Αγαπάμε τον Τζέρεμι Ποντέσουα χρόνια τώρα - δεκαετίες, μάλλον. Από την εποχή που ανακαλύπταμε το «The Five Senses» με τη Μόλι Πάρκερ, ένα καναδικό μικρό κόσμημα αισθητικής και συναισθήματος στα τέλη των '90ς.
Από τότε μέχρι σήμερα, περνώντας κινηματογραφικά και από την Υδρα για το «Fugitive Pieces», ο Ποντέσουα επικεντρώθηκε στην τηλεόραση και θριάμβευσε. Υπέγραψε σειρές-φαινόμενο όπως τα «Six Feet Under», «Game of Thrones», «Boardwalk Empire», «The Pacific», «True Detective», «Station Eleven», ενώ όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα θα είναι ο βασικός σκηνοθέτης της μίνι σειράς της Amazon, «Blade Runner 2099».
Ο Ποντέσουα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για να παραδώσει (το Σάββατο, 4/11, στις 10.30 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας), ένα masterclass, ανοιχτό για το κοινό, με τίτλο «Από το Six Feet Under στην κορυφή: Η εξέλιξη της σύγχρονης τηλεόρασης». Λίγο νωρίτερα, απάντησε στις ερωτήσεις του Flix.
To 64o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
Από τα πρώτα βήματά σας στην τηλεόραση, από την εποχή του «Six Feet Under», ως σήμερα, πώς θεωρείτε ότι έχει αλλάξει η τηλεόραση, τόσο από την πλευρά της παραγωγής, αλλά και από την πλευρά του τρόπου με τον οποίο διαπερνά την ανθρώπινη σκέψη;
Η μεγαλύτερη διαφορά είναι η επικράτηση του streaming, γιατί όταν ξεκίνησα αυτή τη δουλειά, ήταν στο ξεκίνημα αυτού που τώρα αποκαλούμε «χρυσή εποχή της τηλεόρασης» και κάθε νέα σειρά που έβγαινε, ήταν ένα γεγονός, ένα event. Ειδικά στο HBO που ήταν μια εξαιρετικά σπάνια, ιδιαίτερη περίπτωση τηλεοπτικού δικτύου, κανείς ως τότε δεν είχε επιχειρήσει να κάνει τέτοιου είδους σειρές. Όταν έβγαινε ένα νέο σόου, είτε ήταν το «Six Feet Under», είτε το «Carnivàle», είτε το «Rome», οι «Sopranos», το «Sex and the City», το καθένα απ’ αυτά ήταν κάτι σημαντικό. Ηταν αυτό που λέγαμε «τηλεόραση με ραντεβού», την Κυριακή το βράδυ θα έβλεπες το «Six Feet Under» και αμέσως μετά το καινούριο «Sex and the City» ή το «Wire», αυτές ήταν σειρές που παρακολουθούσες τακτικά κάθε εβδομάδα κι αποτελούσαν αφορμή συζήτησης.
Six Feet Under
Τώρα η διαφορά είναι ότι έχουμε έναν τηλεοπτικό γαλαξία, υπάρχουν χιλιάδες σειρά, σε καμία περίπτωση δεν τις προλαβαίνεις. Το streaming ισοπέδωσε αυτή τη σύλληψη μιας μπουτίκ με προσεκτικά επιλεγμένα σόου. Φυσικά υπάρχουν και τώρα εκπληκτικές σειρές, αλλά είναι μία στο Hulu και μια στο Netflix και μια στο Amazon και τις ψάχνεις και για κάποιες δεν μαθαίνεις εγκαίρως και πρέπει να σου τις πουν οι φίλοι σου γιατί είναι κάτι σαν κρυμμένοι θησαυροί. Δεν υπάρχει η ίδια εστίαση κι επειδή το τηλεοπτικό τοπίο απλώνεται σε τόσο μεγάλο εύρος και οι πλατφόρμες είναι αχόρταγες, πρέπει να έχουν πολύ υλικό, καλό, κακό, μέτριο, κάτι για τον καθένα, αντί να στοχεύουν στο ένα, καταπληκτικό σόου, και δεν τους νοιάζει καν η κάθε σειρά να κάνει νούμερα, αρκεί οι θεατές να γίνουν συνδρομητές τους, βάσει κάποιας σειράς που τους ενδιαφέρει. Παλιότερα επέλεγες, για παράδειγμα, το HBO ως brand, γιατί ήξερες ότι έχει εξαιρετική ποιότητα. Και τώρα γράφεσαι στο Netflix γιατί έχει τόσα πολλά σόου που ελπίζεις ότι κάτι θα βρεις.
