Εχουν συνεργαστεί πολλές φορές μαζί - από το «Shape of Water», όπου ο Αλεξάντρ Ντεσπλά κέρδισε το 2ο Οσκαρ της καριέρας του, μέχρι τώρα στο ακυκλοφόρητο ακόμα «Frankenstein» που περιμένουμε με αγωνία.
Χθες συναντήθηκαν στη σκηνή της αίθουσας Bunuel για να παραδώσουν ένα masterclas για το πώς εμπνέεται ένας μουσικός από το σκηνοθετικό όραμα για να γράψει μουσική για μια ταινία. Και τι χώρο αφήνει ένας σκηνοθέτης στο συνθέτη για να συμπληρώσει με μια μελωδία το κινηματογραφικό του σύμπαν.
Διαβάστε αναλυτικά όλα όσα μάς είπαν.
Αλεξάντρ Ντεσπλά: Πώς ερωτεύτηκε το σινεμά Τα είδωλα μου όταν ήμουν έφηβος ήταν το Νέο Χόλιγουντ - Σπίλμπεργκ, Σκορσέζε. Λάτρευα το σινεμά, οι αίθουσες ήταν το σπίτι μου. Σταδιακά διάβαζα Ιστορία του σινεμά, αγόραζα σάουντρακ, έβλεπα ταινίες, επέστρεφα στην αίθουσας και τις ξαναέβλεπα σε σχέση με την μουσική τους. Προσπαθούσα να δω ταινίες από όλο τον κόσμο - από την Ιαπωνία μέχρι την Ελλάδα. Αρχισα να μαγεύομαι από την σύνθεση μουσικής για το σινεμά γιατί συνειδητοποίησα ότι στο σινεμά όλα είναι δυνατά. Μπορούσε κανείς να γράψει μουσική για ολόκληρη συμφωνική ορχήστρα ή κάτι μικρό κι ακουστικό που ήταν το ίδιο δυνατό.
Γκιγιέρμο ντελ Τόρο: Πώς ερωτεύτηκε τη μουσική στο σινεμά Ο πρώτος δίσκος που αγόρασα ήταν τα «Σαγόνια του Καρχαρία». Ο δεύτερος, «Ο Νονός». Από παιδί λάτρευα τα σάουντρακ. Όπως κάποιοι λένε ότι τα κόμικς δεν είναι τέχνη, έτσι συνήθιζαν να σνομπάρουν την μουσική για σινεμά. Προσπαθήστε όμως να δείτε μία ταινία χωρίς τη μουσική της. Είναι αδύνατον. Εγώ από μικρός καθόμουν στο δωμάτιο μου έσβηνα τα φώτα, έβαζα το σάουντρακ στο πικ απ και ξαναέπαιζα την ταινία στο μυαλό μου. Ναι, έχω τεράστια συλλογή βινυλίων. Μη γελάτε, νεαροί μου - προσπαθήστε να φανταστείτε μία εποχή χωρίς Ίντερνετ και Spotify και YouTube. Επρεπε να συλλέξουμε τις μουσικές μας.
Όταν διαφωνούμε βγαίνει κάτι ακόμα καλύτερο. Όταν δυο άνθρωποι συμφωνούν, ο ένας πρέπει να φεύγει.» | Γκιγιέρμο ντελ Τόρο
Αλεξάντρ Ντεσπλά: Πώς καταφέρνει να είναι διαφορετικός με κάθε νέο σάουντρακ Ναι, αλλάζει το στιλ μου. Αλλά αυτό είναι η μαγεία του σινεμά. Ο κινηματογράφος μού επιτρέπει να αλλάζω το στυλ μου. Κάθε ταινία είναι ένας διαφορετικός κόσμος, οπότε εμπνέομαι κι εγώ να συνθέσω κάτι εντελώς διαφορετικό. Ξέρετε, κι ο μουσικός αλλάζει, με τον ίδιο τρόπο που αλλάζουν και οι ηθοποιοί. Ένας ηθοποιός δεν είναι ίδιος από ρόλο σε ρόλο, από ταινία σε ταινία. Έτσι κι ο συνθέτης προσκαλείται να μπει σε κάθε νέο κόσμο, με νέα εργαλεία.
Αλεξάντρ Ντεσπλά: Πώς εμπνέεται από ένα σενάριο: Οι χαρακτήρες με ενδιαφέρουν περισσότερο από την εικόνα. Δεν γράφω μουσική για ταινίες δράσης γιατί δεν με ενδιαφέρει η δράση, με ενδιαφέρουν οι χαρακτήρες, οι άνθρωποι. Όταν ξεκινώ να γράφω μουσική για μία ταινία μετατρέπομαι σε έναν ακόμα χαρακτήρα στην ταινία. Μπαίνω μέσα στην ταινία κι εγώ σαν ένας ακόμα ρόλος.
Γκιγιέρμο ντελ Τόρο: Γιατί ταίριαξε με τον Αλεξάντρ Ντεσπλά Το πρώτο όργανο στην ορχήστρα του είναι η κάμερα μου. Όταν κάναμε το «Shape of Water» μου είπε ότι η κάμερα κινείται σαν ένα κύμα. Οπότε ήθελε να αποτυπώσει αυτό στην μουσική του. Ο Σπίλμπεργκ κινηματογραφεί σαν μουσικός. Ο Γουίλιαμς γράφει μουσική σαν σκηνοθέτης. Το ίδιο κι ο Αλεξάντρ. Όταν μου μιλάει για την μουσική που γράφει, μιλάει ως σκηνοθέτης. Όχι ως μουσικός. Ως αφηγητής της ιστορίας που γράφουμε μαζί. Ο Αλεξάντρ μου δίνει έναν μπουφέ επιλογών για να δοκιμάσω. Τσαλαβουτάω σε όλα όσα προτείνει. Όταν διαφωνούμε βγαίνει κάτι ακόμα καλύτερο. Όταν δυο άνθρωποι συμφωνούν, ο ένας πρέπει να φεύγει.
Αλεξάντρ Ντεσπλά: Γιατί ταίριαξε με τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο Με φιλοξενεί στο σύμπαν της ταινίας του. Είναι πολύ σημαντικό αυτό - να σου ανοίγει ο σκηνοθέτης την πόρτα. Να σε εμπιστεύεται - δεν είναι δεδομένο, όταν δεν υπάρχει υποφέρεις. Αγαπώ τον Γκιγιέρμο για το ανοικτό του μυαλό. Όταν είμαστε στο ίδιο δωμάτιο μαζί με τον Γκιγιέρμο δεν γνωρίζουμε όρια στη φαντασία μας. Τα δοκιμάζουμε όλα - όλες τις ιδέες. Ένα γόνιμο έδαφος ανταλλαγής πειραματισμών. Το λατρεύω αυτό.
Είναι πολύ σκληρή διαδικασία να γράψεις μία καλή μελωδία. Πολλή δουλειά, πολλή πρακτική. Πας για ύπνο μαζί με την μουσική, ξυπνάς μαζί της...» | Αλεξάντρ Ντεσπλά
Γκιγιέρμο ντελ Τόρο: Η μουσική δεν πρέπει να υπογραμμίζει. Δεν πρέπει να παρεμβάλλεται. Να μην είναι «μουσική Μίκι Μπους» - θυμάστε πόσο υπερβολική η ταινία των καρτούν; Στο σινεμά πρέπει να είναι ισχυρή και αόρατη. Πρέπει να συμμετέχει ως ένας ακόμα χαρακτήρας, αλλά να επιτρέπει στην ταινία να πρωταγωνιστεί. Είναι μία πολύ λεπτή διαχωριστική γραμμή. Σαν την τζαζ που όλοι δουλεύουμε ανεξάρτητα, αλλά και μαζί.
Αλεξάντρ Ντεσπλά: Επιλέγω τα πάντα σε σχέση με την τονικότητα μιας ταινίας. Από τα όργανα που θα χρησιμοποιήσω, μέχρι σε πιο κλειδί θα γράψω μουσική. Oλα συνδέονται με το ύφος και τη δραματουργία και την ψυχολογία των ηρώων. Σέβεσαι την αισθητική, την θερμοκρασία της εικόνας, ακόμα και το ηχόχρωμα των ηθοποιών. Είναι πολύ σκληρή διαδικασία να γράψεις μία καλή μελωδία. Πολλή δουλειά, πολλή πρακτική. Πας για ύπνο μαζί με την μουσική, ξυπνάς μαζί της.
Αλεξάντερ Ντεσπλά: Τι μπορεί να μάς αποκαλύψει για τη μουσική του «Frankenstein» Το μόνο που μπορεί να πω είναι ότι το σινεμά του Γκιγιέρμο είναι λυρικό. Όπως και η μουσική μου. Η μουσική του Φρανκενστάιν θα είναι συναισθηματική, όχι τρομακτική.
Mε ρωτάνε αν θα είναι τρομακτικό θρίλερ. Και παραξανεύομαι κάθε φορά. Οχι, δεν είναι θρίλερ. Είναι συναισθηματική ιστορία για μένα. Είναι προσωπική ιστορία για μένα: μια ιστορία (και πάλι) για έναν πατέρα και κι έναν γιο. Μία ιστορία για τέρατα, αλλά όπως εγώ τα κοιτάω. Σ' αυτό τον κόσμο οι άνθρωποι κοιτούν τη διαφορετικότητα με μίσος. Για μένα το να φωτίσω το τέρας ως πρωταγωνιστή είναι ο τρόπος να απαλύνω αυτή την αδικία...» | Γκιγιέρμο ντελ Τόρο
Γκιγιέρμο ντελ Τόρο: Emotion is the new punk Mε ρωτάνε αν θα είναι τρομακτικό θρίλερ. Και παραξανεύομαι κάθε φορά. Οχι, δεν είναι θρίλερ. Είναι συναισθηματική ιστορία για μένα. Είναι προσωπική ιστορία για μένα: μια ιστορία (και πάλι) για έναν πατέρα και κι έναν γιο. Μία ιστορία για τέρατα, αλλά όπως εγώ τα κοιτάω. Σ' αυτό τον κόσμο οι άνθρωποι κοιτούν τη διαφορετικότητα με μίσος. Για μένα το να φωτίσω το τέρας ως πρωταγωνιστή είναι ο τρόπος να απαλύνω αυτή την αδικία. Είμαι Μεξικάνος, ο Αλεξάντρ είναι Ελληνας. Είμαστε και οι δύο εξαιρετικά συναισθηματικοί. Αυτό βγαίνει στη δουλειά μας. Μάς καθοδηγεί το συναίσθημα. Το να επιτρέπεις στο συναίσθημα να σε κατακλύζει είναι αυτό που στην Καθολική Εκκλησία ονομάζουν «State of Grace» - την απόλυτη αθωότητα. Το αγαπώ πολύ αυτό και το αποδέχομαι. Νομίζω ότι το συναίσθημα είναι η νέα επανάσταση.