Ενας νεαρός σπουδαστής μουσικής (ο Κωστής Ζουλιάτης, πιάνο και κιθάρα στους Night on Earth τώρα πια), αφηγητής και σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, συναντά το έργο του Γιάννη Χρήστου και η ανταπόκρισή του είναι τόσο καθοριστική που αποφασίζει να μοιραστεί το συναίσθημα και τη γνώση του για τον μουσικό με τον κόσμο: αυτό είναι το ντοκιμαντέρ «Αναπαράστασις», μια εκτεταμένη και ζωντανή παρουσίαση ενός μοναδικού καλλιτέχνη, από τους πιο αναγνωρισμένους στο είδος του κι από τους πιο απόκρυφους, ακόμα και σήμερα, σαράντα πέντε χρόνια μετά το θάνατό του, περίπου τόσα όσα έζησε.
Ο Γιάννης Χρήστου γεννήθηκε το ’26 στην Αλεξάνδρεια, Ελληνας, και σπούδασε φιλοσοφία στο Κέιμπριτζ με καθηγητές τον Βίτγκενσταϊν και τον Ράσελ. Παράλληλα σπούδασε μουσική και ενορχήστρωση, αλλά και παρακολούθησε διαλέξεις του Γιουνγκ, καθηγητή του αδελφού του, που πέθανε νέος σε αυτοκινητιστικό. Αυτός ο σύνδεσμος φιλοσοφίας, ψυχολογίας και μουσικής καθόρισε το έργο του, μαζί με την ιστορία, τη συγκριτική θεολογία, την ανθρωπολογία, τον αποκρυφισμό και τη μεταφυσική: στις συνθέσεις και στις παραστάσεις του - σήμερα θα τα λέγαμε «δρώμενα» - ο Γιάννης Χρήστου αγάπησε το αντισυμβατικό, αποδείχτηκε αυθόρμητα πρωτοπόρος, διέσχισε τα όρια ανάμεσα στη μουσική και τα ανθρώπινα ένστικτα και θέλησε να κάνει το κοινό του να κοιτάξει ό,τι βρίσκεται μέσα του κρυφό και πηγαίο. Και γι’ αυτό αναδείχθηκε σ’ έναν από τους πιο σεβαστούς, διεθνώς, μουσικούς του προηγούμενου αιώνα, παρότι το έργο του, όπως και η ζωή του, παραμένουν λίγο γνωστά και μάλλον δυσπρόσιτα.
Ο στόχος του Ζουλιάτη στο ντοκιμαντέρ του είναι ν’ αποκρυπτογραφήσει το μυστήριο του Γιάννη Χρήστου και να το χαρίσει στο κοινό. Για να το κάνει αυτό, δοκιμάζει μια προσέγγιση, όχι πάντα επιτυχημένη, αλλά σίγουρα ενδιαφέρουσα, τόσο εξπρεσιονιστική όσο και η μουσική που περιγράφει. Χρησιμοποιώντας voice over, μεσότιτλους με κείμενα για τον Χρήστου, ιδιωτικά ντοκουμέντα αλλά και μαγνητοσκοπημένες πρόβες, ρεσιτάλ και συνεργασίες του, όπως με το «alter ego» που βρήκε στον Κάρολο Κουν, η ταινία παρουσιάζει το γενικό καλλιτεχνικό και φιλοσοφικό πλαίσιο της εποχής του Χρήστου, τον κύκλο του, την αναγνώριση, την έμφαση στο μεταφυσικό, το πρωτοποριακό, αλλά και, με τη συμβολή των οικείων του, μια συναρπαστική προσωπικότητα.
Το αποτέλεσμα είναι μια αντιπροσωπευτική ματιά ενός γνώστη, σ’ ένα σημαντικό και διαφορετικό καλλιτέχνη που, παρότι δεν τον κάνει περισσότερο προσιτό, τον κάνει οπωσδήποτε πιο γνωστό στο ευρύ κοινό, προάγοντας ταυτόχρονα το πρότυπο ενός ανθρώπου που δε φοβήθηκε ν’ αναμετρηθεί με τον εαυτό του και με το σκοτάδι.
