«Ελεγα στα παιδιά μου, πάρε αυτό το κλαράκι και σπάσ' το. Και το έσπαγαν. Τώρα μάζεψε όλα τα κλαράκια μαζί σ' ένα δεμάτι και σπάσ' τα. Και φυσικά δεν μπορούσαν να τα σπάσουν. Αυτό το δεμάτι είναι η οικογένεια.» Αυτή τη μικρή αλληγορική ιστορία αφηγείται ο ηλικιωμένος Αλβιν, νύχτα, στη μέση του πουθενά, δίπλα στη φωτιά, σε μια έφηβη έγκυο που το έχει σκάσει από το σπίτι της. Αυτή η μικρή ιστορία είναι η καρδιά της πιο συμβατικής και, ταυτόχρονα, πιο εκκεντρικής μέσα στη φιλμογραφία του, ταινίας του Ντέιβιντ Λιντς.
Ηταν το 1999, ανάμεσα, μάλιστα, σε δυο από τα πιο αινιγματικά αριστουργήματά του, τη «Χαμένη Λεωφόρο» και το «Mulholland Dr.», που ο Λιντς έκανε μια ταινία για την Disney, που μπορεί να τον ώθησε ακόμα περισσότερο να αρνείται το στουντιακό σύστημα, όμως μάς άφησε με μια ήσυχη και συναρπαστική, μαζί, ταινία για όλη την οικογένεια, ως θεατή και ως αντικείμενο, βασιζόμενος, μάλιστα, σ' ένα υπαρκτό πρόσωπο.
Ο Αλβιν Στρέιτ (ενσαρκώνει ο υπέροχος Ρίτσαρντ Φάρνσγουερθ, μνημειώδης κασκαντέρ, υποψήφιος για Οσκαρ, ο οποίος λίγο μετά την έξοδο της ταινίας έφυγε από τη ζωή), είναι ένας λεβεντόγερος με τα πιο γλυκά μπλε μάτια, που ζει στην Αϊοβα, στις μεσοδυτικές πολιτείες, στην αυθεντική, για καλό ή για κακό, καρδιά της Αμερικής, με την κόρη του, Ρόουζ (η Σίσι Σπέισεκ σε μια αριστουργηματική μικρή ερμηνεία), που ο κόσμος λέει ότι δεν είναι και πολύ στα καλά της. Οταν ο αδελφός του Αλβιν, ο Λάιλ, από τον οποίο είναι χρόνια αποξενωμένος, φτάνει στα τελευταία του, ο Αλβιν, με δυο μαγκούρες να βοηθούν τα μακριά του πόδια, με το καουμπόικο καπέλο του, το καρό πουκάμισο και τα τσιγάρα μονίμως στην τσέπη, αποφασίζει ότι πρέπει να διασχίσει τα 400 χιλιόμετρα από το σπίτι του ως το Γουισκόνσιν για να τον δει, να κλείσει πληγές και ν' αποχαιρετήσει. Μη έχοντας δίπλωμα οδήγησης, θα κάνει αυτή τη διαδρομή, πολύ-πολύ αργά, καβάλα σε μια μηχανή του γκαζόν John Deree (η εμβληματική μάρκα της αγροτικής Αμερικής), σέρνοντας ένα τρέιλερ με τα υπάρχοντά του και τη δύσκολα κερδισμένη σοφία μιας ζωής.
Μέσα από αυτή τη διαδρομή και τις στάσεις-συναντήσεις με τυχαίους ανθρώπους, ο Ντέιβιντ Λιντς θα καταθέσει ένα φόρο τιμής στην americana, παραμένοντας πιστός στη δική του, χαρακτηριστική εικόνα για την πατρίδα του και την ιδιοσυγκρασία της, μόνο, αυτή τη φορά, διευρύνοντάς τη σε κάτι πανανθρώπινο. Η διαδρομή του Αλβιν χαράζει, λες, ένα διάγραμμα αλήθειας και ονείρου. Εδώ βρίσκονται οι μεγάλες αγάπες του Λιντς, οι μικροί τόποι και οι μικροί άνθρωποι με τις πιο ενδιαφέρουσες παραξενιές, η μαγεία της κοινοτοπίας και το ρηξικέλευθο της καθημερινότητας.
Εδώ, όμως, ταυτόχρονα, βρίσκονται οι λυρικές, θεμελιώδεις αμερικανικές αξίες: η αγροτική ζωή, η απεραντοσύνη της φύσης, τα χωράφια με τα σπαρτά, η αραιοκατοικημένη χώρα, η ζωή έξω από το σύστημα, οι άνθρωποι που μοιάζουν μικροσκοπικοί μέσα σ' έναν υπερβολικά μεγάλο τόπο που δεν προσφέρεται για προσεγγίσεις. Τα σινεμασκόπ του Τζον Φορντ και η καλοσύνη του Φρανκ Κάπρα. Και μια ολόκληρη, διακριτική, συγκινητική, αλλά γεμάτη δύναμη, εξομολόγηση της απλότητας της αγάπης, της οδύνης της απώλειας, της πίστης στον άνθρωπο. Και κάπως έτσι, σαν ένα διάλειμμα από τη γνώριμη φόρμα του σινεμά του, αλλά και με μια ταυτότητα απολύτως δική του, ο Ντέιβιντ Λιντς έκανε μια ταινία για την Disney και παγίδευσε μέσα της ολόκληρο τον στοχασμό για τα αμερικανικά ιδεώδη. Κι έζησε κι αυτός καλά, κι εμείς καλύτερα επειδή είδαμε το «The Straight Story» μέσα στη διαδρομή της ζωής μας.
