Υπάρχουν βραδιές που δεν περνούν απλώς, γράφουν ιστορία. Η έναρξη των 31ων Νυχτών Πρεμιέρας στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ανήκε ξεκάθαρα σε αυτή την κατηγορία. Ο κόσμος του κινηματογράφου γέμισε την αίθουσα με προσμονή, ενθουσιασμό αλλά και συγκίνηση, σε μια βραδιά που είχε λάμψη, εκπλήξεις και – το πιο σημαντικό – μια ανθρώπινη αλήθεια που σπάνια φανερώνεται.
Το φεστιβάλ άνοιξε με τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, τη «Βουγονία», που είχε ήδη κάνει αίσθηση στη Βενετία (διαβάστε εδώ την κριτική του Flix για την ταινία) και τώρα έκανε την πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα, με τον σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο και τον μοντέρ του Γιώργο Μαυροψαρίδη (όπως πάντα γλυκύτατος, ευχαρίστησε το κοινό που μια τόσο δύσκολη μέρα απεργίας έδωσε το παρών), να παραβρίσκονται κι αυτοί στην πρεμιέρα. Η ταινία αγγίζει ζητήματα που μας καίνε: συνωμοσίες, ψευδείς ειδήσεις, παραπληροφόρηση και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα στην εποχή της σύγχυσης. Μια επιλογή που δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη και αιχμηρή.
Φέτος το φεστιβάλ είναι πιο περιορισμένο σε διάρκεια και ταινίες, λόγω περικοπών, χωρίς αφιερώματα ή τις ιδιαίτερες ενότητες που γνωρίζαμε. Ωστόσο, το σύνθημα «Αυτές οι Νύχτες Μένουν» δεν είναι τυχαίο, καθώς οι διοργανωτές προτίμησαν να διατηρήσουν τη δύναμη και την ποιότητα του προγράμματος, αντί να θυσιάσουν το στίγμα τους.
Η στιγμή που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όλων ήρθε όταν ο Γιώργος Λάνθιμος, ο οποίος για άλλη μια φορά ήρθε φορώντας κονκάρδα της Παλαιστίνης στο πέτο του, αποκάλυψε μια μικρή «έκπληξη»: η Εμα Στόουν, η μούσα και πρωταγωνίστριά του, έστειλε ηχητικό μήνυμα στα… ελληνικά! Η ίδια, με χιούμορ, μίλησε για τον «αποτυχημένο διακτινισμό» της που δεν την έφερε στην Αθήνα και ευχήθηκε καλή προβολή στο κοινό. Πιο συγκεκριμένα είπε «Καλησπέρα, θα ήθελα πολύ να είμαι μαζί σας στην πρώτη προβολή της “Βουγονίας” στην Ελλάδα, αλλά δυστυχώς δεν πέτυχε ο… διακτινισμός. Σας εύχομαι καλή προβολή και καλό βράδυ». Η αίθουσα ξέσπασε σε γέλια και χειροκροτήματα.
Αν και ο Λάνθιμος έχει πια συνηθίσει να ανοίγει μεγάλα φεστιβάλ ανά τον κόσμο, παραδέχθηκε ότι στην Ελλάδα το άγχος του είναι μεγαλύτερο από οπουδήποτε αλλού. «Τρέμω κάθε φορά», είπε με ειλικρίνεια, δείχνοντας πόσο προσωπική είναι για εκείνον η στιγμή που παρουσιάζει τη δουλειά του στο ελληνικό κοινό. Παράλληλα, αποκάλυψε πως ο ίδιος έγραψε το ελληνικό κείμενο για την Εμα Στόουν και της ζήτησε να το ηχογραφήσει – μια τρυφερή κίνηση που έδειξε πόσο θέλει να κρατήσει ζωντανό το νήμα με τη γλώσσα και τη χώρα του.
Οπως γράψαμε και στην πρεμιέρα της ταινίας στη Βενετία: «Ναι, ο Λάνθιμος διασκεδάζει με τα κινηματογραφικά του εργαλεία, όμως μάς χρειάζεται συγκεντρωμένους γιατί έχει κάτι να πει. Οχι ως δυστοπική μελλοντολογική παραβολή. Αλλά για το σήμερα, για το τώρα. Η ανθρωπότητα απέτυχε και θα καταστραφεί. Πόσο κρίμα. Τι σπατάλη ταλέντου, ευφυΐας, ζωής. Είναι ο Κιούμπρικ των καιρών μας - κάτι που επιβεβαιώνει το τραγούδι της Μάρλεν Ντίτριχ (διασκευή του αντιπολεμικού “Where Have All the Flowers Gone?” του φολκ ήρωα Πιτ Σίγκερ) στο μαγικό, συγκινητικό, πικρό μοντάζ του τέλους που φυσικά δε θα αποκαλύψουμε.»
Η πρεμιέρα των 31ων Νυχτών Πρεμιέρας δεν ήταν απλώς μια κινηματογραφική γιορτή. Ηταν μια στιγμή που συνδύασε την καλλιτεχνική δύναμη με την προσωπική συγκίνηση. Ενας δημιουργός που, αντί να κρυφτεί πίσω από την αίγλη της διεθνούς του πορείας, μοιράστηκε το άγχος και την αγωνία του, μια πρωταγωνίστρια που έστειλε τη φωνή της για να «είναι» έστω και έτσι παρούσα, ένα κοινό που έζησε κάθε δευτερόλεπτο με χαμόγελο.
Εδώ και τριάντα χρόνια, η πρόσβαση στην πρεμιέρα των Νυχτών Πρεμιέρας είναι παραδοσιακά δύσκολη, ως και επεισοδιακή. Η φετινή χρονιά δεν ήταν εξαίρεση, με κόσμο, επώνυμο και μη, να περιμένει για ώρα τα εισιτήρια εισόδου που είχαν τελειώσει. Ισως είναι καιρός για μια επικαιροποίηση του συστήματος των προσκλήσεων, για να μπούμε στην τέταρτη δεκαετία του Φεστιβάλ. Από χτες, ωστόσο, δεν έμεινε το πριν. Εμεινε μόνο το μετά και η ανυπομονησία για τις μέρες (ή καλύτερα για τις «νύχτες πρεμιέρας») που έρχονται.
Το 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας διεξάγεται φέτος από την 1η έως και τις 12 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους Cinobo Οπερα, Αστορ, Αστυ, Δαναός και στο Ολύμπια Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
