Άποψη

H κινηματογραφική ζωή (και ο θάνατος) του Στιβ Τζομπς

στα 10

Ο θάνατος του ιδρυτή, της καρδιάς και του εγκεφάλου της Apple, Στιβ Τζομπς δεν θλίβει μόνο τους λάτρεις των μηχανημάτων που δουλεύουν όπως πρέπει, κάνουν την ζωή μας καλύτερη και το γραφείο μας λίγο πιο όμορφο, αλλά κι όλους όσους αγαπούν το σινεμά...

H κινηματογραφική ζωή (και ο θάνατος) του Στιβ Τζομπς
Στιβ Τζομπς: 1955 - 2011

Ηγέτης της θρησκείας των Mac, οραματιστής προϊόντων και υπηρεσιών που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί, ο Στιβ Τζόμπς, δεν άλλαξε μόνο το πρόσωπο της τεχνολογίας, αλλά και του σινεμά, μέσα από μια μικρή εταιρία computer graphics που εξαγόρασε από τον Τζόρτζ Λούκας το 1986 και την ονόμασε Pixar.

H εξαγορά του κόστισε δέκα εκατομμύρια δολάρια, σίγουρα όχι ένα μεγάλο ποσό, αλλά για πολλούς που πίστευαν τότε ότι το computer generated animation δεν θα μπορούσε ποτέ να πλησιάσει σε ομορφιά και λεπτομέρεια τις παραδοσιακές τεχνικές της Disney, η απόφαση έμοιαζε με πεταμένα λεφτά.

Αν όμως ο Τζομπς ήταν αληθινά καλός σε κάτι, αυτό δεν ήταν άλλο από το να βλέπει μπροστά, και στις πρώτες προσπάθειες της ομάδας του Τζον Λάσετερ που λίγα χρόνια νωρίτερα είχε εγκαταλείψει την Disney για να «ζωγραφίσει» στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές του Τζορτζ Λούκας, είδε την υπόσχεση κάτι αληθινά σπουδαίου.

Ενα χρόνο αργότερα, η πρώτη μικρού μήκους ταινία της καινούριας εταιρία το «Luxo Jr» θα κέρδιζε το αντίστοιχο Οσκαρ, στην αρχή μιας πορείας που δεν θα ήταν απλά γεμάτη διακρίσεις κι επιτυχίες, αλλά όπως και η αντίστοιχη διαδρομή της Apple στην τεχνολογία, θα δημιουργούσε ένα κοινό που θα εμπιστευόταν, σχεδόν θα αγαπούσε τα προϊόντα που η Pixar «κατασκεύαζε».

Η εταιρία του Τζομπς θα χρειαζόταν βεβαίως να περιμένει ως το 1995 για να αγγίξει την κορυφή των δυνατοτήτων της. Οχι μόνο μπαίνει στο χρηματιστήριο κάνοντας την πιο πετυχημένη είσοδο της χρονιάς και συγκεντρώνοντας 140 εκατομμύρια δολάρια από την πώληση των μετοχών της, αλλά παρουσιάζει και την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία.

Η «Ιστορία των Παιχνιδιών» είναι ο πρώτος εισπρακτικός και καλλιτεχνικός θρίαμβος της Pixar. Συγκεντρώνει 362 εκατομμύρια στα ταμεία του πλανήτη και αλλάζει ολοκληρωτικά την ιδέα μας, για το πως μοιάζουν και τι θεματικές έχουν οι ταινίες κινουμένων σχεδίων.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας και επικεφαλής της εταιρίας Τζον Λάσετερ είναι ο άνθρωπος στον οποίο στρέφονται οι προβολείς, όμως ο ρόλος του Τζομπς δεν ήταν λιγότερο σημαντικός. Σύμφωνα με τους ανθρώπους της Pixar, μπορεί η ενασχόλησή του να αφορούσε κυρίως το επαγγελματικό κομμάτι της εταιρίας, αλλά είχε ασφαλώς άποψη και στο καλλιτεχνικό προϊόν.

Ακόμη κι αν ποτέ δεν άσκησε έλεγχο στο τι είδους ιστορίες θα αφηγηθούν οι καλλιτέχνες της Pixar και ποιες ταινίες έπαιρναν το πράσινο φως, ο Τζομπς ήταν εκείνος που συχνά βρισκόταν πίσω από τις δύσκολες αποφάσεις να εγκαταλειφθούν σχέδια που έδειχναν να μην έχουν προοπτική, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι η εταιρία θα έχανε χρήματα. «Είμαι περήφανος όχι μόνο για όσα κάνουμε, αλλά και για όσα δεν κάνουμε» έλεγε ο ίδιος, απηχώντας μια λογική που δεν έμοιαζε, ούτε μοιάζει, να βρίσκει πολλούς μιμητές.

