Η Ηλέκτρα είναι μία τριαντάχρονη κοπέλα που ζει στα Εξάρχεια. Εξυπνη, μορφωμένη, αναρχική. Ο μεγαλύτερος σύντροφός της έχει συλληφθεί, δικάζεται και καταδικάζεται για σύσταση συμμορίας και τρομοκρατία. Οταν τον επισκέπτεται στη φυλακή, εκείνος προτάσσει τον διδακτισμό και την πολιτική απολυτότητά του, πάνω κι από την τρυφερότητα του κοριτσιού που τον νοιάζεται και φοβάται για αυτόν. Οι γονείς της, αριστεροί διανοούμενοι, προσφέρουν περισσότερο τροφή στην ανασφάλειά της για το παρόν και στο ερωτηματικό της για το μέλλον: ανησυχούν, γκρινιάζουν, εκβιάζουν συναισθηματικά, ισοπεδώνουν. Μόνο το μικρό αγοράκι που φροντίζει ως baby sitter, της προσφέρει γαλήνη, γέλιο, τη χαμένη της αθωότητα. Η Ηλέκτρα δεν τρομάζει με τις αλλαγές στην Ελλάδα της κρίσης. Οπως όλοι οι άνθρωποι που έχουν ζήσει τον πυρετό της επανάστασης κι αυτός πλέον έχει τελειώσει, στέκεται μουδιασμένη απέναντι στην επόμενη μέρα. Συγχαρητήρια στους αισιόδοξους, όπως λέει και η Μαφάλντα. Αλλά προς τα που προχωράμε;
Η Κωνσταντίνα Βούλγαρη, πέντε χρόνια μετά το «Valse Sentimentale», επιστρέφει σε κοινούς τόπους και ανησυχίες, αλλά με μια ματιά πιο ήρεμη, λιγότερο εν βρασμώ. Η ηρωίδα της μπορεί να είναι κομμάτι του αναρχικού κόσμου και άμεσα εμπλεγμένη σ' αυτόν, όμως η προσωπικότητά της δεν αρχίζει και τελειώνει εκεί. Είναι ταυτόχρονα το κορίτσι που μπροστά στον επαναστάτη φυλακισμένο σύντροφο της που αγορεύει για τους αγώνες, ανθρώπινα, θα μελαγχολήσει. Είναι η εκούσια κηδεμόνας που θα βγάλει τρυφερότητα και κατανόηση στο μικρό πλούσιο αγοράκι που φυλάει (και στην ουσία μεγαλώνει). Είναι η κόρη που θα αγριέψει στις υπαινικτικές παρατηρήσεις της μητέρας ακαδημαϊκού, αλλά μόνη της στο μπάνιο θα λυγίσει σαν να είναι πέντε χρονών. Αργότερα, στον φίλο γείτονα της πλατείας θα το ομολογήσει: «είχα αριστερούς διανοούμενους καλλιτέχνες για γονείς, ενώ εγώ χρειαζόμουν... γονείς».
Αυτές οι σκηνές είναι οι δυνατότερες της Βούλγαρη, η οποία θέλει να αφήνει την κάμερα ανοιχτή μπροστά στην καθημερινή τριβή των ανθρώπων και να κλέβει τις μικρές τους αλήθειες. Και αυτές οι μικρές κουβέντες, οι μικρές στιγμές λειτουργούν. Η βόλτα με τα σκυλιά όπου συζητούνται με νατουραλιστική αμηχανία τα σοβαρότερα, η στοργική αλλά ισότιμη συμπεριφορά της ηρωίδας προς το μικρό αγόρι, η αβάσταχτη συμβολική και πραγματική μοναξιά της. Σ' αυτή την φυσικότητα, βοηθάει πολύ η πρωταγωνίστρια. Η Μαρία Γεωργιάδου που ερμηνεύει την Ηλέκτρα, έχει μία έμφυτη γλυκύτητα, μια ζεστασιά και μια ανθρωπιά που κι ο ρόλος και η ταινία χρειάζονται. Οι κλεφτές στιγμές, τα βουβά της βλέμματα, λένε πολλά περισσότερα από σελίδες διαλόγων.
Δυστυχώς όμως, όταν η Βούλγαρη επιχειρεί να ανοίξει το κάδρο και το στόμα των ηρώων στα πολιτικά βαρυσήμαντα, δεν ενδυναμώνει αλλά αδυνατίζει την ταινία. Η δράση των αναρχικών, η δίκη, τα μανιφέστα, κάνουν και τον θεατή να νιώθει πέντε χρονών με την baby sitter του να του εξηγεί τι εστί κοινωνικός αγώνας. Οι προθέσεις είναι οι καλύτερες, αλλά μία εμπειρία που πρέπει να κατακτηθεί είναι τι αφήνουμε τελικά εκτός, ανείπωτο, χωρίς υπογράμμιση, να μιλάει δυνατότερα. Με περισσότερη οικονομία και μία πιο τολμηρή αφηγηματική αφαιρετικότητα, η Βούλγαρη θα πετύχαινε ακριβώς το στόχο: μία κλεφτή, δυνατή σκηνή στο μπάνιο, παραδείγματος χάρη, δεν ακολουθείται από άλλη μία.
Ομως η αύρα που σου αφήνει η ταινία είναι όντως αισιόδοξη. Και ως μήνυμα και ως φόρμα, το τέλος είναι από καρδιάς, ελεύθερο, αυθόρμητο, ανοιχτό. Οπως και το γεμάτο ερωτηματικά μέλλον.
Δείτε εδώ το πλήρες πρόγραμμα προβολών του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και βρείτε οδηγίες χρήσης για το Φεστιβάλ και μην ξεχνάτε να ενημερώνεστε από το ειδικό τμήμα του Flix που θα ανανεώνεται συνεχώς προκειμένου να σας μεταφέρει κάθε στιγμή τι συμβαίνει μέσα και έξω από τις αίθουσες του Φεστιβάλ.