Ως θεατής, αυτό που νοσταλγώ είναι ένας παγκόσμιος ενθουσιασμός για κάτι – ίσως το «Game of Thrones» ήταν η τελευταία περίπτωση όπου ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθούσε ταυτόχρονα ένα επεισόδιο. Κι αυτό ήταν συναρπαστικό. Δεν θέλω να είμαι πεσιμιστής, πάντα γυρίζονται ωραίες σειρές, υπάρχουν σπουδαίοι δημιουργοί, υπάρχουν εκπλήξεις. Αλλά ζούμε στην εποχή της υπερφόρτωσης περιεχομένου, με το ίντερνετ, το tiktok, το Instagram, αναζητάμε την επόμενη ανακάλυψη, η όρεξή μας δεν έχει κορεσμό. Προσωπικά προτιμώ ένα πιο επιμελημένο μενού, όπου εμπιστεύεσαι τις επιλογές, το γούστο, τις απόψεις κάποιου.
Στο ξεκίνημα αυτού που τώρα αποκαλούμε "χρυσή εποχή της τηλεόρασης", κάθε νέα σειρά που έβγαινε ήταν ένα event. Ηταν αυτό που λέγαμε "τηλεόραση με ραντεβού", την Κυριακή το βράδυ θα έβλεπες το "Six Feet Under" και αμέσως μετά το καινούριο "Sex and the City" ή το "Wire", αυτές ήταν σειρές που παρακολουθούσες τακτικά κάθε εβδομάδα κι αποτελούσαν αφορμή συζήτησης.»
Προτού γίνετε lead director σε σειρές τεράστιου κύρους, πώς νιώθατε όταν σκηνοθετούσατε για τη σειρά κάποιου άλλου, εξυπηρετούσατε το δικό του/της όραμα; Νιώθατε περιορισμένος;
Θέλω να πιστεύω πως ο λόγος που με επέλεγαν ήταν ότι έβλεπαν κάποια μοναδικότητα στη δουλειά μου, βασισμένοι στις ταινίες που είχα γράψει και σκηνοθετήσει. Σίγουρα με επέλεξαν για το «Six Feet Under» επειδή είχα κάνει την ταινία «The Five Senses», μου το είπαν κιόλας. Οι δημιουργοί του σόου αναγνώρισαν μια οπτική, ένα στιλ που τούς ταίριαζε.
Η τηλεόραση έχει μια δική της γλώσσα. Κάθε σειρά έχει ένα δικό της ύφος – εκτός αν κάνεις τον πιλότο, όπου κάνεις ό,τι θέλεις. Αλλά αν σε φωνάξουν να σκηνοθετήσεις, δουλεύεις πάνω σε κάτι που προϋπάρχει. Και νομίζω ότι οι παραγωγοί θέλουν να φέρεις τον εαυτό σου μέσα σ’ αυτό και να το διευρύνεις όσο μπορείς. Αυτή είναι η πρόκληση στην τηλεόραση, δεν μπορείς να επανεφεύρεις κάτι, αλλά μπορείς να προσπαθήσεις να φτιάξεις την καλύτερή του εκδοχή. Από τη δική μου εμπειρία κατάλαβα ότι αν προσφέρεις στους παραγωγούς ένα επεισόδιο που απλώς συμβαδίζει με τη σειρά, δεν ενθουσιάζονται. Θέλουν το κάτι παραπάνω, πιο εξειδικευμένο, πιο δικό σου κι αυτό προσπαθούμε όλοι να κάνουμε, να μετακινήσουμε ελαφρώς τον άξονα. Ο στόχος είναι να πουν οι θεατές, «αυτό είναι το καλύτερο επεισόδιο που έχω δει, είναι απίστευτο».