Κι επίσης, ακόμη κι αν οι μέτοχοι και η κοινή λογική στην βιομηχανία του animation έλεγε πως περισσότερες ταινίες μεταφράζονται σε πιθανότητες για μεγαλύτερα κέρδη, ο Τζομπς ήταν αυτός που επέμενε στην λογική του να μην υπάρχουν «B teams» στην Pixar, πράγμα που σήμαινε πως σε κάθε σχέδιο, κάθε υποψήφια ταινία, θα είχε πάντα τους πιο ταλαντούχους συνεργάτες και την απόλυτη προσοχή όλου του δυναμικού της εταιρίας. «Η ποιότητα είναι πάντα καλύτερη από την ποσότητα και τελικά είναι και μια πολύ σωστότερη οικονομική επιλογή», έλεγε ο ίδιος, μια πρακτική που έβρισκε εφαρμογή τόσο στον περιορισμό των προϊόντων που η Apple διέθετε προς πώληση, όσο και στο ότι η Pixar χρειάστηκε αρκετά χρόνια για να φτάσει στο σημείο να παράγει μεγάλου μήκους ταινίες με σταθερό ρυθμό.

Μπορεί για κάποιους η ενασχόληση του Τζομπς με την Pixar να έμοιαζε αρχικά με χόμπι, αλλά ο ίδιος, δεν ασχολιόταν με τίποτα, δίχως να το παίρνει απολύτως σοβαρά. Μετά την επιτυχία του «Toy Story» στίς αίθουσες, μια ταινία την παγκόσμια διανομή της οποίας, είχε αναλάβει η Disney, ο Τζομπς θέλησε να μάθει τα πάντα για τους μηχανισμούς της κινηματογραφικής βιομηχανίας και τις λεπτομέρειες της διανομής, προκειμένου να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους για τις επόμενες ταινίες της εταιρίας του.

Κι αν η φυσική του παρουσία στα γραφεία της Pixar εξαντλούνταν όπως λένε οι πληροφορίες σε μια μέρα την εβδομάδα, κανείς δεν είχε την παραμικρή αμφιβολία για το ποιος ήταν το αφεντικό. Απόλυτα ταιριαστός με τα αθλητικά παπούτσια και τα τζιν του, σε ένα κινηματογραφικό στούντιο πια, όπου το dress code ήταν βερμούδες και χαβανέζικα πουκάμισα, ο Τζομπς, και η Pixar, έμοιαζαν προέκταση ο ένας του άλλου.

Ηταν ό ίδιος που ασχολιόταν με κάθε επαγγελματική συμφωνία, δίνοντας τα χέρια με συνεργάτες και συνεταίρους πριν οι δικηγόροι κανονίσουν τις λεπτομέρειες κι εκείνος που ουσιαστικά ενορχήστρωσε την συμφωνία εξαγοράς της Pixar από την Disney to 2006, που απέφερε στην εταιρία του Τζομπς 7, 4 δισεκατομμύρια δολάρια κι εκανε τον ίδιο τον μεγαλύτερο μέτοχο της Disney με ποσοστό 7 % αξίας 3 περίπου δισεκατομμυρίων.

Για τον ίδιο η εξαγορά σήμαινε κάτι παραπάνω από την απόδοση μιας επένδυσης, ή την επιτυχία της εταιρίας του. Σήμαινε την δίχως περιορισμούς είσοδό του στο κομμάτι του «περιεχομένου», την πρόσβασή του στο θησαυροφυλάκιο της Disney και την δυνατότητα να προσφέρει τις ταινίες του στους χρήστες των προϊόντων της Apple, μέσω των συσκευών της και του itunes.

Σύμφωνα με όσους γνώριζαν τον Τζομπς ή είχαν συνεργαστεί μαζί του, ένα από τα σημαντικότερα ταλέντα του, ήταν να βλέπει την μεγαλύτερη εικόνα, να μπορεί να φαντάζεται τι βρίσκεται έξω από τα περιθώρια της και να προβλέπει τι έρχεται μετά. Κάτι τέτοιο έκανε δίχως αμφιβολία και με την Pixar και πιθανότατα, η απουσία του όπως και από την ίδια την Apple, θα γίνει αισθητή.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση του θανάτου του χτες το βράδυ, ο Τζον Λάσετερ και ο Εντ Κάτμουλ, συνεργάτες του στην Pixar από τις πρώτες κι όλας μέρες εξέδωσαν την ακόλουθη ανακοίνωση: «Ο Στιβ Τζομπς ήταν ένας εξαιρετικός οραματιστής, ένας καλός φίλος και αληθινός οδηγός στην οικογένεια της Pixar. Ηταν ο πρώτος που είδε τις δυνατότητές της, πολύ πριν τις αντιληφθούμε κι εμείς οι ίδιοι και πέρα απ οτιδήποτε είχε οποιοσδήποτε φανταστεί. Ο Στιβ ρίσκαρε, πίστεψε στο τρελό μας όνειρο του να κάνουμε ταινίες κινουμένων σχεδίων χρησιμοποιώντας υπολογιστές. Το μοναδικό πράγμα που μας έλεγε πάντα, ήταν «κάντε τες καταπληκτικές». Γι αυτό το λόγο η Pixar έγινε αυτό που είναι και γι αυτό η δύναμη, η ακεραιότητα και η αγάπη του για τη ζωή μας έκανε καλύτερους ανθρώπους. Και γι αυτό, θα είναι για πάντα κομμάτι του DNA της».