κάποτε ένα παιχνίδι που διασκέδαζε έχει γίνει πια το εμπόδιο στο να παραδεχθεί κάποιος το γεγονός πως πριν από οτιδήποτε είναι ένας δημιουργός.

Η ειρωνία είναι πως ο Ξαβιέ Ντολάν βρίσκεται στη Βενετία με την πρώτη ταινία της παραγωγικότατης καριέρας του (τέσσερις ταινίες μέσα σε τέσσερα χρόνια) που θα άξιζε τη μνεία «δημιουργός», αφού το «Tom at the Farm» τον βρίσκει σε μια καμπή ωριμότητας να σκηνοθετεί χωρίς να εμπιστεύεται πρωτίστως το playlist στο ipod του και με τον κινηματογραφικό χρόνο να μοιράζεται ισόποσα και σε άλλους χαρακτήρες εκτός από τον εαυτό του.

Διαβάστε εδώ τη γνώμη του Flix για το «Tom at the Farm».

Και, τελικά, πέρα από οποιαδήποτε γνώμη έχει κανείς για τις ταινίες και τον κωλοπαιδισμό του Ξαβιέ Ντολάν, δεν είναι λίγο να είσαι 24 ετών και να βρίσκεσαι στην αφρόκρεμα των μεγαλύτερων διεθνών φεστιβάλ με όλες τις ταινίες σου, έχοντας αρκετές πραγματικά πιθανότητες ειδικά φέτος που η Βενετία σε συμπεριέλαβε στο διαγωνιστικό της πρόγραμμα να φύγεις με κάποιο μεγάλο βραβείο .

Λίγο πριν τον συναντήσουμε, το The Hollywood Reporter στην κριτική του για το «Tom at the Farm» ανέφερε ως σημαντικότερο ελάττωμα της ταινίας τον «ναρκισσισμό» του Ντολάν και για να μην ξεχαστεί κανείς με ποιον έχουμε να κάνουμε ο Ντολάν απάντησε μέσω του λογαριασμού του στο twitter λέγοντας «The Hollywood Reporter you can kiss my narcissistic ass».

Ετσι στην κουβέντα που ακολούθησε η λέξη «ναρκισσισμός» απουσιάζει παντελώς. Οχι όμως και το «εγώ». Και μαζί η επιθυμία του να σκηνοθετήσει μια ταινία «Transformers» και μια πραγματικά συγκινητική ιστορία που ο Ντολάν χρησιμοποιεί για να εξηγήσει γιατί κανει τις ταινίες του τόσο γρήγορα που, μεταξύ μας, ίσως να μην είναι και αληθινή...

2

Με αυτήν την ταινία δήλωσες πως ήθελες να κάνεις μια αλλαγή. Γιατί ένιωσες αυτήν την ανάγκη;

Γιατί οι πρώτες τρεις ταινίες μου μιλούν για την αγάπη. Οχι ότι αυτή δεν μιλάει με κάποιον τρόπο και για την αγάπη. Οι τρεις πρώτες ταινίες φτιάχνουν μια ενότητα, μια ασυνείδητη τριλογία και ήθελα να δοκιμάσω κάτι άλλο, να κάνω μια ταινία είδους. Είχα πάρει τα δικαιώματα του θεατρικού έργου πολύ καιρό πριν και πάντοτε ήξερα πως η ταινία νο.4 θα είναι διαφορετική.

Αν θεωρήσουμε πως το «Tom at the Farm» είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ, η προσέγγιση σου είναι περισσότερο ειρωνική απ' όσο ήταν για παράδειγμα σε σχέση με το μελόδραμα στο «Laurence Anyways». Ηταν αυτή η επιλογή συνειδητή;

Υπάρχει ειρωνία στην ίδια τη ζωή. Ακόμη και στις πιο δυσάρεστες καταστάσεις η ζωή είναι αστεία και γκροτέσκα. Δεν είχα καμία πρόθεση να ειρωνευτώ το είδος του ψυχολογικού θρίλερ, αλλά να δώσω στην ιστορία την αίσθηση μιας αλήθειας.

Η δυνατή μουσική στις σκηνές - κλειδιά της ταινίας όμως παραμένει μελοδραματική αλλά και φέρνει στο νου τον Μπέρναρντ Χέρμαν στις καλύτερες στιγμές του όταν συνεργαζόταν με τον Χίτσκοκ...

Η ταινία είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ, οπότε γιατί να μην έχει μια μουσική ψυχολογικού θρίλερ; Στην αρχή δεν θα υπήρχε καθόλου μουσική - κυρίως λόγω έλλειψης χρημάτων. Οταν όμως άρχισα να μοντάρω την ταινία, είδα ότι κάτι έλειπε και άρχισα να χρησιμοποιώ αγαπημένες μουσικές που λειτουργούσαν. Ολες οι σκηνές ζητούσαν τη μουσική τους. Και όταν ο Γκαμπριέλ Γιαρέντ μου έστειλε τις πρώτες δοκιμές του, σκεφτόμουν πως ίσως ήταν πολύ υπερβολική η χρήση της μουσικής του στην ταινία. Αν, όμως, οι «Transformers» μπορούν να είναι τόσο θορυβώδεις γιατί δεν μπορώ κι εγώ; Γιατί πρέπει να κολλάει κανείς σε μια indie προσέγγιση της μουσικής, τύπου Μπράιαν Ινο - τον οποίο λατρεύω παρεπιπτόντως. Αυτό που ήθελα ήταν ο Μπάτμαν. Ηθελα όταν ο Τομ αποφασίζει να φύγει από τη φάρμα και μαζεύει τα πραγμάτά του, η μουσική να είναι όσο πιο δυνατή γίνεται.