Σίγουρα όχι στην Αμερική πια, αλλά στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθεί να υπάρχει αυτό το στερεότυπο, ότι η τηλεόραση είναι εμπορική και το σινεμά είναι τέχνη. Πώς απαντάτε σ’ αυτό;
Νομίζω ότι αυτό έχει αλλάξει – ο Μάρτιν Σκορσέζε σκηνοθέτησε τον πιλότο του «Boardwalk Empire». Ο Φίντσερ έκανε σειρά. Παλιότερα υπήρχε αυτή η ιεραρχία αλλά όχι πια, στην πολιτισμική συζήτηση θεωρώ ότι η τηλεόραση πολλές φορές υπερτερεί. Φυσικά γίνονται σπουδαίες ταινίες, με μεγάλη επίδραση, αλλά η απήχηση της τηλεόρασης και η φιλοδοξία της τα τελευταία χρόνια είναι τόσο μεγάλες. Νομίζω ότι σήμερα η τηλεόραση και το σινεμά συνυπάρχουν σε παράλληλη πορεία, το ένα είναι εκτεταμένη, το άλλο περιορισμένη αφήγηση. Δεν είναι διαφορά ποιότητας, απλώς οι σειρές μπορούν να κάνουν κάτι που δεν μπορεί μία ταινία και το αντίστροφο. Θεωρώ ότι όσο υπάρχει σινεμά του δημιουργού, άλλο τόσο υπάρχει και τηλεόραση του δημιουργού. Ο Αλαν Μπολ έκανε το «American Beauty», κέρδισε το Οσκαρ και μετά έκανε το «Six Feet Under», το ίδιο μυαλό τα έκανε και τα δυο.
Game of Thrones
Όταν τα εισιτήρια του κινηματογράφου πέφτουν και η εμβέλεια των τηλεοπτικών σειρών ανεβαίνει τόσο, θεωρείτε πως η τηλεόραση, οι πλατφόρμες, έχουν μεγαλύτερη επίδραση στην ανθρώπινη αντίληψη, συνείδηση, πορεία;
Πιστεύω πως το σινεμά και η τηλεόραση μπορούν εξίσου να επιδράσουν στους θεατές. Το γεγονός ότι το τηλεοπτικό κοινό είναι τόσο πολυάριθμο έχει τη σημασία του και ασφαλώς η τηλεόραση μπορεί να φέρει κοινωνικές αλλαγές, το έχουμε δει να συμβαίνει, ως προς τη διαφορετικότητα, τη συμπεριληψιμότητα, τις μειονότητες, την εξοικείωση, την ανοιχτομυαλιά. Ο κόσμος όταν δέχεται μια ιδέα στο σπίτι του νιώθει άνετα μ’ αυτήν. Οι ταινίες αλλάζουν τους ανθρώπους με διαφορετικό τρόπο. Η εμπειρία είναι τόσο άμεση, κατά πρόσωπο – ίσως δεν έχει τόσο ευρεία κοινωνική επίδραση, αλλά έχει ανθρώπινη επίδραση. Εχω δει ταινίες που αληθινά μου έχουν ανοίξει τα μάτια σε πράγματα που δεν είχα σκεφτεί ποτέ. Που με άλλαξαν, ως άνθρωπο. Όταν δεις μια ταινία του Μπρεσόν, για παράδειγμα.
**Να ρωτήσουμε τι να περιμένουμε από το τηλεοπτικό «Blade Runner» ή δεν κάνει να μιλάμε γι’ αυτό;»»
Ισως είναι λίγο πρόωρο, ναι, αλλά μπορώ να πω ότι θα κάνουμε γύρισμα το ερχόμενο καλοκαίρι και τα πράγματα δείχνουν καλά.
Στο πλαίσιο του Agora Series, ο Τζέρεμι Ποντέσουα θα παραδώσει το Σάββατο, 4/11, στις 10.30 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, ένα masterclass, ανοιχτό για το κοινό, με τίτλο «Από το Six Feet Under στην κορυφή: Η εξέλιξη της σύγχρονης τηλεόρασης».
To 64o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης διεξάγεται φέτος από τις 2 μέχρι και τις 12 Νοεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο επίσημο site του Φεστιβάλ, στην επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Instagram.
Διαβάστε περισσότερα:
- #TIFF64: Εναρξη με την καθησυχαστική οικειότητα του Δημήτρη Πιατά
- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2023: Οι 45 ταινίες που θα τρέξει να δει το Flix
- Η Μόνικα Μπελούτσι στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- Ο Θανάσης Νεοφώτιστος σκηνοθετεί το τρέιλερ του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2023: Τα Διαγωνιστικά Τμήματα
- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2023: Οι ελληνικές ταινίες
- O Αλεξάντερ Πέιν παρουσιάζει τη νέα του ταινία «Τα Παιδιά του Χειμώνα» στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης
- Οι ταινίες έναρξης και λήξης του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αφιερώνει στον Τάκη Κανελλόπουλο
- Αυτή είναι η αφίσα του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2023: Αφιέρωμα και Χρυσός Αλέξανδρος στον Νίκο Περάκη
- Φαντάσματα: Το μεγάλο αφιέρωμα του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
