Λίγες ώρες πριν την επίσημη πρεμιέρα της νέας ταινίας του, εδώ στο διαγωνιστικό τμήμα του 82ου Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, ο Γιώργος Λάνθιμος, μαζί με τους συνεργάτες του (τον σεναριογράφο Γουίλ Τρέισι, τον συνθέτη Tζέρσκιν Φέντριξ) και τους πρωταγωνιστές του Εμμα Στόουν και Τζέσι Πλέμονς παρουσιάστηκε στους δημοσιογράφους για να απαντήσει σε όλα τα ερωτήματα που εμπνέει μία τόσο ευφάνταστη, σύνθετη, πολιτική, καυστική, μελαγχολική, κωμική ταινία.
Μία ταινία που ο ίδιος αρνήθηκε ότι είναι «δυστοπική», καθώς δεν περιγράφει κάτι το μελλοντικό και φανταστικό. Αλλά, δυστυχώς, μάλλον κάτι σημερινό, επίκαιρο και φλέγον.
Το «Bugonia» («Βουγονία» ο ελληνικός τίτλος, «βοῦς + γονή», θεωρία για τη γέννηση και το θάνατο, μέσα από τον αρχαίο μύθο ότι οι μέλισσες μπορούν να αναπαραχθούν από το σώμα μίας νεκρής αγελάδας) όπως και οι περισσότερες ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου, δεν μπορεί να στριμωχθεί σε κινηματογραφικά είδη. Βασισμένο στην ιδέα της κορεατικής sci-fi μαύρης κωμωδία «Save the Green Planet», το φιλμ του Λάνθιμου είναι την ίδια στιγμή εμβριθές στους στοχασμούς του και θεοπάλαβα απολαυστικό στην παρουσίαση τους, διασκεδαστικό αν και πολιτικά θεόπικρο, σοβαρό και τραγελαφικό - μία πολυσύνθετη, ευφυής ταινία για το παρόν, το μέλλον ή, μάλλον, το τέλος της ανθρωπότητας.
Το 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας διεξάγεται φέτος από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες.
Ο Γιώργος Λάνθιμος σχολιάζει ότι πρώτη φορά δούλεψε με μία ήδη υπάρχουσα ιστορία
Ελάχιστες φορές δεν είμαι εκεί από την αρχή της σύλληψης ενός πρότζεκτ. Όμως ο Αρι (σ.σ. Αστερ, παραγωγός της ταινίας) μού έστειλε το σενάριο του Γουίλ, το διάβασα κι ανατινάχτηκε το μυαλό μου! Είναι μία πολύ απολαυστική ταινία, όμως την ίδια στιγμή σε προβληματίζει για πάρα πολλά πράγματα και σε κάνει να σκεφτείς για τα πιο σοβαρά και σημαντικά αυτού του κόσμους. Και, δυστυχώς, τη βρίσκω αρκετά επίκαιρη - ακόμα πιο πολύ σήμερα, από ό,τι την πρώτη μέρα του γυρίσματος. Πάντως, ναι, συμμετείχα σε παρεμβάσεις στο σενάριο, σε δεύτερο χρόνο, γιατί ήθελα να το φέρω πιο κοντά σε μένα και σε όσα θεωρώ ότι ήθελα να πω. Όμως, έτσι κι αλλιώς από την αρχή, το σενάριο του Γουίλ ήταν εξαιρετικό.
Ο Γουίλ Τρέισι για την ευκαιρία να γράψει για τον Λάνθιμο
Τον θαύμαζα ήδη και ήταν μεγάλη τιμή κι όνειρο να συνεργαστώ μαζί του. Ο Γιώργος είναι ο ιδανικός συνεργάτης - ξέρει ακριβώς τη θέλει, ενώ σέβεται τη δουλειά σου. Ήταν υπέροχη εμπειρία.
Λατρεύω να δουλεύω με το Γιώργο. Το υλικό που φέρνει πάντα στο τραπέζι, οι ιστορίες που θέλει να πει, οι χαρακτήρες που δημιουργεί, οι κόσμοι που κατασκευάζει είναι συγκλονιστικοί. Ομως, το μεγάλο ταλέντο του είναι η ομάδα που συνέθεσε μέσα στα χρόνια. Οι άνθρωποι του, οι πιστοί του συνεργάτες. Ολοι χρησιμοποιούν το κλισέ της οικογένειας, αλλά σε εμάς είναι έτσι. Στα σετ του Γιώργου, είμαστε οικογένεια.» | Εμμα Στόουν
Κατά πόσο η Εμμα Στόουν ταυτίζεται με την εξουσία και το προνόμιο που έχει η ηρωίδα της - ως σταρ, με δύναμη και φήμη;
Νομίζω ότι η διασημότητα και η εξουσία που σου δίνει το επάγγελμα μας είναι κάτι αρκετά περίεργο. Βέβαια, ειλικρινά πιστεύω ότι όλοι στις ζωές μας παίζουμε ρόλους κι αυτό είναι πολύ πιο εμφανές την εποχή των social media. Ναι, βρίσκομαι συχνά απέναντι από αυτή τη διαπίστωση: όλοι νομίζουν ότι με ξέρουν, όλοι πιστεύουν ότι μπορούν να έχουν άποψη για το ποια είμαι και τι κάνω. Ομως δεν ξέρουν εμένα. Ξέρουν το άβαταρ μου. Το κομμάτι που έχω δημιουργήσει για να ανταπεξέλθω σε όλο αυτό. Υπάρχει ένα κομμάτι του εαυτού που είναι εδώ μαζί σας και ένα άλλο που δείχνω μόνο στην οικογένεια και τους φίλους μου. Τα κρατάω ξέχωρα. Είναι ο τρόπος μου να επιβιώνω.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο ταλέντο του Λάνθιμου, σύμφωνα με την Εμμα Στόουν;
Λατρεύω να δουλεύω με το Γιώργο. Το υλικό που φέρνει πάντα στο τραπέζι, οι ιστορίες που θέλει να πει, οι χαρακτήρες που δημιουργεί, οι κόσμοι που κατασκευάζει είναι συγκλονιστικοί. Ομως, το μεγάλο ταλέντο του είναι η ομάδα που συνέθεσε μέσα στα χρόνια. Οι άνθρωποι που συναντιόμαστε στα σετ του ξανά και ξανά, οι πιστοί του συνεργάτες. Εκτός από τον Γουίλ (καλωσήρθες Γουίλ!), όλοι οι υπόλοιποι έχουμε βρεθεί ξανά και ξανά στις ταινίες του Γιώργου. Αυτό δημιουργεί μία ζώνει ασφάλειας, σεβασμού, αυτοπεποίθησης. Οταν ξέρεις την ομάδα, τότε ανοίγεσαι, πειραματίζεσαι, δουλεύεις ελεύθερα γιατί ξέρεις ότι είσαι ασφαλής. Ολοι χρησιμοποιούν το κλισέ της οικογένειας, αλλά σε εμάς είναι έτσι. Είμαστε οικογένεια.
Και σε καλλιτεχνικό επίπεδο όμως, νιώθω πολύ τυχερή για κάθε ευκαιρία να δουλεύω μαζί με τον Γιώργο. Είναι όνειρο για έναν ηθοποιό ένας σκηνοθέτης να φέρνει στο τραπέζι ένα υλικό τόσο σπάνιο και φρέσκο και έξυπνο και πολύπολοκο. Η κριτική αυτής της ταινίας για τον κόσμο που ζούμε με έκανε να γελάσω, να κλάψω, να αισθανθώ fucked up και ταυτόχρονα ζωντανή.
Ναι, στην Αμερική μπορεί να ενοχληθούν με την ταινία. Ισως όλοι οι άνθρωποι έχουμε ένα ένστικτο - να κλείνουμε τα μάτια σε όσα ενοχλούν, τρομάζουν, σε όσα δεν καταλαβαίνουμε. Ομως, αν σε κάτι είναι χρήσιμη η δουλειά μου ως ηθοποιός, είναι να αναλαμβάνω τέτοιους ρόλους, να φέρνω αυτές τις ιστορίες στο τραπέζι. Να συμμετέχω στο να ξεκινάμε το διάλογο...» | Τζέσι Πλέμονς
Τι έρευνα έκανε ο Τζέσι Πλέμονς για να συναντήσει τον «Τέντι». Είδε την αυθεντική κορεατική ταινία;
Οχι όχι, δεν την έχω δει ακόμα - νομίζω Εμμα, ούτε κι εσύ (η Στόουν κουνάει αρνητικά το κεφάλι της) Πίστεψα ότι δε θα με βοηθούσε να τη δω - θα με μπέρδευε. Δυστυχώς το Ιντερνετ είναι ένας κόσμος που μπορεί να σου δώσει ό,τι χρειάζεσαι - κι ό,τι δε χρειάζεσαι (γελάει) Πέραν όμως από ένα πέρασμα που έκανα στις θεωρίες συνωμοσίας, νομίζω ότι ό,τι χρειαζόμουν υπήρχε ήδη στο σενάριο. Ηταν καταπληκτικό. Δεν μπορούσα να το αφήσω, το άφησα από τα χέρια μου μόνο όταν το τελείωσα.
Οσο για το χαρακτήρα μου. Μπορεί να μοιάζει εντελώς παρανοϊκός, αλλά δεν είναι. Πολλά από όσα λέει είναι… αλήθειες. Στα δικά μου μάτια ο Τέντι είναι ένα βασανισμένο παιδί, που, με όσα μέσα διαθέτει, προσπαθεί να βοηθήσει. Είναι τρελό. Αλλά ναι προσπαθεί να βοηθήσει την ανθρωπότητα.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά στην μεγάλη Κρίση, στην καταστροφή της. Μάς το έλεγαν, το διαβάζαμε, το ξέραμε και δεν κάναμε απολύτως τίποτα για αυτό. Οφείλουμε ακόμα και την τελευταία στιγμή να διαλέξουμε το σωστό μονοπάτι. Δεν ξέρω πόσο χρόνο έχουμε ακόμα. Ό,τι συμβαίνει με τον πλανήτη, την μόλυνση, την τεχνολογία, τους πολέμους μάς οδηγεί σε σίγουρη καταστροφή. Για μένα λοιπόν δεν είναι μία δυστοπική ταινία αλλά μία αντανάκλαση των καιρών μας...»
Ο Λάνθιμος δεν θεωρεί την ταινία ένα δυστοπικό sci-fi
Δυστυχώς νομίζω ότι η δυστοπία που περιγράφει η ταινία δεν είναι ούτε μελλοντολογική, ούτε κατασκευασμένο εύρημα του φανταστικού. Η ταινία μάλλον αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Ολα όσα καταγράφει, για όσα προειδοποιεί, όλα συμβαίνουν τώρα. Η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά στην μεγάλη Κρίση, στην καταστροφή της. Μάς το έλεγαν, το διαβάζαμε, το ξέραμε και δεν κάναμε απολύτως τίποτα για αυτό. Οφείλουμε ακόμα και την τελευταία στιγμή να διαλέξουμε το σωστό μονοπάτι. Δεν ξέρω πόσο χρόνο έχουμε ακόμα. Ό,τι συμβαίνει με τον πλανήτη, την μόλυνση, την τεχνολογία, τους πολέμους μάς οδηγεί σε σίγουρη καταστροφή. Για μένα λοιπόν δεν είναι μία δυστοπική ταινία αλλά μία αντανάκλαση των καιρών μας.
Ο Τζέσι Πλέμονς για το αν το αμερικανικό κοινό είναι έτοιμο για κάτι τόσο δυσάρεστο και ενοχλητικό
Ναι, καταλαβαίνω τι λέτε. Ο αμερικανικός λαός δεν ανέχεται μεγάλες προκλήσεις. Αρκετοί άνθρωποι στην Αμερική μπορεί να ενοχληθούν με την ταινία. Νομίζω ότι όλοι έχουμε ένα ένστικτο να κλείνουμε τα μάτια σε όσα ενοχλούν, μάς τρομάζουν, είναι δύσκολο να τα επεξεργαστούμε και να τα καταλάβουμε. Όμως, δε θέλω να κλείνω κι εγώ τα μάτια μου. Νομίζω ότι αν σε κάτι είναι χρήσιμη η δουλειά μου ως ηθοποιός, είναι να αναλαμβάνω τέτοιους ρόλους, να φέρνω αυτές τις ιστορίες στο τραπέζι, να ανοίγεται έτσι ο διάλογος.
Πιστεύει ο Γιώργος Λάνθιμος ότι υπάρχει μέλλον στις προσωπικές ταινίες; Ή στούντιο και κοινό θέλουν μόνο εμπορικά blockbusters;
Το σινεμά είναι μία ακριβή τέχνη, κι αυτό πάντα περιπλέκει την απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις. Όμως θεωρώ ότι μπορεί μία μεγάλη εμπορική ταινία να είναι προσωπική, να την κάνεις με τους όρους σου και να πεις αυτά που θέλεις. Οπότε θα ήθελα να αποφύγω τις κατηγοριοποιήσεις. Όμως ναι, όσο οι χρηματοδοτήσεις γίνονται όλο και πιο σκληρές, το ανεξάρτητο σινεμά είναι δύσκολο να επιβιώσει - αυτό είναι αλήθεια.
