Σε λίγες μέρες το Flix σαλπάρει για την Ερμούπολη της Σύρου, για να απολαύσει και να σας μεταφέρει όλα όσα θα συμβούν στο 15ο Animasyros, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων, που θα πραγματοποιηθεί από τις 20 έως τις 25 Σεπτεμβρίου.
Διαβάστε περισσότερα: Animasyros 2022: Ετοιμοι για την μεγάλη γιορτή του animation;
Επίσημη πρεμιέρα του φεστιβάλ, το «Flee» του Γιόνας Πόερ Ρασμούσεν - η ταινία που γνώρισε έναν φεστιβαλικό θρίαμβο (επιλέχθηκε για τις Κάννες και κέρδισε το Μεγάλο βραβείο στο διεθνές διαγωνιστικό του Sundance) κι έσπασε τα ρεκόρ στα Οσκαρ, κερδίζοντας 3 υποψηφιότητες (Καλύτερου Animation, Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας).
H ιστορία ακολουθεί έναν αφγανό πρόσφυγα, ο οποίος έχει πια βρει καταφύγιο και μια καινούρια ζωή στη Δανία, αλλά που το ταξίδι του ακόμη τον στοιχειώνει. Ο κεντρικός ήρωας είναι φίλος του σκηνοθέτη και δέχτηκε να του αφηγηθεί την ιστορία του αλλά κρατώντας την ανωνυμία του, κάτι που συνέτεινε στην επιλογή του animation ως μέσου εικονογράφησης της.
Παρόντες στην πρεμιέρα για να την παρουσιάσουν στο κοινό του Animasyros θα είναι δύο συντελεστές της: η Δανάη Κατωπόδη (διεύθυνση παραγωγής) και ο Μίκελ Σόμερ (character designer) .
Λίγο πριν την Ερμούπολη όμως, έκαναν μία στάση στο Flix για να συζητήσουμε για την ταινία που ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας της και τις προσδοκίες των συντελεστών της.
Πείτε μας πώς έγινε η γνωριμία με τον Δανό σκηνοθέτη Γιόνας Πόερ Ρασμούσεν και την ομάδα του «Flee»
Μίκελ Σόμερ: Γνώριζα τον Γιόνας από παλιά. Το «Suncreature», το animation στούντιο που συνεργάζεται και έκανε την παραγωγή της ταινίας, είναι και δικοί μου συνεργάτες και φίλοι που γνωρίζω από τα χρόνια της σχολής. Οταν προέκυψε το «Flee» μου πρότεινε να συνεργαστούμε μαζί...
Δανάη Κατωπόδη: To 2019, αφού είχα αφήσει (με βαριά καρδιά) τη δουλειά μου στο Studio AΚΑ στην Αγγλία με σκοπό να μεταναστεύσω στο Νότο, και μετά από μια σειρά τραυματικών συνεντεύξεων σε Ελληνικές εταιρείες, έφτιαξα μια λίστα με όλα τα στούντιο animation στα οποία ενδιαφερόμουνα να εργαστώ στην Ευρώπη. Έστειλα βιογραφικά σε όλες τις εταιρείες και μία από αυτές ήταν και το στούντιο Sun Creature στη Κοπεγχάγη.
Eκανα μια συνέντευξη μαζί τους διαδικτυακά και στη συνέχεια με κάλεσαν για μια δεύτερη συνέντευξη στη Δανία. Λίγο διστακτικά- κυρίως επειδή οι δουλειές στο χώρο δίνονται συνήθως σε ανθρώπους εμπιστοσύνης, παλιούς συνεργάτες ή συνεργάτες συνεργατών- έβγαλα εισιτήρια και πήγα. Γνώρισα τη δημιουργική ομάδα και τους παραγωγούς του στούντιο, μιλήσαμε περίπου μια ώρα για το project και με το που πάτησα πάλι το πόδι μου Ελλάδα πήρα ένα mail που έλεγε ότι ήθελαν να συνεργαστούν μαζί μου.
Mίκελ, εξήγησέ μας τι ακριβώς κάνει ένας «character designer»
Με απλά λόγια σχεδιάζει όλους (ή μερικούς από) τους χαρακτήρες της ταινίας, σε 2D ή 3D. Είναι σαν να παρουσιάζεις στον σκηνοθέτη ένα virtual casting. Tα σχέδια πρέπει να είναι σχετικά απλά στη μορφή και τις λεπτομέρειές τους για να μπορέσουν οι animators να δουλέψουν. Οι designers πρέπει επίσης να βρουν και να σχεδιάσουν χαρακτήρες που ταιριάζουν με την ιστορία, να τους δώσουν χαρακτηριστικά, στιλ, αξεσουάρ, πόζες που ταιριάζουν με τον κάθε χαρακτήρα και την κάθε προσωπικότητα.
Μίκελ Σόμερ
Το Flee στηρίζεται σε μία αληθινή ιστορία και το animation της δίνει πρόσβαση κι ίσως μεγαλύτερη ελευθερία να απεικονιστεί. Πόσο μεγάλη πρόκληση ήταν να δουλέψετε σε ένα τέτοιο πρότζεκτ. Τι ήταν το πιο ενδιαφέρον, τι το πιο δύσκολο;
Μίκελ Σόμερ: Δεν ήταν ούτε πιο δύσκολο, ούτε πιο εύκολο - απλά διαφορετικό. Είχα στη διάθεσή μου αρκετό υλικό και φωτογραφίες της εποχής για να με εμπνεύσουν να σχεδιάσω πρόσωπα, ρούχα, κουρέματα, αλλά δεν είχα την εικόνα των πραγματικών ηρώων στους οποίους αναφέρεται η ταινία. Οπότε έπρεπε να τους φανταστώ και να ξεκινήσω από το μηδέν. Με μεγάλο σεβασμό στην ιστορία τους, να σχεδιάσω κάτι ειλικρινές και αυθεντικό.
Δανάη Κατωπόδη: Αρχικά, πάντα ήθελα να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο genre- από την εποχή που ήμουν φοιτήτρια. Στο κομμάτι της παραγωγής δεν υπάρχει κάποια διαφοροποίηση από «animated fictiοn» «σε animated documentary». H μεγαλύτερη δυσκολία πιστεύω ότι βρίσκεται στις δημιουργικές αποφάσεις που θα παρθούν σε επίπεδο pre-production.Το animation σαν μέσο είναι πολύ διαφορετικό από το ντοκιμαντέρ. Στο ντοκιμαντέρ, παρόλο που υπάρχει μια αρχική δομή και ένα σενάριο, μεγάλο κομμάτι της δουλείας και βασικές αποφάσεις παίρνονται στο θάλαμο του μοντάζ. Στο animation δεν μπορείς καν να μπεις στη παραγωγή χωρίς ένα τελικό, κλειδωμένο storyboard.Οι αλλαγές που γίνονται στο μοντάζ είναι περιορισμένες καθώς δεν υπάρχει b-roll ή εναλλακτικές λήψεις. Επομένως, παρόλο που υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία στο τί μπορεί να απεικονιστεί στη ταινία, στην υλοποίηση υπάρχουν διαφορετικού είδους περιορισμοί.
Το background του Jonas είναι σε live-action και ντοκιμαντέρ, οπότε για το Flee έπρεπε να ακολουθήσει μια λογική διαφορετική από αυτή στην οποία ήταν συνηθισμένος. Πολύ σημαντικό ήταν ότι το όραμα του ήταν από την αρχή ξεκάθαρο και ότι είχε δίπλα του συνεργάτες τους οποίους μπορούσε να εμπιστευτεί και ότι υπήρξε άριστη συνεννόηση μεταξύ των συνεργαζόμενων εταιρειών.
Μια σημαντική πρόκληση για τη δημιουργική ομάδα ήταν ο σχεδιασμός του κόσμου στον οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία, που έπρεπε να ανταποκρίνεται στη πραγματικότητα, πάντα μέσα στα στυλιστικά πλαίσια που είχαν οριστεί για το project. Έγινε εκτεταμένη έρευνα προτού σχεδιαστούν τα backgrounds, οι ενδυμασίες, οι χαρακτήρες και όλα τα props για την Kαμπούλ της δεκαετίας του 80, για τη Μόσχα μετά τη πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, ακόμα και για τη σύγχρονη Κοπεγχάγη.
_Δανάη Κατωπόδη
Η ταινία γνώρισε απίστευτη επιτυχία - ακόμα και ο σκηνοθέτης των «Παρασίτων», Μπονγκ Τζουν-Χο έγραψε ότι ήταν «η πιο συγκινητική στιγμή του σινεμά για τη χρονιά που πέρασε». Πιστεύατε ποτέ ότι έχετε στα χέρια σας μία ταινία που θα γνωρίσει τέτοιο φεστιβαλικό θρίαμβο και διακρίσεις, γράφοντας μάλιστα Ιστορία στις υποψηφιότητες των Οσκαρ;
Μίκελ Σόμερ: Οχι, δεν μου είχε περάσει καθόλου από το μυαλό κάτι τέτοιο. Ηξερα ότι φτιάχναμε κάτι πολύ καλό και ανυπομονούσα να δω την ταινία ολοκληρωμένη. Δεν μπορούσα όμως καθόλου να φανταστώ ότι θα απογειωνόταν έτσι.
Οταν δουλεύεις για κάτι ποτέ δεν ξέρεις πώς θα το εκλάβει ο κόσμος, οι κριτικοί, τα φεστιβάλ, τα βραβεία. Εσύ απλώς κάνεις την καλύτερη δουλειά που μπορείς κι ελπίζεις ότι όλα θα λειτουργήσουν σ' ένα άρτιο τελικό αποτέλεσμα.
Δανάη Κατωπόδη: Το σχόλιο του κύριου Μπονγκ ήτανε αυτό που μου έδωσε προσωπικά τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση ανάμεσα σε όλες τις διακρίσεις που πήρε η ταινία γιατί είναι από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Η αλήθεια είναι ότι από την αρχή όλοι γνωρίζαμε ότι δουλεύαμε πάνω σε κάτι ξεχωριστό. Ο Μπονγκ Τζουν-Χο μπορεί να έκλαψε όταν είδε την τελειωμένη ταινία αλλά εγώ έχω δακρύσει με το πρώτο τρέιλερ που είδα όταν είχα πάει για συνέντευξη, με το animatic και με τις πρώτες σκηνές που βγήκαν από comp. Απο συζητήσεις που κάναμε με συναδέλφους κατά τη διάρκεια της παραγωγής, καταλάβαινα πως δεν ήμουνα η μόνη που πίστευε ότι είχαμε κάτι πολύ δυνατό στα χέρια μας. Η επιτυχία που ακολούθησε βέβαια ξεπέρασε τις προσδοκίες όλης της ομάδας- κανείς δεν περίμενε τις τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ και τη διθυραμβική υποδοχή της ταινίας στα διεθνή φεστιβάλ.
Τι θα κρατήσετε από την εμπειρία της ταινίας; Τι μάθατε καλλιτεχνικά για τη δύναμη του animation, αλλά και προσωπικά, μέσα από την ίδια την αληθινή ιστορία;
Μίκελ Σόμερ: Δύσκολο, καθόλου απλό να απαντήσει κανείς σε κάτι τέτοιο. Νομίζω ότι η καρδιά μου μεγάλωσε λίγο παραπάνω, διαβάζοντας τις σκληρές ιστορίες αληθινών προσφύγων, τις φρικτές τους δοκιμασίες.
Η ταινία σε κάνει να νιώθεις ευγνώμων για όσα σου προσφέρει η δική σου ζωή, για την προνομιακή σου παιδική ηλικία. Κι επίσης, ελπίζω, σε κάνει να συναισθάνεσαι τους πρόσφυγες και να τους συμπονείς.
