Ο «Ηλεκτρικός Κύκνος» είναι μια σουρεαλιστική μικρογραφία του Μπουένος Αϊρες. Η αρχιτεκτονική των κτιρίων αντηχεί τον συναισθηματικό χάρτη της πόλης. Οι διαφορετικές κοινωνικές τάξεις φτιάχνουν τη δική τους χωροταξία. Ενας διαβρωτικός μαγικός ρεαλισμός ανοίγει ρωγμές ανάμεσα στις μεσοτοιχίες και διαπερνά τους ορόφους. Μια πολυκατοικία γεμάτη σκυλιά κι όμως δεν ακούς τα γαβγίσματα. Ακούς το ταβάνι που τρίζει και τον πολυέλαιο στο μεγάλο σαλόνι που είναι έτοιμος να πέσει. Ολο το κτίριο τρέμει γιατί και οι κάτοικοι τρέμουν... ονειρεύονται, μισούν, λατρεύουν, κλαίνε, ανοίγουν τρύπες στους τοίχους και λιποθυμούν όταν εισβάλλει η μελωδία της Λίμνης των Κύκνων.
Ετσι περιγράφει η ίδια την ταινία της, αλλά η μαγική εικόνα του «Ηλεκτρικού Κύκνου» κρύβει πολλές πτυχές, μυστικά και αινίγματα που αναζητούν εξήγηση όχι με το μυαλό αλλά μάλλον με την απευθείας σύνδεση των ματιών με κάτι βαθύτερο και πιο συναιθηματικό.
Μετά το Λοκάρνο, το Βερολίνο και τις Κάννες, η Κωνσταντίνα συμμετέχει τώρα Εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ Βενετίας, όπου και την συναντήσαμε λίγο πριν την επίσημη προβολή του «Ηλεκτρικού Κύκνου».
Δείτε ακόμη: Ο «Ηλεκτρικός Κύκνος» της Κωνσταντίνας Κοτζαμάνη στο 76ο Φεστιβάλ Βενετίας
Με κάποιο τρόπο όπως όλες οι ταινίες σου έτσι και το «Electric Swan» δείχνει να υπάρχει σε έναν ταυτόχρονα πολύ συγκεκριμένο και την ίδια στιγμή εντελώς απροσδιόριστο τόπο. Γιατί το Μπουένος Άιρες και γιατί το συγκεκριμένο κτίριο στην Avenida Libertador 2050;
Πήγα στην Αργεντινή τo 2016 με υποτροφία από το Ωνάσειο. Συνεργάστηκα με την Κινηματογραφική σχολή του Μπουένος Άιρες. Τελικά έμεινα δυο χρόνια εκεί. Ήταν λίγο για μένα όνειρο ζωής η Αργεντινή. Το σενάριο αυτό γράφτηκε όσο ήμουν εκεί. Τελείως αυθόρμητα. Μου φαινόταν αδύνατον να φύγω από τη χώρα αυτή χωρίς να φιλμάρω κάτι. Ότι υπάρχει στην ταινία έχει να κάνει με πράγματα που είδα και έζησα εκεί. Μουτζουρωμένα με τη δική μου λόξα φυσικά. Η Avenida Libertador είναι η λεωφόρος των μεγαλομεσαίων μπουρζουάδων. Είναι μια λεωφόρος τεράστια. Φτάνει και τα 25 χιλιόμετρα και διασχίζει όλη την πόλη. Το κτίριο που φαίνεται στην ταινία, διάσημο στα ‘70s, είναι ενός πρώην τηλεπαρουσιαστής ειδήσεων. Στις δόξες του, οι τελευταίοι όροφοι ήταν φωτισμένοι μέ χρυσό φως τη νύχτα, και στην ταράτσα είχε δυο ελικοδρόμια δίπλα στις πισίνες. Αργότερα το κτίριο ξέπεσε και αυτός έκτισε δυο άλλους πύργους, πιο πολυτελείς φυσικά. Το σπίτι μου ήταν δυο στενά πιο κάτω. Η λίμνη με τους κύκνους 5 λεπτά περπάτημα. Το νούμερο 2050 ήταν του σπιτιού μου και είπα να το κρατήσω για φυλαχτό.Πολλά από τα εσωτερικά όμως δεν γίναν εκεί. Γίναν σε ένα άλλο κτίριο το οποίο το είχε χτίσει ο Τραμπ στα ‘70s. Ήταν προσωπικά για αυτόν, για όταν ερχόταν για δουλειές στην Αργεντινή. Οι τοίχοι ήταν βελούδινοι και κάθε δωμάτιο έχει έναν τεράστιο τζακούζι. Ακόμη και στο σαλόνι. Έπρεπε να τα καλύψουμε για να μην φαίνονται στα πλάνο.
Η αρχιτεκτονική της πόλης και του μοντερνιστικού κτιρίου όπου διαδραματίζεται κατά πόσο όρισαν την φόρμα και το ύφος του φιλμ;
Το Μπουένος Άιρες είναι μια τεράστια αποικιακή πόλη. Αν το συγκρίνεις με πόλεις της Ελλάδας ακόμη και της Ευρώπη στην αρχή είναι κάπως σοκαριστικό. Δυσκολεύεσαι να κατανοήσεις τους νόμους της πόλης. Η πυραμίδα των τάξεων γίνεται αρχιτεκτονική πυραμίδα και φτιάχνει μια άλλη γεωμετρία, μια άλλη χωροδιάταξη με οξύγωνα (ή οξύμωρα) σχήματα φτώχειας και πλούτου. Πάνω σε αυτό τον αλλόκοτο χάρτη της πόλης το αρτ νουβό μπλέκεται με τη φαβέλα και ο ουρανοξύστης με τη λαμαρίνα.Κάπως από την αρχή ήθελα το κτίριο της ταινίας να είναι από την εποχή μεταξύ της δεκαετίας του 60 με 80. Ήταν η εποχή που όλο το Μπουένος Άιρες ξαναχτίστηκε και ανεγέρθηκε η μεγαλομεσαία τάξη. Η εποχή που αφήσανε τα κάμπος και τα άλογα για να γίνουν μπουρζουάδες των διαμερισμάτων. Για μια θέση στην Αβενίδα Λιμπερταδόρ.
Τελικά τα κτήρια παίρνουν ζωή από τους ανθρώπους που τα κατοικούν ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο: τα κτήρια διαποτίζουν τις ζωές τους σαν υγρασία, τους κάνουν να κινούνται στο δικό τους ρυθμό;
Για μένα το κτίριο αυτό έχει τα χαρακτηριστικά ζωντανού σώματος. Κουνιέται, Ζαλίζεται, Δακρύζει. Εισβάλει στα όνειρα των κατοίκων και δεν τους αφήνει να κοιμηθούν, τους αναγκάζει να αλλάξουν διαμέρισμα, να ανοίξουν τρύπες για να ξεφύγουν.Πιστεύω πολύ στo πνεύμα του χώρου. Kαι στους νόμους και την ενέργεια που ορίζει η χωρική διάταξη.Οι Κινέζοι το λένε Feng Shui. Και την ενέργεια που κυλάει στο χώρο μέσω του αέρα και του νερού την λένε Qi. Εγώ την αντιλαμβάνομαι σαν την βαρύτητα. Γιατί κατά κάποιο τρόπο και η ίδια η βαρύτητα γεννιέται από τη διαστρέβλωση του χώρου. Η ύλη αλλάζει τον χώρο. Εκεί που ήταν το κενό τώρα υπάρχει κάτι. Ο χώρος ενοχλείται και έτσι εκλύει βαρύτητα. Ε, και στην αρχιτεκτονική έτσι γίνεται. Μόνο που τον χώρο τον αλλάζεις εσύ. Πρέπει να είσαι προσεκτικός σαν τους Κινέζους. Γιατί και εσύ μετά διαποτίζεσαι από την ενέργεια αυτή. Εσύ κουνιέσαι όταν κουνιούνται τα κτίρια που έφτιαξες.
Από το απαρατήρητα καθημερινό έως το σουρεαλιστικό και το μαγικό, κι από τον τελευταίο όροφο έως το υπόγειο η ταινία διατρέχει τάξεις, καταστάσεις κι αισθήσεις. Και φυσικά είδη, από ένα ρεαλιστικό, σχεδόν κοινωνικό σινεμά έως αυτό του φανταστικού. Σε ποιον «όροφο» θα έλεγες πως η ταινία σου θα ένιωθε πιο άνετα να κατοικήσει;
H ταινία περνάει από όλους τους ορόφους σαν αέρας και νερό, ομως δεν την κρατάει κανένας όροφος. Καλλήγει στη λίμνη. Το Feng Shui της είναι εκεί.Άρα η ταινια τελειωνει εξω , σε ένα σχήμα ανοικτό. Αν είχε ξεμείνει εκεί μέσα θα καταστρεφόταν μαζί με το κτίριο.
