Το «Megalopolis» του Φράνσις Φορντ Κόπολα είχε χθες την επίσημη πρεμιέρα του. Μπορεί το τελικό αποτέλεσμα μίας ταινίας που ο σπουδαίος αμερικανός σκηνοθέτης που έχει γράψει το δικό του κεφάλαιο και στην κινηματογραφική Ιστορία και στις Κάννες (κάτοχος 2 φορές του Χρυσού Φοίνικα με τη «Συνομιλία» και «Αποκάλυψη Τώρα») να μην μάς ενθουσίασε. Αυτό δεν έχει καμία σημασία.
Η ευκαιρία να κάτσεις απέναντί του και να ρουφήξεις τη γνώση του, το όραμά του, την αγάπη του για τους ηθοποιούς και τους συνεργάτες του, τις ιδέες του και το μέλλον είναι ανεκτίμητη.
Διαβάστε αναλυτικά λοιπόν όλα τα σπουδαία, τα μεγάλα και τα συγκινητικά που ειπώθηκαν στη συνέντευξη Τύπου.
Πώς ένιωσε χθες, στο χειροκρότημα της επίσημης πρεμιέρας του «Megalopolis» Ανακούφιση και χαρά. Μετά από τόσα χρόνια που είχα την ιδέα, την έχτιζα, την εγκατέλειπα, ένιωθα τύψεις που την εγκατέλειπα. Χθες με το 10λεπτο standing ovation ένιωσα ανακούφιση και χαρά δεν θα έχω λέξη που να χαρακτηρίζει αυτό το συναίσθημα. Σας ευχαριστώ πολύ.
Ηθελα να κάνω ένα μοντέρνο ρωμαϊκό έπος για την Αμερική. Γιατί; Γιατί έχουμε πάρα πολλά κοινά. Εχουμε χτίσει την ιεραρχία της δημοκρατίας μας βάσει της Ρώμης, έχουμε χτίσει τις πόλεις μας να μοιάζουν με τη Ρώμη, οι Πρόεδροι μας έχουν πολλά κοινά με τους Αυτοκράτορες. Οταν όμως είχα την ιδέα, 4 δεκαετίες πριν, δεν θα ερχόταν ο καιρός να μοιάζει και η παρακμή της Αμερικής, όπως εκείνη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Οσα συμβαίνουν στις μέρες μας προμηνύουν ότι η Αμερική περνάει την περίοδο που περνούσε η Ρώμη πριν την πτώση της. Νιώθω ότι η Αμερική θα χάσει τη Δημοκρατία, προς τα εκεί βαδίζουμε.
Εχω ζήσει τόσο πολύ για να ξέρω ότι μπροστά στο τέλος πολλοί άνθρωποι μετανιώνουν για όσα δεν έκαναν. Λένε «δεν έκανα αυτό, δεν έκανα εκείνο.» Εγώ μπροστά στο θάνατο έχω πολλά να πω. Θα πω ότι είδα τη Σοφία να παίρνει Οσκαρ, έκανα το κρασί μου, έκανα τις ταινίες μου. Νομίζω ότι θα πεθάνω και δε θα το καταλάβω. Θα είμαι απασχολημένος. Εδώ θα είμαι στις Κάννες και σε 20 χρόνια.»
Ολος ο πλανήτης γέρνει προς τον νεο-φασισμό Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να μην είναι τώρα στην εξουσία, τον ρίξαμε μην το ξεχνάμε αυτό, αλλά σίγουρα υπάρχει η τάση προς τα δεξιά. Μία νεο-φασιστική τάση. Είναι τρομακτικό. Ολοι όσοι ήμασταν ζωντανοί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Αλλά, (κοιτάει προς το μέρος του Γιον Βόιτ) Γιόν εσύ έχεις διαφορετικές πολιτικές απόψεις. Ολοι στα καστ έχουμε διαφορετικές πολιτικές απόψεις.
Θέλω να επιλέγω πρότζεκτς και να γυρίζω ταινίες που αναγάγουν την αθρωπότητα σε κάτι φωτεινό. Αυτός δεν είναι κι ο σκοπός της τέχνης; Να ρίχνει φως; Σήμερα όλοι λέμε ότι κάνουμε τέχνη και η τέχνη είναι fast food. Tρώμε πολλά και χορταστικά burgers, αλλά δεν παίρνουμε τίποτα το θρεπτικό...»
Πλατφόρμες ή σινεμά; Ξέρετε ποιος είναι υπεύθυνος για το streaming; Το Major League Baseball, αυτοί φταίνε, αυτοί τα ξεκίνησαν όλα! Κοιτάξτε εγώ ονειρεύομαι ότι, ακόμα και σε 50 χρόνια από τώρα, θα μπαίνει κανείς σε μία τεράστια αίθουσα και θα βλέπει ταινίες σε τεράστιες οθόνες, με 600-800 καρδιές θεατών να χτυπούν ταυτόχρονα. Αυτό ονειρεύομαι.»
Πόσο είναι χρεωμένος; Πόσο τον βούλιαξε το χρέος του «Megalopolis»; Δεν με νοιάζει τι χρέος έχω για αυτή την ταινία. Το 2008 κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, θυμάστε, εγώ πήρα δάνεια 20 εκ δολαρίων για να κάνω τους αμπελώνες μου. Είχα την ιδέα ότι δε θέλω να είναι απλώς κτήματα με αμπέλια. Ηθελα να κατασκευάσω προορισμούς για όλη την οικογένεια. Να έχω μέρη που θα παίζουν τα παιδιά, όσο οι ενήλικες πίνουν το κρασί τους. Αυτό πέτυχε κι έγινε μάλιστα ένα μοτίβο που όλοι ακολουθούν κι έχουν ανοίξει πολλά παρόμοια μέρη. Με τα κέρδη από αυτή την επιχείρηση, έκανα την ταινία. Τα έριξα όλα εκεί. Δεν με ένοιαζε. Νιώθω τακτοποιημένος. Ολα τα παιδιά μου, χωρίς καμία εξαίρεση, έχουν χτίσει τις καριέρες και τις ζωές τους και δεν με έχουν ανάγκη. Και εμένα δεν με ενδιαφέρουν τα χρήματα. Και το λέω σε όλους σας: τα χρήματα δεν έχουν σημασία. Σημασία έχουν οι φίλοι μας. Σε αυτούς να επενδύετε.
Ποια είναι η σχέση του με τον χρόνο; Τον φοβάται; Εχω ζήσει τόσο πολύ για να ξέρω ότι μπροστά στο τέλος πολλοί άνθρωποι μετανιώνουν για όσα δεν έκαναν. Λένε «δεν έκανα αυτό, δεν έκανα εκείνο.» Εγώ μπροστά στο θάνατο έχω πολλά να πω. Θα πω ότι είδα τη Σοφία να παίρνει Οσκαρ, έκανα το κρασί μου, έκανα τις ταινίες μου. Νομίζω ότι θα πεθάνω και δε θα το καταλάβω Θα είμαι απασχολημένος. Εδώ θα είμαι στις Κάννες και σε 20 χρόνια.
Ολα τα παιδιά μου, χωρίς καμία εξαίρεση, έχουν χτίσει τις καριέρες και τις ζωές τους και δεν με έχουν ανάγκη. Και εμένα δεν με ενδιαφέρουν τα χρήματα. Και το λέω σε όλους σας: τα χρήματα δεν έχουν σημασία. Σημασία έχουν οι φίλοι μας. Σε αυτούς να επενδύετε...»