Δανάη Κατωπόδη: Τη περίοδο των Οσκαρ και με αφορμή τις τρείς υποψηφιότητες του Flee είχε γίνει μια συζήτηση γύρω από τη φύση του animation, το οποίο μεγάλη μερίδα του κοινού αλλά και του χώρου του κινηματογράφου βλέπει σαν μέσο που απευθύνεται αποκλειστικά σε μικρές ηλικίες. Το Flee δεν είναι το πρώτο animated documentary που έχει παραχθεί. Για την ακρίβεια το πρώτο θεωρείται το «The Sinking of the Lusitania», ένα φιλμ του βωβού κινηματογράφου από το μακρινό 1918. Παρόλο που το animation είναι μια μορφή τέχνης που έχει καταπιαστεί πολλές φορές στο παρελθόν με ‘ενήλικα’ θέματα σε ταινίες όπως το «Persepolis», το «Waltz with Bashir», το «Funan», το «Breadwinner», το «Grave of the Fireflies», συστηματικά υποβιβάζεται ως μια λιγότερο σοβαρή ή λιγότερο σημαντική μορφή τέχνης από τη βιομηχανία του Hollywood και το χώρο του κινηματογράφου. Οταν βλέπουμε ταινίες όπως το «Flee» να παίρνουν την αναγνώριση που τους αξίζει από κοινό και κριτικούς, αυτό είναι μια μικρή δικαίωση για όλη τη βιομηχανία του animation.
Η ιστορία του Αμίν και της οικογένειας του θεωρώ ότι μπορεί να αγγίξει τον κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως καταγωγής ή πολιτισμικού υποβάθρου. Εκεί βρίσκεται και η δύναμη της ταινίας, στην καθολικότητα της. Προσωπικές ιστορίες όπως αυτή που παρουσιάζει το «Flee» είναι πολύ σημαντικό να λέγονται και να προβάλλονται στις μέρες μας, μέσα στο παρόν άστατο γεωπολιτικό πλαίσιο και με όλες τα τραγικές σκηνές που βλέπουμε να εκτυλίσσονται καθημερινά στη Μεσόγειο και στον υπόλοιπο κόσμο. Στο σεναριακό πυρήνα του «Flee» βρίσκεται η ιστορία ενός ανθρώπου που προσπαθεί να προσδιορίσει τί σημαίνει η έννοια ‘σπίτι’ για αυτόν. Σε ένα βαθμό, ο καθένας μας μπορεί να ταυτιστεί με τον Αμίν, και κατά συνέπεια με τον οποιονδήποτε Αμόν που έχει υπάρξει και θα υπάρξει.
Πώς αισθάνεστε που θα παρουσιάσετε την ταινία στο Animasyros, το μεγαλύτερο φεστιβάλ animation στην Ελλάδα, και στο ελληνικό κοινό;
Μίκελ Σόμερ: Είμαι πολύ χαρούμενος. Χαίρομαι όταν η ταινία παίζεται οπουδήποτε στον κόσμο γιατί πάνω από όλα είναι μία ανθρώπινη ιστορία που αγγίζει πολλά κοινά για όλους θέματα. Ζητήματα οικουμενικά και επίκαιρα. Χαίρομαι που είμαι εδώ για να απολαύσω και άλλες ταινίες. Αγαπώ το σινεμά, όπως και κάθε μορφή τέχνης που έχει κάτι διαφορετικό να μου πει.
Δανάη Κατωπόδη:Είμαι πολύ χαρούμενη που θα βρεθώ στο Animasyros για πρώτη φορά! Τα τελευταία χρόνια ήμουν κάτοικος εξωτερικού και, αν και γνωρίζω από καιρό για το φεστιβάλ, δεν είχα ποτέ τη δυνατότητα να συμμετάσχω λόγω απόστασης. Είμαι πολύ ενθουσιασμένη που θα γνωρίσω από κοντά το ελληνικό animation industry και είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα να παρουσιάζω το Flee στο ελληνικό κοινό. Είναι ένα project που έχει δημιουργηθεί με μεγάλη αγάπη από όλη την ομάδα που εργάστηκε σε αυτό, είμαστε πολύ περήφανοι για το αποτέλεσμα και ελπίζουμε το ελληνικό κοινό να απολαύσει τη ταινία και να την αγαπήσει όπως κι εμείς.
Διαβάστε περισσότερα για το Animasyros 2022
- Οσκαρική ταινία έναρξης και άλλα (πρώτα) νέα για το πρόγραμμα του 15oυ Animasyros
- Animasyros 2022: Ετοιμοι για την μεγάλη γιορτή του animation;
