Η ταινία
25η Μαρτίου. Eνα κορίτσι βάζει μια μικρή φωτιά και λέει ένα μικρό ψέμα για τον Βλαντ. Τα μικρά ψέματα ξεφεύγουν εύκολα. Το ίδιο και οι μικρές φωτιές.
O σκηνοθέτης
Ο Ανδρέας Βακαλιός γεννήθηκε στη Βουδαπέστη και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Ψηφιακές Τέχνες (MFA) στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Είναι απόφοιτος του Talents Sarajevo. Είναι υπότροφος του Artworks, του Προγράμματος Στήριξης Καλλιτεχνών Iδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Eχει μια πλήρη συλλογή από Αστερίξ. Κάνει ταινίες.
5 ερωτήσεις για το «Γιάμα»
Πώς επιλέξατε το θέμα της ταινίας σας, ποια ήταν η αρχική ιδέα, ποια η ανάγκη να αφηγηθείτε αυτή την ιστορία;
Στη βιβλιοθήκη του παππού μου, βρήκα ένα μισοφαγωμένο από ποντίκια σημειωματάριο. Μέσα περιείχε απομνημονεύματα του προπάππου μου από το 1912 ως την εξορία του στην Ακροναυπλιά. Η πρώτη ιστορία μιλούσε για ένα πλιάτσικο, ένα «γιάμα» στην ντοπιολαλιά της Μακεδονίας, όπου Ελληνες από το χωριό του προπάππου μου, κάψανε το γειτονικό τουρκικό χωριό, ανήμερα της εισόδου του Ελληνικού Στρατού στη Θεσσαλονίκη, το 1912. Ο δωδεκάχρονος προπάππους μου και ο πατέρας του, είχαν τύψεις για το μοσχάρι που κλέψανε, οπότε πήγαν πίσω, βρήκαν τον άστεγο πλέον Τούρκο πρώην ιδιοκτήτη του και το δώσανε πίσω. Κάπου εκεί ίσως ο προπάππους μου έγινε κομμουνιστής με την πραγματική σημασία της λέξης. Οπότε και κάπου εκεί ορίστηκε η μοίρα της οικογένειάς μου, με εξορίες, προσφυγιές, επαναπατρισμούς. Με δυο λόγια, με άλλη έκβαση των γεγονότων, εγώ δεν θα υπήρχα. Αρα είναι καθαρά εγωιστικοί -και υπαρξιακοί- οι λόγοι που έβαλα τόσο κόσμο σε τόσο κόπο ώστε να γίνει αυτή η ταινία.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση του να είσαι σκηνοθέτης στην Ελλάδα σήμερα; Τι σας δυσκόλεψε στην πραγματοποίηση της ταινίας, τι σας έφερε μεγάλη χαρά, ή τι σας εξέπληξε - θετικά ή αρνητικά;
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η έλλειψη σωστών, δουλεμένων σεναρίων. Ιστορικά πάσχουμε στη σεναριογραφία. Συγκριτικά πάντα με σχολές άλλων χωρών. Πόσοι αμιγώς σεναριογράφοι ζουν στην Ελλάδα; Και πόσοι σκηνοθέτες; Πρόβλημα. Οσο για την πραγματοποίηση της «Γιάμας», περάσαμε τόσες περιπέτειες που έχω ένα-δύο σενάρια να γράψω. Ορίστε. Λύθηκε και το πρόβλημα της σεναριογραφίας στην Ελλάδα: κάντε ταινίες για να έχετε καινούριες ιστορίες. Α, επίσης, το σινεμά στην Ελλάδα είναι βιοτεχνία και όχι βιομηχανία. Αν το καταλάβουμε, όλα θα είναι καλύτερα.
Είναι οι πλατφόρμες και η νέα πραγματικότητα του streaming μια ευκαιρία για τη διανομή και προβολή της μικρού μήκους ταινίας; Που στέκεστε στο δίλημμα αίθουσες ή πλατφόρμες;
Πριν δέκα χρόνια έλεγα ότι οι μικρού μήκους είναι το τέλειο φορμά για το διαδίκτυο. Εκανα λάθος; Συζητήστε.
Τι σημαίνει το Φεστιβάλ Δράμας για σας, αλλά και για το σημερινό ελληνικό κινηματογραφικό τοπίο; Τι σημαίνουν οι συνεχείς επιτυχίες της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους στο διεθνές τοπίο;
Θα απαντούσα ότι έχουμε έρθει ως θεατές, ως συμμετέχοντες (με τη «Γιάμα») στο Pitching Lab, ως διαγωνιζόμενοι με ταινίες αλλά θέλω να κρατήσω την παράδοση και να απαντήσω με το ίδιο ανέκδοτο που απαντώ πάντα σε αυτή την εθιμοτυπική συνέντευξη.
