Ενα ελικόπτερο πετά πάνω από τα προάστια του Μπουένος Αϊρες και ανακοινώνει ότι θα εκκενωθούν τα σπίτια των φτωχογειτονιών. Η αναγκαστική έξωση θα ισχύσει σε λίγα 24ωρα. Δίπλα από τις πισίνες τους οι εύποροι μεσοαστοί δεν μπορούν να διακρίνουν τι ακριβώς ανακοινώνεται - ακούν τα νέα μπερδεμένοι, αντιδρούν με τρόμο στην απειλή. Μία γυναίκα στο διαμέρισμά της στην καρδιά της πόλης καλημερίζει την μεσήλικη, κουρασμένη της οικονόμο. Μετά από λίγο τη συνοδεύει στο νοσοκομείο καθώς λιποθύμησε από την εξάντληση. Ενας νεαρός ξεκινά να γαυγίζει στην μέση ενός φαστφουντάδικου. Κάποιοι του κρατούν τα πόδια. Αγέλες σκύλων γαυγίζουν όλες τις ώρες της νύχτας και συμμετέχουν σε αόρατες για εμάς εμπλοκές. Συναγερμοί πλούσιων σπιτιών ουρλιάζουν χωρίς όμως κάποιος ορατός εισβολέας να εντοπίζεται από τις αρχές. Οι ειδήσεις παίζουν συνεχώς τις φωτιές που άγνωστοι ανάβουν στις χωματερές και τα πάρκα στην άκρη της πόλης, αλλά και τα πυροτεχνήματα για τους εορτασμούς της πρωτοχρονιάς.
Κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει. Ο Μπάντζαμιν Ναστάτ καταγράφει αυτό που υπόσχεται και στον τίτλο του κινηματογραφικού του ντεμπούτου: μιλάει για την εξιστόρηση του φόβου, της απειλής. Το «Historia del Μiedo» (History of Fear) επιστρατεύει ένα σινεμά ψυχολογικών υπαινιγμών και κινηματογραφικών εικόνων (το επιβάλλει και η πρώτη bird-eye-view σεκάνς από το ελικόπτερο της αστυνομίας, όπου το κολλάζ φτωχικών και πλούσιων σπιτιών της περιοχής δίνει μία αίσθηση ασχήμιας κι ανισορροπίας) με τη βοήθεια του διευθυντή φωτογραφίας του Σολεντάντ Ροντρίγκεζ, του σκηνογράφου Τζαμ Μόντι και των δύο μοντέρ του, Αντρές Κουαράντα και Φερνάντο Επσταϊν, για να συνθέσουν το σύνολο της παράνοιας.
Η εργατική τάξη σε άμεση αντίθεση με την μπουνιουελικά απομονωμένη αστική δεν έρχεται ποτέ σε ρεαλιστική αντιπαράθεση. Οι χαρακτήρες έχουν μία σπονδυλωτή σχέση μεταξύ τους, αλλά τα περιστατικά είναι ασύνδετα, χωρίς επεξήγηση ή γραμμική αφήγηση. Ολοι μοιάζουν να κινούνται σ' ένα σύμπαν αβεβαιότητας, άγνοιας και πανικού κάθε φορά που θεωρούν ότι αυτό που τους απειλεί πλησιάζει (τα καμμένα σκουπίδια, τα σκυλιά που αλυχτούν, οι συναγερμοί, τα παιδιά που αργούν να εμφανιστούν από το παιχνίδι τους στο πάρκο).
Η ιδέα είναι εξαιρετική. Συνοδευόμενη από τα εορταστικά πυροτεχνήματα, το καυστικό σχόλιο για μία κοινωνία/χώρα που δεν έχει ιδέα από τις αλλαγές στον ιστό της αλλά φοβάται κάθε εξέλιξη που απειλεί να της στερήσει κάτι από τα κεκτημένα της, σπάει τα όρια της Αργεντίνικης στενής πραγματικότητας και γίνεται κάτι πολιτικά επίκαιρο και παγκόσμιο.
Μόνο που, όσο κι αν επικροτούμε την απόφαση του Ναστάτ να κατασκευάσει μία ταινία που δεν προσφέρει μασημένη τροφή, η τόση αφηγηματική αφαιρετικότητα κατέληξε στο να συμπληρώνουμε τα κενά μεταξύ μας - βγαίνοντας από την αίθουσα, συζητώντας την ιδέα. Κι όχι γιατί τα είδαμε/νιώσαμε από μία δυνατή κινηματογράφηση. Δε θα είχαμε καμία αντίρρηση (το αντίθετο) να παρακολουθήσουμε μία πειραματική ταινία που υπαινίσσεται περσσότερα από όσα δείχνει. Αρκεί να το έκανε με μία δυναμική που θα αισθανόσουν, ακόμα κι αν δεν την καταλάβαινες ολοκληρωτικά.
Tags: berlinale 2014