Σάς παρακαλώ, κάντε ερωτήσεις στους συνεργάτες μου, αυτοί είναι οι κεντρικοί ήρωες του πρότζεκτ: Κάθομαι στο κέντρο του τραπεζιού και θα νόμιζε κανείς ότι είμαι στο επίκεντρο. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι δεν είμαι εγώ ο κεντρικός ήρωας αυτής της ταινίας. Ολοι πάντα λέμε ότι το σινεμά είναι συλλογική υπόθεση. Εδώ όμως είναι πέρα για πέρα αλήθεια. Δε θα μπορούσα να κάνω αυτή την ταινία χωρίς τους συνεργάτες μου, μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Όταν γυρίζεις μία ταινία σαν αυτή, δεν ξέρεις τι κάνεις. Πρέπει να συλλέξεις σωστούς συνοδοιπόρους που θα σε βοηθήσουν, θα κάνετε την ταινία όλοι μαζί. Εγώ ξεκίνησα από το θέατρο, ακόμα δουλεύω με τους ηθοποιούς, όπως έκανα παλιά - τους βάζω στο έργο, τούς ακούω. Κι εδώ τους άκουγα. Ο Ανταμ (Ντράιβερ) για παράδειγμα με βοηθούσε πολύ - ήξερε τι έπρεπε να πεταχτεί, ποια λήψη να μείνει. Βοηθούσε στην επιλογή των σκηνών. Ετσι δεν είναι Ανταμ; Δεν μου έλεγες τι να πετάξω [Κοιτάμε τον Ανταμ Ντράιβερ με δυσπιστία. Σκύβει στο μικρόφωνο και λέει: «ναι»]
Θα πίστευε κανείς ότι αν ένας σκηνοθέτης ονειρεύεται μία ταινία για 40 χρόνια, θα έρθει στο γύρισμα, θα σου πει ακριβώς τι θα κάνεις και θα είναι πολύ αυστηρός. Ομως ο Φράνσις είναι τόσο γενναιόδωρος. Πάντα άφηνε περιθώριο στο να κάνει λάθος, να ακούσει κι εσένα. Σπουδαίο πράγμα αυτό...» Ανταμ Ντράιβερ
Πώς ένιωσαν όλοι οι ηθοποιοί δουλεύοντας με τον Κόπολα για το όραμα του «Megalopolis»
Ανταμ Ντράιβερ: Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να απαντήσω πιο σωστά σε αυτή την ερώτηση, αν δεν είχε προηγηθεί η προηγούμενη. Γιατί από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε: πόσο γενναιόδωρος είναι ο Φράνσις. Θα πίστευε κανείς ότι αν ένας σκηνοθέτης ονειρεύεται μία ταινία για 40 χρόνια, θα έρθει στο γύρισμα, θα σου πει ακριβώς τι θα κάνεις και θα είναι πολύ αυστηρός. Ομως εκείνος άφηνε περιθώριο στο λάθος. Σπουδαίο πράγμα αυτό. Μάς άκουγε, δεν θεωρούσε ότι έχει πάντα δίκιο, άκουγε τους ηθοποιούς του. Αυτό δεν συμβαίνει συχνά. Οσο για την ταινία, θαρρείς ότι ήταν το αποτέλεσμα όλου αυτού του παζλ. Χθες την είδα με πολύ διαφορετικό τρόπο. Συγκινήθηκα.
Τζιανκάρλο Εσποζίτο: Με τον Φις (σ.σ. Λόρενς Φίσμπουρν) ήμασταν στο πρώτο διάβασμα του σεναρίου - 37 χρόνια πριν. Ομολογώ δεν κατάλαβα τίποτα. Οταν το ξαναδιάβασα σήμερα, με τον σημερινό κόσμο μας, με 4 κόρες που ανησυχώ για το μέλλον τους, ήταν τόσο διαφορετικό. Αλλά και πάλι: δεν είχα ιδέα που πήγαινε αυτό το σενάριο. Ενιωθα ως ένα απλό κανάλι ενέργειας - προσπαθούσα απλώς να περάσουν από μέσα μου όλα όσα ο Φράνσις ήθελε για τον χαρακτήρα μου, για την ταινία του. Λίγα λεπτά εφόσον τελείωσε η πρεμιέρα χθες το βράδυ, έβαλα τα κλάματα. Συνειδητοποίησα κάτι. Ποτέ δεν χρειαζόταν να ξέρω, δεν πειράζει που δεν είχα την παραμικρή ιδέα. Δεν ήταν η δουλειά μου. Ο Φράνσις ήξερε για όλους μας. Ο Φράνσις δημιουργεί έπη στο μοντάζ. Ολα αυτά που δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε στο γύρισμα τα ένιωσε σαν κομμάτια του παζλ.