Eνας Αμερικανός τουρίστας στο Μεξικό βλέπει έναν σωρό από τεράστια καρπούζια. Φαίνονται ζουμερά. Κοιτάει αριστερά, κοιτάει δεξιά, κανείς. Μακριά, κάτω από ένα δέντρο, βλέπει ξαπλωμένη μια φιγούρα. Την πλησιάζει. Είναι ένας Μεξικανός. «Γεια», του λέει ο Αμερικανός, «δικά σου είναι τα καρπούζια;» «Από το χωράφι μου είναι, ναι» απαντά ο Μεξικανός. «Καλά γιατί δεν έρχεσαι να με εξυπηρετήσεις; Να πουλήσεις κανένα;» «Ε, και;» «Και θα έρχεται κόσμος και θα αγοράζει τα καρπούζια σου» «Ε, και;» «Και θα αγοράσεις φορτηγά και θα τα πουλάς σε όλη τη χώρα» «Ε, και;» «Και θα τα εξάγεις, σε ολόκληρη την Αμερική, με τρένα, με αεροπλάνα!» «Ε, και;» «Και θα έχεις τάνκερ στις εφτά θάλασσες, θα έχεις το μονοπώλιο καρπουζιών σε ολόκληρη τη Γη!» «Ε, και;» «Τι ε, και; Μετά από όλα αυτά θα μπορείς να κάτσεις και να αράξεις» τελειώνει ο Αμερικανός. Ο Μεξικανός απαντά: «Και τώρα τι κάνω;»
Ο,τι κι αν γίνει το σινεμά θα επιβιώσει γιατί…
Α, δεν ξέρω. Είναι λίγο νωρίς με μόνο εκατόν είκοσι χρόνια ζωής. Θα δείξει όταν πιάσει κάνα χιλιάρι χρόνια.
**Aπολαύστε μία προηγούμενη δουλειά του Ανδρέα Βακαλιού, το «Η Ιστορία του ανθρώπινου είδους σε 1 λεπτό»**
«Γιάμα» Credits
Παίζουν: Μαρία Καραντινάκη, Στέφανος Δαμιανίδης, Νικολάκης Ζεγκίνογλου, Blerim Dhampiraj, Γιάννης Νάνης, Νίκος Μαυρουδής, Γιώργος Αδαμαντιάδης, Ευθαλία Παπακώστα, Κώστας Βακαλιός
Σκηνοθεσία, σενάριο Ανδρέας Βακαλιός | Παραγωγός Γιάννης Καρπούζης | Διεύθυνση Φωτογραφίας Φίλη Ολσέφσκι | Μοντάζ Γαβριέλα Γερολέμου | Σκηνογράφος Εύα Γουλάκου | Κοστούμια Αννα Βόκαλη | Μουσική Λευτέρης Ζερβάκης | Ηχολήπτης Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος | Sound Design, Sound Mix Αντώνης Κουτελιάς | Α' Βοηθός Σκηνοθέτης Γιάννης Τζουβελέκης | Διευθυντής παραγωγής Μανόλης Κριτσωτάκης | Casting Σοφία Δημοπούλου / Ready2Cast | Χρωματική διόρθωση Φίλη Ολσέφσκι / στούντιο Τριπόδι | VFX στούντιο Τριπόδι | DIT Ελισσάβετ Αλεξοπούλου | A' Βοηθός Κάμερας Βαγγέλης Τζιφάκης | B' Βοηθός Κάμερας Γαβριέλα Γερολέμου | Βοηθός Διευθυντή Παραγωγής Γεωργία M. Σωτήρχου | Βοηθός Σκηνογράφου Σοφία Βάσο | Gaffer, Βοηθός Παραγωγής Χρήστος Καπάτος | Α’ Βοηθός Ηχολήπτη Αλέξης Κουκιάς-Παντελής | Β’ Βοηθός Ηχολήπτη Άγγελος Πασχαλίδης | Επιμελητής Μοντέρ Ήχου Παναγιώτης Κουβέλης | Ειδικά εφέ Δημήτρης Γκερπινής | Βοηθός ειδικών εφέ Δημήτρης Παπαδάκος | Λογιστικά Μιλτιάδης Κριτής | Catering La Riva | Σύμβουλος Παραγωγής Φαίδρα Βόκαλη | Σύμβουλος Σεναρίου John Stephens | Παραγωγή Empty Square | Με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου
