Συνέντευξη

Τομπίας Λίντχολμ: Σινεμά σε επικίνδυνα νερά

στα 10

Εξαιρετικός σεναριογράφος, αλλά και εξίσου ικανός σκηνοθέτης όπως αποδεικνύει το «Πειρατεία στον Ωκεανό», ο Τομπίας Λίντχολμ μας μιλά για την ταινία του και για την πίστη του ότι η ζωή είναι πιο ενδιαφέρουσα από την μυθοπλασία.

Τομπίας Λίντχολμ: Σινεμά σε επικίνδυνα νερά

Οταν δεν γράφει επεισόδια για εξαιρετικά τηλεοπτικές σειρές όπως το «Borgen», ή σενάρια για φιλμ όπως το βραβευμένο φέτος στις Κάννες «Το Κυνήγι» του Τόμας Βίντερμπεργκ ή το σενάριο για το τηλεοπτικό «Borgen», ο Δανός σεναριογράφος σκηνοθετεί τις δικές του ταινίες. Το 2010 συν σκηνοθέτησε με τον Μίκαελ Νόερ το 2010,το «R» ένα δυνατό δράμα φυλακής, που ενώ φέτος με το «Πειρατεία στον Ωκεανό» ξεκαθαρίζει πως δεν ξέρει μόνο να γράφει εξαιρετικούς χαρακτήρες και ιστορίες, αλλά και να σκηνοθετεί ταινίες που τον κατατάσσουν μεταξύ των πιο σημαντικών Ευρωπαίων δημιουργών. Η ταινία του, το χρονικό μιας πειρατείας ενός εμπορικού καραβιού, έχει την αμεσότητα ενός ντοκιμαντέρ, τον συναρπαστικό ρυθμό ενός θρίλερ και την αλήθεια ενός πυκνού, ουσιαστικού σινεμά. Θελήσαμε να αποκρυπτογραφήσουμε την μέθοδο του.

1

H πρώτη σας ταινία διαδραματιζόταν σε μια φυλακή, αυτή εδώ σε ένα πλοίο και σε ένα μικρό δωμάτιο στα κεντρικά της εταιρίας όπου γίνονται οι διαπραγματεύσεις με τους πειρατές. Το σενάριο του «Κυνηγιού» έχει πάλι έναν ήρωα απόλυτα στριμωγμένο. Σας αρέσει να τοποθετείτε τους χαρακτήρες σας σε δύσκολες καταστάσεις. Έχει να κάνει μόνο με τον τρόπο σας να δημιουργείτε ένταση;

Δεν το είχα σκεφτεί με τον τρόπο που το περιγράφετε, αλλά μπορώ να καταλάβω τι λέτε. Νομίζω ότι η ιστορία μιας ταινίας είναι αυτό που συμβαίνει όταν οι ήρωες είναι απασχολημένοι με το να κάνουν άλλα σχέδια. Έχουν τις ζωές τους. Τα όνειρα τους. Τους στόχους τους. Και ξαφνικά βρίσκονται σε απρόβλεπτες, δύσκολες, απαιτητικές καταστάσεις. Και ο τρόπος που χειρίζονται αυτές την κατάστασεις, ορίζει την πορεία τους. Κι αν οι απαιτήσεις είναι γιγαντιαίες, εξίσου σπουδαία είναι και η εσωτερική πορεία που διανύουν οι χαρακτήρες.

Βλέποντας το φιλμ, σχεδόν περιμένεις να διαβάσεις «βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία» στους τίτλους. Πόσο σημαντικό και πόσο δύσκολο ήταν να κάνετε μια ταινία που να δείχνει τόσο αυθεντική;

Είναι πολύ σημαντικό να κάνω ταινίες που να δείχνουν όσο πιο ρεαλιστικές γίνεται κι ο πιο εύκολος τρόπος είναι να «μεταφέρω» τις ταινίες στην πραγματικότητα, αντί να μεταφέρω την πραγματικότητα κομμάτι κομμάτι σε ένα κινηματογραφικό στούντιο. Αυτό κάναμε στο «R» και το κάναμε ξανά στην «Πειρατεία Στον Ωκεανό». Η ιστορία λαμβάνει χώρα σε ένα φορτηγό πλοίο στον Ινδικό Ωκεανό, οπότε νοικιάσαμε ένα πλοίο, το MV Rozen στην Μομπάσα της Κένυα και σαλπάραμε. Ξαφνικά βρεθήκαμε στη μέση αυτής της πραγματικότητας που θέλαμε να περιγράψουμε: έναν χρόνο νωρίτερα το MV Rosen είχε πέσει θύμα πειρατείας, οι ναύτες είχαν κρατηθεί όμηροι, ήξεραν πολύ καλά για τι μιλούσαμε. Ήταν ένα εξαιρετικό δώρο και ένας καθρέφτης που κρατούσαμε απέναντι στην αλήθεια του φιλμ σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων. Οι σκηνές στην ναυτιλιακή εταιρία γυρίστηκαν σε μια αληθινή ναυτιλιακή, με έναν άνθρωπο που κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά στον ρόλο του διαπραγματευτή. Και σε γενικές γραμμές προσπαθήσαμε να βάλουμε στο φιλμ όσα περισσότερα αυθεντικά στοιχεία μπορούσαμε. Τα όπλα των πειρατών για παράδειγμα, είναι αληθινά, έχουν χρησιμοποιηθεί σε πειρατείες και τα δανειστήκαμε από την αστυνομία της Κένυας.

1

Χτίζοντας μια ιστορία σαν αυτή της ταινίας, μοιάζει εύκολο για το κοινό να διαλέξει πλευρές. Οι καλοί ναύτες από τη μια, οι κακοί πειρατές. Ηταν σημαντικό για σας να κάνετε τη διάκριση, ανάμεσα σε καλούς και κακούς λιγότερο εύκολη;

Δεν βρίσκω τους καλούς ή τους κακούς ενδιαφέροντες. Βρίσκω τους ανθρώπους ενδιαφέροντες. Και προσπαθώ να τους πάρω όσο σοβαρά τους αξίζει. Είτε είναι πειρατές, ναύτες, εγκληματίες, ή αστυνομικοί. Ολοι λειτουργούν με βάση τη δική τους λογική. Και κανείς δεν βλέπει τον εαυτό του ως κακό. Νομίζω ότι η ζωή έχει περισσότερες αποχρώσεις, Και πιστεύω με θέρμη, ότι οι ταινίες πρέπει να είναι το ίδιο.

Οι ταινίες και τα σενάριά σας λειτουργούν εξίσου καλά σαν θρίλερ, αλλά και σαν ιστορίες με περισσότερα επίπεδα για τον θεατή που θέλει να τα αναζητήσει. Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε με λίγα λόγια την οπτική σας πάνω στο σινεμά;

Μια καλή ιστορία είναι μια κατασκευή. Παίρνεις τα στοιχεία που περιγράφουν μια κατάσταση και τα εξελίσσεις μέχρις ότου το κοινό να νιώσει κάτι. Αλλά μια καλή ιστορία ξεχωρίζει, όταν η κατασκευή δεν φαίνεται, ούτε μπορείς να την νιώσεις. Αυτό προσπαθώ να πετύχω κάθε μέρα, να ρίξω άμμο στα ίχνη μου, να αφήνω τα δομικά στοιχεία της ιστορίας να εξαφανίζονται στο παρασκήνιο. Κατά βάση, δεν αγαπώ την φαντασία. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο ευφυώς σχεδιασμένη και πάντα μας εκπλήσσει κι όμως την καταλαβαίνουμε. Νομίζω ότι η αληθινή ζωή είναι πολύ καλύτερη από την μυθοπλασία. Η αληθινή αγάπη είναι δύσκαμπτη και ενοχλητική, και υπέροχη και γεμάτη ζήλια και κατωτερότητα. Η αληθινή βία είναι ωμή, άσχημη και άτσαλη. Ο αληθινός ιδρώτας δεν κυλά ποτέ όμορφα και κομψά στο μετωπό σου. Ασφαλώς αυτό αποτελεί μια αντίφαση και κάτι μάλλον εκνευριστικό αφού γράφω και σκηνοθετώ μυθοπλασία, αλλά υποθέτω ότι είναι κάτι με το οποίο θα πρέπει να ζήσω. Τουλάχιστον αντλώ τις ιστορίες μου από την πραγματικότητα...

1

Εξακολουθείτε να δουλεύετε σαν σεναριογράφος αν και ήδη κάνετε δικές σας ταινίες σαν σκηνοθέτης. Πως διαλέγετε τα projects που θα σκηνοθετήσετε;

Δεν νιώθω ότι τα διαλέγω εγώ. Μοιάζει μάλλον σαν να με διαλέγουν εκείνα. Στην πραγματικότητα δεν μου αρέσει να είμαι με πολλούς ανθρώπους μαζί, προτιμώ να είμαι μόνος μου. Είμαι σεναριογράφος. Οι μεγάλες μέρες και νύχτες μπροστά στον υπολογιστή είναι αυτό που απολαμβάνω, εκεί δίνω τις μεγαλύτερες μάχες μου, εκεί δρέπω τις νίκες μου. Αλλά κάπου κάπου, νιώθω αυτό το ανήσυχο και ερεθιστικό συναίσθημα. Κάτι που δεν μπορώ να αγνοήσω. Μου συνέβη με το «R» και τώρα συνέβη ξανά με την «Πειρατεία». Είναι σαν να μην έχω άλλη επιλογή... Και τότε ξέρω ότι μπαίνω σε μπελάδες...

Διαβάστε την κριτική της ταινίας

Δείτε στο βίντεο τον σκηνοθέτη να μιλά για το φιλμ από το making of της ταινίας


Η συνέντευξη του Τομπίας Λίντχολμ δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα του 53ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης «Πρώτο Πλάνο».