H νέα - μεγαλειώδης με τις περισσότερες από τις έννοιες της λέξης - ταινία του Κινέζου Μπι Γκαν που πριν επτά χρόνια είχε εντυπωσιάσει με το «Μεγάλο Ταξίδι της Νύχτας μέσα στη Μέρα» έρχεται στο Διαγωνιστικό του 78ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών ως το απόλυτο φιλμ για το σινεμά, αλλά μαζί και με μια σειρά από τεχνικά χαρακτηριστικά και «οδηγίες» για τη χρήση και την πληρέστερη απόλαυση της.
Η ιστορία της διαδραματίζεται μέσα σε έναν αιώνα - με καταληκτική ημερομηνία το millenium, είναι χωρισμένη σε πέντε πράξεις - όσες και οι ανθρώπινες αισθήσεις (οραση, ακοή, αφή, όσφρηση και γεύση, κάθε πράξη είναι γυρισμένη με διαφορετικό στιλ με την πρώτη να είναι μια αφιέρωση στο βωβό σινεμά των αρχών του αιώνα με αναφορές στον Μουρνάου και τους αδελφούς Λιμιέρ (και τον Γουόνγκ Καρ Γουάι, και τον Ζαν-Πιερ Μελβίλ και τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ και προσθέστε και όσους άλλους...) και την τελευταία και μεγαλύτερη να είναι ένα τέλεια εκτελεσμένο μονοπλάνο, θυμίζοντας το τρισδιάστατο κομμάτι στη μέση της προηγούμενης ταινίας.
Ενδιάμεσα, ο Μπι Γκαν παίζει με την ιστορία της Κίνας, του σινεμά και της ανθρώπινης (μοιραίας) κατάστασης. Η πρώτη ιστορία, ένα νουάρ γεμάτο καπνούς, καθρέφτες και μοιραίες γυναίκες διαδραματίζεται στα 20ς (ακοή), η δεύτερη ιστορία μας μεταφέρει σε ένα κινέζικο μοναστήρι μοναστήρι με το θρύλο ενός μοναχού που συναντά το Πνεύμα της Πικρίας (γεύση), η τρίτη αφορά έναν μικροαπατεώνα που θα εκπαιδεύσει ένα παιδί να μυρίζει τα χαρτιά της τράπουλας προκειμένου να κερδίσουν το έπαθλο που δίνει ένας πλούσιος (όσφρηση) και η τελευταία ένα ζευγάρι που θα βρεθεί σε ένα εγκαταλελειμένο λιμάνι για να δοκιμάσει και δοκιμαστεί πάνω στις έννοιες του βαμπιρισμού (αφή).
Η όραση είναι αφιερωμένη στην πρώτη ιστορία εκεί όπου η κάρτα (σαν αυτές του βωβού) εξηγεί πως οι άνθρωποι δεν ονειρεύονται πια, επειδή ανακάλυψαν πως αυτό είναι ο δρόμος προς την αιωνιότητα. Υπάρχουν όμως και κάποιοι τολμηροί που περιφρονούν την αιώνια ζωή και ονειρεύονται με κίνδυνο να πεθάνουν πρόωρα. Εναν από αυτούς του «fantasmers», όπως λέγονται αυτοί που ονειρεύονται θα καταφέρει να ανοίξει μια γυναίκα, να βάλει μέσα του ένα κομμάτι φιλμ και να τον αφήσει να ταξιδέψει μέσα στον αιώνα. Σε όλες τις ιστορίες ο κεντρικός ήρωας είναι αυτό το «τέρας», ένας ονειροπόλος τυχοδιώκτης με αποστολή να μεταφέρει μέχρι το τέλος του κόσμου τη συλλογική εμπειρία μιας άλλης πραγματικότητα.
Δεν χρειάζεται να αναζητήσει κανείς την όραση μέσα σε αυτές τις ιστορίες, αφού αυτή αφορά την αρχική ιστορία και το τελικό πλάνο της ταινίας, τελικά όλο το μεγαλειώδες έπος του Μπι Γκαν, μια ωδή στο ίδιο το σινεμά και την αρχέγονη δύναμη του να λειτουργεί αρχειακά για την ανθρώπινη Ιστορία και θεραπευτικά για την ανθρώπινη αδυναμία. Με αναφορές που καλύπτουν μάλλον ολόκληρη την ιστορία της έβδομης τέχνης και την κάμερα άλλοτε σταθερή μακριά από τη δράση, άλλοτε με φρενήρεις διαδρομές στο κατόπι των ηρώων, άλλοτε ένας φακός προς το μέλλον και άλλοτε μια πόρτα προς το παρελθόν, η «Αναγέννηση» του Μπι Γκαν όχι μόνο δεν κρύβει το μέγεθος της αλλά το επιδεικνύει από σκηνή σε σκηνή, αποτελώντας ταυτόχρονα ένα επίτευγμα και μια μεγαλομανή δήλωση.
Ο Μπι Γκαν έχει τον έλεγχο - η ταινία γυρίστηκε σε διαφορετικές περιόδους δίνοντας χρόνο και άνεση στην κατασκευή της κάθε ιστορίας. Και παρά τις κατά καιρούς δημόσιες δηλώσεις του πως κάθε φορά που ξεκινάει μια ταινία ονειρεύεται κάτι απλό που μετά γίνεται πολύπλοκο, είναι σαφές πως νιώθει άνετα μέσα στις πολλαπλές νοηματικές του «το μέγεθος μετράει». Κάθε ιστορία είναι γοητευτική με πολλαπλούς τρόπους, υπάρχουν κομμάτια που σου κόβουν την ανάσα και η ενναλαγή των κινηματογραφικών στιλ έρχεται πάντα την κατάλληλη στιγμή για να ολοκληρώσει ένα συναρπαστικό οπτικοακουστικό roller coaster που δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις.
Είναι όμως μόνο ελάχιστες στιγμές μέσα στην διάρκεια των δυόμιση ωρών του που πραγματικά σε καθηλώνουν - και όταν λέμε καθηλώνουν εννοούμε προφανώς συναισθηματικά, αφού σε μια τέτοιων διαστάσεων διαδρομή για την διάσωση του (συλλογικού) ονείρου η κατασκευή θα έπρεπε να βρεθεί σε δεύτερο πλάνο και στο προσκήνιο να προβάλλεται η μεγάλη δύναμη του σινεμά να εξαντλεί τα (ελαστικά) όρια της πραγματικότητας φτάνοντας μέσα σου. Αντίθετα με τον ήρωα αυτής της «Αναγέννησης», η ταινία του Μπι Γκαν δεν ανοίγει ποτέ τον ίδιο τον θεατή για να ανακαλύψει τη εν δυνάμει μηχανή προβολής που όλοι κρύβουμε μέσα μας ως θεματοφύλακες της ιστορίας και της Ιστορίας μας. Εγγυάται όμως - και αυτό δεν είναι λιγότερο από μεγαλειώδες - πως κάπου κάπως κάποτε θα συνεχίσουμε να βλέπουμε - και έστω να θαυμάζουμε - τις ταινίες όλοι μαζί.