Η ιδέα ότι είμαστε μόνοι μας σε ένα τόσο αχανές σύμπαν, είναι κάτι βαθιά ναρκισσιστικό και πρέπει να το κοιτάξουμε. Οπότε θα βγω να το πω, κάντε το επικεφαλίδα: ναι πιστεύω στους εξωγήινους! » | Εμμα Στόουν
Ο Γιώργος Λάνθιμος την έβαλε να ξυρίσει το κεφάλι της - πόσο δύσκολο ήταν αυτό για την Εμμα Στόουν;
Το ίδιο το ξύρισμα; Πανεύκολο - απλώς παίρνεις το ξυράφι και ξυρίζεσαι γουλί (γελάει) Κάθε ρόλος απαιτεί μία ψυχική, όσο και σωματική προεργασία. Δε θα με σταματήσει αυτό. Κι αυτή η ταινία ήταν απαιτητική σωματικά - έκανα προπόνηση στις πολεμικές τέχνες, γυμνάστηκα αρκετά. Το ίδιο κι ο Τζέσι!
Τζέσι Πλέμονς: (γελώντας) Ναι, όταν το διαβάζεις στο σενάριο «Ο Τέντι τρέχει…» δεν δίνεις σημασία. Όμως ο Τέντι έτρεχε πολύ! Έτρεχε στη μισή ταινία. Κι εγώ δεν τρέχω! Όμως όντως πρέπει να μπεις στο δέρμα του ρόλου με όποιον τρόπο μπορείς. Προπόνηση, πρόβες. Εγώ μάκρυνα τα νύχια μου - μία λεπτομέρεια που δεν ξέρω πόσοι προσέξατε;
Ο Λάνθιμος τους χαρίζει υπέροχους ρόλους και αλλά πολύ προκλητικούς και ρισκέ. Του έχουν πει ποτέ σε κάτι όχι; Ή, αν τους το ζητούσε, θα έπεφταν κι από το παράθυρο για αυτόν;
Εμμα Στόουν: Φυσικά κι έχω πει όχι σε πράγματα, έχουμε διαφωνήσει. Ο Γιώργος δεν είναι απόλυτος, ακούει την άποψη σου. Είμαστε καλλιτέχνες και συνδημιουργούμε, δεν είναι παράλογος πιστεύω.
Τζέσι Πλέμονς: Δεν του έχω πει ποτέ όχι και νομίζω ότι μου έχει ζητήσει αρκετά τρελά πράγματα (γελάει) Θα ήθελα να δω σε τι θα του έλεγα όχι και πόσο πιο ακραίο θα ήταν αυτό. Κοιτάξτε, όσο τολμηροί κι αν είναι οι χαρακτήρες του, τόσο βαθιά ανθρώπινοι είναι. Αν απαλλάξεις τους ήρωες από το σχήμα, τη φόρμα, βλέπεις κάτι εξαιρετικά ανθρώπινο κι αυτό για έναν ηθοποιό είναι το ζητούμενο. Θα έπαιζα ό,τι κι αν μου ζητούσε.
Γιώργο, Εμμα… πιστεύετε στους εξωγήινους. Υπάρχουν; Είναι εκεί έξω για να μάς καταστρέψουν ή να μας προστατέψουν;
Γιώργος Λάνθιμος: (γελώντας) Πολύπλοκη ερώτηση για να απαντηθεί σε αυτό το πάνελ. Η ειλικρινής μου απάντηση είναι ότι δεν έχω ιδέα. Δεν ξέρω ότι επαρκούν οι γνώσεις μου για να απαντήσω σε κάτι τέτοιο. Βέβαια τελευταία πειραματίζομαι με τα όρια των γνώσεών μου - μελετάω για παράδειγμα πυρηνική φυσική και νευροεπιστήμες.
Εμμα Στόουν: Φυσικά και δεν μπορεί κανείς να απαντήσει σε κάτι τέτοιο. Όμως θα σας πω κάτι. Tελευταία διαβάζω τον επιστήμονα και φιλόσοφο Καρλ Σαγκάν. Παρακολούθησα το «Cosmos» και παθιάστηκα με τις θεωρίες του, τη φιλοσοφία του πάνω στον κόσμο. Και συμφώνησα σε κάτι με όλη μου την καρδιά. Ότι η ιδέα ότι είμαστε μόνοι μας σε ένα τόσο αχανές διάστημα, στο σύμπαν, είναι κάτι βαθιά ναρκισσιστικό και πρέπει να το κοιτάξουμε. Οπότε θα βγω να το πω, κάντε το επικεφαλίδα: ναι πιστεύω στους εξωγήινους.
Το 82ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας διεξάγεται φέτος από τις 27 Αυγούστου μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου. Το Flix βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες.