O μεγάλος μας πρωταγωνιστής - του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης - έφυγε σήμερα, Κυριακή 14 Απριλίου, στα 86 του χρόνια. Θα λέγαμε «πλήρης ημερών», αλλά σε κάθε εμφάνισή του ο Γιάννης Φέρτης έμοιαζε ότι έχει πολλά ακόμα να δώσει.
Για μία εβδομάδα δεν πρόλαβε τα γενέθλιά του: γεννημένος στις 21 Απριλίου 1938, ο Γιάννης Φέρτης ξεκίνησε την πορεία του στο θέατρο το 1959 με το έργο «Η Ηλικία της Νύχτας» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ακολούθησαν κλασικά αριστουργήματα όπως τα «Γλυκό Πουλί της Νιότης» του Τένεσι Ουίλιαμς, «Η Μικρή μας πόλη» του Θόρντον Ουάιλντερ (σε σκηνοθεσία Μάριου Πλωρίτη), «Ορνιθες» του Αριστοφάνη, «Ευρυδίκη» του Ζαν Ανούιγ, «Ο Δικέφαλος Αετός» του Ζαν Κοκτό, «Η Μάνα» του Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Από το 1967 και για μια δεκαετία, υπήρξε θιασάρχης (μαζί με την Ξένια Καλογεροπούλου) κι ανέβασαν σημαντικά έργα όπως: «Ο Γλάρος» του Αντόν Τσέχοφ, «Ο Σοβαρός Κύριος Ερνέστος» του Οσκαρ Ουάιλντ», «Η Ηδονή της Τιμιότητας» του Λουίτζι Πιραντέλο, «Βρικόλακες» του Ερρίκου Ιψεν.
Στα 60 περίπου χρόνια του στο θεατρικό σανίδι, τολμούσε να αναμετριέται με δύσκολα κείμενα, αλλά και με την ίδια άνεση να είναι στο πλευρό των πιο λαμπερών πρωταγωνιστριών (Αλίκη Βουγιουκλάκη, Τζένη Καρέζη, Μελίνα Μερκούρη) σε sold out εμπορικές παραστάσεις.
Η αναμέτρησή του με το αρχαίο κείμενο έγινε και στην Επίδαυρο και στις παραστάσεις του Εθνικού αλλά και στην μεγάλη οθόνη. Εχει ερμηνεύσει τον Ορέστη, για παράδειγμα, σε 90 παραστάσεις (στην Ορέστεια του Αισχύλου και στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή), αλλά και στην «Ηλέκτρα» του Μιχάλη Κακογιάννη - ταινία που απέσπασε 25 διεθνείς διακρίσεις (μεταξύ των οποίων και υποψήφια για Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας).
Στο σινεμά πρωτοεμφανίστηκε το 1961 στην ταινία «Ποια είναι η Μαργαρίτα» του Ντίμη Δαδήρα, δίπλα στην Τζένη Καρέζη, ενώ 2008 κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας για το «Σκλάβοι στα Δεσμά τους» του Τώνη Λυκουρέση, την τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση.
Στην τηλεόραση, έπαιξε σε περισσότερες από 15 σειρές, με σημαντικότερες τη «Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια» και τον «Συμβολαιογράφο» το 1979.
Διάσημος για το βάθος, το χρώμα, την ερμηνεία με την οποία τόνιζε και χειριζόταν τη φωνή του, ο Φέρτης έχει μείνει στην ιστορία και για τις εκφωνήσεις, την απαγγελία, το ταλέντο του στο τραγούδι. Κάτι παραπάνω από κλασικό, το ντουέτο του με την Αφροδίτη Μάνου στο «Σαν με Κοιτάς» του Γιάννη Σπανού, τραγούδι που έντυσε την ταινία «Εκείνο το Καλοκαίρι».
Ισως για αυτό έφυγε μία Ανοιξη, που θύμιζε καλοκαίρι...
Φιλμογραφία του Γιάννη Φέρτη
1961 Ποια είναι η Μαργαρίτα των Ντίμη Δαδήρα και Πάνου Γλυκοφρύδη
1961 Αγάπη και Θύελλα του Σωκράτη Καψάσκη
1962 Ηλέκτρα του Μιχάλη Κακογιάννη
1964 Η Πρώτη Αγάπη του Κώστα Ασημακόπουλου
1964 Ο Ανήφορος της Μαρίας Πλυτά
1964 Στη Σκιά μιας Αλλης του Κώστα Ασημακόπουλου
1965 Το Μπλόκο του Αδωνι Κύρου
1965 Εγκατάλειψη του Κώστα Ασημακόπουλου
1966 Με τη Λάμψη στα Μάτια του Πάνου Γλυκοφρύδη
1966 Ο Ζεστός Μήνας Αύγουστος του Σωκράτη Καψάσκη
1967 Η Ωρα της Δικαιοσύνης του Ανδρέα Κατσιμητσούλια
1967 Κατάρα είναι ο Χωρισμός του Ερρίκου Θαλασσινού
1967 Από τα Ιεροσόλυμα με Αγάπη του Γιώργου Παπακώστα
1968 Ο Μεγάλος Διχασμός του Γρηγόρη Γρηγορίου
1968 Καρδιά που Λύγισε από τον Πόνο του Γιώργου Παπακώστα
1968 Ενα Κορίτσι Αλλιώτικο από τα Αλλα του Νίκου Βαρβέρη
1969 Αδυναμίες του Αγγελου Φουρτούνα.
1969 Το Νυφοπάζαρο του Κώστα Ασημακόπουλου
1970 Αγάπη για Πάντα του Βασίλη Γεωργιάδη
1970 Αυτοί που Μίλησαν με το Θάνατο του Γιάννη Δαλιανίδη
1971 Οι Εγωιστές του Κώστα Καραγιάννη
1971 Υποβρύχιο Παπανικολής του Γιώργου Ζερβουλάκου
1972 Αντάρτες των Πόλεων του Ντίμη Δαδήρα
1982 Το Ευτυχισμένο Πρόσωπο της Λεωνόρας του Ντίνου Μαυροειδή
1983 Υπόγεια Διαδρομή του Απόστολου Δοξιάδη
1990 Αδιόρθωτη Ελσα του Μιχάλη Αναστασίου (μικρού μήκους)
2002 Ονειρα Γλυκά του Παντελή Παγουλάτη
2008 Σκλάβοι στα Δεσμά τους του Τώνη Λυκουρέση
Με τον Παντελή Παγουλάτο, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την πρεμιέρα της ταινίας «Ονειρα Γλυκά» το 2002
