Φεστιβάλ / Βραβεία

#tiff65: Διχοτομημένες χώρες, διχοτομημένοι άνθρωποι στο «Καλές Γιορτές» του Σκάνταρ Κόπτι

of 10

Με φόντο το παλαιστινιακό, ο Σκάνταρ Κόπτι ανοίγει την εικόνα σε μια κοινωνία που προσπαθεί να βρει έξοδο κινδύνου προς την αυτοδιάθεση.

#tiff65: Διχοτομημένες χώρες, διχοτομημένοι άνθρωποι στο «Καλές Γιορτές» του Σκάνταρ Κόπτι

Ο Ραμί, ένας Παλαιστίνιος που ζει στη Χάιφα, έρχεται αντιμέτωπος με την ξαφνική μεταστροφή της Εβραίας συντρόφου του, η οποία επανεξετάζει την απόφασή της για άμβλωση. Η μητέρα του, η Χανάν, βυθίζεται με μια σοβαρή οικονομική κρίση και μπλέκει σε έναν κυκεώνα προβλημάτων καθώς διεκδικεί αποζημίωση για το ατύχημα της κόρης της, της Φίφι. Η Μίρι πρέπει να διαχειριστεί την κατάθλιψη της δικής της κόρης και, ταυτόχρονα, επιχειρεί να υπονομεύσει την εγκυμοσύνη της αδερφής της με τον Ράμι. Η Φίφι, από την πλευρά της, κουβαλάει ένοχα ένα μυστικό που απειλεί να κλονίσει την οικογενειακή της υπόληψη, αλλά και τη νέα της σχέση με τον Δρ. Ουαλίντ.

Το 65ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 31 Οκτωβρίου ως τις 10 Νοεμβρίου 2024. Διαβάστε και δείτε όσα συμβαίνουν στο ειδικό τμήμα του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.

Χωρισμένο σε τέσσερα κεφάλαια, το φιλμ του Σκάνταρ Κόπτι που οι πιο υποψιασμένοι θυμούνται από την μεγάλη επιτυχία του «Ajami», πίσω στο 2009, ανοίγει με τους όρους ενός οικογενειακού δράματος τη μεγάλη εικόνα μιας συνταρακτικής, άγνωστης στους πολλούς, πραγματικότητας που διαδραματίζεται στην Χάιφα, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη του Ισραήλ, ανάμεσα σε μια διχοτομημένη κοινωνία.

Διχοτομημένη προφανώς από τον πόλεμο που ακόμη και όταν δεν είναι παρών ή ενεργός, το νιώθεις ότι προκαλεί απώλειες που επιμένουν να μην προσμετρούνται με την μορφή επίσημων εγγράφων. Αλλά και χωρισμένη στα δύο ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες, την πατριαρχία που ακόμη και σε μια κατ επίφαση μοντέρνα εποχή ίπταται πάνω από τις αποφάσεις και τις ζωές τους και την υποκρισία. Κοινωνία κομμένη στη μέση από τα ψέματα και τα μυστικά που όλοι ανεξαιρέτως αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν προκειμένου να ζήσουν κάτι που προσομοιάζει με ελεύθερη ζωή.

Η δομή του «Happy Holidays», μιας ταινίας που όχι τυχαία ξεκινάει με ένα ατύχημα και τελειώνει με μια παρέλαση, είναι αυτή μιας ιστορίας που αφορά τα μέλη μιας αστικής οικογένειας Αράβων. Η κόρη που κρύβει μια ολόκληρη ζωή από τους γονείς της, ο γιος που περιμένει παιδί με μια Εβραία, ο πατέρας που χρωστάει χρήματα έχοντας μπει βαθιά στον βρώμικο κόσμο του υποκόσμου, η μάνα που θα κάνει οτιδήποτε προκειμένου να παντρέψει την κόρητ της με ένα γάμο που θα θυμάται για πάντα. Και γύρω τους, οι ήρωες που δημιουργούν το ζευγάρι του καθενός, με τις δικές τους ιστορίες, μικρές ή μικρότερες, μεγάλες ή μεγαλύτερες, όλες ψηφιδωτά σε ένα πορτρέτο ενός κόσμου που βρίσκεται σε έκτακτη ανάγκη.

happy holidays

Ο Κόπτι όμως δεν κάνει μια πολιτική ταινία, με την έννοια που ίσως όλοι αντιλαμβάνονται ειδικά σήμερα μια ταινία στην πιο ταραγμένη γωνιά του κόσμου. Το βλέμμα του είναι αυστηρά κοινωνικό και ακόμη πιο αυστηρά ανθρώπινο, καθώς ενδιαφέρεται μόνο για το πώς αυτό το περιβάλλον - που περιλαμβάνει τον ισραηλινό στρατό, τις παραδόσεις των λαών που ζουν μαζί ξεκινώντας από διαφορετικές αφετηρίες, τον μοντέρνο κόσμο σε ισοπεδωτική σύγκρουση με τον παλιό, μια μόνιμη αίσθηση πως όλα απαγορεύονται ακόμη και όταν είναι τα πιο φυσικά πράγματα στη ζωή ενός ανθρώπου - επηρεάζει τελικά τους ήρωες του ώστε να στροβιλίζονται γύρω από διλήμματα και δύσκολες αποφάσεις, βιαιότητες και σωματικές και ψυχολογικές κακοποιήσεις που δημιουργούν τραύματα πάνω στο μεγάλο χάρτη μιας συνηθισμένης καθημερινότητας.

Με την κάμερα πάνω στους ηθοποιούς του, με τη μια ιστορία να μπλέκεται με την άλλη - και εννοιολογικά, αλλά και κυριολεκτικά -, με τα θέματα της (εθνικής) ταυτότητας και της αυτοδιάθεσης να ανοίγουν στη συζήτηση με τόλμη, με μια αίσθηση ευθύνης και σεβασμού ακόμη και στους ήρωες που στα μάτια της μίας ή της άλλης (οποιαδήποτε) πλευράς θα έμοιαζαν «λάθος», ο Κόντι σκηνοθετεί με νεύρο και περίπου την αίσθηση μιας σαπουνόπερας/τραγωδίας, οδηγώντας την ταινία στο ωραιότερο κομμάτι της που είναι το τελευταίο και συνοψίζει στην οριστική σύγκρουσης της κοινωνίας με το άτομο, τη βαθιά πικρή βασανιστική μελαγχολία μιας ολόκληρης γενιάς που βλέπει πως το μέλλον δεν μπορεί να αποκολληθεί από το παρελθόν.

Η αυστηρότητα στη γραφή - η ταινία τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου στο τμήμα Ορίζοντες του Φεστιβάλ Βενετίας - αγκυλώνει συχνά τις συναισθηματικές διαδρομές των ηρώων που ακούγονται περισσότερο στις ήσυχες στιγμές τους, όταν ο θόρυβος καταλαγιάζει και ο καθένας στέκεται απέναντι στην προσωπική του πορεία, χαρτογραφώντας μια έξοδο κινδύνου προς κάτι - για πρώτη φορά πραγματικό - έτοιμος να πληρώσει οποιοδήποτε, ακόμη και το πιο βαρύ, τίμημα.

Το 65ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης διεξάγεται από τις 31 Οκτωβρίου ως τις 10 Νοεμβρίου 2024. Διαβάστε και δείτε όσα συμβαίνουν στο ειδικό τμήμα του Flix που ανανεώνεται συνεχώς.