Ο Τζαφάρ Παναχί είναι πλέον ο νικητής του Χρυσού Φοίνικα του 78ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών για την ταινία του «Ενα Απλό Ατύχημα», ένα μπεκετικό αριστούργημα που αφηγείται - χωρίς να αφηγείται - όλα όσα πέρασε ο Ιρανός δημιουργός στις ιρανικές φυλακές μέχρι την αποφυλάκισή του το 2023.
Να θυμίσουμε πως ο Τζαφάρ Παναχί που είχε καταφέρει να συνεχίσει να κάνει ταινίες παρά τον κατ οίκον περιορισμό και την απαγόρευση του καθεστώτος για 20 ολόκληρα χρόνια, από το 2010 μέχρι το 2020, συνελήφθη ξανά το 2022 και φυλακίστηκε από τον Ιούλιο μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2023 όπου αποφυλακίστηκε μετά από απεργία πείνας.
(φωτό: Marie Rouge για τη Libération)
Διαβάστε εδώ τη γνώμη του Flix για το «Ενα Απλό Ατύχημα» του Τζαφάρ Παναχί.
Αυτή του η νίκη τον τοποθετεί και στο βάθρο μιας εκλεκτικής κάστας δημιουργών που έχουν κερδίσει τα τρία μεγάλα βραβεία στα τρία μεγαλύτερα φεστιβάλ του κόσμου. Ο Τζαφάρ Παναχί, εκτός από το φετινό Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες είχε κερδίσει το 2015 τη Χρυσή Αρκτο στο Βερολίνο για το «Taxi» και το Χρυσό Λέοντα το 2000 στη Βενετία για τον «Κύκλο», μπαίνοντας τέταρτος στη λίστα με τους Μικελάντζελο Αντονιόνι, Ρόμπερτ Ολτμαν και Ανρί-Ζορζ Κλουζό.
Στον ευχαριστήριο λόγο του στην τελετή λήξης του Φεστιβάλ των Καννών αφιέρωσε το βραβείο στους ανθρώπους με τους οποίους γύρισε, κρυφά, την ταινία στην Τεχεράνη και δήλωσε ευθαρσώς πως «Κανείς δεν έχει δικαίωμα να μας πει τι μπορούμε να κάνουμε και τι όχι», δίνοντας το στίγμα ενός πολιτικού λόγου που ευτυχώς, στην περίπτωση μιας υπέροχης instant classic ταινίας, δεν ήταν το μόνο που μέτρησε ή θα έπρεπε να μετρήσει για τη δίκαιη βράβευσή του.
Λίγες μέρες πριν, ο Τζαφάρ Παναχί είχε μιλήσει στο Flix ξεκαθαρίζοντας κάτι ακόμη σημαντικότερο:
To σινεμά μου δεν είναι πολιτικό. Είναι κοινωνικό. O τρόπος που φτιάχνω τις ταινίες έχει κοινωνικό πρόσημο. Δεν συνδέεται με πολιτικά κόμματα και παρατάξεις. Οι ταινίες μου δεν έχουν συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα. Και δεν είναι ταινίες που βάζουν διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο καλό και το κακό, τι είναι σωστό και τι όχι.»
Η ερώτηση του Flix ήταν απλή:
Είναι αναπόφευκτο το σινεμά σας να είναι πολιτικό;
«To σινεμά μου δεν είναι πολιτικό. Είναι κοινωνικό. O τρόπος που φτιάχνω τις ταινίες έχει κοινωνικό πρόσημο. Δεν συνδέεται με πολιτικά κόμματα και παρατάξεις. Οι ταινίες μου δεν έχουν συγκεκριμένη πολιτική ατζέντα. Και δεν είναι ταινίες που βάζουν διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο καλό και το κακό, τι είναι σωστό και τι όχι. Στο σινεμά μου δεν θα δείτε ποτέ έναν χαρακτήρα ολοκληρωτικά θετικό ή ολοκληρωτικά αρνητικό. Το πραγματικό πρόβλημα του Ιράν είναι η κυβέρνησή του που κάνει τους ανθρώπους να μεταλλάσσονται σε κάτι που δεν είναι. Στις ταινίες μου δείχνω τους ανθρώπους όπως ακριβώς είναι και υπογραμμίζω τις καταστάσεις που τους έχουν οδηγήσει να είναι όπως είναι. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω τις ταινίες από τον εαυτό μου, όπως δεν μπορώ να ξεχωρίσω τον εαυτό μου από την κοινωνία μέσα στην οποία ζω. Μέσα από τις ταινίες μου δίνω φωνή σε ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα ή δεν έχουν το μέσο, όπως εγώ έχω το σινεμά, να εκφραστούν. Και δίνω το λόγο σε όλους, ακόμη και σε αυτούς που βρίσκονται στην απέναντι πλευρά.»
To «Ενα Απλό Ατύχημα» του Τζαφάρ Παναχί θα βγει στις ελληνικές αίθουσες προσεχώς από την Weird Wave.
Δείτε εδώ ολόκληρη τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε ο Τζαφάρ Παναχί μετά τη βράβευσή του με τον Χρυσό Φοίνικα: