Συνέντευξη Τύπου express έδωσε ο Υφυπουργός Πολιτισμού, Ιάσονας Φωτήλας, το μεσημέρι της Πέμπτης 22 Αυγούστου καλώντας τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους να βρεθούν στο Υπουργείο αυθημερόν μέσα σε ελάχιστες ώρες, για να μην πει ουσιαστικά τίποτα καινούριο, παρά να επαναλάβει με έμφαση όλα όσα είχε αναφέρει στην ανακοίνωση που είχε δημοσιοποιηθεί την 20η Αυγούστου, σχετικά με τα όσα έχουν διαδραματιστεί τις τελευταίες μέρες γύρω από την ιστορία με την αντικατάσταση της επιτροπής για την επιλογή της ελληνικής ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Οσκαρ.
Τα γεγονότα έχουν ως εξής:
Τέσσερα μέλη της επιτροπής για την επιλογή της ελληνικής ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Οσκαρ του 2025 (η κριτικός κινηματογράφου Λήδα Γαλανού, η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη, ο σκηνοθέτης Βασίλης Κεκάτος και η συγγραφέας Κάλλια Παπαδάκη), μέλη τα οποία είχαν επιλεγεί και ενημερωθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, έχοντας λάβει ήδη και τα λινκς των ταινιών που συμμετείχαν μέχρι εκείνη τη στιγμή στη διαδικασία, αντικαταστάθηκαν τελευταία στιγμή από το Υπουργείο.
Η ανακοίνωση της αντικατάστασής τους έγινε με ένα e-mail που ανέφερε πως η επιλογή τους τούς ανακοινώθηκε «εκ παραδρομής».
Ακολούθησαν ανοιχτές επιστολές της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και της πλειοψηφίας των σωματείων του οπτικοακουστικού χώρου που ζητούσαν εξηγήσεις από το Υπουργείο, θεωρώντας πως η διαδικασία της αντικατάστασης της επιτροπής εγείρει λόγους καχυποψίας για μεθόδευση, πλήττει οριστικά την αξιοπιστία της (όποιας) νέας επιτροπής και γενικά προσβάλλει τον χώρο του ελληνικού σινεμά που ως πάγιο αίτημά του έχει να μεταφερθεί η επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπεί την Ελλάδα στα Οσκαρ στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου.
Η απάντηση του Υπουργείου υπήρξε ουσιαστικά μη απάντηση. Ανέφερε πως η πρώτη επιτροπή ήταν παράτυπη και η δεύτερη η μοναδική νόμιμη και πως «για το θέμα της "εκ παραδρομής" της δήθεν απόφασης, έχουν ήδη κινηθεί οι διαδικασίες από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του ΥΠΠΟ».
Ακολούθησε η παραίτηση από τη διαδικασία 21 (μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές) ταινιών από τις 26 που είχαν συμμετάσχει στη διαδικασία. (Ουσιαστικά από αυτές τις πέντε που απέμειναν, η μια αποσύρθηκε και οι δύο δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις, οπότε αυτή τη στιγμή στη διαδικασία μένουν μόνο η «Φόνισσα» της Εύας Νάθενα και ο «Καπετάν Μιχάλης» του Κώστα Χαραλάμπους).
Και - μάλλον λόγω αυτής της τελευταίας αιφνιδιαστικής κίνησης από το (με μεμονωμένες εξαιρέσεις) σύνολο των κινηματογραφιστών - ακολούθησε και μια συνέντευξη Τύπου στο Υπουργείο, όπου ο Υφυπουργός Ιάσονας Φωτήλας επανέλαβε τα περί παρατυπίας της πρώτης επιτροπής, ουσιαστικά ρίχνοντας το φταίξιμο σε μια συγκεκριμένη υπάλληλο (την οποία ανέφερε πολλάκις ονομαστικά, για να πει στη συνέχεια ότι θα ήθελε να μην γραφτεί το όνομά της, μην πείθοντας, προφανώς, κανέναν πως αυτό δεν έγινε επίτηδες), η οποία ενήργησε παράτυπα κι έτσι η πρώτη επιτροπή που αυτή, μόνη της («τι να σας πω δεν ξέρω γιατί το έκανε μάλλον από υπερβολικό επαγγελματικό ζήλο;», ήταν τα ακριβή λόγια του Ιάσονα Φωτήλα), είχε συγκαλέσει, έπρεπε να «καεί». Και έτσι ξεκίνησε η επιλογή μιας νόμιμης επιτροπής που είναι και αυτή που τελικά δημοσιεύτηκε στη Διαύγεια, λίγες ώρες αφού τα τέσσερα παραπάνω μέλη της επιτροπής είχαν λάβει το «εκ παραδρομής» μέιλ.
Η νόμιμη επταμελής επιτροπή, που είναι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές πενταμελής, μετά την αποχώρηση της Ασημίνας Προέδρου και του Βασίλη Χαραλαμπόπουλου, διαθέτει δύο μέλη που ήταν και στην προήγουμενη παράτυπη επιτροπή, τον Σπύρο Ταραβήρα και τον Παναγιώτη Ράππα. Ετσι, ενώ η παράτυπη επιτροπή έπρεπε να αλλάξει ολόκληρη ώστε ο Υφυπουργός να μην νομιμοποιήσει την παρανομία, όπως ανέφερε πολλές φορές κατά τη συνέντευξη Τύπου, αυτά τα δύο μέλη παρέμειναν. Η απάντηση του Ιάσονα Φωτήλα είναι γιατί «δεν προλαβαίναμε να αντικαταστήσουμε όλα τα μέλη της παράτυπης επιτροπής», επειδή η διορία της συγκρότησης της επιτροπής έληγε.
Και αυτά είναι περίπου όσα (δεν) μάθαμε στη συνέντευξη Τύπου που βρήκε τον Ιάσονα Φωτήλα να αναφέρεται στα μέλη της επιτροπής (νόμιμης και παράτυπης) ως «καλλιτέχνες» (προφανώς οι επιτροπές συγκροτούνται και από ανθρώπους που δεν είναι καλλιτέχνες, όπως κριτικούς κινηματογράφου για παράδειγμα - εκτός αν αναφερόταν στην κατά τα άλλα συμπαθή λαϊκή προσφώνηση «ε, καλλιτέχνη»), να ξαναλέει το όνομα της υπαλλήλου ενώ είχε πει στους δημοσιογράφους να σεβαστούν το «ατόπημά» του και να μην το αναφέρουν, να παραδέχεται τα λάθη του Υπουργείου (με τη γνωστή passive aggressive λογική «ενοχή που εξομολογείται δεν είναι ενοχή»), να αμφισβητεί την Ακαδημία ως ένα σώμα «λίγων» που δεν μπορούν να αποφασίζουν για τους πολλούς - σε σχετική ερώτηση για το αν θα πρέπει η επιλογή της ταινίας που θα πηγαίνει στα Οσκαρ να περάσει στην Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου ώστε να είναι αδιάβλητη - και να θεωρεί πως αυτή η συνέντευξη Τύπου θα ήθελε να λειτουργήσει και σαν κάλεσμα προς όσους απέσυραν τις ταινίες τους να τις υποβάλλουν ξανά.
Διαβάστε περισσότερα για τη συνέντευξη Τύπου εδώ, εδώ κι εδώ.
Στην καίρια ερώτηση, τι γίνεται από 'δω και πέρα, ο Ιάσονας Φωτήλας, μόνος του κι αυτός, ανέφερε πως θα συνομιλήσει με την ΕΑΚ προκειμένου να βρουν τους αντικασταστάτες των δυο μελών που έχουν παραιτηθεί. Είμαστε σίγουροι χωρίς να έχει ρωτήσει την Ακαδημία αν επιθυμεί να κάνει τέτοιο. Για να μην μιλήσει κανείς για το γεγονός πως το πρόβλημα δεν είναι να συγκροτηθεί η επιτροπή αλλά να βρεθεί ένας τρόπος - που δεν υπάρχει - να μην θεωρείται συλλήβδην αναξιόπιστη αυτή η (νόμιμη) επιτροπή, όπως θεωρείται δικαιολογημένα τώρα. Αλλωστε η Ακαδημία απάντησε ήδη στον Υφυπουργό ζητώντας την ακύρωση της αποστολής ελληνικής ταινίας στα Οσκαρ για το 2025.
Σημείωση #1: Οχι προς τιμήν του Υφυπουργού, στη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου, όταν ρωτήθηκε για την προσβλητική έκφραση στην ανακοίνωσή του, αναφέροντας πως τα μέλη της νέας νόμιμης επιτροπής είναι «πρόσωπα υψηλού κύρους», εννοώντας πως τα μέλη της παράτυπης πρώτης επιτροπής δεν είναι, ο Ιάσονας Φωτήλας έκανε υπόδειξη να διαβάσουμε προσεκτικά την (κακογραμμένη έτσι κι αλλιώς) ανακοίνωση γιατί αναφέρει την λέξη «εξίσου». Δεν την αναφέρει. Αυτολεξεί λέει αυτό: «Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι η επιλογή των μελών της επιτροπής για την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων για τα βραβεία OSCAR Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους συγκροτήθηκε από πρόσωπα υψηλού κύρους σχετιζόμενα με τον θεσμό και έχοντας επιδείξει σημαντικά δείγματα γραφής στον ίδιο το θεσμό.»
Σημείωση #2: Οχι προς τιμήν του Υπουργείου Πολιτισμού, για ακόμη μια φορά ένα θέμα που προφανώς δεν αφορά (μόνο) την ταινία που θα επιλεγεί για τα Οσκαρ, αλλά τη γενικότερη στάση του Υπουργείου απέναντι στον ελληνικό κινηματογράφο και τους ανθρώπους του αλλά και τη διεθνή εικόνα της χώρας, αντιμετωπίζεται με προχειρότητα, αστεϊσμούς και διαρκή «ατοπήματα».
Σημείωση #3 (και σημαντικότερη): Το σημαντικότερο όλων είναι, αφ' ενός να κατανοήσει το Υπ.Πο. και ο νεοδιορισθείς Υφυπουργός Σύγχρονου Πολιτισμού ότι η κινηματογραφική κοινότητα αξίζει να αντιμετωπίζεται με διαφάνεια και σοβαρότητα. Και η κινηματογραφική κοινότητα από τη μεριά της να συνειδητοποιήσει ότι μόνο η ενότητα φέρνει αποτελέσματα, ο διχασμός καταστρέφει κάθε προσπάθεια επιβίωσης και δημιουργίας.
Και κάπως έτσι, κανένα από τα καίρια ερωτήματα που έπρεπε να απαντηθούν γύρω από αυτήν την τραγελαφική (με βαριά ροπή προς το τραγική) ιστορία δεν απαντήθηκε.
1. Από πότε σε ένα Υπουργείο είναι υπεύθυνος για το οτιδήποτε, πόσο μάλλον για ένα θέμα που έχει πάρει τέτοιες (και διεθνείς) διαστάσεις - ένας «υπάλληλος», χωρίς αυτό να συμπαρασύρει ευθύνη των προϊσταμένων του - με κύρια αυτή του/της Υπουργού - και των συνεπειών που ορίζει, αν όχι ο νόμος και οι κανονισμοί, η χρηστή διοίκηση ενός Υπουργείου και η αξιοπρέπεια του ίδιου του επικεφαλής του Υπουργείου;
2. Πώς μία υπάλληλος, η οποία κατά τα λεγόμενα του Ιάσονα Φωτήλα γνώριζε τη διαδικασία καθώς την είχε ξανακάνει (πιστοποιούμε από το ρεπορτάζ του Flix πως αυτό ισχύει τουλάχιστον από το 2022 και μετά) παίρνει μια τέτοια πρωτοβουλία: να ενεργήσει από μόνη της, να επιλέξει μια ολόκληρη επιτροπή και να προχωρήσει στη συγκρότησή της χωρίς να ενημερώσει κανέναν από τους προϊσταμένους της; Το ίδιο είχε κάνει και τα προηγούμενα χρόνια; Αν ναι, γιατί φέτος μας ενόχλησε; Ή το έκανε μόνο φέτος κατ' εξαίρεση - επειδή ας πούμε «έκανε ζέστη»;.
3. Αν θεωρήσουμε πως τα όσα αναφέρει ο Υφυπουργός ισχύουν - πράγμα που είναι απίθανο - δεν υπήρξε κανείς σώφρων άνθρωπος στο επιτελείο του Υφυπουργού ώστε να σταματήσει αυτό το φιάσκο ακριβώς στο σωστό σημείο; Δηλαδή να μην γίνει καμία αντικατάσταση για οποιονδήποτε λόγο και να παραμείνει η αρχική επιτροπή ως τελική; Αλλωστε, η πρώτη επιτροπή δεν «συγκροτήθηκε»: η συγκρότηση έγινε με την υπογραφή και την ανάρτηση στη Διαύγεια, στις 13 Αυγούστου. Μεταξύ της επικοινωνίας με την πρώτη επιτροπή και της ανάρτησης στη Διαύγεια, υπήρχε διάστημα ημερών. Γιατί, εκεί, ο Υφυπουργός δεν υπέγραψε την επιλογή των προσώπων αυτών, ώστε να θεωρηθεί έγκυρη; Αλλά, ενώ τίποτε δεν είχε ακόμα αναρτηθεί, θεώρησαν ότι ήταν παράτυπη κι έπρεπε ν' αλλάξει; Οποιοαδήποτε απάντηση έχει δοθεί μέχρι στιγμή γι' αυτό δεν πείθει κανέναν.
4. Αν υπήρξε αγωνία αντικατάστασης της πρώτης παράτυπης επιτροπής, γιατί, όπως μάθαμε από τον Υφυπουργό, δύο μέλη της έμειναν ίδια και στην νέα νόμιμη επιτροπή; Η απάντηση του Υφυπουργού («δεν προλαβαίναμε να τους αντικατασήσουμε όλους») συντηρεί, ενισχύει και κάνει ακόμη περισσότερο δεδομένη την καχυποψία γύρω από την επιλεκτική αντικατάσταση μελών της επιτροπής; Και γιατί μιλάμε για βιασύνη, μια και τα ονόματα της επιτροπής έπρεπε να κατατεθούν στην Αμερικανική Ακαδημία ως τις 15 Αυγούστου, όταν οι πρώτες επαφές με τα μέλη της «αρχικής» επιτροπής έγιναν στις 7 Αυγούστου; Τι έκανε ως τότε το αρμόδιο Υπ.Πο. για μια υποχρέωση που γνωρίζει πως έχει κάθε χρόνο;
5. Προφανώς γνωρίζουν όλοι - μέσα στο Υπουργείο, έξω από το Υπουργείο και γύρω από αυτό - πως οποιαδήποτε απόφαση πάρει η νέα «νόμιμη» επιτροπή αυτή τη στιγμή για την επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Οσκαρ είναι εκτεθειμένη σε καχυποψία διαπλοκής και παρατυπίας κι αυτό είναι κρίμα για την όποια ταινία θα κέρδιζε το χρίσμα της όποιας επιτροπής με την αξία της. Ή μήπως όχι;
Διαβάστε αναλυτικά: Ολο το χρονικό της «εκ παραδρομής» αντικατάστασης της επιτροπής για την επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα Οσκαρ του 2025.
