Η ταινία
Σε έναν χιονισμένο επαρχιακό δρόμο μία ετερόκλητη ομάδα ανθρώπων βρίσκεται αντιμέτωπη με μία μακάβρια αποκάλυψη. Δύο εργάτες, ξεκινώντας να στρώσουν χώμα σε έναν παγωμένο δρόμο, γεμίζουν τη διαδρομή με υπολείμματα ανθρώπινων οστών. Μπροστά σε αυτό το σκηνικό, οι εργάτες μαζί με εκπροσώπους της τοπικής κοινότητας καλούνται να δώσουν μία λύση στο πρόβλημα που έφεραν στην επιφάνεια. Όλοι φαίνεται να γνωρίζουν την προέλευση των οστών, αλλά κανείς δε θέλει να φέρει στο προσκήνιο ένα μυστικό που οι ντόπιοι προσπαθούν να ξεχάσουν.
Ο σκηνοθέτης
Ο Στέλιος Μωραϊτίδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1990. Σπούδασε Κινηματογράφο στο πανεπιστήμιο Paris 1 της Σορβόννης. Το 2014 σκηνοθέτησε την πρώτη του μικρού μήκους ταινία με τίτλο "θαυμα", που συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Balkan Beyond Borders. Το 2016 ολοκλήρωσε το ντοκιμαντέρ "Deconstructing Interruption", το οποίο προβλήθηκε στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Το 2020 σκηνοθέτησε τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία του με τίτλο "Dakar", η οποία βραβεύτηκε με Eύφημο Mνεία στο Φεστιβάλ Δράμας, με το 1ο βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ της Λάρισσας και στο Φεστιβάλ της Ιεράπετρας και προβλήθηκε σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ ανά τον κόσμο. To 2025 ολοκλήρωσε την επόμενη μικρού μήκους ταινία του με τίτλο «Οι λύκοι επιστρέφουν» σε παραγωγή της Ιωάννας Πετειναράκη με συμπαραγωγούς το ΕΚΚ, την ΕΡΤ και τον ΕΚΟΜΕ. Το 2024 έλαβε μέρος ως σκηνοθέτης στο πρόγραμμα Sarajevo Talents στα πλαίσια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαράγεβο. Παράλληλα από το 2010 δουλεύει ως βοηθός φωτογράφου σε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές.
Εξι ερωτήσεις για το «Οι Λύκοι Επιστρέφουν»:
Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;
ιδέα της ταινίας προέκυψε από μία είδηση που διάβασα το 2020, όπου ένας εργολάβος στη Σιβηρία ανέλαβε να στρώσει με χώμα έναν παγωμένο δρόμο και κατέληξε να τον γεμίσει με ανθρώπινα οστά, καθώς στο σημείο που πήγαν να πάρουν το χώμα για το έργο βρισκόταν κρυμμένος ένας ομαδικός τάφος του 20ου αιώνα. Αυτή η εικόνα με στοίχειωσε και με οδήγησε στο ερώτημα του αν θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο στην Ελλάδα και πώς θα αντιδρούσε η τοπική κοινωνία. Ουσιαστικά βρήκα σε αυτό το συμβάν την αφορμή για μια διερεύνηση της διαχείρισης της συλλογικής μνήμης σε σχέση με μελανά σημεία του πρόσφατου παρελθόντος και την συγκάληψη / παραποίηση γεγονότων ικανών να ανατρέψουν την κοινωνική συνοχή στη βάση μίας σύγχρονης τάσης αναθεωρητισμού της ιστορίας. Το τραγικό κομμάτι της όλης υπόθεσης είναι ότι από το 2020 που γράφτηκε το σενάριο μέχρι σήμερα που η ταινία είναι έτοιμη να βρει το κοινό της, είδαμε σε παγκόσμιο επίπεδο τη δημιουργία νέων ομαδικών τάφων σε περιοχές που συντελούνται εγκλήματα πολέμου. Παράλληλα, στην Ελλάδα είδαμε το κράτος προκειμένου να αποφύγει άβολες αλήθειες να θάβει υπολείμματα ανθρώπων μαζί με στοιχεία για εγκληματικά δυστηχήματα και να αδιαφορεί πλήρως απέναντι στην τυχαία εύρεση ομαδικών τάφων από την περίοδο του εμφυλίου δηλώνοντας μέσω του υπουργείου πολιτισμού ότι από τη στιγμή που δεν πρόκειται για σκελετούς της αρχαιότητας δεν έχουν κανένα ιστορικό ενδιαφέρον. Εν ολίγοις, οι συντελεστές της ταινίας βρεθήκαμε να παρακολουθούμε το θέμα της ταινίας που δημιουργούσαμε να γίνεται επίκαιρο με έναν δυστυχώς τραγικό τρόπο.
Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;
Η συγκεκριμένη παραγωγή είχε αρκετές δυσκολίες μιας και το γύρισμα έγινε κάτω από συνθήκες παγετού, κάτι για το οποίο δεν είμαστε τόσο συνηθισμένοι στην Ελλάδα. Παράλληλα υπήρχε ένα μεγάλο ρίσκο που είχε να κάνει με τον καιρό και υπήρχαν πολλές παραγωγικές δυσκολίες που έπρεπε να προβλεφθούν και να αντιμετωπιστούν ήδη από την προετοιμασία της ταινίας. Παρ’ όλα αυτά, η παραγωγός της ταινίας μαζί με την υπέροχη ομάδα που έστησε στο κομμάτι της παραγωγής τα έφεραν εις πέρας νομίζω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και προσωπικά τους ευχαριστώ από καρδιάς γιa αυτό. Ευτυχώς ο καιρός εκείνες τις μέρες μας έκανε το χατίρι κι έτσι καταφέραμε να ολοκληρώσουμε αυτό το δύσκολο εγχείρημα όπως το είχαμε σχεδιάσει. Αυτό που θα μπορούσα να πω περισσότερο ότι με ευχαρίστησε παρά ότι με εξέπληξε, μιας και ήξερα ότι η ομάδα που είχε δημιουργηθεί ήταν έτοιμη να ξεπεράσει τις αντιξοότητες του συγκεκριμένου γυρίσματος, ήταν η ευχάριστη διάθεση και το υπέροχο κλίμα που δημιουργήθηκε από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην ταινία παρόλο που βρέθηκαν να δουλεύουν ακόμη και με θερμοκρασίες που άγγιζαν τους -10 βαθμούς Κελσίου. Με λίγα λόγια, νοιώθω μεγάλη χαρά για αυτή την εμπειρία και για τους ανθρώπους με τους οποίους τη μοιραστήκαμε.
Η ελληνική κινηματογραφική κοινότητα βρίσκεται σε αναβρασμό την τελευταία περίοδο. Πόσο αφορά αυτό τους/τις σκηνοθέτες της δικής σας γενιάς και ποια βήματα θα θεωρούσατε ως βελτίωση;
Οι κινητοποιήσεις της κινηματογραφικής κοινότητας τον τελευταίο καιρό και συγκεκριμένα η πρωτοβουλία Ορατότης Μηδέν πιστεύω ότι αφορά ως επί το πλείστον τους σκηνοθέτες της γενιάς μου μιας και ουσιαστικά πρόκειται για μια μάχη που δίνεται για ένα βιώσιμο όχι μόνο παρόν, αλλά κυρίως μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου. Πολλά πράγματα θα έπρεπε να αλλάξουν και πολλά έχουν ειπωθεί σε σχέση με αυτό. Έχουμε ανάγκη για μεγαλύτερη οικονομική στήριξη του εγχώριου κινηματογράφου και θεσμούς που να λειτουργούν έχοντας ως βάση την εθνική κινηματογραφία και όλο αυτό μέσα σε ένα πλαίσιο με σταθερό σχεδιασμό και όχι με εναλλαγές ανάλογα με τα εκάστοτε ιδιωτικά και κυβερνητικά συμφέροντα.
Είναι οι πλατφόρμες και το streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Ποιες άλλες λύσεις θα βλέπατε προκειμένου η μικρού μήκους ταινία να φτάσει σε περισσότερο κόσμο;
Προφανώς οι πλατφόρμες και το streaming είναι μια ευκαιρία για την προβολή της μικρού μήκους ταινίας αλλά από τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε τις ταινίες μας ως κινηματογραφικό προϊόν πιστεύω ότι η πραγματική θέση αυτών των έργων είναι η κινηματογραφική αίθουσα. Έχοντας αυτό στο μυαλό μου, θα χαιρόμουν πολύ να ξαναβλέπαμε, όπως γινόταν ανά περιόδους στο παρελθόν, ταινίες μικρού μήκους να παίζονται στα σινεμά πριν από την προβολή μιας μεγάλου μήκους ούτως ώστε να έχουν περισσότερες ευκαιρίες να έρθουν σε επαφή με το κοινό στον φυσικό τους χώρο.
Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για εσάς, αλλά και για το σημερινό κινηματογραφικό τοπίο; Τι προσδοκίες έχετε από τη νέα καλλιτεχνική διεύθυνση;
Το Φεστιβάλ Δράμας είναι ουσιαστικά η μεγάλη γιορτή της μικρού μήκους ταινίας στη χώρα και μια πολύ καλή ευκαιρία να έρθεις σε επαφή με ανθρώπους που μοιράζεσαι κοινές ανησυχίες σα δημιουργός. Προσωπικά είμαι πολύ χαρούμενος που επιστρέφω εκεί. Από τη νέα καλλιτεχνική διεύθυνση περιμένω να συνεχίσει στη λογική του προηγούμενου διευθυντή και να ενισχύσει κι άλλο την εξωστρέφεια του φεστιβάλ ακόμη κι αν χρειαστεί να κάνει κινήσεις που μπορεί σε κάποιους να φανούν τολμηρές. Και είμαι αισιόδοξος ότι κάτι τέτοιο θα πράξει.
Τι κάνει μία ταινία μικρού μήκους... μεγάλη;
Μια ταινία μικρού μήκους την κάνει «μεγάλη» το ίδιο πράγμα που κάνει και μια μεγάλου μήκους «μεγάλη», δηλαδή οι άνθρωποι που την κάνουν με την αγάπη την φροντίδα την πίστη και την επιμονή που έχουν για την ολοκλήρωση της παρά τις όποιες αντιξοότητες.
Δείτε εδώ το τρέιλερ από το «Οι Λύκοι Επιστρέφουν»:
Οι Λύκοι Επιστρέφουν: Ηθοποιοί: Βασσίλης Κουκαλάνι, Λένα Κιτσοπούλου, Θανάσης Δόβρης, Παύλος Ιορδανόπουλος, Καραφίλ Σένα, Νικόλας Δροσσόπουλος, Σεραφείμ Ράδης | Σενάριο / Σκηνοθεσία: Στέλιος Μωραϊτίδης | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γιάννης Καραμπάτσος | Μοντάζ: Ελισάβετ Πιρούνια | ΚαλλιτεχνιήΔιεύθυνση: Δήμητρα Σουρλαντζή | Ενδυματολόγος: Κωνσταντίνα Μαρδίκη | Πρωτότυπη Μουσική: Χάρης Λαμπράκης | Οργάνωση Παραγωγής: Αλέξης Αναστασιάδης | Διεύθυνση Παραγωγής: Μάρια Ρεπούση | 1η Βοηθός Σκηνοθέτη: Άννα Σύρρου | Μακιγιάζ & Κομμώσεις: Βασιλική Κήτα | Ηχοληψία:Δήμητρα Ξερούτσικου & Άρης Παυλίδης | Ηλεκτρολόγος: Γιάννης Μαραγκουδάκης | Ηχητικός σχεδιασμός: Βάλια Τσέρου | Υπέυθυνος Ήχου: Στέλιος Κουπετώρης | Χρωματική Διόρθωση: Μάνθος Σάρδης | Παραγωγός: Ιωάννα Πετειναράκη | Σύμπαραγωγός: Ana Maria Pirvan | Παραγωγή: Moving Rooster Productions | Σε συμπαραγωγή με: Anchor Films SRL, Greek Film Centre, ERT SA
Φεστιβάλ Δράμας 2025 | Γνωρίστε εδώ όλους τους δημιουργούς και τις ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού Προγράμματος αλλά και τις ελληνικές ταινίες στα διεθνή προγράμματα του Φεστιβάλ.