Το 1948, στο κέντρο του εμφυλίου, στη Θεσσαλονίκη δολοφονήθηκε ο Αμερικανός δημοσιογράφος του CBS, Τζορτζ Γουόσινγκτον Πολκ, ο οποίος βρισκόταν στην Ελλάδα για να καλύψει τον εμφύλιο, με κείμενα επικριτικά και για τις δυο πλευρές, αλλά και για την ανάμειξη της Αμερικής. Ανάμεσα στα μυστηριώδη της δολοφονίας του, το στοιχείο στην αστυνομική αναφορά: λίγο πριν πεθάνει, ο Πολκ είχε γευματίσει με αστακό και μπιζέλια. Μετά πυροβολήθηκε εξ επαφής στο σβέρκο και πετάχτηκε στον Θερμαϊκό.
Διαβάστε εδώ: την κριτική του Flix για το «Polk»
Το «Polk» είναι το εντυπωσιακό κινηματογραφικό ντεμπούτο του σεναριακού και σκηνοθετικού διδύμου, Νίκου Νικολόπουλου και Βλαδίμηρου Νικολούζου, μία ιδέα που προυπήρξε ως ταινία μικρού μήκους και οι δημιουργοί της την ανάπτυξαν σε μεγάλου. Εκανε την πρεμιέρα της στο περσινό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, όπου κέρδισε την Ειδική Μνεία της FIPRESCI, ενώ οι σκηνοθέτες της κέρδισαν επίσης μία υποψηφιότητα για τα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας. Από απόψε συναντά το ελληνικό κοινό, προβάλλεται στη Ταινιοθήκη της Ελλάδος,, ενώ σ' έναν μήνα ετοιμάζει βαλίτσες για το πρώτο υπερετλαντικό της ταξίδι: επιλέχθηκε στο τμήμα Panorama του Festival Du Nouveau Cinema, που θα πραγματοποιηθεί από τις 7 Οκτώβρη έως 18, στο Μοντρεάλ.
Θυμηθείτε επίσης: Οι δημιουργοί του «Polk» μιλούν στην κάμερα του Flix από το 55ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Το Flix συνάντησε τον Νίκο Νικολόπουλο και τον Βλαδίμηρο Νικολούζο για να συζητήσουν για την ατμόσφαιρα, την ομορφιά, τον μαγικό χρόνο στο σινεμά. Εκτός από την κουβέντα μας, μάς χάρισαν και μία σειρά από διπλοτυπίες από το σύμπαν της του «Polk», που έφτιαξαν ειδικά για τους αναγνώστες μας.
Γιατί επιλέξατε την ιστορία του Τζορτζ Γουόσινγκτον Πολκ για το σκηνοθετικό σας ντεμπούτο; Ηταν η ιδέα του πώς θα την αφηγηθείτε που σας ιντριγκάρισε, ή πιστεύετε ότι ο Πολκ ως ήρωας έχει και μία επίκαιρη διάσταση στις εποχές που ζούμε;
Νίκος Νικολόπουλος & Βλαδίμηρος Νικολούζος: Η ιστορία του G.W. POLK ήταν που επέλεξε εμάς. Η ιδέα της ταινίας προέκυψε ένα πρωί, έπειτα από μια εκτενή συζήτηση γύρω από την υπόθεση της δολοφονίας του. Αυτό που μας εντυπώθηκε εμμονικά από την πρώτη στιγμή ήταν οι λεπτομέρειες και τα ερωτήματα που αφορούν το τελευταίο γεύμα του Πολκ πρίν δολοφονηθει, όπως προκύπτουν από την ιατροδικαστική έκθεση. Αυτό το παράξενο γεύμα λειτουργεί στην ταινία ως όχημα της μυθολογίας του θανάτου, αλλά και της αρχετυπικής υπαρξιακής αγωνίας του ήρωα που αναζητά τον σκοπό του, με σημαντικότερο όλων των εμποδίων, τον ίδιο του τον εαυτό. Μας στοίχειωσε η εικόνα του δολοφονημένου άνδρα που τον ξεβράζει η πρωινή θάλασσα. Ο Τζορτζ Πολκ μας ενδιαφέρει ως ένας άνθρωπος που αναζητά με κάθε κόστος την αλήθεια. Η ταινία μας, είναι ένα κινηματογραφικό πορτραίτο που εστιάζει περισσότερο στα λανθάνοντα ρεύματα της μνήμης, τη διαστολή του χρόνου και το πως συνυπάρχει το παρελθόν με το μέλλον κατα την στιγμή του θανάτου. Η ιστορία εν γένει, είναι τελικά μια δίνη από παράλληλες και αντιφατικές εκδοχές, ένα μωσαικό από σπαράγματα μνήμης. Ακόμα και αν το ρεύμα των γεγονότων μιας ιστορικής υπόθεσης μπορεί να ειδωθεί από μια αντικειμενική θέση δεν παύει ποτέ να παραμένει ένα άλυτο μυστήριο. Κάθε απόπειρα αναπαράστασης της ιστορίας, είναι τελικά η απόπείρα αναπαράστασης του μη αναπαραστάσιμου. Ως δημιουργοί, θέλουμε να προσεγγίσουμε αυτή τη μοναδικότητα της ανθρώπινης αντίληψης οδηγούμενοι από το προσωπικό μας πρίσμα με σκοπό να αφυπνίσουμε τη συλλογική μνήμη. Αυτός είναι και ο λόγος που η αφήγηση μας είναι αποτέλεσμα μιας περιπλάνησης σε ένα λαβύρινθο συνειρμών. Η υπόθεση ΠΟΛΚ έχει επηρεάσει όλοκληρη την μετεμφυλιακή ιστορία του τόπου μας, και παραμένει επίκαιρη όσο ποτέ...
Γιατί αποφασίσατε να συνεργαστείτε και πώς μπορούν να συνυπάρχουν ταυτόχρονα δύο βλέμματα πίσω από την κινηματογραφική κάμερα;
Ν.Ν. & Β.Ν.: Το βίωμα είναι η αφετηρία της όποιας δημιουργικής πράξης. Οι κοινές μας αναζητήσεις γύρω από την τέχνη και τη ζωή είναι αυτές που μας έφεραν στο σημείο να συνενώσουμε διαλεκτικά τις δυνάμεις μας σε ένα κοινό όραμα. Είμαστε πολλά χρόνια τώρα φίλοι και συνοδοιπόροι. Στην διαδικασία όλης της ταινίας γινόμαστε και οι δύο αλλεπάλληλα θετικά και αρνητικά πρόσημα υπηρετώντας το έργο μας. Ανήκουμε στο σινεμά περισσότερο από ότι αυτό μας ανήκει.
Είναι ξεκάθαρο ότι το σινεμά που αγαπάτε είναι το σινεμά όπου πρωταγωνιστής είναι η ίδια η κινηματογραφική εικόνα. Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση μίας τέτοιας «εικαστικής» προσέγγισης;
Ν.Ν. & Β.Ν.: Κάθε ταινία είναι ένα ξεχωριστό σύμπαν. Ενα όνειρο. Σε κάθε όνειρο κυριαρχούν εικόνες, αισθήσεις και νοημάτα. Υπάρχει μια ατμόσφαιρα. Βρισκόμαστε σε έναν μαγικό χρόνο. Αυτόν τον μαγικό χρόνο αναζητούμε στην ταινία μας. Γι αυτό και σε όλη τη διαδικασία των γυρισμάτων δημιουργήσαμε τις ανάλογες συνθήκες μέσα στις οποίες μπορούσαμε εμείς, οι ηθοποιοί και το ολιγομελές συνεργείο μας να λειτουργήσουμε με αυτούς τους όρους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το αποκρυστάλλωμα αυτής της διαδικασίας.
Το σκηνοθετικό σας ντεμπούτο συμπίπτει με τα χειρότερα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα, αλλά και με μία παγκόσμια αναγνώριση του ελληνικού σινεμά στο εξωτερικό. Εσάς ποια ήταν η εμπειρία σας; Πόσο δύσκολο ήταν να γυρίσετε την ταινία;
Ν.Ν. & Β.Ν.: Η κρίση είναι βαθειά υπαρξιακή και παναθρώπινη και εκτείνεται πολύ πέραν της τελευταίας πενταετίας. Είναι αλήθεια ότι βιώνουμε ολοένα και μεγαλύτερη βία στην καθημερινότητα μας. Η τέχνη μέσα στην σκληρή πραγματικότητα αποτελεί βαθειά ανάγκη του ανθρώπου. Είναι ο τρόπος να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του, να επαναδιαπραγματευτεί τον εαυτό του και τις αξίες που τελικά τον ορίζουν. Παρόλες τις αντιξοότητες στην παραγωγή των ελληνικών ταινιών, που ενίοτε αγγίζουν τα όρια του Δον-Κιχωτισμού, η αναγνώριση του ελληνικού σινεμά στο εξωτερικό, μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε κι αποτελεί απάντηση στην επιβαλλόμενη πνευματική καταστολή που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.
Παρόλη την αναγνώριση του ελληνικού σινεμά στα φεστιβάλ του κόσμου, όταν επιστρέφει στο σπίτι του, στις ελληνικές αίθουσες, τις συναντά άδειες. Το ελληνικό κοινό δεν χαρίζει εισιτήρια στο ελληνικό σινεμά. Σας απογοητεύει αυτό; Ποια θα ήταν για εσάς η μεγαλύτερη ικανοποίηση στη συνάντηση της ταινία μας το κοινό;
Ν.Ν. & Β.Ν.: Το ελληνικό κοινό, για πολύ καιρό, έχει εκτεθεί σε μια ψεύτικη και επίπλαστη τηλεοπτική αισθητική, εγχώριας και εισαγόμενης προέλευσης. Του είναι δύσκολο λοιπόν, να μπεί σε μια διαδικασία ενεργής θέασης. Οι άδειες αίθουσες είναι ζήτημα γενικότερης παιδείας που αφορά τόσο το παραγώμενο έργο και τους δημιουργούς, όσο και το κοινό. Ωστόσο, η πρόσφατη παρουσία του ελληνικού κινηματογράφου στο εξωτερικό δείχνει ότι γίνονται κάποια σημαντικά βήματα προς μια άλλη κατεύθυνση. Για εμάς παντως δεν είναι ζητούμενο μόνο ο αριθμός των εισιτηρίων, αλλά κυρίως η ουσιαστική επίδραση της ταινίας στον κάθε έναν ξεχωριστά. Ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούν οι άνθρωποι μέσα από την τέχνη είναι η συγκίνηση κι αυτό δεν είναι μετρήσιμο.
Είστε αισιόδοξοι για το μέλλον; Θα συνεχίσετε να γυρίζετε ταινίες – όσο δύσκολο κι αν έχει γίνει αυτό;
Ν.Ν. & Β.Ν.: Θέση απαισιόδοξοι και φύση αισιόδοξοι θα συνεχίσουμε να κάνουμε ταινίες. Για εμάς δεν υπάρχει άλλος δρόμος...
Το «Polk» προβάλλεται από την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου στην Αίθουσα 1 της Ταινιοθήκης της Ελλάδος
.
Διαβάστε περισσότερα:
