Η όγδοη εκδοχή του μεγάλου κινηματογραφικού φεστιβάλ της Βαρκελώνης έφτασε στην πόλη και στις οθόνες μας από τις 18 έως τις 26 Απριλίου.
Το φεστιβάλ, ειδικά το φετινό, είχε γένος. Hταν ξεκάθαρα θηλυκό κι αυτό πολύ μας άρεσε, σε μία βιομηχανία βαθιά ανδροκρατούμενη. Στην ψηλότερη θέση όλων, μια διευθύντρια, πολλές γυναίκες σε υψηλές θέσεις διοικητικά και καλλιτεχνικά, πολλές ταινίες φτιαγμένες από ταλαντούχες σκηνοθέτιδες, πολλές ταινίες με μεγάλους, πραγματικούς γυναικείους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η ισότητα φύλων αποτελεί δομικό στοιχείο της καταλανικής κουλτούρας, ένα από τα βασικά της χαρακτηριστικά.
Το φετινό φεστιβάλ ήταν χωρισμένο στις παρακάτω κατηγορίες:
Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα,
Επίσημο εκτός Διαγωνισμού,
Cinema amb Gràcia (Κινηματογράφος με Χάρη- και λογοπαίγνιο με την περιοχή της Βαρκελώνης όπου λαμβάνει χώρα το φεστιβάλ κάθε χρόνο, την πανέμορφη Gràcia)
Ανοιχτή Ζώνη,
Τέχνη και Κινηματογράφος [με ντοκιμαντέρ για καλλιτέχνες και μουσεία]
Tα Aχαστα (σε ελεύθερη μετάφραση) που ήταν ουσιαστικά η ρετροσπεκτίβα στον Yasujirō Ozu
Nous talents (μικρού μήκους ταινίες νέων δημιουργών) και
Asian Madness by CineAsia
Casa en Flames
Το φεστιβάλ άνοιξε με την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας «Casa en Flames» του 35χρονου, γέννημα- θρέμμα της Βαρκελώνης, σκηνοθέτη Ντάνι ντε λα Ορντέν. Πρώτος αγώνας εντός έδρας. Οπως λέει και ο τίτλος της ταινίας αλλά και το λαϊκό τραγούδι, ένα σπίτι καίγεται (παίρνει η ζωή μου φωτιά). Μεταφορικά και όχι μόνο. Από τη μία έχουμε μια ταινία κατά βάση δραματική, ένα έντονο οικογενειακό δράμα που κορυφώνεται. Από την άλλη έχουμε μια θέαση της καταλανικής κοινωνίας από τα μέσα με πολύ χιούμορ και τόσα κωμικά στοιχεία που έκαναν τους καταλανούς θεατές να (χαμο)γελάνε. Ο συνδυασμός είναι αρκετά πετυχημένος αν και η ταινία προσπαθεί να μας προσφέρει μία από τα ίδια, ανάλογων περιπτώσεων. Κάποια οικογενειακά μυστικά, αρκετοί στερεοτυπικοί χαρακτήρες, ένα όμορφο καλοκαιρινό σπίτι κι ένα πιο όμορφο Καδακές (στην Κόστα Μπράβα) είναι τα βασικά συστατικά της ανθρώπινης ταινίας. Οι ενδοοικογενειακές σχέσεις είναι ο πυρήνας της ταινίας, η βασική ερώτηση είναι από τι φτιάχνονται οι οικογένειες και πώς ζουν σε βάθος χρόνου. Πολλά μικρά μικρά συμβάντα που μαζεμένα μας δείχνουν τη μεγάλη εικόνα. Μια συμπαθητική απόπειρα που θα μπορούσε να μοιάζει με Μυστικά και ψέματα α λα καταλά και πιο ελαφρά, με αρκετό χιούμορ και αυτοσαρκασμό αλλά χωρίς τη στιβαρότητα ενός Μάικ Λι. Στα ιδιαίτερα της ταινίας η διαρκής εναλλαγή στη γλώσσα, όπως και στη ζωή στη Βαρκελώνη δηλαδή. Καταλανικά και καστιγιάνικα να αλληλοσυμπληρώνονται καθ' όλη την ταινία και να θέτουν ένα βασικό ερώτημα για τη διεθνή πορεία της στις αγορές του εξωτερικού. Ο σκηνοθέτης μας είπε πάντως ότι δεν ήταν κάτι που έγινε επιτηδευμένα, «κάναμε την ταινία όπως ζούμε, όπως μεγάλωσα στην οικογένειά μου, όπως μιλάμε στην καθημερινότητα». Εμείς ευτυχώς είμαστε εκπαιδευμένοι στους υποτίτλους.
Μyrskyluodon Maija
Το μεγάλο, πρώτο βραβείο της κριτικής επιτροπής του φεστιβάλ απονεμήθηκε άξια στη Φινλανδή Tιίνα Λίμι «Μyrskyluodon Maija», ένα μεγάλο ιστορικό δράμα, τόσο σε ποιότητα όσο και σε διάρκεια, που ακολουθεί τη ζωή ενός κοριτσιού, μιας γυναίκας, της Μάγια από τα μικράτα της μέχρι το τέλος. Δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε πώς ακριβώς δεν κέρδισε το βραβείο γυναικείου ρόλου η καταπληκτική Αμάντα Γιάνσον αλλά αυτό δεν αλλάζει κάτι στην ερμηνεία της. Σηκώνει όλη την ταινία στους ώμους της και αναδεικνύει την εσωτερική δύναμη και την ψυχική- ενίοτε και σωματική- δύναμη μιας μικροκαμωμένης γυναίκας. Από τον γάμο παρά τη θέλησή της στα 17, τη ζωή της πιστής συζύγου ενός ψαρά που λείπει πολύ από το σπίτι, την ανατροφή μιας οικογένειας σ' έναν ξερό βράχο στη μέση του υγρού πουθενά, την επιβίωση ενός πολέμου και τόσα άλλα, η Μάγια είναι η ενσάρκωση της ήρεμης δύναμης και της θέλησης για ζωή. Το καθήκον μπλέκεται με την επιθυμία και τον έρωτα και μερικά σκηνοθετικά τρικ απογειώνουν την εξιστόρηση της ζωής αυτής της γυναίκας, ο χαρακτήρας της οποίας, όπως και το σενάριο, βασίζονται στην πενταλογία της Φινλανδοσουηδής συγγραφέα Anni Bloqvist για τη Μάγια από το Στόρμσκερς.
Une Affaire d' Honneur
Caída Libre
The Great Escaper
Ο Ελβετός Βενσάν Περέζ διαγωνίστηκε με το «Une Affaire d' Honneur», ένα ιστορικό δράμα που εξελίσσεται στο Παρίσι του 1887. Οι μονομαχίες μπορεί είναι παρωχημένες και παράνομες μα για πολλά μέλη της γαλλικής κοινωνίας παραμένουν ο μόνος τρόπος να υπερασπιστούν την τιμή τους. Ατυχείς καταστάσεις φέρουν μπλεγμένο σε μονομαχίες έναν ήσυχο μα ταυτόχρονα χαρισματικό δάσκαλο ξιφασκίας [Roschdy Zem] με υψηλό αίσθημα τιμιότητας. Την πόρτα του θα χτυπήσει μια γυναίκα/ φεμινίστρια μπροστά από την εποχή της [Doria Tillier] και ο κύκλος των μονομαχιών, της βίας και της προσπάθειας για χειραφέτηση θα συνεχιστεί. Ο σκηνοθέτης φαίνεται ότι έχει αφήσει πίσω του τις μέρες που έκανε απλά τον όμορφο όπως στην Ινδοκίνα κ στο Συρανό ντε Μπερζεράκ και μας παρουσιάζει μια ταινία αρκετά ακαδημαϊκή για την τιμή και την υπόληψη, βάζοντας όμως τις απαραίτητες πινελιές της ανάγκης για ισότητα και γυναικεία χειραφέτηση.
Στο **«Caída Libre» της Laura Jou παρακολουθούμε την πτώση, τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική, της Μαρισόλ [Belén Rueda], μιας φαινομενικά πολύ πετυχημένης προπονήτριας/ πρώην μεγάλης αθλήτριας και συζύγου. Η ελεύθερη αυτή πτώση ξεκινάει όταν ανακαλύπτει την σοβαρή σχέση του άντρα της λίγο καιρό πριν το παγκόσμιο πρωτάθλημα για το οποίο προετοιμάζει με αυταρχικό τρόπο τις αθλήτριές της.
Στο «The Great Escaper», μια πολύ γλυκιά και συγκινητική ταινία, ο Μάικλ Κέιν μας καθήλωσε με τη... βαθιά υποκριτική του τέχνη. Ενας βετεράνος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, που συμμετείχε στην καθοριστική απόβαση στη Νορμανδία, την περίφημη D-Day, που για πολλούς είχε κομβική σημασία στη νίκη του πολιτισμένου κόσμου εναντίον του ναζισμού, ετοιμάζεται να γιορτάσει την εβδομηκοστή της επέτειο, το 2014. Ζει σε οίκο ευγηρίας με την αγαπημένη του σύντροφο [Glenda Jackson] αλλά δεν έχει κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για το οργανωμένο ταξίδι των βετεράνων εμπρόθεσμα και κινδυνεύει να χάσει τους μεγαλειώδεις εορτασμούς. Κάπου εδώ ξεκινάει αυτή η μεγάλη περιπέτεια, η μεγάλη διαφυγή, με πολλές αναφορές στο αίσθημα του καθήκοντος, γλυκόπικρες αναφορές κι αυτό το λεπτό, σαρκαστικό, υποδόριο βρετανικό χιούμορ, όπου και όσο πρέπει. Δύο σκηνές μένουν στη μνήμη: πρώτα εκεί που βρετανοί και αμερικανοί βετεράνοι πίνουν και γλεντούν για ώρες, όταν ο φίλος του πρωταγωνιστή έχει κάποια θέματα με το αλκοόλ και οι αμερικανοί γελάνε πειράζοντάς τον, γυρνάει και τους λέει: Ξεκινήσαμε νωρίτερα από εσάς (να πίνουμε). Όπως κ στον πόλεμο... Δημοσιογραφική προβολή νωρίς το πρωί μα η αίθουσα γέμισε δυνατά γέλια! Δεύτερη η πολύ συγκινητική σκηνή με Βρετανούς και Γερμανούς βετεράνους, όλοι ήρθαν να αποτίσουν φόρο τιμής στους νεκρούς [συντρόφους] τους. Όλοι νέα παιδιά στον πόλεμο, πιθανά χωρίς καμία θέληση να βλάψουν τον “εχθρό”, κρέας στη μηχανή του πολέμου.
C'è Αncora Domani
Μεγάλη αίσθηση προκάλεσε στο φεστιβάλ η τρομερά πετυχημένη ταινία της Πάολα Κορτελέσι «C'è Αncora Domani». Με πρεμιέρα στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Ρώμης, όπου κέρδισε τρία μεγάλα βραβεία και εισπρακτική επιτυχία πέρα από οποιαδήποτε προσδοκία, παρουσιάστηκε στη Βαρκελώνη στο επίσημο πρόγραμμα, εκτός διαγωνισμού. Στην Ιταλία έχουν δει την ταινία περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια θεατές, ήταν το νούμερο ένα στο ιταλικό box office για το 2023, ξεπερνώντας άνετα Barbie και Oppenheimer, έκανε τους Ιταλούς να επιστρέψουν οριστικά στο σινεμά μετά τον κορονοϊό, έκανε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας να επιστρέψουν στις αίθουσες και μαθητές, φοιτητές, καθηγητές συνέρευσαν ομαδικά να την παρακολουθήσουν. Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Paola Cortellesi είναι μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες στην ιστορία του ιταλικού κινηματογράφου. Γιατί όμως; Επειδή πέρα από την ψυχή και το όραμα της ηθοποιού- σκηνοθέτιδας, αποτελείται από μερικά ιδιαίτερα συστατικά, όλα στις σωστές δόσεις. Είναι ένα φιλμ ασπρόμαυρο με πολλά πλάνα σε εξωτερικούς χώρους, στην παράδοση του ιταλικού νεορεαλισμού, που μας έχει προσφέρει μερικές από τις μεγαλύτερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου. Διαδραματίζεται στη μεταπολεμική Ιταλία, το 1946 και είναι μια ταινία γλυκόπικρη, με πολύ χιούμορ κι ας καταπιάνεται με θέματα πολύ δύσκολα και καθόλου αστεία, όπως η γυναικεία κακοποίηση. Υπάρχει μια σκηνή ανθολογίας στην ταινία όπου η κακοποίηση παρουσιάζεται αποστασιοποιημένα και μέσα από μια χορογραφία! Δεν της λείπει καθόλου το χιούμορ της Κορτελέσι και σ' αυτό βοηθάει και ο πολύ καλός Valerio Mastandrea που υποδύεται τον άντρα της. Το άνοιγμα της ταινίας, προκάλεσε μεγάλη συζήτηση στην ιταλική δημόσια σφαίρα καθώς στο ίδιο διάστημα υπήρξε η μακάβρια σύμπτωση της γυναικοκτονίας μιας 22χρονης φοιτήτριας από τον φίλο της που συντάραξε την ιταλική κοινωνία.
Η ταινία μας βάζει να σκεφτούμε αρκετά καθώς μας κάνει να συγκινούμαστε και να γελάμε, με θέματα όπως η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες, ειδικά σε μία μεταπολεμική περίοδο και μάλιστα μετά από ήττα, η γυναικεία χειραφέτηση και η ανάγκη για ισότητα, η γυναικεία φιλία, ο θεσμός της οικογένειας με τον πατέρα αφέντη, ο γάμος ως σκαλοπάτι για κοινωνική ανέλιξη της οικογένειας και τόσα άλλα οικεία μοτίβα ανάμεσα στην Ιταλία και την Ελλάδα. Δείτε την σε όποια ευκαιρία σας παρουσιαστεί!
Μεγκ Ράιαν
Μία από τις παρουσίες που προκάλεσαν τη λάμψη των φλας στο κόκκινο χαλί ήταν βέβαια η Μεγκ Ράιαν, που διαγωνίστηκε με την ταινία της «Τι Συνέβη Μετά». Πρόκειται για τη δεύτερη σκηνοθετική της δουλειά μετά το Ithaca του 2015. Η σκηνοθέτης και πρωταγωνίστρια της ταινίας επιστρέφει μετά από χρόνια στο είδος που την έκανε αγαπημένη του κοινού για δεκαετίες, τη γλυκόπικρη, με δόσεις χιούμορ ρομαντική κομεντί. Η ταινία διαδραματίζεται σ' ένα αεροδρόμιο και ακολουθεί τη συνάντηση της Willa [Meg Ryan] και του Bill [David Duchovny]. Φιλότιμη ανά διαστήματα δεν καταφέρνει να πείσει ότι δεν είναι ανέμπνευστη και επίπεδη. Ίσως αρέσει περισσότερο σε φανς του είδους.
Daaaaaalí!
Με το «Daaaaaalí!» του ο Κουεντίν Ντουπιέ, το τρομερό παιδί της σύγχρονης indie γαλλικής κωμωδίας, προκάλεσε πολλά δυνατά γέλια στις αίθουσες του φεστιβάλ. Μια ταινία που προφανώς εστιάζει στον μεγάλο Καταλανό καλλιτέχνη Salvador Dalí και ξεκινά με την απόπειρα μιας γαλλίδας δημοσιογράφου να του πάρει μία συνέντευξη. Η ταινία άμεσα βάζει τον θεατή στο πνεύμα και το σύμπαν του μεγάλου ζωγράφου: σουρεαλισμός. Ένα γλυκό και όμορφο σουρεαλιστικό παιχνίδι είναι όλη η ταινία που χωρίς να φαίνεται ότι παίρνει το θέμα της απόλυτα στα σοβαρά, πετυχαίνει πολύ εύστοχα να παρουσιάσει με πολύ αστείο τρόπο τον Dalí μέσα από βασικά στοιχεία της προσωπικότητάς του, όπως η ματαιοδοξία, η εκκεντρικότητα, η ανησυχία για το μεταφυσικό κ.ά.
Alumbramiento
Το «Alumbramiento», ντεμπούτο του Καταλανού Πάου Τεισιντόρ ήταν από τους μεγάλους νικητές του φεστιβάλ, κερδίζοντας τόσο το βραβείο σκηνοθεσίας όσο κι αυτό γυναικείου ρόλου, που απονεμήθηκε συλλογικά στις νεαρές του πρωταγωνίστριες Σοφία Μιλάν (πρώτη μεταξύ ίσων), Σίλια Λοπέρα, Κάρμεν Εσκουδέρο, Πάουλα Αγκούιλο, Βικτόρια Ολιβερ και Αλμπα Μουνούερα. Το κοινωνικό αυτό δράμα ακουλουθεί τη Λουτσία από την επαρχία στη Μαδρίτη και το σωφρονιστικό ίδρυμα για έφηβες εγκύους που διαχειρίζονται, με την απαραίτητη σκληράδα, καθολικές μοναχές. Η ταινία καταπιάνεται με δύο βασικά- επαίσχυντα- επεισόδια της πολύ πρόσφατης σύγχρονης ισπανικής ιστορίας, την ουσιαστική φυλάκιση αυτών των κοριτσιών παρά τη θέλησή τους κι ακόμη περισσότερο με το μεγαλύτερο έγκλημα της απαγωγής των παιδιών που γεννούσαν. Μια ανοιχτή πληγή της ισπανικής κοινωνίας που δεν μοιάζει να έχει επουλωθεί ακόμα. Οι νεαρές μητέρες ενημερώνονταν ότι τα νεογέννητα δεν τα κατάφερναν να επιβιώσουν και δεν τα έβλεπαν ποτέ, ενώ στην πραγματικότητα οι καλόγριες τα έδιναν για υιοθεσία [παράνομα βέβαια] σε «καθώς πρέπει» ζευγάρια της αστικής τάξης. Γινόμαστε κοινωνοί των φόβων, των ανησυχιών, των γέλιων και των φιλιών των κοριτσιών μέσα στο αναμορφωτήριο, με τις ερμηνείες των νεαρών να πείθουν τους θεατές. Ειδικά η Σοφία Μιλάν διακατέχεται καθ ' όλη την ταινία από μια υφέρπουσα θλίψη στο βλέμμα, απόλυτα ταιριαστή με το ρόλο της.
Montserrat, Integral 107
L'Amour et les Forêts
La Nouvelle Femme
Ενα ντοκιμαντέρ που τράβηξε πάνω του τα βλέμματα των θεατών, κυρίως χάρη στην τοπικότητα του, ήταν το «Montserrat, Integral 107» του Καταλανού σκηνοθέτη- αναρριχητή Μπιέλ Μασία. Δύο φίλοι αναρριχητές παίρνουν μια απόφαση που μοιάζει τρελή. Να επιχειρήσουν για πρώτη φορά να αναρριχηθούν και στις 107 κορυφές του Μοντσεράτ, όπως αυτές φαίνονται από τη Μανρέσα, μέσα σε μία μόνο εβδομάδα, σε μία αναρρίχηση χωρίς κάθοδο από το βουνό. Το Μοντσεράτ είναι το ιερό βουνό των Καταλανών με την τοπική Παναγία και αποτελεί παράδεισο για αναρρίχηση, ένα σπορ εξαιρετικά διαδεδομένο στην Καταλονία. Δεν συνίσταται σε όσους πάσχουν από υψοφοβία καθώς- μικρό σπόιλερ- ο σκηνοθέτης σε κάποιες περιπτώσεις πηδάει χωρίς σκοινί από βράχο σε βράχο.
Άλλη μία ταινία του διαγωνιστικού από σκηνοθέτιδα, τη Βαλερί Ντονζελί και με βασική πρωταγωνίστρια μια γυναίκα ήταν το «L'Amour et les Forêts» που έλαβε καλές κριτικές. Πρόκειται για ένα οικογενειακό ψυχολογικό θρίλερ που παρακολουθεί από την αρχή τη σχέση της Μπλανς (Βιρζινί Εφιρά) και του Γκρεκγουρά Λαμουρέ (με μεγάλη δόση ειρωνείας το επίθετο που σημαίνει ο ερωτευμένος - Μελβίλ Πουπό). Ο έρωτας, η οικογένεια, η εξέλιξη μιας χειριστικής, κακοποιητικής σχέσης και οι επιπτώσεις των πράξεων του καθενός.
Ξανά σκηνοθέτιδα, ξανά πρωταγωνίστριες, στην ταινία «La Nouvelle Femme» της Λέα Τοντόροφ. Η ιστορία της γιατρού και παιδαγωγού που με τη μέθοδό της έμελε να ριζοσπαστικοποιήσει την ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών. Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στην ταινία διαδραματίζουν ζητήματα όπως η γυναικεία χειραφέτηση, η [αν]ισότητα και οι πάγιες κοινωνικές συμβάσεις.
Αλλη μία ταινία με γυναίκες στο τιμόνι, το «Irena's Vow» της Λουίζ Αρτσμπόλτ άγγιξε βαθιά το κοινό του φεστιβάλ. Πρόκειται για την πραγματική ιστορία της Irena Gut Opdyke που υποδύεται με επιτυχία η Sophie Nélisse. Η Irena, νεαρή Πολωνή στο ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου γίνεται μάρτυς μιας θηριωδίας και δίνει έναν όρκο στον εαυτό της, να μην ξαναφήσει να συμβεί το ίδιο, αν μπορεί η ίδια να βοηθήσει να αποτραπεί. Πέρα από έναν βαθύ ανθρωπισμό, αποδεικνύεται εξαιρετικά εφευρετική, καθώς τα βάζει καθημερινά μ' έναν εχθρό που μοιάζει ανίκητος. Με διάφορα τεχνάσματα και απαντήσεις σε συνεχόμενα προβλήματα αλλά και διαρκή κίνδυνο της ζωής της καταφέρνει να προφυλάξει Εβραίους που είχαν την τύχη να βρεθούν στο δρόμο της. Ιδιαίτερα συγκινητικό το τέλος της ταινίας με τα πραγματικά πρόσωπα να κάνουν την εμφάνισή τους στην οθόνη καθώς μαθαίνουμε τι απέγιναν.
Joan Baez: I am a Νoise
Disco, Ibiza, Locomía
Πανστρατιά γυναικών και στο ντοκιμαντέρ που παρουσιάστηκε στο επίσημο πρόγραμμα του φεστιβάλ, εκτός διαγωνισμού, «Joan Baez: I am a Νoise», έργο τριών γυναικών, των Μίρι Ναβάσκι, Μάεβ Ο Μπόιλ και Κάρεν Ο' Κόνορ.. Μαθαίνουμε από διηγήσεις σε πρώτο πρόσωπο, από την ίδια τη μεγάλη τραγουδίστρια Joan Baez, για όλη της τη ζωή και το έργο της. Για τις σχέσεις της με όλα τα μέλη της οικογένειάς της και πώς αυτές την επηρέασαν καθώς και για τις πιο σημαντικές σχέσεις της ζωής της, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση έχουν ο Bob Dylan, ο David Harris, ο σύζυγος με τον οποίο έζησε για χρόνια και μαζί του απέκτησε ένα γιο και ο Martin Luther King. Η ταινία ξετυλίγει όλο το κουβάρι της προσωπικής ζωής και της καλλιτεχνικής εξέλιξης μιας από τις επιδραστικότερες μουσικούς του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα, χωρίς ν' αφήνει απ' έξω το κοινωνικό, ανθρωπιστικό, ακτιβιστικό, αντιπολεμικό της έργο.
Άλλη μία ταινία του επίσημου προγραμμάτος, εκτός διαγωνισμού, ήταν η νέα ταινία του Ματ Μπράουν «Freud's Last Session». Eνα φιλμ που βασίζεται σε θεατρικό έργο και στηρίζεται στις ερμηνείες των Αντονι Χόπκινς και Μάθιου Γκουντ που υποδύονται τον πατέρα της ψυχανάλυσης Σίκγμουντ Φρόιντ και τον συγγραφέα Σ.Σ. Λιούις αντίστοιχα. Ολη η ταινία είναι μια διαλεκτική κόντρα ανάμεσα στους δύο μεγάλους άνδρες του πνεύματος κυρίως γύρω από την πίστη στο Θεό και το μεταφυσικό και την άρνησή του. Αλλα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η ταινία που διαδραματίζεται στις απαρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είναι η αγάπη, ο έρωτας και η σεξουαλικότητα.
Στο επίσημο πρόγραμμα, εκτός διαγωνισμού, προβλήθηκε η ταινία **«Disco, Ibiza, Locomía» του Κίκε Μάιλο. Πρόκειται για τη θεότρελη ιστορία του θρυλικού, σε αρκετούς κύκλους, ισπανικού electro-pop συγκροτήματος Locomía που μεσουράνησε στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές του '90. Μέσα από την club culture της Ibiza από τη δεκαετία του '80 και τη χρυσή εποχή των μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών, παρακολουθούμε την αναπάντεχη δημιουργία του γκρουπ, την ξέφρενη άνοδο και τη σταδιακή πτώση του, όπως και τις προσωπικές πορείες βασικών μελών του. Πολύ καλές ερμηνείες από τον Jaime Lorente [Casa de papel, Elite], τη Blanca Suárez και τον Alberto Ammann.
Ο Ιμπάι Αμπάντ μας παρουσίασε το «Escanyapobres», ένα γουέστερν α λα καταλά (στα καταλανοβαλενσιάνικα!). Η ταινία βασίζεται σ' ένα από τα εμβληματικότερα καταλανικά μυθιστορήματα, το ομώνυμο του Ναρσίς Ολέρ (1846-1930) και καταπιάνεται μ' έναν τοκογλύφο στην Καταλονία και τις απεχθείς μεθόδους του. Χρονικά βρισκόμαστε κοντά στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα, σε μια περίοδο... εκσυγχρονισμού για την περιοχή, καθώς ο σιδηρόδρομος φτάνει στην καταλανική επαρχία. Παρά τις πολύ καλές ερμηνείες τόσο της νεαρής Μιρέια Βιλαπουίγκ όσο και των άλλων πρωταγωνιστών, η ταινία σε καμία περίπτωση δεν καταφέρνει να προκαλέσει στον θεατή την ένταση που προκαλεί το βιβλίο.
Handling the Undead
Στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ συμμετείχε το νορβηγικό «Handling the Undead», της 35χρονης Τέα Χβίστενταλ. Το σενάριο βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του John Ajvide Lindqvist και πρόκειται για ελληνική συμπαραγωγή (!) που πρωτοπαρουσιάστηκε στο τελευταίο φεστιβάλ του Sundance. Μια ταινία μείγμα δράματος και τρόμου, με ζόμπι και θρήνους. Η σκηνοθέτιδα και ο συγγραφέας, που συνυπέγραψαν το σενάριο, επέλεξαν να αποψιλώσουν την ιστορία από οποιοδήποτε κοινωνικοπολιτικό μοτίβο και να εστιάσουν στις τρεις βασικές οικογενειακές ιστορίες. Η ταινία αν και μοιάζει πιο πολύ τρόμου παρά δράμα, παρουσιάζει τα ζόμπι με διαφορετικό τρόπο απ' ότι έχουμε συνηθίσει στον κινηματογράφο. Η σκηνοθέτιδα επιλέγει να αποστασιοποιηθεί από τα γεγονότα και μας τα παρουσιάζει χωρίς να κρίνει. Ολα τα τεχνικά κομμάτια της ταινίας είναι εξαιρετικά: η μουσική ταιριαστή και συνδημιουργός του κατάλληλου συναισθηματικού τοπίου, η φωτογραφία εξαιρετική, σε όμορφα σετ και με πανέμορφα χρώματα, το μακιγιάζ και όλα τα εφέ πολύ ρεαλιστικά. Η σκηνοθέτιδα μας είπε ότι προσπάθησε πολύ για ν' αποφύγει το γελοίο, βασικό στοιχείο για πολλούς των ταινιών τρόμου με ζόμπι, κτλ. Σε όλη την ταινία παίρνουμε στοιχεία γύρω από τις οικογένειες και τις σχέσεις του αλλά εμείς ως θεατές πρέπει να κάνουμε μόνοι μας τις συνδέσεις. Ένα πένθος, ένας θρήνος, φαίνεται να σκεπάζει όλη την ταινία, από την αρχή ως το τέλος και με βάση αυτό το στοιχείο μπορούμε να πούμε ότι διακρίναμε μια «συγγένεια» με το «Arcadia» του Γιώργου Ζώη που παρουσιάστηκε στη Berlinale.
Πράσινο Σύνορο
To «Πράσινο Σύνορο» της Πολωνής Ανιέσκα Χόλαντ ήρθε στη Βαρκελώνη φορτωμένο με πολλά βραβεία (από τη Βενετία μέχρι Ρότερνταμ) και ακόμη μεγαλύτερη φασαρία από τη δημόσια συζήτηση που προξένησε στην Πολωνία. Η ταινία καταπιάνεται με μια οικογένεια προσφύγων και ακολουθεί την οδύσσειά τους [αν κι αυτοί έρχονται με αεροπλάνο μέχρι τη Λευκορωσία] από τη Συρία μέχρι την Πολωνία ή καλύτερα τα πολωνο-λευκορωσικά σύνορα, σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και την αποφασιστικότητα μια Πολωνής ψυχολόγου που παρακολουθώντας τι γίνεται, αποφασίζει να βοηθήσει όποιον και όσο μπορεί. Χωρίζεται σε τρια βασικά μέρη, παρουσιάζοντας την κατάσταση μέσα από το κάθε πρίσμα: οι πρόσφυγες, οι συνοριοφύλακες, οι αλληλέγγυοι. Εμείς στην Ελλάδα μπορεί να είμαστε αρκετά εξοικειωμένοι με τους πρόσφυγες, τους αλληλέγγυους, τις πρακτικές των κρατών όπως τα pushbacks και τη ρητορική των πολιτικών αλλά θα προτείναμε σε όλους να παρακολουθήσουν αυτή την ταινία. Ασπρόμαυρη, εστιάζοντας στην ιστορία της χωρίς εξωραϊστικά στοιχεία, με πολύ καλές ερμηνείες από το καστ και στιβαρή, σίγουρη για τον εαυτό της σκηνοθεσία, μας διηγείται μια σύγχρονη, αδιανόητη στον νου ιστορία. Από την πρώτη της προβολή η ταινία είχε την πρόσληψη που όλοι φανταζόμαστε: πολύ καλό box office και συκοφάντηση από την κυβέρνηση [από πολλούς υπουργούς της] αλλά και από σώματα ασφαλείας. Οταν βγήκε στις αίθουσες υπήρξε μεγάλη προσπάθεια από εθνικιστικούς και όχι μόνο κύκλους για χαμηλή βαθμολόγηση της ταινίας σε οποιαδήποτε πλατφόρμα, με οποιοδήποτε μέσο. Αυτό από μόνο του θα αρκούσε για να μας κάνει να τη δούμε ξανά και ξανά. Μια ταινία για τον Ανθρωπο και τον ανθρωπισμό, το ρατσισμό και τον σύγχρονο, ενίοτε παράλογο, κόσμο.
The Monk and the Rifle
Hammarskjöld
Phantom Youth
Στο διαγωνιστικό τμήμα είχαμε την ευκαιρία και τη χαρά να παρακολουθήσουμε το «The Monk and the Rifle» του Πάουο Τσόινινγ Ντόρζι. Μια πολύ καλή και ιδιαίτερη ταινία που μας ήρθε από το πανέμορφο Μπουτάν και μέσα από δραματικά και κωμικά στοιχεία παρουσιάζει μια πολύ ιδιαίτερη τομή στην ιστορία της χώρας. Λίγα χρόνια μετά την έλευση του 21ου αιώνα, οι πολίτες της χώρας ετοιμάζονται για τις πρώτες ελεύθερες εκλογές στην ιστορία, καθώς το ίντερνετ κάνει την εμφάνισή του και όλοι αντιλαμβάνονται ότι ο κόσμος αλλάζει με μεγάλη ταχύτητα. Μέσα σ' όλα αυτά, ένας λάμα ζητά από έναν μοναχό να του βρει δύο όπλα κι ένας αμερικανός έμπορος όπλων φτάνει από την άλλη άκρη του κόσμου στην αναζήτηση ενός σπάνιου τουφεκιού από τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Ολα αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία ο σκηνοθέτης καταφέρνει να τα δέσει αρμονικά χαρίζοντας μας μια έξυπνη, αστεία, σκεπτόμενη, διασκεδαστική ταινία.
Το βραβείο του σεναρίου κέρδισε η 23χρονη (ολογράφως: εικοσιτριάχρονη!) Κοσοβάρα Λουάνα Μπαιρζάμι, σκηνοθέτις και σεναριογράφος του «Phantom Youth». Woman power και σ' αυτή την ταινία, παντού γυναίκες! Δύο κορίτσια, η Zoé και η Volta, ξαδέρφες 20κάτι χρονών, αποφασίζουν να φύγουν μακριά από το χωριό τους στο Κόσοβο, με όνειρα για εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και τελικό προορισμό την πρωτεύουσα Πρίστινα. Το Κόσοβο του 2007, χρόνος στον οποίο εξελίσσεται η ιστορία, είναι ένας τόπος, μια κοινωνία σε διαρκή μετασχηματισμό, εν μέσω κοινωνικοπολιτικών αλλαγών και εντάσεων. Μια χώρα σε κρίση και αναζήτηση ταυτότητας, στα πρόθυρα της ανεξαρτητοποίησής της (2008) μας παρουσιάζεται μέσα από τα μάτια των δύο νέων κοριτσιών, της, στο όνομα μιας νέας γενιάς ανθρώπων που νιώθουν ότι είναι παραγκωνισμένοι και κανείς δεν τους ρωτά για το (δικό τους) μέλλον.
Ο Περ Φλι διαγωνίστηκε στο φεστιβάλ με την ταινία του «Hammarskjöld», αφιερωμένη στον γ.γ του ΟΗΕ Νταγκ Χάμαρσκολντ και στον αγώνα του για ειρήνη και δικαιοσύνη στην Αφρική κατά την περίοδο της αποαποικιοποίησης. Ενα πολιτικό θρίλερ που κορυφώνεται όπως εξελίσσεται η ταινία. Ο Σουηδός οικονομολόγος και διπλωμάτης διετέλεσε γ.γ. του ΟΗΕ από το 1956 μέχρι το θάνατό του το 1961 και θεωρείται υπεύθυνος για τη δημιουργία του ειρηνευτικού σώματος του ΟΗΕ καθώς και για πολλές μεταρρυθμίσεις εντός του οργανισμού ώστε να καταστή πιο λειτουργικός. Μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε βαθιά μέσα στον ψυχρό πόλεμο και με την αποαποικιοποίηση ο κόσμος αλλάζει απότομα. Η ταινία στηρίζεται στη φινετσάτη ερμηνεία του γνωστού Σουηδού ηθοποιού Μίκαελ Πέρσμπραντ που έγινε διεθνώς γνωστός μέσα από το «In a Βetter World≥ και τη σειρά «Sex Εducation». Παράπλευρο κομμάτι της ταινίας, κύριο στοιχείο της προσωπικής του ζωής, η σεξουαλικότητα και οι επιθυμίες του που παραμέρισε για την καριέρα του και το καθήκον, όπως το αντιλαμβανόταν. Η ταινία έφυγε από το φεστιβάλ έχοντας στις αποσκευές της το Βραβείο Μουσικής που κέρδισε ο Ρέιμοντ Ενοκσεν για τις πρωτότυπες συνθέσεις του που όχι μόνο ταίριαζαν αρμονικά στη φύση της ταινίας αλλά αποτέλεσαν βασικό της στοιχείο.
Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ
Η αυλαία του φεστιβάλ έπεσε με το «Hit Man» του αγαπημένου Ρίτσανρτ Λινκλέιτερ. Η νέα ταινία του αμερικανού σκηνοθέτη είναι μια ταινία που βασίστηκε σ' ένα άρθρο που διάβασε ο σκηνοθέτης το μακρινό 2001 και κατά την περίοδο του κορονοϊού αποφάσισε να το κάνει ταινία, με τη συνδρομή του αρθρογράφου, Σκιπ Χόλαντσγουορθ. Πρόκειται για την πραγματική ιστορία, διανθισμένη βέβαια με διάφορα στοιχεία που την κάνουν πιο θελκτική στον θεατή, του Gary Johnson, στον οποίο και αφιερώνεται. Ένας φαινομενικά αδιάφορος άνθρωπος στην καθημερινότητά του, υποδύεται τον εκτελεστή τόσο όσο για να παγιδεύσει τους πελάτες/ θύματά του και να τους παραδώσει στην αστυνομία με την οποία συνεργάζεται. Μέχρι που ο Glenn Powell [στην τέταρτη συνεργασία με τον φίλο του Richard Linklater] καλείται από την πανέμορφη Αντρια Αριόνα και ο έρωτας μπλέκεται με τα συμβόλαια θανάτου.
Ο ίδιος ο σκηνοθέτης χαρακτηρίζει την ταινία του ως screwball και μαύρη κωμωδία αλλά και ως film noir κι εμείς δεν θα διαφωνήσουμε καθόλου, προσθέτοντας απλά ότι περάσαμε δύο πολύ διασκεδαστικές ώρες παρακολουθώντας την. Βγαίνει από το Netflix στις 7 Ιουνίου. Τέλος, να αναφέρουμε απλά τη λατρεία που έδειξε το κοινό του φεστιβάλ προς τον Ρίτσαρντ Λιννκλέιτερ τόσο στις προβολές της ταινίας όσο και στην ανοιχτή συζήτηση με το κοινό σε μία κατάμεστη από νωρίς αίθουσα και βέβαια κατά την παραλαβή του βραβείου για το σύνολο της καριέρας του. Ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες, πολύ Ευρωπαίος ίσως για να μας έρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, πρόσχαρος, ευγενής, down-to-earth και αστείος, ένας ωραίος κύριος. Επειδή σίγουρα κάποιοι θα ήθελαν να τον ρωτήσουν, όπως έκανε κάποιος θεατής στην ανοιχτή συζήτηση, ναι, ο Λινκλέιτερ κρατάει τις σχέσεις του αληθινές και μίλησε τηλεφωνικά και με τον Ιθαν Χοκ και με τη Ζιλί Ντελπί μέσα στην τελευταία εβδομάδα.
Χαμογελαστή και με τη φωνή της να έχει επανέλθει μετά από μέρες αφωνίας, η διευθύντρια του BCN Film Fest, Κοντσίτα Καζανόβας, δήλωσε: «Το φετινό φεστιβάλ, με τις προβολές, τους καλεσμένους και τις ζωντανές ανοιχτές συζητήσεις, καθώς και τις πολύ συναρπαστικές στιγμές που μας χάρισε, ανταποκρίθηκε σε όλες τις προσδοκίες μας. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι και το κοινό ανταποκρίθηκε όσο ποτέ άλλοτε. Υπήρξε θεαματική υποδοχή των ταινιών και των δράσεών μας ήταν θεαματική, γι΄αυτό θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για τον απώτερο στόχο μας, ένα δυνατό και ανοιχτό φεστιβάλ, που είναι χρήσιμο και πρακτικό τόσο για τον κινηματογράφο όσο και για την προβολή της Βαρκελώνης.»
Μέχρι την επόμενη χρονιά και το 9ο BCN Film Fest [23-30 Απριλίου 2025] adeu που λένε και οι Καταλανοί.
Τα βραβεία του όγδοου Festival Internacional de Cine de Barcelona- Sant Jordi είναι:
- Καλύτερη ταινία: Myrskyluodon Maija της Tiina Lymi
- Σκηνοθεσίας: Pau Teixidor για το Alumbramiento
- **Σεναρίου: Luàna Bajrami για το Bota jonë [Phantom Youth]
- **Ανδρικού ρόλου: Michael Caine για το The great escaper
- **Γυναικείου ρόλου: Συλλογικά στις νέες ηθοποιούς της ταινίας Alumbramiento (Sofía Milán, Celia Lopera, Carmen Escudero, Paula Agulló, Victoria Oliver και Alba Munuera)
- Μουσικής: Raymond Enoksen για το Hammarskjöld
- Βραβείο Κριτικών (ACCEC): Daaaaaalí! του Quentin Dupieux
- Νέων Ταλέντων στην Καλύτερη Ταινία Μικρού Μήκους: Blava terra της Marine Auclair March
- Τιμητικό Βραβείο για το σύνολο του έργου του: Richard Linklater
Το 8ο BCN Film Fest μέσα από τους σημαντικότερους αριθμούς του:
- 20.000 θεατές [10% άνοδος σε σχέση με το περσινό φεστιβάλ]
- 69 ταινίες, από τις οποίες:
- 15 σε παγκόσμια πρεμιέρα
- 1 σε ευρωπαϊκή
- 20 σε ισπανική και
- 11 σε καταλανική
- 49 παρουσιάσεις και συζητήσεις με την παρουσία προσκεκλημένων, όπως: ο Richard Linklater, η Meg Ryan, η Paola Cortellesi, ο Vincent Perez, η Belén Rueda, o J.A. Bayona, ο Mikael Persbrandt, ο Arturo Valls, ο Éric Toledano, ο Olivier Nakache, η Malena Alterio, ο Kike Maillo, ο Dani de la Orden, η Clara Segura, η Emma Vilarasau, ο David Verdaguer και η Clara Lago.
- Ανοιχτή συζήτηση του Richard Linklater με το κοινό.
- 14 παράλληλες δραστηριότητες στους διάφορους χώρους του φεστιβάλ, μεταξύ των οποίων:
- Η 7η έκδοση της Ημέρας Σεναριογράφων και Βιομηχανίας με δύο στρογγυλά τραπέζια: «AI και δημιουργική διαδικασία» και την παρουσίαση του LAAB 2024 με τον πίνακα «Από βιβλίο σε οθόνη».
- Το Sitges Fantástico Podcast- 70 χρόνια επιρροής του μυθιστορήματος «I Am Legend» του Richard Matheson.
- Η Συνάντηση συγγραφέων του Grup 62 με τη συμμετοχή των Ramón Gener, Jordi Puntí και Jaume Clotet.
- 9 δραστηριότητες στη La Perla 22.
- 1η έκδοση του Screen International Award για τον Καταλανό παραγωγό της χρονιάς.
Δείτε εδώ μια βιντεοανασκόπηση του Φεστιβάλ:
