Ο Τζέι Κέλι θέλει μία δεύτερη λήψη. Εχει μόλις γυρίσει το φινάλε της νέας blockbuster ταινίας του, «ξέρει όμως ότι μπορεί να τα πάει και καλύτερα - να δώσει κάτι διαφορετικό». Ο σκηνοθέτης του δεν μπορεί να του το αρνηθεί. Πανάκριβος κινηματογραφικός χρόνος, ένα σετ με εκατοντάδες εργάτες που πρέπει να ξαναστήσουν, φωτίσουν, πάρουν θέσεις - αλλά έτσι θα γίνει. Το ζήτησε ο Τζέι Κέλι.
Κάπως έτσι έχει κυλήσει η καριέραι του 60χρονου χολιγουντιανού σταρ. Οταν βρίσκεσαι στη φούσκα της επιτυχίας, κανείς δεν σου λέει όχι - πάνω από όλα το entourage σου. Ο πιστός μάνατζερ Ρον (που παρατάει ανά πάσα στιγμή την οικογένειά του για να επιλύσει μία ακόμα κρίση που ο Τζέι προκάλεσε), η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων (που έχασε δεκαετίες από τη ζωή της για να διατηρεί τη λάμψη του άστρου του), η ομάδα ενδυματολόγων, μακιγιέζ και μαλλιών (που φροντίζουν την suave γοητεία του ατσαλάκωτη μέσα στα χρόνια).
Το 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας διεξάγεται φέτος από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες. Συντονιστείτε στο ειδικό stream του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.
Μόνο που η ίδια η ζωή δεν έχει δεύτερη λήψη. Οταν ο σκηνοθέτης (που τον ανακάλυψε και του άλλαξε τη ζωή) πεθαίνει μόνος και πάμπτωχος, όταν η μικρή του κόρη απορρίπτει να περάσει μαζί του τις καλοκαιρινές της διακοπές λίγο πριν φύγει για τις σπουδές της, όταν ο παλιός του συγκάτοικος που συναντά τυχαία στο δρόμο τον ξεμπροστιάζει ως «καθίκι που του έκλεψε τη δική του ευκαιρία», ο Τζέι ξαφνικά ξυπνάει από το χολιγουντιανό όνειρο και κοιτιέται στον καθρέφτη. Είναι στην κορυφή - δόξα, χρήματα, φανς που παραληρούν στο πέρασμά του. Τι θυσίασε όμως για να φτάσει εδώ; Πώς φέρθηκε στους ανθρώπους γύρω του; Πόσα στέρησε από τα παιδιά του; Τι σχέσεις έκανε, ποιες έχασε, ποιους πίκρανε, ποιους πρόδωσε; Πώς δεν κατάλαβε τίποτα από όλα αυτά όσο περνούσε πολύτιμος καιρός και άστραφταν τα φλας;
Οχι, όχι θέλει μία δεύτερη ευκαιρία. Θα αποσυρθεί από την προετοιμασία του επόμενου blockbuster και θα ακολουθήσει την κόρη του στην Ευρώπη. Αλλωστε του έχουν κάνει πρόταση να τον τιμήσουν σε ένα ιταλικό φεστιβάλ. Θα καλέσει και την μεγάλη (που τον απεχθάνεται γιατί την παράτησε, όταν παράτησε την μητέρα της στα πρώτα χρόνια που απογειωνόταν η καριέρα του) αλλά και τον εγωιστή, νάρκισσο πατέρα του να παραβρεθούν - σε τέτοιες στιγμές θέλεις γύρω σου την οικογένειά σου. Γιατί η κινηματογραφική «οικογένεια» είναι σίγουρο ότι θα είναι εκεί. Θα έρθει κι ο Ρον - κι ας πρέπει να εγκαταλείψει κι ο ίδιος, για ακόμα μία φορά, τη δική του ζωή για να ακολουθήσει τον απαιτητικό πελάτη του.
