Με φόντο μία τοποθεσία του προηγούμενου αιώνα, η κλασική ιστορία της Χαδούλας μεταφέρεται στο παρόν, επιχειρώντας να φέρει στο φως αλλά και να γιατρέψει το διαγενεαλογικό τραύμα που διέπει την ελληνική κοινωνία. Το σκηνοθετικό εγχείρημα της Εύας Νάθενα, εμπνευσμένο από το διαχρονικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, αποτελεί μια κινηματογραφική προσέγγιση πάνω στην τραγική ηρωίδα «Φόνισσα».
Η επίσημη σύνοψη της ταινίας αναφέρει: Σε ένα δυστοπικό τοπίο, σε ένα απομακρυσμένο νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900, η χήρα Χαδούλα έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της μετέδωσε η μητέρα της – μια σκυτάλη αβάσταχτη, που διαιωνίζει την υποτίμηση και την περιφρόνηση στο φύλο της. Μέσα της όμως, η Χαδούλα αντιστέκεται και, τελικά, επαναστατεί έμπρακτα. Αντιτίθεται στον ηθικό νόμο της τοπικής κοινωνίας και αποφασίζει να «λυτρώσει» όσα περισσότερα κορίτσια μπορεί. Οι πράξεις της σταδιακά αυτονομούνται μέχρι που τη φέρνουν αντιμέτωπη με τον νόμο. Κατατρεγμένη, εγκαταλείπει το σπίτι της και κατευθύνεται στο καταφύγιο της που είναι η φύση. Ομως όσο και αν η ηθική της τής υπαγορεύει πως καλά έπραξε όσα έπραξε, ένα χρόνιο τραύμα την καταδιώκει παντού. Το τέλος έρχεται σαν λύτρωση.
Στους πρωταγωνιστικούς ρό λους συναντάμε την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και τη Μαρία Πρωτόπαππα. Η Έλενα Τοπαλίδου, η Πηνελόπη Τσιλίκα, η Γεωργιάννα Νταλάρα, η Νίκη Παπανδρέου, ο Χρήστος Στέργιογλου, ο Γιάννης Τσορτέκης, ο Στάθης Σταμουλακάτος και ο Δημήτρης Ήμελλος απαρτίζουν το cast της ταινίας.
Η ταινία είναι εμπνευσμένη από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και κυκλοφορεί στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 30 Νοεμβρίου του 2023 από την Tanweer.
Η Φόνισσα | Σκηνοθεσία – Production Design - Koστούμια: Εύα Νάθενα | Σενάριο: Κατερίνα Μπέη | Script Supervisor: Εύα Νάθενα | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Παναγιώτης Βασιλάκης | Μοντάζ: Αγγέλα Δεσποτίδου | Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου | Μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης | Casting: Σωτηρία Μαρίνη. Άκης Γουρζουλίδης | Μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου | Hair Stylist: Χρόνης Τζήμος | Ηχος: Μαρίνος Αθανασόπουλος | Παραγωγοί: Διονύσης Σαμιώτης, Κώστας Λαμπρόπουλος | Παραγωγή: Tanweer Productions σε συμπαραγωγή με τη View Master Films | Συμπαραγωγός: COSMOTE TV | Διανομή: Tanweer Alliances | Πρωταγωνιστούν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόπαππα, Έλενα Τοπαλίδου, Πηνελόπη Τσιλίκα, Γεωργιάννα Νταλάρα, Χρήστος Στέργιογλου, Στάθης Σταμουλακάτος, Δημήτρης Ήμελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Όλγα Δαμάνη, Έρση Μαλικένζου, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, Νίκη Παπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη
Σκηνοθετικό σημείωμα
«Ο Α. Παπαδιαμάντης δεν έγραψε για να αποδείξει κάτι, αλλά για να υπηρετήσει το κοινό ελληνικό αίσθημα, τον παράξενο τρόπο των Ελλήνων, αυτόν τον τρόπο που σήμερα πολεμάμε με όλες μας τις δυνάμεις, μπλεγμένοι στην άρνηση της ζωής και την αισθητικοποίηση του θανάτου. Ο άνθρωπος αυτός, δέχτηκε να σηκώσει ένα βάρος…».
-Χρήστος Βακαλόπουλος-
Από το Χάος στο Χαρτί
Το παραπάνω απόσπασμα αποτυπώνει την πρόθεση της ταινίας. Η ταινία αυτή δεν θα επιχειρήσει μια ποινική ή εγκληματολογική προσέγγιση. Θα εισχωρήσει στον τρόπο που ο Παπαδιαμάντης διείσδυσε στην ψυχή της ηρωίδας του- τρόπος, ως εκείνη τη στιγμή, πρωτοφανής λογοτεχνικά. Αυτός είναι 1ος βασικός άξονας της ταινίας. Ο 2ος είναι το ιστορικό αποτύπωμα της εποχής γύρω στο 1900, σαν κοινωνική σφυγμομέτρηση. Η ιστορία, δηλαδή αυτό που πραγματικά συνέβαινε εκείνη την εποχή, είναι αυτό που δημιούργησε μια ηρωίδα σαν τη Φόνισσα.
Για τους δύο αυτούς άξονες, τα υλικά που δανειζόμαστε προκειμένου να βάλουμε σε μεγεθυντικό φακό αυτό το αφήγημα- είναι τρία βασικά εργαλεία: η Ιστορία, η Κοινωνιολογία και η Ψυχιατρική -και τα τρία με σημερινά δεδομένα. Το 1ο , η Ιστορία, έχει κάνει την αποτίμηση της όσον αφορά το 2ο , δηλαδή τις κοινωνικές δομές και τη θέση της γυναίκας τότε. Και τα δύο αυτά με ψυχαναλυτικά δεδομένα φωτίζουν την βαθύτερη ρίζα της δημιουργίας αυτής της ηρωίδας, που δεν είναι απλώς επινόηση του συγγραφέα της, αλλά μια αληθινή ηρωίδα λαϊκής τραγωδίας- και ως τέτοια θα την αναπαραστήσει η ταινία. Το μητρικό στοιχείο στην ταινία (αυτό που λέμε σκυτάλη της ζωής), η καταδυναστευτική συνεξάρτηση στη σχέση μάνας-κόρης συνλειτουργεί ως αίτιο των φόνων και όσων διαδραματίζονται. Η θεσμοθετημένη προίκα για τις κόρες καταργήθηκε στην Ελλάδα το 1983. Ένα -ως σήμερα κρυμμένο μυστικό- κάλυπτε τις βρεφοκτονίες των κοριτσιών. Η ταινία επιχειρεί να το φέρει στο φως.
-Εύα Νάθενα-
