Η Ολφα έχει 4 κόρες. Η Ολφα είχε 4 κόρες. Οι δυο εξαφανίστηκαν το 2015 - σε ηλικία 14 και 15 ετών εγκατέλειψαν την οικογένειά τους για να προσφέρουν τον εαυτό τους στο Ισλαμικό Καθεστώς. Να καταταγούν στην ISIS. Η Ολφα έγινε διάσημη όταν βγήκε δημόσια στα μέσα μαζικής ενημέρωσης της Τυνησίας και κατήγγειλε την Επανάσταση, τους τζιχαντιστές και την ισλαμική προπαγάνδα για το χαμό των κοριτσιών της.
Το «Les Filles d’Olfa» (Four Daughters / Τέσσερις Κόρες) της Καουτέρ Μπεν Χανιά ( («Beauty and the Dogs», «The Man Who Sold His Skin») μάς αφηγείται την ιστορία αυτής της γυναίκας και των κοριτσιών της με έναν πρωτότυπο τρόπο. Επιλέγει 3 ηθοποιούς να παίξουν τα δύο χαμένα κορίτσια, αλλά και (σε στιγμές που η αληθινή μάνα δεν αντέχει να αναπαραστήσει) την ίδια την Ολφα και σε συνδυασμό με τις αληθινές γυναίκες που καθοδηγούν τις ηθοποιούς, εμείς γινόμαστε μάρτυρες των γεγονότων. Οπως τα θυμάται η κάθε μία. Οπως κρύβονται μέσα στο τραύμα της. Οπως δεν είχαν τολμήσει ποτέ να τα ομολογήσουν η μία στην άλλη.
Δεν ακούγεται εξαιρετικά ενδιαφέρον; Κι είναι. Η Μπεν Χανιά δεν επιλέγει τυχαία αυτό το υβριδικό φορμά - και ντοκιμαντέρ και ταινία και ταινία μέσα στην ταινία. Πρώτον, η επιλογή της αυτή τής δίνει τη δυνατότητα για μία σπάνια κινηματογραφική άσκηση. Κάτι φρέσκο και τολμηρό συμβαίνει όσο το πλαίσιο της οθόνης περιλαμβάνει και το συνεργείο που κατασκευάζει την ταινία. Οσο η σκηνοθέτης εξηγεί στην Ολφα και τις κόρες της πώς θα συνεργάζονται με τους ηθοποιούς για να αφηγηθούν τα γεγονότα. Η αλήθεια με το σινεμά παίζουν κρυφτό, εναλλάσσονται και δοκιμάζουν τα όριά τους. Οι άνθρωποι αλλάζουν όταν ανοίγει μια κάμερα, υποδύονται - ακόμα και τον ίδιο τους τον εαυτό.
Δεύτερον, η ίδια η διαδικασία γεννά ανείπωτες εξομολογήσεις. Υπάρχουν πολύ δυνατές στιγμές που τα κορίτσια ακούν για πρώτη φορά την μητέρα τους να αφηγείται κάτι (όπως τη νύχτα του γάμου της που ο πατέρας της επιχείρησε να τη βιάσει, αλλά τελικά το δικό του αίμα κατέληξε στο νυφικό σεντόνι). Κι αν αυτό καταλήγει κι αστείο, μία άλλη στιγμή για τον πατριό που βίαζε την μικρή κόρη δεν είναι καθόλου. Η μεσαία εξηγεί στον ηθοποιό που θα κάνει την πράξη (ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ένας ηθοποιός ερμηνεύει όλους τους αντρικούς ρόλους) τι ακριβώς είχε συμβεί, όσο η μικρή δίπλα της δεν μπορεί να σταματήσει τα δάκρυα που τρέχουν στα μάγουλά της. Ο ηθοποιός σηκώνεται από το κρεβάτι και ζητά να σταματήσει το γύρισμα.
Τρίτον, η Μπεν Χανιά δεν κλείνει εύκολα την κάμερα. Δεν σταματά, όσο επώδυνο κι αν είναι αυτό που αφηγείται. Αντιθέτως, εμπλέκει τα κορίτσια σε όλο το πρότζεκτ. Τις ντύνει όπως σε παλιές φωτογραφίες τους, τις βάζει στη συνθήκη, τις φέρνει σε θεατρική αντιπαράθεση / αναπαράσταση. Ενα σπαρακτικά στημένο δράμα δωματίου.
Τέταρτον, καταφέρνει σε στιγμές να κρατάει τον τόνο χιουμοριστικό. Η Ολφα είναι μία γυναίκα πληθωρική - δυναμική, βροντόφωνη, πολυλογού και σε στιγμές αρκετά αστεία. Γιατί έτσι επιλέγει να αντιμετωπίζει τη σκληρότητα της ζωής - φωναχτά. Μπορεί να λυγίζει και να σπάει όταν πρέπει να μιλήσει για τα χαμένα κορίτσια της, αλλά τις περισσότερες φορές αφηγείται πράγματα και γεγονότα με ένα λαμπερό χαμόγελο κι ένα γάργαρο γέλιο. Οι δυο της κόρες, επίσης, είναι ακόμα νέα κορίτσια. Μαζί με τα άσχημα, θυμούνται και τα εφηβικά, τα σκανδαλιάρικα, τα τρυφερά. Αυτός ο τόνος κάνει μία φανερή αντίστιξη με την τραγωδία της ταινίας και σε κρατάει ανοιχτό να ακούσεις. Ταυτόχρονα όμως σε τσακίζει.
Αυτοί οι τέσσερις λόγοι δε θα αφήσουν ασυγκίνητη την κριτική επιτροπή των Καννών. Είναι ολοφάνερο ότι αυτή η ταινία έχει κατασκευαστεί για μεγάλο βραβεία. Κι ακριβώς αυτό, εμάς μάς απωθεί. Μας πετάει έξω. Υπάρχει μία ναρκισσιστική πονηριά στην σκηνοθετική επιλογή, μία οριακά ανήθικη εκμετάλλευση αυτών των ανθρώπων που φανερώνουν την πιο επώδυνη περίοδο της ζωής τους, ξελογιασμένες από το θεατράλε του γυρίσματος. Και ο κινηματογραφικός αισθησιασμός ενός τόσου σοβαρού θέματος είναι ανεπίτρεπτος. Οσα δυνατά και αληθινά κι εξομολογητικά κι αν επιτυγχάνει αυτό το θράσος.
Οταν ο ηθοποιός σου που σοκαρίστηκε ακούγοντας για το βιασμό ενός παιδιού σου ζητάει να κόψεις, κάνεις cut. Αν όχι, είναι επιλογή. Επιλογή που μπορεί να σου φέρει βραβείο, αλλά δεν σε κάνει και καλή σκηνοθέτη.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 76ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