Η αισθητική της ταινίας θυμίζει μάλλον μια αναφορά στο παρελθόν, σε μελοδράματα των 50s και σε μια εποχή αθωότητας. Πως το πέτυχες αυτό έχοντας στη διαθεσή σου ελάχιστα χρήματα;

Μπορώ να καταλάβω πως η ταινία φέρνει μια τέτοια αύρα, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπήρχε καμία αναφορά. Απλά γιατί δεν υπήρχαν χρήματα. Η ταινία γυρίστηκε σε 17 μέρες, χωρίς περίτεχνα μηχανήματα για να κουβαλούν την κάμερα και έτσι έπρεπε να αποφασίσω από νωρίς πως το μοναδικό στιλ που θα έχει η ταινία θα ήταν κάτι κλασικό: ένα close-up για τον κάθε χαρακτήρα και ένα γενικό πλάνο. Δεν είχα πολλά πράγματα που μπορούσα να κάνω.

Θα σκεφτόσουν ποτέ να αλλάξεις περιβάλλον και από μικρές ανεξάρτητες art house ταινίες να κάνεις κάτι μεγαλύτερο, στο οποίο όμως δεν θα είχες τον απόλυτο έλεγχο, όπως για παράδειγμα, αφού το αναφέραμε, να σκηνοθετήσει τους «Transformers»;

Θα ήθελα πολύ να κάνω μια ταινία «Transformers». Και το λέω σοβαρά. Αλλά όλες αυτές οι έννοιες: art house σινεμά, ανεξάρτητο σινεμά, ταινίες στούντιο... όλα αυτά είναι έννοιες που γράφει το Variety για να ξέρουν οι επαγγελματίες του χώρου τι να αγοράσουν ένα πρωί στις Κάννες... Για μένα, θέλω να πιστεύω σε έναν κόσμο όπου οι ταινίες απλά δουλεύουν ή όχι. Αυτό. Εχεις δει το «Αλογο του Τορίνο»; Δεν είναι η πιο εύπεπτη ταινία του κόσμου, αλλά δουλεύει. Σπάνια έχω δει μια ταινία να κρατάει τόσο πολύ μια σκηνή - την αρχική σκηνή - και όμως να θες αυτό το άλογο να συνεχίσει να τρέχει για πάντα. Δεν μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω του. Δεν με νοιάζει αν μια ταινία είναι εμπορική ή ανεξάρτητη. Αυτό ενδιαφέρει τη Fox. Εγώ χέστηκα. Εμένα με ενδιαφέρει αν μια ταινία δουλεύει. Το «Jumanji» είναι μια ταινία που δουλεύει. Το «Home Alone» είναι μια ταινία που δουλεύει. Και μάλιστα τέλεια.

2

Πως ένιωσες όταν είδες πως το «Tom at the Farm», τουλάχιστον εδώ στη Βενετία, στο πρώτους θεατές που το είδαν, είναι μια ταινία που «δουλεύει»;

Χάρηκα πολύ. Ολον τον τελευταίο καιρό, όσο ετοιμάζαμε την ταινία, δεν μου άρεσε τίποτα. Εβλεπα την ταινία και ήμουν σίγουρος πως κανείς δεν με αγαπάει σε αυτή τη ζωή. Αν με αγαπούσαν θα έπρεπε να μου πούνε να κάψω την ταινία και να ξαναρχίσω από την αρχή σε επτά χρόνια. Στο ενδιάμεσο, κάτσε να διαβάσεις, γνώρισε ένα καινούριο αγόρι να ερωτευτείς, ταξίδεψε λίγο, μάθε γερμανικά και μετά από επτά χρόνια κάνε ξανά την ταινία. Πάντα νιώθεις χάλια όταν βλέπεις πρώτη φορά την ταινία με κοινό. Ηταν πολύ συναισθηματική εμπειρία. Εχω βρεθεί σε προβολές στις Κάννες όπου ο κόσμος χειροκροτεί για δέκα λεπτά μια ταινία και εγώ είμαι σε φάση «μπορούμε να σταματήσουμε τώρα, ήταν μια μαλακία, αφού σας άκουσα που δεν σας άρεσε, όλη την ώρα γράφατε στο twitter πόσο μισήσατε την ταινία». Αλλά στην προβολή του «Tom at the Farm» είδα τον κόσμο να συγκινείται πραγματικά. Δεν ξέρω, μπορεί να υποκρίνονταν...

Εχεις κάνει τέσσερις ταινίες μέσα σε τέσσερα χρόνια. Γιατί τόση βιασύνη;

Δεν ξέρω αν έχω όλη τη ζωή μπροστά μου. Ο δεκατετράχρονος ξάδερφός μου πεθαίνει από καρκίνο. Πριν δύο βδομάδες άρχισε να τραυλίζει. Ο γιατρός είπες πως ήταν άγχος και πήρε μαθήματα για να το διορθώσει. Μετά από λίγο καιρό το τραύλισμα έγινε χειρότερο και προστέθηκαν και ζαλάδες. Τότε ο γιατρός του είπε πως έχει όγκο στον εγκέφαλο και πως δεν μπορεί να γίνει εγχείρηση και πως θα ζήσει ακόμη δύο εβδομάδες. Γι' αυτό η βιασύνη...

Διαβάστε εδώ περισσότερα για τον Ξαβιέ Ντολάν και το «Tom at the Farm».

Διαβάστε όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες του 70ού Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας στο ειδικό τμήμα του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.