Ο Νόα Μπόμπακ («Ιστορία Γάμου», «Frances Ha») μαζί με την υπέροχη Εμιλι Μόρτιμερ, η οποία κρατά κι έναν πολύ μικρό ρόλο στην ταινία, γράφουν ένα γλυκόπικρο, έξυπνο, ευρηματικό σενάριο πάνω σ' έναν ηθοποιό, το τίμημα της δόξας και την πλάνη της celebrity ζωής - αλλά στην ουσία λένε πολλά περισσότερα. Η σύγκρουση της περσόνας με τον αληθινό άνθρωπο, οι μάσκες πίσω από τις οποίες κρύβεται, οι ρόλοι που παίζει ακόμα κι όταν οι κάμερες σβήνουν, σίγουρα εξερευνούν την φύση της δουλειάς ενός σταρ που φόρεσε την εικόνα του και (ξ)έχασε ποιος πραγματικά είναι. Ομως ο κινηματογραφικός φακός ζουμάρει και στην αρχέγονη αλήθεια των κλασικών: η ίδια η ζωή είναι μία τεράστια σκηνή, κι όλοι ερμηνεύουμε ρόλους. Τα έχουμε καταφέρει καλύτερα σε αυτό το παιχνίδι υποκρισίας; Εμείς έχουμε κάνει καλύτερες επιλογές;
Ο Μπόμπακ ξέρει πολύ καλά να λέει τα πιο πικρά, σύνθετα πράγματα, αλλά να κρατά τον τόνο ελαφρύ, γάργαρο, απαλό. Στήνει την αφήγηση σαν «champagne drama» του Old Hollywood, σαν screwball δραμεντί, με ήρωες που μιλούν ακατάπαυστα, αυτοσαρκαστικά, με πανέξυπνες ατάκες και ακαταμάχητη γοητεία (υπάρχει και μία σεκάνς τρένου που έκδηλα κλείνει το μάτι στις ταινίες του 40). Διασκεδάζει σατιρίζοντας τον κινηματογραφικό κόσμο, με την κάμερα του να τρυπώνει πίσω από τις κάμερες, αποκαλύπτοντας ότι πέρα από την «μαγεία» που τελικά αποτυπώνει η οθόνη, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πεζή, αδιάφορη ή και ντροπιαστική (όπως μία ηθοποιός που κατά λάθος κλάνει στην σέξι της σκηνή).
Πάνω από όλα όμως ο σκηνοθέτης δεν κρύβει ότι αυτό που τόσο χαριτωμένα σαρκάζει, το αγαπά πάρα πολύ. Μία ταινία για το σινεμά, δίνει στιγμές μεγάλου σινεμά. Το εύρημα της δεύτερης λήψης τοποθετεί τον 60χρονο Τζέι Κέλι σε flashbacks, σαν έναν άλλο «Σκρουτζ» που επισκέπτεται τις σκηνές της ζωής του που θα ήθελε να διορθώσει. Κι ο Μπόμπακ ακονίζει όλα τα φιλμικά του εργαλεία - πόρτες ανοίγουν σε πλατό του παρελθόντος, ήρωες εμφανίζονται από τις σκιές, κινηματογραφικά είδη εναλλάσσονται, ταινίες μέσα σε ταινίες, μέσα στην ταινία.
Το πιο δυνατό χαρτί του «Jay Kelly» όμως είναι ο Τζέι Κέλι. Ή, μάλλον, ο Τζορτζ Κλούνεϊ. Ο Μπόμπακ έγραψε το σενάριο πάνω του κι είναι προφανές ότι ο Κλούνεϊ δανείζει κομμάτια του εαυτού του. Ή μάλλον της charmant περσόνας που μας έχει επιτρέψει μέσα στα χρόνια να βλέπουμε ως «τον εαυτό του». Περπατάει, μιλάει, χαμογελάει με αυτή την χολιγουντιανή αυτοπεποίθηση, την αφοπλιστική σαγήνη. Και το σήμα κατατεθέν εμπαιγμό, ένα κλείσιμο ματιού, μία παραδοχή συνωμοσίας - όλα αυτά δεν τα παίρνει σοβαρά.
Υπάρχει μία meta διάσταση στον ηθοποιό που παίζει τον ηθοποιό κι ο Κλούνεϊ είναι εξαιρετικός (ίσως στο ρόλο της ζωής του). Μία διάχυτη θλίψη, μία υπόνοια απέραντης μοναξιάς, η αποκάλυψη ενός ανθρώπου παγιδευμένου πίσω από το τζάμι του λαμπερού καθρέφτη - όχι γιατί είναι θύμα, αλλά γιατί τον βόλευε. Κολάκευε την εγωπάθειά του, τον ναρκισσισμό του.
Κι αν ο Κλούνεϊ «ερμηνεύει τον εαυτό του», ο Ανταμ Σάντλερ κλέβει την παράσταση σε κόντρα ρόλο. Οχι ακριβώς σκοτεινό (η σύμβαση του champagne drama δεν επιτρέπει τέτοια ωμότητα), αλλά βαθιά μελαγχολικό, ανθρώπινο, τσακισμένο. Η χημεία των δύο είναι αξιολάτρευτη, μία ιδιοσυγκρασιακή φιλία (σε μία ταινία που εξετάζει αν υπάρχουν πραγματικές φιλίες στο σινεμά), ένα buddy movie αταίριαστου/ταιριαστού ζευγαριού.
Ναι, το «Jay Kelly» μπορεί να είναι πολύ πιο light (δεν είναι μία «Ιστορία Γάμου» για τις κινηματογραφικές ιστορίες) και σε στιγμές αυτοαναφορικό και αυτάρεσκο. Αλλά πώς θα γινόταν διαφορετικά, όταν αυτή ακριβώς η ενδοσκόπηση ήταν ο στόχος;
Το παρακολουθείς όμως με ένα μόνιμο τεράστιο χαμόγελο και βουρκωμένο βλέμμα. Σαν μία κατασκευή, ένα ψέμα, που σου λέει αρκετές από τις δικές σου αλήθειες.
Το 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας διεξάγεται φέτος από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες. Συντονιστείτε στο ειδικό stream του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.