Αδελφέ μου, σ' ευχαριστώ. Ησουν πάντα οραματιστής. Από 9 χρονών ήσουν οραματιστής. Και σ' αυτή την ταινία, κάθε μέρα μάς έδειχνες το μέλλον, μάς πήγαινες μπροστά. Πολλές φορές ως ηθοποιοί αναρωτιόμαστε γιατί κάνουμε αυτή την τόσο ανασφαλή δουλειά. Γιατί το παλεύουμε; Η δουλειά είναι σκληρή. Και μετά βρίσκεσαι στο πλατό με τον Φράνσις και καταλαβαίνεις γιατί...» Τάλια Σάιρ
Γιόν Βόιτ: Είδα την ταινία πρώτη φορά. Συγκινήθηκα. Ο Φράνσις μου είχε μιλήσει για αυτή την ταινία 25 χρόνια πριν. Μπορούσες να νιώσεις το όραμα του. Είχε ανάγκη να πει αυτή την ιστορία. Πήρε πολλά ρίσκα και μάζεψε πολλούς και σπουδαίους ανθρώπους να πουν αυτή την ιστορία. Συμφώνησα από την αρχή να μπω σε αυτή την περιπέτεια μαζί του. [Ο Κόπολα σκύβει στο μικρόφωνο: είναι αλήθεια, ο Γιον ήταν από τους πρώτους ηθοποιούς που δέχθηκε. Και πολιτικά δεν ανήκουμε στον ίδιο κόσμο] Δεν έχει σημασία. Νομίζω ότι η ανάγκη σου να εκφράσεις αυτή την αγωνία για έναν καλύτερο κόσμο γέννησε την ταινία. Ολοι αναρωτιόμαστε - που πάμε, τι πρέπει να κάνουμε; Είμαι πολύ γέρος πια - μπορεί να το παρατηρήσατε (γέλια). Αναρωτιέμαι τι πρέπει να κάνω κι εγώ για έναν καλύτερο κόσμο. Και ξέρω ότι γίνεται. Συμφωνώ με το όραμα σου, Φράνσις: οι άνθρωποι είμαστε ικανοί να λύσουμε τα προβλήματα μας. Πρέπει να ακούσουμε ο ένας τον άλλον και να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον. Εχουμε διανύσει πολλούς αιώνες ιστορίας. Εχουμε την εμπειρία. Οφείλουμε να το κάνουμε. Ετσι ξεκινήσαμε αυτή την περιπέτεια της ταινίας. Με αυτά στο μυαλό. Κι εκείνος ήταν δίπλα μας. Ηταν μαζί μας κάθε μέρα - με το κοστούμι και τη γραβάτα του. Μάς εξηγούσε, μάς ενέπνεε. Δίπλα μας κάθε μέρα.
Ημασταν τα όργανα της ορχήστρας του Φράνσις. Ο μαέστρος μάς έδειχνε το δρόμο, κι εμείς ακολουθούσαμε...» Νάταλι Εμάνουελ
Νάταλι Εμάνουελ: Είναι μία εμπειρία που δεν μου έχει τύχει ποτέ στο παρελθόν, κι ούτε θα μου ξανατύχει στη ζωή μου. Ηταν μεγάλη πρόκληση να ακολουθήσω αυτή την ηρωίδα, γιατί δεν ήθελα να προδώσω το όραμα του Φράνσις. Αναμετρήθηκα με τον εαυτό μου πάρα πολλές φορές. Οι ηθοποιοί ήμασταν τα όργανα της ορχήστρας του Φράνσις. Ο μαέστρος μάς έδειχνε το δρόμο, κι εμείς ακολουθούσαμε...
Ομπρεϊ Πλάζα: Για μένα, όλο ήταν όνειρο. Γιατί ο Φράνσις είναι ένας σκηνοθέτης που αγαπάει τους ηθοποιούς. Είναι πολύ δοτικός και φροντιστικός και παιχνιδιάρης. Τα έκανε όλα διασκεδαστικά, τις πρόβες όπου πειραματιζόμασταν, το γύρισμα που είχαμε ελευθερία. Αυτό όμως ανεβάζει τον πήχη. Στο μυαλό μου είχα θέσει πολύ σημαντικούς στόχους για την ερμηνεία μου. Ξεκάθαρα, δεν τους πέτυχα (βάζουν όλοι τα γέλια). Ομως, πόσο τυχερή είμαι. Ο Φράνσις δημιούργησε ένα περιβάλλον για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα.
Νομίζω ότι αν κάτι μάς δείχνει ο Φράνσις με αυτή την ταινία είναι ότι ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός. Για αυτό πάρτε το χρόνο σας για να αναρωτηθείτε πόσος χρόνος μας απομένει. Χρησιμοποιήστε τον σοφά...» | Λόρενς Φίσμπουρν
Τάλια Σάιρ (σ.σ. ηθοποιός αλλά και η αδελφή του Κόπολα): Σήμερα είναι εύκολο να κοιτάξουμε πίσω. Είναι ανακουφιστικό. Ομως κάθε μέρα με τον αδελφό μου σήμαινε να κοιτάς μπροστά. Να παίρνεις ρίσκα. Μόνο το μέλλον τον ενδιέφερε. Ηταν οραματιστής από τα 9 του - είχε πολιομυελίτιδα, αλλά ο Φράνσις αποφάσισε ότι θα περπατήσει. Αδελφέ μου, σ' ευχαριστώ. Κάθε μέρα στην ταινία με όλους αυτούς τους ηθοποιούς μάς έσπρωχνες μπροστά. Πολλές φορές ως ηθοποιοί αναρωτιόμαστε γιατί κάνουμε αυτή την τόσο ανασφαλή δουλειά. Γιατί το παλεύουμε; Η δουλειά είναι σκληρή. Και μετά βρίσκεσαι στο πλατό με τον Φράνσις και καταλαβαίνεις γιατί...
Λόρενς Φίσμπουρν: Ο Φράνσις κι εγώ δουλεύουμε μαζί από το 1976. Ημουν έφηβος ακόμα - ήμασταν φίλοι με τον Ρόμαν από παιδιά. Ο Φράνσις πάντα μιλούσε για το ότι μπορούσε να σταματήσει το χρόνο. «Μπορώ θα σας δείξω» μάς έλεγε. Το συζητούσαμε όλοι, το έδειχνε στην Ελεονορ (σ.σ. τη γυναίκα του, όπως και στην τελευταία σκηνή της ταινάις). «Οι καλλιτέχνες μπορούμε να παγώσουμε το χρόνο» μάς έλεγε. «Οι ζωγράφοι τον παγώνουν πάνω σ' έναν πίνακα. Οι χορευτές τον στροβιλίζουν. Οι αρχιτέκτονες μέσα στα κτίριά τους παγώνουν μουσική». Τότε δεν καταλάβαινα τι στο καλό έλεγε. Ομως, χθες το είδα στην οθόνη. Είμαι πολύ περήφανος για σένα. Είμαι πολύ περήφανος για όλους μας. Η ταινία αυτή είναι μαγική. Ο χρόνος είναι πολύ σημαντικός για αυτό πάρτε το χρόνο σας για να αναρωτηθείτε πόσος χρόνος μας απομένει. Χρησιμοποιήστε τον σοφά.
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 77ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
